Heimskringla - 10.12.1914, Blaðsíða 2

BLS. 2
HEIUHRINIIII. Á
WINNIPBG. t«. DBWÍUBER 1*14.
Hvatir og tildrög til
stríðsins.
AFSTAÐA BEGGJA ÞJÓÐANNA,
BRETA OG ÞJÓÐVERJA.
Eftir frxgan rithöfund cnskan
John G&lsworthu.
Fyrst skýrir hann afstöðu Þjóð-
yerja og segir á þessa leið:
Þjóðverjar komu seint fram á leik-
sviði þjóðanna i Norðurálfu. Ekki
fyrri en hinar þjóðirnar, einkum
England og Rússland, voru búnar að
ná undir sig öllu þvi landi, sem þær
frekast dreymt um, að þær
mundu eignast. Og Þjóðverjar eru
inniklemdir inilli annara Þjóðflokka
— Slafanna að austan og Frakka að
vestan, en á sjónum ræður Bretinn,
eg við Breta hafa Þjóðverjar aldrei
getað felt sig og ætíð litið hornauga
til.
Þetta, að vera þarna klemdir inni,
og svo hatur það, sem þeir vissu að
Frakkar báru til Þjóoverja, siðan
þeir urðu að láta af hendi við þá
eða skila þeim aftur löndunum Els-
æs og Lothringen, kom inn hjá Þjóð-
yerjum þeirri skoðun og sannfær-
ingu, að til þess að geta verndað
ajálfa sig, þá þyrftu þeir að vopnast
oftir megni bæði á sjó og landi.
Þeir gengu nú að þessu af alvöru
•g kappi svo miklu, að allar þjóð-
irnar í kringum þá urðu lafhrædd-
ar, og hélt hver þeirra, að þeir ætl-
*ðu að ráðast á sig. Þeir mynduðu
nndir forustu Bismarcks eina þjóð-
arheild á öllu Norður-Þýzkalandi,
ur er mikla margbreyttari og flókn-
ari. England er undarlegt sambland
af höfðingjMtjómar- (ekki einyeld-
isstjórnar) og lýðveldisstjórnar-
hugmyndum og tilfinningum. Þetta
sambland er algjörlega óskiljanlegt
þeim öllum, sem ekki eru bornir og
barnfæddir meðal hinnar ensku
þjóðar og hafa alist upp við þessar
huginyndir. England er og hefir æf-
inlega verið fyrir utan Evrópu. —
Bretaþjóö er framandi þjóð í Norð-
urálfunni, tráskllin og frábrugðin
öllum öðrum Evrópu þjóðum.
Þetta, og það, að gtjórnfræðislega
er Bretland elzta landið og reist á
traustari gmndvelll en nokkurt
annað land f Norðurálfu, leiðir bein-
línls af því, að Bretland er eyland,
og hefir þroskast sjálft öld fram af
öld, án þess að verða fyrir bylting-
um og áhrifum annara þjóða, og
hefir þjóðin því getað notað al-
menna skynsemi til þess að lofa
hinum þjóðunum að vera í friði, án
þess að neyða þær til að taka við
skoðunum sínum, og um langa tíma
hefir hún haft alt, aem hún hefir
viljað óska aér, og getur því engan-
veginn stært sig af þvi, eða miklast
yfir þvi, að hafa látið aðrar þjóðir
í friði.
Af því að England hefir enga á-
stæðu til að áseilast aðra, þá hefir
þjóðin verið og er gjörsamlega og í
fylsta máta friðsöm þjóð, og er vel
ánægð með hlutina og ástandið eins
og það er, eða réttara hefir verið.
Og menn gcta slegið þcim sannind-
um föstum, þó finna megi undan-
tekningar, að þegar velferð manns
eins eða þjóðar er áreiðanleg og á
föstum grundvclli bygð, þá fyrst
geta menn vonast eftir, að fari að
og um-
©g reis þar nú upp afarsterk og öfl-
ug einveldisstjórn og sérstakar hug- j koma j ]jós ósérplægnin
sjónir um lifið og menninguna náðu hyggjan fyrir annara hag.
þar föstu haldi, og ætla Þjoðverjar, | Afleiðingin af þvi, að England er
að þær hugsjónir séu þær fullkomn- j þarna lokað úti frá öðrum þjóðum,
nstu og beztu i heimi. j er.sú, að það hefir sérstakar tilfinn-
Það voru hermennirnir, skrif- jngar í heims-pólitikinni. Englend-
stofumennirnir, prófessorarnir og jngar hafa orðið forvígismenn hinna
blaðainenirnir, sem vöktu þessar
hugsjónir, studdu þær, mótuðu þær,
héldu þeim fram og breiddu þær
út. Þeir tóku þær að erfðum reynd-
ar, fyrst frá Friðriki mikla og síðar
frá Bismarck gamla, og öðrum leið-
andi mönnum. En í viðskiftum við
aðrar þjóðir voru þær i því fólgnar,
að hnefarétturinn sé hinn æðsti rétt-
ur, og þýzki hnefinn sé hnefi sá, sem
altar aðrar þjóðir eigi að lúta. —
Þetta má innibinda i orðunum úr
hinum alkunna þjóðsöng þeirra:
“Deutschland uber alles’’ (Þýzka-
hmd fyrir öllu).
Til þess að fylgja kenningu þess-
»ri fram út í yztu æsar hafa Þjóð-
verjar kynslóð fram af kynslóð lagt
á sig byrðar þungar og neitað sér
*m margt, en bygt upp tröllaukna
vél á sjó og landi og í hinu borgara-
lega félagi sínu, og vígmóður þeirra
er orðinn svo magnaður, að hver
einasti Þjóðverji cr orðinn óbifan-
lega sannfærður um það, að þeir
standi ofar öllum heimi í hverju
sem er.
Og hvað verzlun og iðnað snertir,
hefir þroski þeirra orðið svo bráð-
*r og mikill, að undrum gegnir og
gæti það eitt ollað vímu eða vakið
taumlaust sjálfstraust hjá hvaða
þjóð sem væri í þeirra sporum.
smáu þjóða og verndarmenn og
haldið uppi helgi samninganna með-
al þjóðanna. Þetta hefir haft þau á-
hrif á Englendinga, að þeir hafa svo
viðkvæmar tilfinningar fyrir hin-
um vesælu og vanmáttugu, fyrir orð-
um og ciðum sinum og annara, mð
til þess eru fá dæmi meðal þjóð-
anna.
Menn geta séð þetta hið sama fara
fram hjá vinum sínum og kunningj-
um, sem komnir eru á Iíkt stig og
Brctar; menn fara að hugsa rm
meira en sjálfa sig, umhyggjan fyrir
velferð annara fer vaxandi.
A Englandi fellur að vísu skuggi
eður þokublæja á þetta, þegar vissir
“trumbuslagarar alrikisins” eru að
heimta fyrir hönd Englands ein-
initt hið saraa, sem Þjóðverjar
heimta fyrir hönd Þýzkalands, —
sem er, að berja það fram, að Eng-
Iand sé fremra og á hærra stigi, en
nokkur önnur þjóð i heiminum og
sé — guðs eigin útvalda þjóð, alveg
eins og Þjóðverjar kalla Þýzka-
Iand.
En þetta eru að eins einstakling-
ar, sem halda þe«su fram og það má
segja það með fuilkominni vissu,
að ekki myndi sú stjórn haldast
einn dag i valdasessi á Englaudi,
; sem nú færi af yfirlögðu ráði að
Og í stuttu máli er skoðun og sann j hefja stríð og gjöra áhiaup að fyrra
færing þeirra þessi: Það hefir stað- j bragði á eina eður aðra þjóð i
ið og stendur oss fyrir þrifum, hvað j Norðurálfunni.
Englendingar hefðu ekki stutt
nokkra stjórn tii þess, að ráðast á
ÞýzkaJand, i þeim tilgangi, að eyði-
leggja verzlun Þjóðverja eða brjóta
og eyðileggja sjóflota þeirra, einsog
Þjóðverjar viija fá menn til að
trúa.
England hvorki óttast né öfundar
Þjóðverja af verzlun þeirra. Eng-
Iand vill láta verzlunina sjá nm sig
sjálfa; en England sér það, að auki
aðrir herflota sinn, verða þeir að
gjöra það Jíka, svo að þeir geti var-
ist, ef að á þá er leitað. Og af þvi
... j var það, að kurinn kom upp á með-
„ j al Englendinga til Þjóðverja, að þeir
Eg vona, að þetta se sanngjom j siiUj a Toru einmitt að
Aramsetnmg a malum Þjoðverja og ; búast ý móli þeial
b*gsunarhætti þeirra - hugsunar-; Ef a8 Þýzkaland hefði ekki sagt
hætti, sem byggist ekki einungis a Frökkum stríð á hendur> en hefði
•eint vér komum fram á völlinn
þjóðanna. Þjóðin öll og vísinda-
nenn vorir eru sannfærðir um það,
að réttur vor sé eins mikill eða
soeiri, en þjóða þeirra, er á undan
•ss voru komnar, til þess að taka
•ss völd og forustn heimsins. Og
þó að vér höfum enga löngun til
þess, að rifta friðinum, þá megum
vér þó ekki láta nokkurn hlut hefta
ms. eða hindra, að geyma og efla
velferð þjóðar vorrar, eða banna oss
að fá framgengt þessum draumsjón-
ui þjóðarinnar þýzku.
kinni vanalegu þjóðræknis tilfinn
iogu, sem allar þjóðir hafa, heldur
á þeirri augljósu og opinberu sann-
færing, að þeir séu öllum þjóðum
æðri og fullkomnari, og að þessar
skoðanir þurfi þeir að berja fram,
bver sem í hlut á, og hvað sem það
kostar.
Vér getum til dæmis tekið þessi
•rð einhvers mesta skálds þeirra,
Gerhardts Hauptmanns: “Sigurvinn-
ingar vorar verða að tryggja viðhald
iewtónsku flokkanna til þess að
bseta heiminn”.
að eins staðið vigbúið á landamær-
um Þjóðverja og Frakka, þá hefði
England nú hetma setið hlutlaust
af stríðinu. Þetta er sannfæring
min eftir mikla yflrvegun. Stjórnin
hefði ekkert umboð fengið frá þing-
inu, að fara að leggja út i stríð, og
því síður frá kjósendunum á Eng-
landi.
Þetta er eitt af hinum mörgu at-
riðum, sem Þjóðverjar geta ekki
skilið hjá Englendingum, og geta
ekki trúað. Ráðgjafar Þjóðverja
bera ábyrgð fyrir keisaranum. En
í fám orðum sagt, er Þýzkaland j ráðgjafar Englendinga bera ábyrgð
komið aftur á bak i timanura þang-
að, er lýðveldishugmyndirnar höfðu
engar verulegar rætur fest hjá þjóð-
unum, eður hugmyndir um friðsam-
legt samband þjóðanna. Og þessi aft-
urför er svo sterk og mögnuð, að á
því er hin mesta hætta, að þjóðverj-
•r dragi með sér allan heim, dragi
hann með sér á þann punkt, sem
þeir nú telja tindinn hugsjóna
heimsins. En nú er heimur allur
kominn langar leiðir fró þeim tindi
og hefir látið hann að baki sér.
Afs&aða Englands.
Btaða Englands og hugsunarhátt-
fyrir þingi Breta og kjósendum út
um landið. A Þýzkalandi er enginn
sambandsliður milli valdhafanna
og þjóðarinnar. En á Englandi er
þingið Breta sambandsliðurinn. —
Þó að Þjóðverjar geti ekki eða vilji
ekki skilja það.
tii faugar konnið, að úr því yrði Ev-
rópu-stríð. Það, sem olli því, að
England fór út i striðið, var spurs-
inálslaust griðarofin Þjóðverja á
Rclgum,— eitt hið voðalegasta frum-
hlaup, sem nokkur þjóð hefir ann-
ari sýnt. Og með þcssu frumhlaupi
feugu Þjóðverjar höggstaðinn á
Frökkum, þar scm þeir voru berir
fyrir og hafði aldrei grunað, að á
sig mundi ráðist.
Eu Þjóðvcrjar geta ekki með nokk
uru móti trúað þvi, að Englcndingar
hafi jafn einfaldar og hreinlegar á-
stæður fyrir hluttökunni í stríðinu
og er það enn sönnun fyrir því, að
Þýzkaland nútimans getur ekki skil-
ið England, eða enskan hugsunar-
hátt. Siðgæðis-hugmyndir þessara
þjóða horfa öfugt livor við annari.
Þjóðverjar hugsa á þessa leið:
Er það virkilega svo, að þér Eng-
lendingar hafið lagt út í strið út af
rofnum griðum og brotnum samn-
ingum, út af því að vér rifuin í
sundur pappírssnepla, og þér ætl-
uðuð, að það snerti æru yðar og
sóma? Oh nei, sussu nei! Þér vitið
það mikið vel, að ef að það hefði
komið sér eins vel fyrir yður, eins
og vér álitum, að það kæmi sér vel
fyrir oss, þá hefðuð þér líka rofið
griðin og brotið samningana. Hnefa-
rétturinn er sá eini og æðsti réttur.
Sjálfshagnaðurinn er öllu æðri. Mað-
ur verður að neyta sverðsins og
höggva sér brautina. Astæðurnar
hafa gefið yður tækifærið til að
eyðileggja oss, sem yður lengi hefir
langað til, einlægt síðan vér fórum
að byggja flotann þýzka, — þér
hræsnarar, svikafullu hræsnarar!
Þetta er einlæg og hjartanleg sann-
færing Þjóðverja. En svo frainarlcga
sem eg hefi nokkurt vit á, að dæma
um mál þessi, og svo framarlega,
sem eg hefi vit og skynscmi, tð
dæma um hugsanir, skoðanir og til-
finningar manna i mínu eigin landi,
þá segi eg það skýlaust, að þetla er
algjörður misskilningur, — ekki á
hverjum Englending , að visu, held-
ur á öllum meiri hluta Englendinga,
á öllum fjölda þjóðarinnar. Og það
er fjöldi þjóðarinnar, en ekki ein-
staklingar, sem mynda hina póli-
tisku stefnu þjóðarinnar, þó að Þýzk
ir skilji það ekki.
Og hversu crfitt, sem það hefði
verið, við hvaða ofurefli, sem var
að eiga, þá er eg viss um það, að
Englund hcfði lagt út í stríðið við
Þýzkaland, er þeir höfðu rofið grið
og samninga og svarna eiða við hina
smáu þjóð, er Bretar voru búnir að
heita vernd sinni og hjálp. ef illa
færi.
Og þó að eg hali striðin og fyrir*
líti þnu, þá hlýt eg samt að segja, að
þetta var eina ráðið, sem Englend-
ingar gátu.tekið. Samningar eru
gjörðir til þess að halda þá, og ær-
an er mikilsvirði. Og hvað sem hinni
fyrri framkomu vorri líður, og vist
hefir hún verið misjöfn, sem hjá
öðrum þjóðum, þá getum vér nú ó-
mögulega fallist á kenningu þýzku
visindamannanna: “Might is right
— hnefinn er hið æðsta lögmál.
Þetta hið einfalda orðatiltæki:
“Playing the game”, hefir býsna
mikla þýðingu meðal Englendinga;
menn eru farnir að viðurkenna það,
sem meginreglu, í hvaða helzt stöðu
og kjörum sem mcnn eru. Þetta er
nokkurskonar heimspekis- eða siða
eður samvizku-regla : “Playing the
ga.me" og“Fair play”. — Það er ekki
gott að þýða það, en undir liggur
hugmyndin, að láta hvern og einn
fá að njóta réttar síns, sem fylst og
framast er mögulegt. Og það er al-
gjörlega andstætt Þýzku hugmynd-
inni: “Might i's right”.
Hvað England snertir, þá ma
scgja það blátt áfram, að þessar and-
stæðu hugmyndir tvær hafa dregið
oss Euglcndinga út i þetta strið.
En sagan á cftir að lcggja dóm sinn
á það, hvor þessara hugmynda er
nauðsynlegri til velferðar mann
kynsins og þroska menningarinnar.
En það er ómögulegt og óhugsandi,
að menningin geti gengið á þessum
tveimur brautum á sama tíma, önn
ur hvor verður upp að gefast. Nú
er eftir að sjá, á hvorri brautinni
heimurinn skuli ganga.
Strið þetta er hinn fyrsti slagur
upp á lif og dauða milli þessara
tveggja meginhugmynda siðgæðis-
ins. Og er meginuppspretta eður
lind annarar hugmyndarinnar i
landi, þar sem einveldið ræður lög-
um og lofum; en hin i landi því,
sem með hverjum deginum hneigist
nxeira og meira til lýðvaldsstjórnar.
önnur byggist á sjálfselskunni, en
hin a bróðurkærleikanum og hlut-
töku í kjörum annara.
Þjóðverjar hafa mörg þau ein-
kenni og hæfileika, sem vér gætum
verið stoltir af, einsog vér þykjumst
vissir um, að vér höfum ýmislegt
það til að bera, sem Þjóðverjar gætu
borið virðingu fyrir. En hvað stjórn-
visi eða heims-pólitík snertir, þá
stefna þjóðir þessar i andstæðar
áttir. Hjá Þjóðverjum helgar tilgang-
urinn meðalið. En á Englandi ekki,
Sérstök Kjörkaup Gjöra Jólakaupin
margfaldlega arðsöm hjá Banfield
—1 1 i rr—mrnrf
Hinn nýji raímagns Luminum
Radiator.

RL ILADIO—Luminous Eadlator,
varpar ósköp uotarlegum yl. K-
gætur íyrir batSherbergi, smá skríf-
stofur og svo framvegis. gQ
Væri nokkur hlutur jafn við-
eigandi og falleg gólfbreiSa?
ViS höfum þær á öllum
stærSum og meS verSi sem
hæfir hvaSa smekk og vasa
bf þess er æskt þá skulum
viS senda mann til þess aS
mæla herbergin og svo getur
þú komiS og valið úr stærstu
vörubyrgSi í bænum.
J.A.
JSlectrícesJ
tfances
Þettað verða
“Búið til í Ameríku”
Jól.
Gjörið það
“Rafmagns Jól”
Einnig
BL TOSTOfO—Brau?J rl»t og eMa-
vél. Stefkir trær sneitJar af listugu
og bragt5gó?5u braubi á einai œín-
útu. Steikir og síftur.
Þú mátt ekki gleyma börn
Sl.Kl>l fyrir litlu börnin væri ljóm-
andi ákjósanleg jólagjöf. Vift höf-
um allar tegundir af þeim, svo aft
slíkt sést ekki aanarstaftar í bœnun
YrT.* $1.25 upp í $15.00
Hot Point

FL,BXIBI.n 141,. COMPO — KlœBls
hita-p63ar. Heflr beyjanlegt hita
frumefni. ÞrjtS hlta «tig. ío cn
BtærS 12x18. VerS.............•O.DU
ViS erum að gefa sérstaklega
mikla afslætti á gólfdúkum
jóla vikuna.
FáSu síærtSina á herbergi
vinar þíns og færðu okkur þa‘ð
og við skulum búa til gólfteppi
á það í nægan tíma fyrir jólin.

492 Main St.
Telephone:
GARRY1580
En hluturinn er , ið '.ðveldi
og einveldi ekki lcgið á hinnijog getur aldrei helgað það.
sömu r ,g, og hvenær sem hjú þau I Og það hefir aldrei fundist og
reyna það, þá verður úr því mis-jverður aldrei fundið neitt það ráð,
skilningur og inisklið, svo að til er gæti sameinað þessar andstæðu
vandræða horfir og voði verður af.
Þegar krafan frá Austurriki til
Serba kom, sem þrumufleygur úr j sanian, svo að
heiðskýru lofti, þá gat Englandi ekki fhina að gleypa.
stefnur hugarins eður giðgæðisins,
og nú hafa þær tekið fangbrögðum
önnurhvor blýtur
1 augum nútíðar Þjóðverja erum
vér Englendingar hnignandi og
hrörnandi þjóð, sundurslitnir af
frelsinu, ómenskunni, tilfinningun-
um, eigingirninni og hræsninni, og
þrátt fyrir alt þetta erum vér hættu-
legir, — annars myndu þeir ekki
hata oss sem þeir gjöra.
En fyrir augum vorum hafa Þjóð-
verjar gefið sálir sínar á vald harð-
stjórnarvél einni og hafa svo orðið
bæði hrokafullir og þrællyndir og
gjört land sitt og þjóð háskalega fyr-
ir frelsi heimsins.
Og hin bitra óvinátta vor á milli,
er fjandskapur öflugra stórþjóða, og
heldur hvor fyrir sig af öllum mætti
fram sinni hlið á þessum sundur-
leitu stefnum, sem aldrei geta sam-
rýmst tfð eilífu.
Það eru margir þýzkir menn,
og eg þekki nokkra, sem hafa and-
stygð mestu og viðbjóð á kenningu
hnefaréttarins, að “Might is right”,
á hermannavaldinu, menningu stáls-
ins og sverðsins, og að Þjóðverjar
séu hinir útvöldu guðs. Og það eru
líka til Englendingar — einstakling-
ar — eg þekki suma þeirra, sem
trúa og treysta á þessa hluti, sem
hata þjóðveldið og fyrirlíta bróö >■■-
kærlcikann. En fáeinar svölur eru
ekki hið sama og sumarið. Aðal-
straumar þessir eru skýrir og eins
mismunur þeirra. Og nú skcl ur
þeim saman: Slagnrinn er hafinn.
En bak við þetta alt saman, hjá okk-
ur, hjá Frökkum, hjá Ameriku, hjá
öllum hinum smáu ríkjum og lönd-
um, hjá hverju einasta landi, sem er
að berjast fyrir að koma þjóðveldi á,
— bak við þetta hjá oss öllum stend-
ur myndin af Evrópu og öllum
heimi, meira eða minna Ijós fyrir
huga vorum eins og Evrópa og heim-
urinn mundi líta út, ef að Þjóðverjar
sigruðu.
Þá mundu i Evrópu aðeins verða
tvö ríki. — aðeins tvö, bæði ein-
valdsríki, bæði með hervaldi, bæði
vigbúin til að verjast hinu og til að
ráðast á það af öllum kröftum með-
an þcir entust til, meðan nokkur
maður stæði uppí. Þýzkaland væri
annað, og hitt væri Rússland, brák-
að og lamað, en ekki brotið á bak
aftur. En þá væri Þjóðverjaland bú-
ið að drepa og eyða öllum löngun-
um og hreyfingum Rússlanda til
frelsis og mannúðar og sannrar
menningar. Þjóðveldið og allar þær
hugmyndir, sem því fylgja, hefði þá
hrokkið úr landi um haf vestur, til
Ameriku, með allan sinn farangur,
og þar hefði það húkt skjálfandi,
bak við flota meiri og öflugri, en
heimurinn nokkru sinni hefir séð,
eða gjört sér hugmynd um.
Vesturríkin í Evrópu mundu þá
ekki vera upp á marga fiska. Frakk-
land væri smáriki eitt, útpínt og fá-
tækt; England aiveg eins; ftal^a,
Sviþjóð, Noregur og Spánn væru
skjálfandi og nötrandi. Holland væri
undirlægja Þjóðverja og Belgia og
Svissaraland og Danmörk, — þessi
lönd þyrðu ekki og mættu ekki gjöra
neitt, nema þeir spyrðu Þjóðverja
ráða, — ef þau væru ekki svelgd al-
gjörlega af Þjóðverjum. Portúgal
væri látið og Tyrkinn vissi ekki,
hvaðan vindur stæði.
En til allrar hamingju þurfa menn
ekki að festa þessar myndir í huga
sér. Það er mjög liæpið, að aðrar
þjóðir vilji viðurkenna hnefarétt
Þjóðverja, — að þeir standi öllum
ofar og megi hefta þrælsböndum
heim allan.
En það er lexia, sem allir ungir
menn og konur, allar ungar þjóðir,
og þar á meðal Þýzkaland, þurfa að
læra: Þú getur ekki étið kökuna
þína og haft hana óskerta eftir; Þú
getur ekki ætlað þig vera — og hegð-
að þér sem værir þú öllum æðri, eins
og Þjóðverjar telja sig öllum ofar,
og talið um leið öðrum þjóðum trú
um, að þú sért að berjast fyrir frels-
inu, einmitt meðan þú ert að troða
þjóðirnar undir fótum þínum og
merja þær með stálbryddum hælum
þínum; — þú getur ekki fengið aðra
til að trúa þér og treysta með því,
að rjúfa orð og eiða.
Þú mátt ekki hafa og getur ekki
haft þá aðferð í striði að ógna þjóð
einni með hinum grimdarfylstu og
hroðalcgustu dæmum, en gjöra um
leið kröfu til þess, að vera talinn
postuli göfuglyndis, mannúðar og
siðmenningar. Þó að það kunni að
vera leiðinlegt, að vera smár, og
þeir stundum fyrirlitnir, þá eru
samt sumar smáu þjóðirnar svo
gjörðar, að þær ætla sér ekki þetta
og annað eins.
Eg endurtek það, að hvað Eng-
land snerti, þá voru það griðrofin
við Belga og ineðferðin á þeim, sem
dróg Bretland út í voða þenna. En
ef að þér spyrjið mig, á hverjum á-
byrgðin liggi, fyrir að kveikja neist-
ann að þessu voðabáli, þá er mér ó-
greitt um svar. En það virðist liggja
á þessum stöðuga, látlausa ótta, sem
liggur sem martröð yfir löndum
þeim, sem sitja og sofa grá fyrir
járnum og stjórnað er af einvöld-
um. Og má vera, að þar hafi kvikn-
að af sjálfu sér, sem loftið hefir ár-
um sanian verið þrungið af brenni-
steini, þangað til blossinn loksins
hlaut að koraa.
En svo að Þjóðverjar fái að
njóta þess, sem þeir eiga, þá er þar
soðið saman þessum þóttafullu hug-
myndum og hroka, er kemur fram
i þjóðsöng þeirra: “Deutschland
uher alles”, og á hina hliðina óttan-
um fyrir sjálfum þeim, þar sem land
þeirra og þjóð liggur sem fleygur
milli sambandsþjóðanna að austan
og vestan. En árum saman hafa þeir
látist fyrirlíta þær, og geta þeir þvi
ekki kvartað, þó að aðrir trúi þvi
ekki, að það hafi verið óttinn, sem
hafi rekið þá út í þetta voðalega
stríð.
Undarlegt sambiand af hroka og
hjartveiki hefir þá valdið athöfnum
þessum öllum og gjörðum og athæfi
— og hve djöfuilegt er ekki athæfi
þetta I
VIÐ VÍXLUM
GRAMAPHONE RECORDS
FYRIR 15c. HVERT
Skrifift *fta símift eftlr bók No. 4 sem útskýrir okk&r fyrirkoaawl&ft.
Vift sendum Records hvert sem er f Canada.
The Talking Machine Record Exchange
*, fllJNES IlIzOCK, PORTAGFJ AVE3. WIIfNIPEG, MAIf.
Glines Block er beint á mótl Monarch Tbeatre.
Phone Main 2119