Heimskringla - 11.01.1917, Blaðsíða 4

BLS. 4
HEIMSKRINGLA
WiNNiBPEG, JI. JANCAR. 1917
HEÍMSKRINGLA
< Stofnuft 1HK0)
Kemur út á hverjum Fimtudegl.
trtgefendur og eigendur:
THE VIKIXG HH.KSS* LTD.
Ver?5 bla?5sins í Can&da og Bandaríkjun-
um $2.00 um áriti (fyrírfram borgab). Sent
til Islands $2.00 (fyrirfram borgab).
Allar borganir sendist rát5smanni blat5-
alns. Póst et5a banka ávísanir stýlist til The
Viking Press, Ltd.
M. J. SKAPTASON, Ritstjóri
S. D. B STEPHANSON, rátismaöur.
Skrifstofa:
729 SIIEKRKOOIvB STIIERT., WIXNIPEG.
P.O. Itox .'5171 'I’hI.Níml Garry 4110
HEIMSKRINGLA er kærkominr.
pestur ísienzku hermönnun-
um. Vér sendum hana til vina yð-
ar hvar sem er í Evrópu, á hverri
viku, fyrir að eins 75c í 6 mánuði
eða $1.50 í 12 mánuði
Box 3171. THE VIKING PRESS Ltd
ÞJ0ÐERNI.
(Framh. frá síðasta blaðl).
þarna úti á eyjunni í úthafinu sátu svo
landnemar Islands. Mennirnir komu með
sitt norska þjóðerni, Irar og Skotar með sitt
sérstaka þjóðerni, hinir herteknu menn og
konur með sitt sérstaka þjóðerni, en þegar
þeir voru farnir að búa þarna, þá fór þjóð-
ernið að snúast um heimili þeirra og lifnað-
arháttu. Það hlaut að laga sig eftir hinni
íslenzku náttúru og Iifnaðarháttum. Það var
nú hvorki norskt, eða danskt, eða sænskt,
að írskt, eða skoskt, eða slafneskt, heldur
íslenzkt; og Island, varð föðurland land-
námsmanna og allra þeirra afkomenda, af
þeirri einföldu ástæðu, að þar voru þeir
bornir, þar var heimili þeirra, það var land-
ið, sem fæddi þá og klæddi. Þeir gátu ekki
kallað neitt ananð land föðurland sitt, og
gátu ekki elskað nokkurt annað föðurland.
Hitt getur aftur verið spursmál, hvort ást
þeirra hafi verið heit eða köld, sívakandi og
Íífgandi eða dauf og óljós.
Ef vér sem eldri erum, 60—70 ára eða
eldri, förum að renna huganum aftur til
bernsku vorrar, þá sjáum vér að feykilega
mikil breyting hefir orðið á lífnerisháttum.
venjum og búskap, hugsunarhætti, lífsskil-
yrðum, menningu og eiginlega öllu hinu dag-
lega lífi Islendinga heima, svo að feður vora
hefir ekki órað fyrir því. Á þeim dögum
mátti heita að ísland væri útilokað frá heim-
inum, samgangur við heiminn var svo lítill,
sem sætu menn þar í helgum steini. — En
nú má segja að landið og landsbúar séu
komnir inn í veraldarstrauminn. Mentun
og menning heimsins, eins og hún er, hefir
streymt inn þangað, og Islendingar hafa
teygað af straumi þessum, og eins og eðli-
legt er, hlýtur þetta að hafa haft feykilega
breytingu á alt þjóðerni, alla lifnaðarháttu,
allan hugsunarhátt þeirra. Húsin eru
breytt, vinnan er breytt, samgöngur breyttar,
siðir breyttir og skemtanir. Og vér viljum
láta það í ljósi, að eftir sannfæringu vorri
hafi aldrei verið jafnlærðir menn og fróðir,
eða fjölhæfir á Islandi, sem nú, aldrei önn-
ur eins bókagerð, aldrei önnur eins mentun,
aldrei önnur eins framtakssemi, og aldrei
annað eins frelsi, eins og einmitt nú. Og
bre^rtingin á þjóðerni Islendinga þar af leið-
andi aldrei eins hraðfara og nú. Og nú er
mörgu, mýmörgu burtu kastað, sem til þjóð-
ernis heyrði, þegar vér vorum ungir.
Þegar vér komum hingað í álfu þessa,
og allir verða að játa, að vér komum hingað
mállausir, þekkingarlausir á vinnubrögð og
lifnaðarháttu manna, og urðum því að taka
upp mörg þau störf, sem vér aldrei höfðum
séð, svo sem skógarhögg og jarðrækt og
nota verkfæri, sem vér sjaldan, eður ekki
höfðum heyrt um getið, svo sem plóga,
herfi, sláttuvélar, rakstrarvélar, vagna og
ótal margt annað, þá breyttist þjóðtrnið að
þessum háttum öllum. Vér slógum ekki með
orfinu og ljánum, vér Iétum ekki stúlkurnar
raka heyið með hrífunni og það stundum
blautt, vér bundum ekki votaband, vér rök-
uðum ekki í flekki, vér bárum ekki á hryggj-
um hestanna. Vér mjólkuðum ekki ærnar.
Vér tókum upp alt annað líf, alt aðra siðu,
alt aðrar byggingar, aðra félagsskipun.
Þjóðernið var algjörlega orðið breytt, hvað
þetta snerti alt saman og ákaflega mikið
meira.
Eða er það meining nokkurs manns að |
kasta þessum nýju háttum og nýju vinnu-
aðferðum og taka upp íslenzku siðina og
vinnuaðferð, sem vér þektum í æsku? Vér
ætlum ekki.
En það er eitt sem alstaðar gildir um
þesis efni. Þjóðernis skapast af heimilis-
lífinu, umhverfinu, venjunum og lifnaðar-
háttunum alveg eins hér og heima.
Vér höfum hér ekki fjöllin og heiðarn-
ar, jöklana og jökulárnar eða iækina hrynj-
andi niður frá háum fjallahlíðum. Vér
höfum hér ekki sjóinn eða brimbarða strönd,
| eða eyjar, eða sker og hólma. Vér höfum
, hér ekki dalina með hinum grænu grundum,
j og lautina og brekkuna, eða hina gráleitu
| graslausu mela, eða gráflekkóttu grashtlu
móabörðin, eða fossana með h:num freyð-
andi lækjum og ám. Vér höfum ekki hina
skinnklæddu sjcmenn, með káífsbelgi reykta
á fó‘uRÚm, ',o\ rakstrarkonurnar með
styttuböndin á votengjum., Vér höfum ekki
túnin háifþýfou með hinum niðurgröfnú
götum og börð'im. Vér sjáiun ekki kven-
fólkið ríða til . rkjunnar eða í kaupstaðinn
í söðium sír.-m, höfum ekki hugmynd um,
hvernig kc ^a tekur sig út í söðli eða maður
rennur á kíðum, sem örskot ofan frá fjalla-
tindurn. Ekki hvernig dalirnir líta út, að
horfa á þá ofan af 3000 feta háum fjalla-
! brúnum, höfum ekki hugmynd um hversu
hríðarbyljirnir eru svartir og langir, hvað
jökulvötnin eru ströng og köld; ekki um
hvað þetta er, eða var, á vorin að sundríða
hverja ána eftir aðra og það stundum á
þróttlitlum hestum. Vér höfum heldur ekki
hugmynd um hvað það var að ríða góða
spretl á vökrum hestum á ísunuin, eða sigla
hagstæðan byr á smáum bátum. Vér getuin
ekki Iiaft hugmynd um vorin rða haustin
eða vetur og sumar. Þetta er alt svo ólíkt,
og ef vér ættum að fræða börmn um þjóð-
erni íslenzkt, þá þyrftum vér, að senda hvert
einasta barn heim til íslands og láta það vera
þ;u cin 3 eða 6 ár til þess að læra þetta alt
tím?n. En hver vill kesta til þess? Og
I vað eiga b'ui að gjöra m-ð þetta, er þau
koma hingað aftur? Þau hljóta að kasta
því öllu, eins og vér höfum gjört, nema það,
að þau yrðu enn þá fljótari að kasta því en
vér: Hér hefðu þau ekkert með neitt af
þessu að gjöra.
Þau hefðu ekkert með verkin að gjöra
eða lifnaðarháttinn eða búskapinn eða akur-
yrkjuna, eða vegina eða ferðalagið á hest-
baki, eða hugmyndir og hugsjónir. Ekki
af þeirri ástæðu að það sé ekki nýtandi,
heldur af því að það er svo ólíki og það er
svo sára fátt, sem vér getum notað hér —
hérna á sléttunum, í landi með alt öðru lofts-
lagi, alt öðrum lífsskilyrðum, öðrum atvinnu-
vegum, öðrum vinnubrögðum, öðrum siðum.
öðrum hugsunarhætti, innan um annarlegar
þjóðir með framandi tungu, í alt öðru um-
hverfi andlegu og líkamlegu, þar sem fossa-
fall hugmyndanna, framfaranna, menningar-
innar veltur stanzlaust áfram dag frá degi í
þessu eilífa og átakanlega þýðingarmikla
starfi, að auka mennmg og þroska mann-
kynsins, andlegan og líkamlegan, og fleyta
mannkyninu áfram til meira réttlætis, meira
frelsis, betra siðgæðis og meiri og tryggari
vellíðunar og farsældar. Vér segjum ekki
að þetta eigi sér ekki stað heima á Islandi
líka, en það er nokkuð með öðrum brag. —
/Og hver sem vill neita því, að þetta sé hér
að fara fram, hann annaðhvort veit ekki,
hvað hann talar um eða hann fer með ósann-
indi.
Það eru mörg atriði þjóðernisins sem
vér ekki eða lítið höfum talað um svo sem
hvernig það er bundið við alt umhverfið og
heimilið, og eitt atriði þjóðernisins er elskan
til þessar heimilis eða föðurlandseiskan.
Ef að nokkur maður færi að hugsa sér
þjóðerni sem laust væri við alla föðurlands-
elsku, þá væri þjóðerni það sára-Iítils virði.
Það æri sem sálarlaus skepna, tvífætt eða
þrífætt, eða skrokkur dauður, sem bezt fyrir
alla æri að dysja sem allra fyrst, annars
rotnaði hann og úldnaði ofanjarðar og kæmi
af óþefur og pest mikil, og allir væru fús-
astir til að flýja frá sem fyrst og komast sem
allra lengst í burtu. Og ekki bætti það um,
þegar hræ þetta yrði iðandi og morandi af
möðkum og illkvikindum óteljandi.
Það ætti ekki að þurfa að sýna mönnum
að föðurlandsástin er ástin til heimilisins út-
víkkuð og fullkomnuð. En ástin til heim-
ilisins er fólgin í endurminningum allra
þeirra hluta og hugmynda, sem oss hrifu til
virðmgar, þakklætis og elsku, eða unaður og
gleði fylgdi, og geta þar undir falist dauðir
hlutir og lifandi verur. En þó fremur öllu
vinirnir, skyldfólkið, faðir og móðir, bræður
og systur, frændur og Ieikbræður og leik-
systur. Fyrir þessu öllu börðust forfeður
vorir hellrabúarnir, eða þeir sem í jarðhúsum
bjuggu, eða víkingarnir, sækonungarnir,
bændurnir sem vér erum af komnir úr Nor-
ega, Svíþjóð, Danmörku, Skotlandi, Irlandi
og hver veit hvaðan. Þeir börðust fyrir
heimilunum fyrir arinstónni fyrir konu og
börnum, af því að þeir elskuðu þetta. Þeir
hfutu að elska það, svo framarlega sem þeir
elskuðu lífið, að geta notið geisla sólarinn-
ar, að geta solgið loftið, og fylt lungun af
lífi og þreki og þrótt.
Það var sama ástandið íyrir hinum fyrstu
landnámsmönnum á lslandi og okkur hér í
Ameríku. Þegar þeir voru komnir til lands-
ins og þeir voru búnir að taka sér bólfestu
þar, þá fór hugur þeirra allur að snúast um
heimili sín, um að sjá fyrir öllum, sem þeim
voru kærir, gjöra þeim lífið sem léttast, búa
í haginn fyrir komandi líf þeirra, á Islandi,
nýja landinu, en ekki Noregi. Því ð þar sem
börn og frændur, skyldulið, vimr og eignir
voru, þar var þeirra föðurland, þar var þeirra
þjóðerni.
Ef að vér eigum nú að fara að hefja ís-
lenzka þjóðernisbaráttu í þeosu landi, þá
ættum vér að geta séð íjarstæðuna. Heimili
og ástvinir, konur og börn eru hér í
vor
Canada eða Bandaríkju um með öliu því sér-
grein stríðsfréttanna stendur:
“Broda ”, í staðinn fyrir “Braila”.
Brody er borg norður í Galizíu,
en Braila suður við Dóná. Þetta
er vont.
En það vildi til, er biaðið var
háifsett, að prentarinn, St. Péturs-
son, veiktist hastarlega af Ia
Grippe, og varð því flýtisverk á
sumu, er síðar var sett. Það var
raunar gjört við þessar villur, en
kennilega ástandi, háttum, högum, skyldum,! þegar biaðið var sett í pressuna
arði, atvinnugreinum, sem alt er frábrugðið
því, sem heima var. Hver er meiningin í
þessu. Engan skyldi furða þó að káifarnir
færu að brosa ef að þeir skildu þetta.
Og svo er þetta stóra atriði, að ef vér
förum að hefja íslenzka þjóðernisbaráttu í
landi þessu, þá hlyti hún að verða á kostnað
föðurlands þessa sem vér búum í. Það væri
að draga hugi hinna uppvaxandi kynslóða
frá skyldunni við þetta sitt eigið föðurland,
við sitt eigið þjóðerni, koma þeim til að elska
annað land, aðrar hugmyndir, aðrar skyldur,
annað þjóðarfyrirkomulag, en þeirra eigið,
því að það er hér, þar sem heimili þeirra eru
og hvergi annarsstaðar. Vér höfum svarið
að elska þetta land, þetta þjóðerni, þetta
mannfélag, þetta föðurland. Eigum vér að
vera níðingar og eiðrofar, að níða þetta
niður. vinna á móti því í ræðu mog ritum,
koma á fót stofnunum til þess að rýra það og
eyðileggja? Eigum vér að ráða móðurinni
banaráð, særa hana holundar, og mergund-
arsárinu, sem tók oss tveim höndum, breiddi vmir
móti oss báða arma og bað oss velkomna að
borði sínu?
Meira.
gleymdist að setja inn línur þessar
eins og þær voru leiðréttar, en
enginn prentari á skrifstofunni
þegar blaðinu var rent í pressuna,
og var um tvent að gjöra, að
fresta blaðinu eða láta það fara
svona, og kusum vér hið síðara.
Ráðsmaður var 300 mílur í burtu
að kalla inn skuldir.
Þessu blaði sem nú kemur hefð-
um vér ekki getað komið út, ef að
ráðsmaður Lögbergs, Mr. Vopni,
hefði ekki hjálpað oss og Iéð oss
ágætan prentara, Mr. Sigtrygg
Arason. Erum vér stórþakklátir
fyrir. — Vér þreyjum það að
Stefán Pétursson verði heill heilsu
hið allra fyrsta.
Heiður þeim sem heiður ber.
Vér gátum um ræðu stjórnarformanns
ins Norris á öðrum stað í blaðinu. Oss er
það sannarlegt gleðiefni. Vér hefðum reynd-
ar frekar trúað því, að landi vor Hon. Th,
Johnson ráðgjafi opinberra verka hefði kom-
ið þannig fram, því að hann hefir áður, hvað
eftir annað skýlaust látið í ljósi, hvar hann
stendur í þessu mikla velferðarmáli allra
landsbúa, sem skyggir yfir öll önur mál lands
þessa, og er hið mesta velferðarmál sem
nokkurntíma hefir komið fyrir í heiminum,
bæði fyrir alda og óborna.
Þetta mál, stríðið, er svo stórt og þýð-
ingarmikið, að allir flokkar og allur flokka-
dráttur ætti algjörlega að hverfa fyrir því,
ekki nefnast á nafn, meðan það er óútkljáð
Hversu andvígir sem vér höfum verið áður,
ættum vér nú að leggja oss í líma og hjálpa
og styðja hmn svæsnasta mótstöðumann
vorn, til þess að framkvæma alt sem hægt er
til þess að hjálpa Bandamönum til þess að
sigra, því að þeir eru að berjast fyrir oss,
sem hér erum. Og vér ættum æfinlega að
sýna þeim verðugan heiður, sem framarlega
standa í baráttu þessari, og með mikilli
ánægju höfum vér tekið eftir orðum og
framkvæmdum landa vors Th. Johnsons,
hvað eftir annað, út af málum þessum.
Vér heiðrum hann og virðum fyrir þetta.
Og vér erum alveg samdóma Premier
Norris, að það þurfi að sýna þeim í heimana
tvo, sem rísa upp á móti viturlegum ráðstöf-
unum stjórnarinnar svo sem National regis-
tration. Vér myndum ekki þola það, að
nokkrir menn neiti að vinna að velferð
mannfélags þess, sem þeir lifa í. Vér mynd-
um því síður þola það, að æðri menn eða
Iægri taki málstað óvina vorra, þó að þeir
séu það kannske ekki í verkinu, þá eru þeir
landráðamenn í huga sínum, og ef að þeir
Iétu það í ljósi í orðum eða verkum, ætti
tafarlaust að setja þá inn, láta þá ekki lausa
ganga, því að þeir spilla öðrum og sumir
geta eitrað heila hópa manna, og eru að
því á hverjum degi sem líður. Þeir hafa
engan rétt til verndar laga þeirra sem þeir
eru að brjóta, þeir hafa engan rétt til að
gjöra landi og lýð þessa bölvun. Þeir hafa
engan rétt til þess að kveikja hér upp hatur
og óvild manna á meðal, þeir hafa engan
rétt til, að hindra eða telja einum einasta
mann frá því, að fara að berjast með Banda-
mönnum. Allir góðir borgarar ættu að rísa
upp á móti þeim, af hvaða bergi sem þeir
eru brotmr, í hvaða stöðu sem þeir eru.
Enginn maður getur borið höfuð svo hátt,
að ekki sé þjóðar heildin og velferð hennar
°far. Allir þessir þýzku eður þýzksinnuðu
menn koma undir íllgresi sem á að upprætast
og á eldi að brennast. Það væri vesalmenska
að láta þá rembast og reigja höfuð á hnakka
aftur, er þeir ímynda sér, að þeir séu smá-
Vilhjálmar hér meðal landsbúa þessara.
Einstöku menn eru að koma á
skrifstofuna og bera oss það, að
vinir vorir út um sveitir segi að
vér séum neyddir til að skrifa eina
eður aðra grein, sem þeim líkar
ekki. Þessir menn, sem sögum
ar bera, segjast stundum vera
vinir vorir. En vér neitum því al-
gjörlega. Vér neitum því að|
fyrir borð, en hugsa um a<5 bjarga
föðurlandinu, réttindum vorum og
frelsi.
X>á reis upp Norris stjórnarfor-
maður og var tekið með lófaklappi
og fagnaðarlátum. Meðal annars
sagði hann þetta:
“Þessar seinustu vikur höfum vér
verið að reyna að koma á ‘National
Registration' aó sannfæra fólkið um
að það sé ákaflega þýðingarmikið
og áríðandi atriðl á Jiessum tíma
og hefi eg aldrei vitað fólk taka því
jafnvel eins og fólkið í Dauphin hér-
aðinu. Og eg hef orðið þess var að
menn í Manitoba vilja gjöra alt, sem
í beirra valdi stendur, fyrir Canada
og baráttu Jiá hina miklu sern ait
Bretaveldi hefur á liöndum.
En samt eru nokkrir þeir menTl,
sem setja sig á móti “National Reg-
istration” Þeir rísa upp sein dóm-
arar og segjast ekki vilja ‘registerast’
Þessir.menn rísa upp móti skoðun
og sannfæringu als Bretaveldis,
Frakklands, Rússlands—á móti tiu
voldugu-m þjóðum, sem með einum
huga hafa samþykt að eina ráðið
sé að þerjast. Þessir fáu herrar í
Winnipeg þykjast vita betur en
allar þessar millíónir manna.
Svo eru og fáeinir menn í Austur-
Canada sem eru að gjöra alt sem
þeir geta til bölvunar Bandamönn-
um. Þcir hefðu átt að vera teknir
fastir og í fangelsi hneptir fyrir ári
síðan. (lófa klapp mikið)
Hver einasti maður sem and-
vígur stendur þeim sem í stríðinu
eru og vinna á móti Bretum eða
Bandamönnum um.ætti í dýflissu
að hneppast. Málfrelsi og hugsana
frelsi eru einkenni Bretaveldis, en
hversu andvígir setm menn kunna
að vera öllum stríðum þá er skylda
þeirra sem borgarar ríkisins skýr og
Ijós, að berjast fyrir frelsinu, ríkinu
og eigin heimilum sínum.
Ef að maður einn vill ekki verja
sitt eigið heimili þá hefur hann
nokkrir vinir vorir ætli oss hafa
“hváptana tvo og tala sitt með j engan rétt til verndar ríkisins sem
hvárum , eða að vér séum sú hey- j brezkur borgari.
brók að láta kúga oss, tii að tala
eða rita þvert um huga vorn.
Þessir menn, sem þannig hugsa eru
Þetta er enginn vanaþræta milii
tveggja þjóða um ismámuni eina,
heldur hinn grimmasti slagur í allri
^ sögu mannkynsins. Það er slagur
þýzkir eða þýzksinnaðir eður ( milli tveggja hugmynda, milli hinna
menn, óvinir vorir, vér vildum' œðstu hugsjóna Breta og
ekki eiga þá fyrir vini, hvað semiæ?stu hugajóná Þjóðverja
í boði væri.
r L ^ * J A • , j anoil Gg UUUtt PJUUII
Ln hvað eigendur eða stjorn aj]ar fútum sínum með hinni voða-
blaðsins snertir, þá hafa þeir al-
drei sagt oss fyrir um eina einustu
grein, látið oss alveg sjálfráða, en
því hefir verið svo varið að hugs-
unarháttur vor og þeirra hefir far-
ið svo saman að þeir hafa verið
ánægðir, og hafi útaf borið, þá
hefir það verið svo lítið, að þeir
hafa ekki fundið ástæðu til að-
finslu. Því að vér vitum ekki til,
að þeir hafi nokkurntíma að fund-
ið. Vér viljum þá benda vinum
vorum og kunningjum á það, að
hvenær sem þeir heyra nokkurn
bera þetta fram að vér segjum
eitthvað af því að oss sé skipað
það, þá er hann að gjöra það til
að sverta oss og níða og málefni
þau sem vér höldum fram og er
hann því óvinur vor, en ekki vin-
ur, og hefir aldrei þekt eða skilið
Magnús gamla Skaptason.
Fundr í Congregational
kyrkjunni 4. þ. m.
Fundur sá var hinn dnaröasti og
hljóðaði um National Service; mælt-
ist Jiar mörgum vel og engu mbetur
en Premier. Norris
Oss finst og hefur fundist það
algjörlega rangt að geta ekki þess,
sem vel er gjört eða talað þó að
menn af andstæðingaflokki eigi í
hinna
Hinar
æðstu hugsjónir Þjóðverja eru að
kúgaheim allan og troða þjóðir
um með hinni
legustu grimd.
Ef að vér verðum undir, hvað
verður þá um þá sem nú hamast
móti “registration”? Þeir verða þá
óefað í góðum félagsskap með vin-
um sínum.
Vinnum vér stríðið, halda brezkar
stofnanir áfram að vera til. Þetta
er bardaginn sem vér verðum að
hefja fyrir lýðveldinu.
Aldrei hefur sá tími komið fyrir
að menn hafi getað verið jafnstojtir
yfir því að vera Cattadiskir borgar-
ar. Það voru ekkif einungis Þjóð-
verjar som undruoust yfir hreysti
drengjanna vorra, heldur heimur
allur.
Vér höfum sent nærri 400,000 af
vorrum beztu drengjum á vígveilina
og ailir fóru þeir óneyddir. Þeir
voru fúsir til að leggja lífið f söl-
urnar svo vér gætum notið borg-
aralegs- og trúarlegs frelsis.
Or rœðu Major Gordons
Sra Gordon 1 (Ralph Connor)
Major að nafnbót hefir þegar flutt
margar ræður síðan hann kom
hcim og flykkist fólkið saman til
að hlusta á hann. Þetta sem hér
fer á eftir erú kaflar úr einni.
ÍEitt er það”, segir Gordon, “sem
mér hefir þótt ákaflega merkilegt,
en það er hin nákvæma þekking
manna í Winnipeg á öllu, sem fram
hefir farið í ptríðinu. Fróðir menn
í Winnipeg vita miklu meira um
hlut og tökum vér því lítið ágrip af stríðið, en vér vitum á vígvöiiun-
ar
Vér biðjum lesendur blaðsins afsökun-
á nokkrum prentvillum í seinasta blaði,
sumum vondum, einkum í seinni hluta grein-
arinnar: þjóðerni. Vér tölum ekki um “for-
feðrar” fyrir “forfeður” eða “Sih’Icy” fyrir
“Silciley”, en verri er Iínan: “voru á Möla
í Miklagarði sem Væringjar fóru” í st?,ð:
“voru á máia í Miklagarði eca”.
/r tu
fundi þessum.
Major Rev. C. W Gordon flutti þar
aðal ræðuna og sagði frá hreysti-
verkum Breta og Canadamanna.
Sagðist honum ágætlega og að síð-
ustu mælti hann með Coalition
Government eins og á Bretlandi, er
í væru mcnn af ölluin eða flestum
flokkum.
Þar talaði líka fylkisstjórinn Sir
•Tames Aikins cr var forseti fundar-
ins og var Jietta í ræðu hans:
Látið ekki nokkurn Canadamann.
taia eður brcyta Jiannig, að sagan
eftir á geti fært það f letur, að Can-
ada hafi gongið út í stríð þetta móti
vilja sfnum á Jæssum þrautadögum.
Látum heldur standa á blaðsíðunni
sögunnar, að vér höfum lifað og bar
ist fyrir því sem rétt var og hjálpað
lieiin sem voru hjálparvana. Og vér
berjumst liangað til yfir lýkur. Vér
verðum að segja óvinum vorum:
“Hér eru tveir kostir: látið undan
eða Jiér fáið byssustingina f kvið-
inn, játið að þér iiafið illa og mng-
lega gjört, cða takið við kúlum vor-
um.”
Hugsið um ("n!
Bretoveldi, seir - - . ' ’ ■
skel sinni, 15 ’ 1
drcka J;; : u , s
um. Það er nokkuð undarlegt, að
menn skuii þurfa að fara mörg
þúsund mílur af vígvöllunuin til
Winnipegborgar, til þess að fá góð-
ar og nákvæmar fregnir af stríð-
inu. Þar fyrir handan vitum vér
eiginlega aldrei hvernig það geng-
ur, fyrri en vjr fáuin Winnipeg-
blöðin. Og þá verðum vjr fullir
undrunar og gleði og setjumst nið-
ur að lesa um hinar frægu og
mcrkilegu sigurvinningar á Frakk-
landi.
Það heldur náttúrlega hver ein-
asti hermaður, að hann viti alt
um stríðið. En þegar til sannleik-
ans kemur, veit hann ekki annað
um stríðið en það, sem fram fer í
þerri skotgröf, sem hann er stadd-
ur í, eða með öðrum orðum, á 50
yarda svæði til beggja handa sér.
En foringinn sem stýrir flokki ein-
um eður öðrum, veit það sem snert-
ir þá battalion sem hann er partur
af og iítið meira.”
“Eg get þessa”, mælti Major
Gordon, “svo að þér skiljið hvað
ómöguiegt það cr fyrir hiig að segja
your verulega sögu, um orusturn-
;ir. Eg veit aðeins um það, sem
m liefir farið fyrir mínum eigin
“ngiini. En um liinn verulega
gang stríðsins fer cg fyrst að fræð-