Heimskringla - 29.11.1917, Blaðsíða 1

.........
Royal Optical Co.
Elztu Opticians i Winnipeg. Vtð
höfum regnst vinum þinum vel, —
geföu okkur t«kif«ri til aö reya-
ast þér vel. Stofnsett 1905.
W. R. l'owler, Opt.
-
XXXII. AR.
WINNIPEG, MANITOBA, 29. NÖVEMBER 1917
NOMER 10
Bretar vinna stórsigur á
Frakklandi.
Eias og lítilloga var skýrt frá síð-
aista blaði, því fréttir tóku ekki að
hafa varið sig með öllum þeim
varnartækjum, sean mannlegt hug-
vit getur upphugsað. En þrátt fyr-
il alit slíkt hafa þeir þó verið
brotnir á bak aftur í mörgum
stöðum og verið sigraðir í flestum
mælalaust yfirburði bandamanna.
Frá Rússlandi.
berast um þetta fyr en rétt Þegar [ 9tórorustum, og sannar þetta tví-
blaðið var að fara 1 pressuna, hótfu
hersveitir Breta á Frakklandi stór-
kostlega sókn gegn Þjóðverjum
þann 20. þ.ip. á svæðinu norður af
St. Quentin og alia leið að Scarpe-
ánni. Var áhlaupið gert á 32 mílna
evæði og á öllu þessu svæði brutu
Bretar hinn svo nefnda “Hinden-
burg varnargarð’’ og komust á sum-
um stöðum um fimm míiur inn fyr-
ir íremstu varnarvígi óvinanna. Að-
al markmið Breta með sókn þess-
ari er borgin Cambrai, sem er jám-
brauta miðstöð og ein af helztu
herstöðvum Þjóðverja á Frakk-
landi. Verði borg þessi tekin, sem
allar líkur benda nú til að verði,
hafa bandamenn stigið stórt spor
í þá átt að hrekja óvináherinn af
franwkri miold.
Sókn þessi haifði verið undirbúin
í laumi og vora nú alt aðrar að-
ferðir viðhafðar en áður. Engin
stórskotahríð var nú Látin dynja
á skotgröfuin óvinanna í marga
daga áður sóknin væri hafin, eins
og gert ihefir verið við öll undan-
farandi áhlaup. Nú voru bryn-
vagmarnir brezku (tanta) notaðirí
stað stórskota báknanna og raddu
þeir fótgönguiiðinu leiðina — sóp-
uðu burtu gaddavír, “pillu-köss-
um” og öðrum varnarvirkjum óvin-
anna og við þenna ægilega aðgang
fór Þjóðverjum ekki að lítast á
biíkuna og áttu þeir í liði þeirra,
sem undan komust, fóturn sfnum
fjör að launa. Riddaraliðið brezka
tók einnig þátt í sókn þessari, á-
samt ifótgönguliðinu og mun þetta
vera í fyrsta sinn að riddaralið
bandamanna hefir nótið sín til
fuilis á vestur vfgstöðvunum. Greta
íréttirnar þess sérstaklega, hve
frækilegan orðstír “Fort Garry
Horse” riddarasveitin 'hafi getið
sér við þetta tækifæri. Er þetta í
íyrsta sinn, síðan undanhald
Þjóðverja átti sér stað frá Ba-
paume síðast liðið vor, að riddara-
liðs herdeildir Canadamanna hafa
getað komið hestum sínum við.
Stórkostlegt mannfall varð í liði
þeirra þýzku herdeilda, sem svæði
þetta vörðu, og við fyrstu atrennur
voru teknir um 8,000 fangar og hafa
á þriðja þúsund fangar bæzt við
aíðan. Um 100 stórskotabyssur og
mörg ihundruð af smærri byssum
voru teknar og stórar birgðir af
skotfærum og öðru. Mörg stór
þorp voru einnig tekin og íbúar
þeirra nú losaðir undan ánauðar-
oki hinna þýzku illræðisseggja.
Meðal þorpa þeirra sem tekin voru,
voru þorpin Masniers, Macoing, Ri-
becourt, Havrincourt og Grain-
court—alt ramgerðar herstöðvar.
Þegar þetta er skrifað era Bretar
komnir í rúmra fjögra mílna ná-
Lægð við borgina Cambrai að vest-
an verðu og haifa tekið þar “Bour-
lon skóginn” og Bourlon þorpið.
Sagt er að óvinirnir séu teknir að
yfirgefa borg þessa og talið líklegt,
að áður Langt líði verði ihún á valdi
bandamanna. Hafá Brebar þá unn-
ið einhvern sinn þýðingarmesta sig-
ur síðan í byrjun stríðsins.
Á Rússlandi virðist alt svipað og
áður. Maximalistar sitja við völd-
in enn þá og vafalaust er rússneska
þjóðin nú úr sögunni sem stríðs-
þjóð bandamanna megin. Æðsta
stjó'rn landsins er nú í höndum
hins svo nefnda “sambandsráðis
verkamanna og hermanna’’ og aðal-
markmið þeirrar stjórnar mun vera
að koma á bráðum íriði. Leon
Trotzky, utanríkis ráðherra þessar-
ar stjómar, birtir þó þá tilkynn-
ingu í lok sfðustu vikn, að stjórn
hans fari ekki fram á sérstakan frið
við Þýzkaland, heldur sé stefna
hennar að koma á allsherjar friði á
milli allra stríðSþjóðanna. Ekki
varpar hann þó neinu ljósi yfir,
hvernig koma ætti þessu í fram-
kvæmd.
Að dæma af réttunum, virðast
Rússar og Austurríkismenn vera
að semja um vopnahlé og eru Þjóð-
verjar að líkindum eitthvað við
þetta riðnir. Blöð á Þýzkalandi
fagna mikið yfir þessum umskift-
um á Rússlandi og hvetja stjórn
sína til þess að sleppa ekki þessu
tækifæri að koma á friðarsamning-
um á milli Þýzkalands og Rúss-
lands. Era Rússar teknir að draga
her sinn frá svæðunum í Austur-
Galieíu og virðist þetta benda til
þosis að þeir haldi friðinn á næslu
grösuin.
En þó Rúissum sé nú umhugað
að semja frið við Þjóðverja og
Austurríkismenn, er þeim illa við
Tyrkjann. Lina þeir því ekki neitt
á sókn sinni gegn honum og hafa
hér og þar unnið smásigra, bæði í
Armeníu og á Kákasus svæðinu.
sig illa yfir samningum þeim, sem
nú er verið að gera. — Að megin-
braut þessi verði þjóðeign, er eitt-
hvert það mesta framfaraspor, sera
stigið hefir verið í sögu þjóðar-
innar.
BANDARÍKIN.
-o-
Italir færast í aukana.
Frá Frökkum.
Frökkum hefir einnig gengið vel
síðustu viku. Börðu þeir af sér á-
hlaup Þjóðverja á Verdun svæðinu
og fyrir austan Ninette ána sigruðu
þeir f slag alLnniklum og komust
þar áfram á einu sivæðinu og tóku
marga fanga. í grend við Laon
fengu þeir hrakið Þjóðverja á stóru
svæði, og mun þetta vera sá stærsti
sigur, sem þeir h'afa unnið lengi.
Hafa bandamenn því rekið stóra
fleyga inn í hergarð Þjóðverja
beggja megin við Oambrai og nái
þeir þarna höndum saman, verða
óvinirnir afkróaðir á stóru svæði.
Sigrar bandamanna á Frakklandi
og f Belgíu eru ef til vill ekki eins
stórkostlegir á yfirborðinu og sigr-
av Þjóðverja og Austurríkism'anna
f viðureignunum við Rússa og It-
ali — en taka verður til greina,*að
á Frakklandi er herafl Þjóðverja
brotið á bak aftur. Á vestur vfg-
stöðvunum hafa Þjóðverjar reist
þau öflugustu varnarvirki, sem
i’eist verða af manna höndum og
Norðanvert á ítalíu vora háðar
stórkostiegar orustur síðustu viku.
Herskarar óvinanna hafa gert á-
hlaup mörg og stór á hergarð ítala
með fram Piave ánni, en að svo
komnu hafa þeir ihvengi getað
brotist f' gegn. Vafalaust hefir
verið ægilegt mannfall í liði ftala,
því Þjóðverjar og Austurríkismenn
eru þeiim þarna langt um mann-
fleiri, óg herútbúnaður þeirra full-
komnari og betri. Gengur þvi
kraftaverki næst, að ítalir skyldu
koma nokkurri vörn við og sízt að
undra þó vörn þessi yrði þeim kost-
bær mjög.
Seinustu fréttir segja ítali að fær-
ast f aukana og hér og þar hafi
þeim hepnast að hrekja óvinina á
flótta og orsaka stórkostlegt mann-
fall í liði þeirra. Hersveitirnar, sem
sendar voru frá Frakklandi og Eng
landi, eru komnar alla leið til or-
ustuvallarins, og er sagt að her-
deildirnar frá Englandi séu “heill
her” og skorti hann ekki neinn
þann útbúnað, sem til þarf. Lið
styrkur þessi kemur ftölum vafa-
laust vel og úr þessu ætti þeim að
verða mögulegt, þar sem þeir hafa
einir um hituna varist svo vask
lega og lengi, að hnekkja aðförum
óvinanna og snúa sigrl þeirar f ó-
sigur.
Bandaríkin senda nú stöðugao
straum af hermönnum til Frakk-
lands og öllum iherútbúnaði, sem
til þai-f,- Einn af herforingjum
Frakka lýsti því nýlega yfir, að
komnar væru nú eins roargar her-
deildir frá Bandaríkjunum til or-
ustuvallarinis á Frakklandi og fylli-
lega hefði verið hægt að vænta
eftir á ekki lengri tíma, en liðinn
væri síðan Bandaríkin sögðu
Þýzkalandi stríð á hendur.
Frá Washington barst sú frétt
um miðja síðustu viku, að talið
væri líklegt að sjóflotar Banda-
ríkjanna og Englands myndu verða
notaðir til öflugrar sóknar gegn
Þýzkalandi í nálægri íramtíð.
Hingað til hafa Bretar aðallega
notað flota sinn til varnar og verið
lítið um það gefið að beita honum
til sóknar. Við myndun þessa
mikla flota vakti fyrir Bretum að
verja strendur sínar, en ekki að
vinna undir sig önnur lönd. Mark-
mið Þjóðverja með eflingu landhers
síns var það gagnstæða—fyrir þeim
vakti ekki annað en metnaðargirnd
og valdafýsn, En hætt er við að
skýjaborgir þeirra taki að hrynja
þegar sjóflotar Englands og
Bandaríkjanna hefja sóknina fyrir-
huguðu með fullum krafti.
Tvö tundurskip (destroyers)
söktu nýlega þýzkum kafbát með
mjög lítilli fyrirhöfn. Varð kafbáts
þessa fyrst vart er hann var um 200
faðma frá skipunum og áður langt
ieið var honum send ein sprengi-
kúla, sein reið honum að fullu.
tjTLÖND.
Stjórnar ráðherra Svíþjóðar, Nils
Eden, birti nýlega stefnuskrá hlns
nýja stjórnar ráðuneytis og eyðir
hún alveg þeim grun manna hér i
landi, að Svíþjóð muni á næstu
grösum að dragast inn í stríðið.
Stefnuskrá þessi leggur alla áherzlu
á algert hlutleysi þjóðarinnar f al-
heims ófriðnum. Virðist því með
öllu ástæðulaust að halda að Svíar
muni hafa f hyggju að slást í lið
með Þjóðverjum áður langt líður,
að minsta kosti .bólar ekki á neinu
slíku í stefnuskrá hinnar nýju
stjórnar.
Fyrstu spor Finnlands til sjátf-
6tjórnar var stígið, er efri málstofa
þingsins þar samþykti þau lög, er
veita þjóðinni rétt til þess að kjósa
forseta lýðveldisstjórnar þar i
landi. Vfir þasum aðförum Finna
er stjórn Rússa sárgröm og hefir
tekið fyrir allan stjórnarstyrk, sem
Finnar hafa hingað til fengið, sök-
um þessa uppreistarhugs þeirra.
Heimkomu-minni.
Álnennar fréttir.
CANADA.
í byrjun þessarar viku var búið
að selja Sigur-iskuldabréf hér i
Manitoba að upphæð, sem nam
$17,000,000—og verður ekki hætt fyT
en upphæð 'þessi er orðin $22,000,-
OOÖ—sem er álitinn að vera réttur
skerfur Manitoba fylkis í þessu Sig-
urláni Canada.
Sambandstsjórnin hefir afráðið
að taka að sér C.N.R. járnbrautina
með rá og reiða — eins og sikýrt
hefir verið frá hér i blaðinu áður—
og verður núverandi eigendum
brautarinnar ekki borgað meira en
tiu miljónir dotlara fyrir hluti þá,
sem þeir þykjast eiga f brautinni.
Vilja þeir fá sextíu miljónir og bera
Bergur Benediktsson.
Bergur Benidiktsson var sendur
áleiðis til Englands þann 18. þ.m.
og var hann í 10. liðsflokki “For-
estry and RaiJway Construction”
herdeildanna. Hann er fæddur á
Vindbarði í Mýrum, f Homafirði,
Austur-Skaxitafeilssýslu, árið 1884.
Foreldrar lvans eru þau hjónin
Benidikt Kristjánsson og Aiheiður
Sigurðardóttir, som nú búa á Ein-
holti í Hornaflrði. Pbe. Benidikts-
son kom hingað til lands árið 1903
og hefir dvalið ihér f Canada síðan.
—Núverandi áritan hans er: Pte.
Bergur Benidiktsson, No. 2502985,
lOth Winnipeg Draft, Foreetry and
Ry. Construction Trooxis, Canadian
Army Post Office, London, Eng.
Skáidið Stephan G. Stephansson
er kominn aftur úr ferð sinni til
islands. Hann dvelur hér í borg
að eins fáa daga. Kom íslending-
um hér því saman um að ánægju-
legt væri að fá að hlýða á skáldið
og heyra hvað á dagana hefir drií-
ið fyrir honum í sumar, áður en
hann iíeldur heimleiðis. Hefir
hann orðið við þeim tilmælum og
er almeuningi því hér með tilkynt,
að á laugardagskveldið kemur, þ.
I. des., flytur skáldið ferðakvæði
sín í samkomusal Tjaldbúðar-
kirkju. Samkoiman byrjar kl. 8.
Eru allir Islendingar þar boðnir og
velkomnir. Enginn inngangseyrir
er, en samskota verður leitað.
Sungin verða nokkur k<væði skálds-
ins af æfðum söngmönnum, er jafn-
an hafa þótt skemta bezt á sam-
komum vorum hér. — Nefna miá, að
eftirfylgjandi menn hafa samkomu
þessa með hönduim: Séra Björn B.
Jónsson, Jón J. Vopni, Dr. Sig. JúL
Jóhannesson, Einar P. Jónsson, J.
J. Bildfell, M. Paulson, Björn Pét-
ursson, G. J. Goodmundsson, B. L.
Baldwinson, Þ. Þ. Þorsteinsson,
séra F. J. Bergmann, H. A. Berg
man, Hjálmar Gfslason, O. S. Thor-
geirsson, S. D. B. Stephansson, Fr.
Sveinsson, Th. Borgfjörð, Hannes
Pétursson, Gísli Jónsson, Rögnv.
Pétursson.
viðhald síns þjóðlega lífs cða eyði-
lcgging þess.”
“Bf Sir Wilifrid Laurier kemst tii
valda, verður hann umkringdur af
þeim flokki manna, sem hálfvolgir
eru hve þátttöku þjóðarinnar í
stríðinu snertir .eða andstæðir
henni. Baráttan gegn herskyldu-
lögunum er barátta gegn allri her-
þjónuvstu: um þetta má enginn
vi'liast. Að hverfa frá herskyldu-
lögunum þýðir ekki annað en
hætta við stríðið.”
“Margir af undanþágu dómstól-
unum veita undanþágu nærri öll-
um mönnum, som fyrir þá eru
leiddir, en vald til að áfría slíku
hvílir í höndum stjórnarinnar og
því valdi verður framfylgt.”
“Hví skyldum vér hika á meðan
Bretland berst? .... Að leggja nú
árar í bát þýðir ekki annað en
svíkjast undan merkjum......... Ef
sam'steypustjórnin bíður ósigur 17.
das. næstkomandi, er úr því ekki
um annað að gera, en hefja á loft
hvita flaggið.”
Hon. Arthur Meighen taJaði af
eldmóði og sannfæringarkrafti —
og orð þessa unga og mikilhæfa
stjórnmálamanns hljóta að brenna
sig inn í roeðvitund allra hugsandi
borgara hér í landi.
(Vlsir 26,—30. okt.)
Merkur funcfur.
Fundur vlir haidinn á laugan
dagskvöldið var í Royal Alexandra
gistihÖUinni hér í borginni og sóttu
fund ^ienna um hundrað og fimtiu
málsm<;tandi menn borgarinnar,
sem allir hafa sjálfviljuglega boðið
sig fram til þess að ferðast um fylk
ið á undan kosningunum og halda
ræður í þágu samsteypustjórnar-
innar. Tveir af núverandi ráðherr-
um sambandsstjórnarinar voru
þarna viðstaddir, þeir Hon. T. A.
Crerar og Hon. Arthur Meighen og
héldu þeir báðir ræður á fundin-
um. Hjá þeim og öllum öðrum,
sem töluðu á fundi þessum, kom í
ljós sterkur áhugi, sem ekki var
miðaður við neinn sérstakan flokk,
því nú töluðu af sama ræðupalli
bæði liberalar og eonservatívar.
Hon. Crerar, landlbúnaðarráðherra,
hélt fyrstu ræðuria og lagði hann
alla áherzlu á þörfina fyrir sam-
vinnu, með því eina móti væri hægt
að ráöa viðunanlega fram úr nú
verandi vandamálum þjóðarinnar.
Kvaðst hann nýlega vera kominn
úr ferð til Alberta fylkis og væru
fylgifiskar Lauriers þar nú önnum
kafnir að undirbúa kosningarnar.
Með öllu móti væri reynt að blekkja
fólki sýn og ekki legið á lygum og
illmælum í garð samsteypustjórn-
arinnar. Hann (Crerar) væri sagður
að hafa gengið “auðvalds klíkunni”
á vald og alt eftir þessu. Núverandi
samsteypustjórn væri sögð að vera
Borden stjórnin í dulargerfi — en
all-léleg sannanagögn væru þó fram
færð þessu til stuðnings. Fylgis-
mönnum Lauriers gengi illa að
hrekja þann sannleik, að sam-
steypuistjórnin hefði myndast við
sameining beztu kraftanna úr báð-
um flokkunum. Að vanda leiddi
ræðumaður þesisi góð rök fyrir
máli sínu og kvað hann þjóðina
ekki rnega leggja árar í bát á ell-
eftu stundu og helg skylda hennar
nú væri að viðhalda helðri og
sóma Canada.
Á eftir Hon. Crerar tóku margir
aðrir til máls og andinn í ræðum
allra, sem á fundi þessum töluðu,
— bæði liberala og conservatíva —
var sá sami: að skylda þjóðarinnar
væri að standa drengilega með heí
sfnum og láta honuim í té alla þá
aðstoð, isem unt væri. Sfðastur
talaði Hon. Arthur Meighen og var
ræða hans bæði flutt af mikilli
mælsku og þrungin af rökum. Með-
al annars komst hann þannig að
orði:
“Komandi sambandskosningar
eru ekiki barátta tveggja flokka.
Þær geta ekki talist almennar
kosnmgar eftir vanalegum skiln-
ingi þess orðs. Þær era vegamót,
þar sem þjóðin velur um tvo vegi;
Gísli, Guðmundsson gerlafræðing-
ur hefir gefið Þjóðmenjasafninu eir-
mynd af Guðm. Björnssyni land-
lækni. Myndin er steypt eftir mót-
aðri mynd eftir Ríkarð Jónsson.
Sambandsstjórn verkalýðsfélag-
anna eða “alþýðusambandið” hof-
ir gengist fyrir stofnun brauðgerð-
anhúss hér f bænum og keypt
brauðgerðarhúsið við Fischers-
sund — gamla Fredericksensbak-
arfið. . Fjár, til að reka fyrirtækið.
hefir verið aflað með 10—25 króna
framlögum frá mönnum í verkalýðs
félögunum.
Gullfoss hafði meðferðis 8 hesta.
sem Sláturfélag Suðurlands sendir
til Ameríku. Er það fyrsta tilraun-
in, sem gerð hefir verið til þess að
koma íslenzkum liestum á markað
]>ar og fékk félagið ókeypis flutning
á þeim.
Tvö æfintýri Oftir Einar H. Kvar-
an bafa nýlega verið þýdd á ensku
og prentuð í amerískum tímaritum,
Góð boð í “International” og Ósk-
in í “Aimerican Scandinavian Re-
view.” Báðar sögurnar hefir dr.
Jakob Wittner Hartmann þýtt.
V-semanneyingar keyptu prent-
smiðju Þorkels Clemenz í sumar og
fluttu hana til Eyja og ætla nú að
fara að gefa út biað þar. Fyrsta
blaðið átti að koma út í dag. Rit-
stjóri er Páll Bjarnason.
Vélbáturinn “Svanur”, sem lá á
Sandgerðishöfn, hvarf þaðan að-
faranótt laugardagsins og hefir
ekkert sézt af honum síðan. Eig-
endur bátsins eru Ari Antonsson
og Jón Pálsson á Flankastöðum á-
samt fleirum.
Úitlend mynt er nú í lægra verði
é peninga markaðnum en hún hef-
ir verið nokkurn tíma áður. Ster-
lingspundið kostar í Kauxwnanna-
höfn að eins 14 kr. og 10 aura, doll-
arinn 3 krónur, frankinn 5314 eyrir,
þýzkt mark um 40 aura. Hér er
þebta ait nokkuð hærra.
Nýlega barst biskupi voram, Jóni
Helgasyni, símskeyti frá háskólan
um í Khöfn þess ofnis, að hann
hafi verið kjörinn heiðursdoktor i
guðfræði við háskólann í tilefni af
fjögra alda aifmæli siðbótarinnar.
Þann heiður hafa að eins tveir ls-
lendingar hlotið á undan honum:
Finnur biskup árið 1774, og Hannes
Finmsson árið 1790. En Sveinbjörn
Egilsson var gerður að heiðurs
doktor í guðfræði af háskólanum
í Marburg.
-------o------
Viðskiftin við Ameríku.
öllu orðinn ástæðulaus, og hefir
vafalaust verið það frá upphafi.
Þarfir alls Iandsins eru ekki
meiri en þarfir smábæjanna í Amo-
ríku og ekki eins miklar og þarfir
bæja með jatfnmiklum tmannfjölda.
Framleiðslu Ameríku munar sama
sem ekkert um það að fullnægja
þessum þörfum. ALstaða landsinis
er þannig, að engar vörur geta héð-
an komist til Þjóðverja, nema með
samþykki Breta; það sér hver mað-
ur, s«m skoðar kortið. Hversvegna
skyidu þá Bandarfkin lára fsland
gjalda þess, að það er talið með
Norðurlöndum? Enginn fjandiskai>-
ur er einu sinni milli Norðurlanda
og Ameríku, sem gæt.i gefið ástæðu
til þess. Og stjórnarfarsleg sam-
bönd landa era ekki í þeim háveg-
um höfð að öðra iey i. að það
þurtfi að óttast það, að Bandarfkin
álíti að það væri hlutleysisbrot að
hjálpa okkur um mabvæli eða aðr-
ar nauðsynjar. Það virðist jafnvel
svo sem það mundi þurfa meira
"lag” til þess að stöðva aðflutninga
til iandsins írá Amerfku af þeim
sökuim.
Það er líka fullyrt atf kauiísýslu-
titönnum, sem verið hafa í Ame-
ríku og nýkomnir eru hingað heim
aftur, að Bandaríkja-stjórnin hafi
þegar f upphafi, er útflutnings-
bannið var komið þar á dagskrá,
látið það í ljós við viðskifta erind-
reka vora, að ekki kæmi til nokk-
urra mála, að bannið yrði látið ná
til fslands. Etf stirt befir gengið að
fá útflutningsleyifi á einstökum
vörutegundum, þá stafar það því
af einbverjum sérs’ökum ástæðum,
formífetriðum, skrifstofukreddum
og öðru slíku, eða þá af því að far-
ið hefir verið fram á útflutnings-
leytfi á tiltölulega mjög miklu af
sömu vörutegund í einu.
Nýlega ihefir stjórnarráðið fengið
skeyti tfrá Árna Eggertssyni, nm að
líkindi séu mikil tiil þees að út-
flutningsleyfi muni fást á vörum í
f.sland, Vlllemoee, Gullfóss og Lag-
artfosa Hugsanlegt er að það
skeyti standi í sambandi við
útflutningsbannið til Norðurlanda
og þó ekki eðliiegt, því það bann
er beint sett í samband við við-
skifti við Þjóðverja. Ef nokkur
tregða er á að fá þetta útfflutnings-
leyifi, þá getur það ekki statfað af
öðru en því, að erindrekinn hatfi
ekki fullkomnar skýrslur um vöra-
þörf iandsins. En uim það er
mönnum ekki granlaust, að þær
skýrslur séu ekkl sem fullkomnast-
ar.—Vísir.
Það sem vér fslendingar höfum
hatft að óttast í sambandi við við
skiftin við Ameríku, er það eitt, að
ísiand yrði talið með Norðurlönd-
um og látið eitt yfir það og þau
ganga. En sá ótti mun nú meðjtná sinna öðru
Áskorun til borgara
Canada frá hlut-
lausum löndum.
Sá borgari Caniada, sem atkvæði
hefir 17. des. n.k., getur ekki verið
hiutlaus. Þó heimaland þitt sé ef
til vill hlutiaust f þessu stríði, þá
er þitt nýja fósturiand það ekki.
Það er ekki sök Canada, að
þjóðin er í þesisu striðf. Hlutlaus-
ar þjóðir I Evrópu verða nú ótal
þjáningar að þola engu síður en
stríðáþjóðirnar. Skyidmenni þín í
hcimalandinu eiga nú við hörð kjör
að búa, tfyrir aðgerðir þýzkrar
þjóðar—«em hóf stríðið og fótum
tróð BeJgíu, hlutlaust Iand.
Þjóðverjar sökkva skipum hlut-
lausra þjóða engu siður en striðs-
þjóðanna —< allar þjóðir hehns lfða
nú baga við þessi siællvirki þeirra.
Etf Þýzkaland sigrar i striði þessu,
verða .hlutlausu löndin, Holland,
Danmörk, Noregur, Svíþjóð og fs-
land, að lúta einveldisokinu þýzka.
Þýzkaland og Austurrfk! eru í
bandalagi við Tyrkjann. Póiland
er sönnun þess •sjáltfstorræðis, sem
Þýzkaland veltir. Eina áibyggileg
von hinna smærri landa er sú, að
bandaþjóðirnar sigri.
Canada skorar á alla sína borg-
ara í dag að stuðla að þessum sigri
með því móti, að greiða atkvæði
með samsteypustjórninni. Beztu
menn allra flokka tilheyra henni.
Þeir biðja um atkvæði allra til þess
að geta framfylgt affarabeztu stefn-
unni stríðinu viðkomandi. Yonir
þínar og barna þinna hvfia á þess-
ari stjórn. Vonir hlutlausu þjóð-
anna eru undir því komnar, að
bandaþjóðirnar sigri.
Samsteypustjómm fylgir fastlega
Sigurstefnunni. Að fengnum sigrl