Heimskringla - 07.02.1918, Qupperneq 3

WINNIPEG. 7. FEBRÚAR 1918
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
Alþjóða-bandalag
Eftir síra F. J. Bergmann.
I.
Yrði það framför?
(Svo mikið hoflr verið rætt um al-
Jjjóða-bandalag, sem komast ætti
ó eftir stríðið og verða vörn gegn
t>ví, að önnur eins styrjöld brjót-
ist út, um leið og bessarri lýkur, að
búast mætti ivið, að sú Ihugmynd
sé nú nokkuð farin að skýrast, að
minsta kosti i huga leiðtoganna.
En eg hefi leitað og leitað í
helztu blöðum og tímaritum, til
bess að verða jiess vísari, hvernig
betta albjóða-bandalag er hugsað,
og hefi komist að beirri niður-
sfcöðu, að sú fagra hugmynd sé
býsna skarnt á veg komin.
bó eru allir með hana á vörun-
um, Lloyd Goorge á Englandi og
Wilson forseti í Bandaríkjum. Jam-
vel Þjóðverjar tala um hana við
og við, eins og eitthvað, er ekki sé
óhugsanda að koma megi í fram-
kvæmd, er stríðinu linnir.
1 hvaða heila sú ihugmynd fyrst
Teis upp, er mér ekki kunnugt. En
dg man vel, að eg rak mig á hana
nokkurn veginn um leið og stríðið
hófst. Hún virðist að vera bað
beillaráð, scm risið Ihefir upp í
huga rnanna, til bess að koma í
veg fyrir voðann, sem nú heldur
heiminum í heljarklóm.
Við ihvað er átt, begar bað er
nærri bví daglega vlðkvæðið, að
stríðið endi með bví að myndað
verði alþjóða-bandalag? Er nokk-
uð hugsað út í, hverjum bað ætti
að vera skipað, hvernig fram-
bværodum bess skyldi háttað?
Hvernig ætti bað að hafa vald yf-
ir friðar-bandalagi, er bjóðirnar
bofði myndað, bar sem bær væri
eáttmálsbundnar til að haga sér
eftir einhverjum ákveðnum megin-
reglum-, ifriðinum til verndunar?
Hafa beir gert sér ljóst, sem kunn-
ugt er um viðureign bjóðanna sín
á miili, hvernig metnaður ihverrar
bjóðar á að geta samrímst ihugsjón-
um slfks albjóða-bandalags?
Þetta mikla mál virðist ekki
lengra komið en bað, að vera eins
konar bjartsýnis óskapnaður, sem
mannvinirnir hafa látið upp renna í
huga sér, og hörkutólin, sem ekki
vilja annað heyra en barist verði
bangað til að skriðið ,hefir til skar-
ar um úrslitin, ihafa svo tekið undir
og sagt: Aljóða-bandalag, já, vita-
skuld!
Þetta alþjóða-bandalag hefir öðl-
aist eitthvert töfragildi í huga
roanna. Hugmyndinni um alls her-
ýar friðar-bandalag hefir verið tekið
fegins Ihendi með álíka mikilli fyrir-
byggju og fram kemur hjá þeim
sjúklingi, er verður svo feginn lækn-
is-ávísan, að hann tekur ihana og
gleypir, í stað þess að fara með hana
til lyfsalans.
Hugmyndinni finst mörgum, sem
nú eru að reyna að brjóta ihana til
mergjar, er ifkt farið og hugmynd-
inni um ihina Nýju J-erúsalem raeð
krossförunum á miðöldunum.
Eru iþjóðirnar til þess búnar, að
táta nokkuð, sem hingað til hefir
einvörðungu verið á þeirra valdi,
hér eftir einungis vera trygt með
samnings-formálum milli þjóða?
Á undan þessarri styrjöld beittu
þjóðirnar miklu af orku sinni til
iherbúnaðar, og sú mikla fram-
kvæmdar-orka, sem myndaðist ein-
mitt í þessa átt, kom striðinu síðast
til leiðar.
Nú mun hver þjóð spyrja, sem um
þetta hugsar: Á það að verða á-
rangur styrjaldar þessarrar, að því
er til vorra kasta kemur, að vér
hættum herbúnaði og segjum upp
því bandalagi við aðrar þjóðir, sem
vér nú erum í?
Munu þá ekki flestar þjóðirnar
hrista 'höfuð sín og segja: öðru
nær! Getum vér við því búist, að
bandalagsþjóðir vorar, sem nú eru,
og óvinaþjóðirnar gangi þar á und-
an? Langt frá!
Við það sem áður hefir verið að
keppa, bætist nú við bernaður-
Inn í loftinu. Hér eftir verður ekkl
nóg að eyða bryndrekum óvinanna
og herdeildum, heldur verður einn-
ig að sjá fyrir loftförum og kaf-
bátum.
Skyldi þá ekki niðunstaðan verða
sú, að þjóðirnar haldi áfram að
vega salt um völdin, bæði á láði og
legi, í lofti og í lagardjúpi? Verður
bá ekki samkepnin tvöföld eða
margföld?
Styrjöld þessi hefir til leiðar kom-
ið álika breytingum í hernaði og
þeim, sem urðu, þegar íyrst var far-
ið að nota hesta og herskip til víga.
Hvorttveggja hefir átt sér langan
aldur. Ef loftför til hernaðar og
kafbátar eiga aldur jafn-langan,
verða æði-margar kynslóðir manna
ftongnar undir græna torfu, er
hernaði linnir.
Hingað til hefir styrjöld þessi, að
því er virðist, fremur verið því til
staðfestingar, að stríð hljóti að eiga
sér stað 'hér eftir eins og að undan-
förnu. Friðaiihug mannkynsins til
eflingar hofir enn fátt fyrir komið.
Nýir óvinir mannkynsins Ihafa
birzt, sem enginn áður þekti. Nú
fljúga iþeir i loftinu. Nú hafa þeir
gert sér bústaði í ihafsdjúpinu og
ógna heilum þjóðum með hungur-
dauða. G-egn öllum slfkum hættum,
sem nú eru margflalt fleiri en nokk-
uru sinni áður, verður friðar-banda-
íag þjóðanna að gera Norðurálfuria
trygga.
Ef sú yrði niðurstaðan, að fram
við allar þjóðir kæmi önnur eins
stjórniarfarsleg og efnalhagsleg bylt-
ing og sú, sem fram hefir komið á
Rússlandi, mætti við því búast, að
sálix þjóðanna fæddi af sér ný öfl,
sem nógu væri máttug til þess að
geta komið friðar bandalagi til leið-
ar með þeim stjórnum, er fyrir þeirri
endurnýjung ihugarfarsins -hefði
orðið.
Fult fylgi iþjóðannia yrði slíkt
bandalag að hafa. Annars yrði það
iiættulegt ibæði lffi og velferð, þar
sem það ætlaöi sér þá dul, að varð-
veita og verja þá hluti, sem því yrði
ofurefli.
Og sál yrði bandialagið að hafa, ef
það ætti ekki að verða frjálsræði
þjóðanna vogestur, fyrir þá til-
hneigingu, sem fram myndi koma,
að ráðast þar á, sem ekki skyldi.
Nema því iað eins að slík ails her-
jar hugarfarsbreyting kæmi fram
við stjórnir NorðuráMu bjóðanna,
eins og þær nú eru skipaðar, til að
hafa viðskifti þjóðanna með hönd-
um, — eru þær sérlega líklegar til
að Ihrinda slíkri ihugmynd til 'beppi-
legra framkvæmda?
Stjórnardeildir utanríkismála Norð-
urálfubjóðanna virðast ekki mikið
líklegri til að koma slíkri hugmynd
í framkvæmd en þjóða samiböndin,
sem gorð voru á undan stríðinu, og
létust vera gerð í friðarskyni, en
urðu að eins brögð og brellur 1
kappleiknum um vöidin.
Alt, isem gert hefir verið af stjórn-
anna Ihálfu, heflr átt að vera friðin-
um til tryggingar, og alls ekki í sín-
gjörnum tiigangi. En allar þær frið-
artryggingar hafa að eins orðið til
þess að skapa ástæður, som styrjöld-
inni hrundu af stað.
Um 'hvorugt, hvorki samböndin,
sem mynduð hafa verið við aðrar
þjóðir, né hervæðingarnar óskap-
legu, liefir almenningur þjóðanna
eiginlega 'haft nokkurt atkvæði.
Hvorttveggja hafa stjórnir liand-
anna knúð fram og bera á alla á-
byrgð í raun og veru. Fjárveiting-
um þlnganna til herbúnaðar hefir á-
valt verið þrýst fram, þjóðunum að
sárnauðugu.
Og svo skeikaði sköpuðu. Af því
alþjóðarsálin fekk eigi að komast
þar að og engu um það að ráða, fór
eins Oig fór, og alt snerist öfugt.
Á Bretlandi er því haldið fram af
vitrustu mönnum, að stefna brezku
stjórnarinnar tvö síðustu árin á
undan stríðinu, þegar geigurinn
hafði ofurlitlu viti komið fyrir kæru-
leysi og vanþekkingu stjórnardeild-
ar utanríkismálanna, hafi verið ná-
kvæmlega sú sama og nú sé gert ráð
fyrir að meðlimir friðar-bandalags-
ins ifylgi.
En ’þeirri stefnu brást bogallstin,
af því þjóðarstofnanirnar voru mátt-
vana, siem ábyigð utanríkismál-
anna hvllir á, til að flytja mál al-
þjóða-velferðarinnar, svo að það
hafði nokkurt sannfæringarafl, um
einlægni og framkvæmdarorku.
Því er haldið fram á Englandi, að
ráðlherra utanríkismálanna standi í
svo lausu sambandi við brezka veld-
ið, að ekki ihafi verið mikil von til
að kelsarastjónnin hefði mikla til-
trú til almennra ummæla hans 1914
um þjóðarheiður, sem staðið yrði
við af öllu Bretaveldi, hvað sem
kostaði.
Og nú er því haldið íram, að hvorki
nýtt Þýzkaland né nýtt Rússland
muni festa mikinn trúnað á. að al-
roenn orðtæki um frið liafi sérlega
mikið að merkja, nema brezkum for-
vígismönifum verði gofnar einhver-
jar lýðveldistryggingar.
Enn er því haldið fram, að svo
fremi Brétar hafi nokkura trú á
friðar-bandalagi, ætti þeir þegar að
hafa stigið fyrstu spor í áttina með
því að styrkja og efla samveldis- og
þjóðstofnanir sínar svo, að þær
trygði Bretum hæfilegan sess á
band'alags-bekknum.
En isvo litla tíltrú 'hafi Bretar á
nokkuru sambandi við er-lendar
þjóðir, öðru en því sem styðst við
sterkari horafla, að þeir hafi jafn-
vel ekki gert neitt til að eignast of-
uriftið vitibornari stjórnarerind-
mensku en áður.
Bre zkir höfundar halda því fram,
að Bretar hafi láLið ganga úr greip-
um sér fylgi þjóða, sem sterk við-
reisnaröfl búi með, eins og Tyrkjar
og Rússar. Bftir Bandamönnuin liafi
orðið iað bíða, unz prússneskur yfir-
gangur hafi komið því til leiðar,
sem Bretum var um megn.
Friðar bandalagið verður að styð-
jast við heilbrigðar og öflugar þjóð-
stofnanir. Það verður að reisa
stofnanir sfnar, sem allar verða nýj-
ar, ofan á öruggar þjóðstofnanir.
Hvaða framkvæmdir verða Norð-
urál'fu'menn yfirleitt og Bretar sér-
staklega að ihafa til þess friðar-
bandalagið verði annað en friðar-
gildra, ein eú allra hættulegasta,
sem lögð hefir verið? Og hvaða upp-
liöf eru til nú iþegar, sem unt væri
að knýta slfkar framikvæmdir við?
Svo er inú spurt á Englandi.
Sé tekið að rannsaka svæði al-
þjóða viðskiftanna, verður þess þeg- [
ar vart, að af nýmyndunum eru þar
lagadómstólar ilengst á leið komnir.
Þetta er samkvæmt því lögmáli, sem
vöxtur og viðgangur borgaraiegra
stofnana hlýðir.
Fyrir því er það ánægjuefni, að
gerðardómar hafa verið settir í milli-
Hkjamálum, með nefndum, er fjalla
um mátókröfur og rannsóknarrétti.
En hætitan er sú, að þeir menn, sem
reisa friðaihallir þessar, fari að
reisa ofan á þeim alls konar turn-
byggingar, sem þeim aldrei var ætl-
að vísa frá.
Og þegar að er gætt, verða það
einungis hin smærri mál, sem valda-
svið þessarra dómstóla nær yfir.
Hin stærri málin þvælast þar lengi
í meðferð og fá að eins úrlausn ineð
löngum og hægfara aðdraganda.
Sumum þeirra verður á endanuin
að vísast írá.
Þessi milli-ríkja geTðardóms-nefnd
er í rauninni að eins framhald
þeirrar stjórnerindmensku, sem nú
á sér stað, með hokkuð sérstökum
hætti og í sérstökum tilgangi.
Það fylgi, sem framkvæmd gerðar-
ardóma hefir, jiegar um úrskurð
grgn ein/hverju ríki er að ræða, hef-
ir einungis sömu siðferðilegu skfr-
skotan til þjóðarheiðurs við að
styðjast, sem að dálitlu leyti er
sfudd af valdsumboði dómstólsins.
A hinn 'bóginn hefir þersi mála-
mynda dómsathöfn, þegar um hana
or hugsað af þeim, sem veita henni
eftirtekt bak við tjöldin, mest á-
orkað í þá átt að koiria til leiðar
málamiðlan í þeim efnum, sem mis-
klíð hefði annars getað orðið út af
milili ríkja.
Alt þetta sannar í rauninni í meg-
inefni, að erfiðleikanir, sem leynileg
stjórnerindmenska á við að etja,
eru að mestu leytl því að kenna,
hve launingin er mikil, freimur en
hinu, að stjórnerindmenskan sé
svo léleg.
Þjóð, som horft ihefir á og heyrt,
að kalla má, inál sitt flutt af eigin
málsvörum sfnum og fengið útkljáð
á endanum, er fúsari iniklu að sætta
sig við úrskurð, setn er henni and-
stæður, iheld'Ur en -annars. Að öðr-
um kosti er hún líkleg til að hafna
úrskurðinum.
G'Orðardómar eru eiginlega stjórn-
erindmenska í nýjum atíl, þar sðm
lýðvaldið er tekið til greina. Allir
jieir, sem hafa fært sér gerðardóma
í nyt, hafa sannfærst um afarmikia
gagnsemi þeirra í iinilllríkja málum.
Stjórninála áhrifin 'hafa aftur verið
hafin of mjög til skýja.
Slíkar stofnanir geta stutt friðar-
huginn með þjóðunum og orðið til
þess að Ihalda bardagahug ‘hennar í
skefjum. En það er eigi unt með
gerðardómum, sem skyldugt er að
hlíta, né iheldur sáttargjörðar ráði,
að neyða hokkurt mannfélag, sem f
bili lætur istjórnast af græðgisfull-
um óaldar-leiðtogum.
Gerðardómar milll ríkja koma að
tilætluðum notum, til að hreinsa
upp sakir milli Bretaveldis og
Bandaríkja, einkum þegar eins á-
gætt þrýstingartæki er bakhjarl og
Bryce-sendinefndin.
Aftur hefði gerðardómur engu til
leiðar komið með að útkljá ágrein-
ingsinálin milli Bretavoldis og
Þýzkalands. Það er naumast unt
að leggja friðinum nokkura þjóð-
braut eftir ibeinu og sléttu borgar-
strætunum í Haag.
Stjórnmáladeildir utanríkismála
hafa hrifsað til sín ætlunarverk
þinganna um stjórn utanríkismála.
Þær hafa skotið loku fyrir framþró-
an áhrifa þjóðþinganna á millirlkja
málin.
Það hefir orðið þjóðunum dýrt
spaug að líða, að ifarið sé með öll
milli-rfkja mál skrifstofuleiðina ein-
vörðungu. Þegar alt komst í upp-
mám á árunum 1910—1914 hvíldi alt
á friðarliug utanríkisráðherranna.
En ®ú taug var mikils til of veiga-
lítil til þess að ráða við sprengingar-
öfl hervaldsins.
Síðan rússneskri keisaratign var
varpað á forngripasafn og þýzka
keisaravaldið er farið að sýna elli-
mörk, kannast Bretar við, að engin
þjóð hafi eins úrelt skipulag og þeir
til þess að fara með utanríkismál.
Styrjöld þessi hefir gefið bendingar
um, hvernig á þvi mætti ráða bót.
Parlamentið enska er álitið að
verði að 'hafa varanlega nefnd ufan-
ríkismála, er standi í sambandi við
stjórnardeildina og ráði stefnu
þeirra rnála og meðíerð f fullum
samverknaðl. Milli-ríkja samningar
skyldi vera ógildir, unz parlament-
ið hefir á leynifundum samþykt þá.
Allir samningar, sem álLtið er að sé
f gildi, skyldi vera LagðLr fyrir ár-
lega til endur-samþykta.
Friðarþingið væntanlega, sem
fengið verður það ábyrgðarfulla
starf að reisa við aftur menningu
Norðurálfu, verður að hafa sem
allra flesta lýðvaldsfulltrúa.
SLíkt lýðvaldsþing með kornum
fulltrúum við alþýðlegar kosningar,
sem stæði í sambandi við þing
fullvalda 'Stjórnerindreka, væri stórt
spor í áttina til þess alls herjar þings
mannkynsins — The Parliaiment o(f
Man—, sem skáld og spámenn hafa
verið um að tala.
Á þann ihátt gæti þjóðirnar, sem
ekki eru þegar orðnar lýðveldi, haft
áhrif á úrslitin, sem annars yrði
sama sem engin.
Það Ift'Ur út fyrir, að til þe®s að
ráðið verði við annað eins uppnám
og varð á tímabilinu 1910—1914,
þurfi að verða margar gerbreytingar
á öllu stjórnarskipulagi Norðurálfu-
þjóðanna. Verkalýðurinn og fátæk-
ustu stéttir mannfélagsins eru lík-
legastar til að varðveita friðinn, ef
þær gæti skipulagað sig svo, að
'samheldni væri nóg.
Það eru þæsar stéttir mannfélags-
ins, sem óneitanlega eru stöðugt
lagðar á fórnarstallann, þegar er
s'yrjöld býzt út. Fyrir því eru þær
líklegaséar til að koma f veg fyrir
þann ófögnuð, ef þeim væri veitt
tæklfæri til að beita því bolmagni,
sem þær hafa. Ef til vill verða Rúss-
ar langt á undan í þe«su, áður
lýkur.
Tvö kvæði.
ii.
Yrði þaS framkvæmanlegt ?
Er eigi unt að liugsa upp einhvern
veg því til varnar, að hernaðaræðið
grfpi um sig aftur, meðan að Norð-
urálfan er að komast til heilsu og
kiafta eftir styrjöld þessa og þá
blóðtöku, sem henni er samifara? i
Fjárþrot og fjárhagsþrautir gofa
vitaskuld ofurlitla hvíld. Þjóða-
sambönd, sem haldast kunna,
styðja friðinn um stund. Lengra
en þetta verður ekki komist, nema
með því móti að Láta styrjöld enda
styrjaldir, á þann hátt að breyta á-
stæðum, sem styrjöldin ihefir ihaft f
för með sér í friðar-itryggingar.
Tveggja aðal-afleiðinga styrjaldar-
innar verður vart, sem benda í
þessa átt. í fjárhagsefnum hafa
flestar þær skorður, er áttu sér stað
á undan strfðinu, verið fjarlægðar,
milli þjóðanna, sem saman standa
'beggja miegin.
Alþjóða-fyrirtœkjum, sem fram að
stríðstímum hafa verið rekin með
afarmikiili samkepni, hefir verið
isteypt 'sannan, með Samherjum.
Fyrir fimm árum hefði öllum sýnst
það ofurefli, að koma svo skipulagi
á vörulflutningSliarfir Brotlands og
Bandarfkja um höfin á sameiginileg-
um grundvelli, að nógu öflugt yrði
til að slíta algerilega sundur hinn
fjáiihagslega viðskiftavef milli Lund-
únaborgar og Borlínar.
Þrýistingistyrjaldarinnarhefir þeg-
ar myndað samverknað á fjárhags-
svæðinu og verzlunarsvæðinu, sem
hlýtur að endast og eiga langan ald-
ur eiftir að styrjöldinni er lokið og
menn eru hættir að berast á bana-
spjótum.
Flestum munu minnisstæð'ar sam-
þyktirnar í Parfsarborg, sem hót-
uðu fjáiihagsstríði upp úr því stríði,
sem nú er háð. Líklega hafa þær
samþyiktir verið gerðar aif hernaðar-
ástæðunn, og frá því sjónarmiði
má réttlæta þær, ef til vill.
Til þess að ná iþeim tilgangi ihefði
þær orðið að eiga einhvern sannfær-
ingarmátt, gagnvart óvinunm. Að
hafa í hótunum við óvini sína um
að þeir fái refsingu svo-svo harða,
nema þeir semji bráðan og réttlát-
an frið, getur verið gott og vel, svo
fremi eigi sé unt að komast hjá reis-
ingunni.
En vafamál mjög mikið var það,
hvort unt yrði að koma slíkri refs-
ingu í framkvæmd. Samþyktir þess-
ar voru gerðar frá fjárhags sjónar-
miði, sem fjöldi manna á Bretlandi
eru algerlega andvígir. Þær studd-
ust við stjórnmálastefnu, sem helztu
samherjaþjóðirnar eru mjög frábitn-
ar og álíta óheillavænlegar.
Samþyktirnar í Parísarhorg voru
gerður í misgripum og hafa miis-
hepnast.ei ns og innrásirSamh'erja á
stjórnmálasviðinu hafa oftast gert,
sökum þoss samtök hafa brostið.
Það eru ávalt mikil misgrip, að ætla
sér að drepa einn fugl með tveimur
steinum,
Sarnt sem áður mætti «f til vill
nota ýmsar ástæður, som stríðið hef-
ir iliaft í för með sér, til að flýta fyrir
friðinuin og komast að betri friðar-
samningum við Prússann. Á því
liggur Lundúnaborg og Washing-
ton jafnt, já öllurn heimi..
Hið eina friðai'bandalag, sem
nokkuð dygði, verður að vera beint
framlhald af styrjaldar - bandalag-
inu. Þetta strfðs-bandalag hefir
þegar hemaðarráð Samherja og
margar stríðsnefndir í ýmsu augna-
miði við að styðjast.
Elndurminning.
Eg man, er eg kvaddi þig síSasta sinn,
mér sýndist þú hnípin og föl á kinn,
og augun þín dimm-bláu döpuF;
það hvíldi’ yfir sál þinni sorgblandin ró,
eg sá þá svo glögt hvaS í huga þér bjó,
og örlög mín nístandi nöpur.
Mig langaði’ aS tefja og tala’ um svo margt,
svo töfrandi fagurt og skínandi bjart,
sem andi manns fagnar svo feginn;
en þá var sem lokaðist útsýnicS alt
og eitthvað, sem snerti mig nístandi kalt,
er hugur minn horfði’ út á veginn.
En nú, þegar heyri eg heldunur þaer,
sem himininn rjúfa, en eldlogum slaer
um hauður og hersveitum granda,
þá birtist þú alla tíð, elskan mín góSl
ÞaS örvar og hvetur mitt norræna blóS,
og veitir mér styrk til aS standa.
Eg veit aS svo margur á misstigin spor
og mátti’ ekki lifa sitt fegursta vor.
ÞaS fellur í gleymskuna grafiS —
ef lít eg hér síSustu sólhvörfin mín,
þá sendi eg geislana heim til þín
meS hugskeytum út yfir hafiS.
H. E. Magnússon.
Jólanóttin í herbúSunum.
I.
Hér er koldimt og kalt,
eins og kóInaS sé alt,
sem aS lífiS og náttúran nýtur.
Út-hjá gluggum og gátt
heyrist gnauSa viS hátt,
meSan stormurinn þrumandi þýtur.
Hvílir sofandi— sveit,
enginn sér eSa veit,
hvar á draumlöndum sálirnar sveima.
Ligg eg andvaka einn,
eins og ískaldur steinn,
finn þó blóSiS í brjósti mér streyma.
Enginn lampi eSa ljós,
engin lifandi rós,
sem aS hug mínum hátíSir boSa;
ekkert bros yfir borS,
engin blíSvinar orS,
alt er þrungiS í drunga og doSa.
Svífur hugur minn heim,
gegn um heiSbláan geim,
þar sem stjörnurnar leiSina lýsa;
þar er alt, sem eg á,
þar er ást mín og þrá,
þar sem minningar mætastar rísa.
II.
Nú byrja þar jólin meS sálmasöng,
í sölunum prýddum ljósakrónum,
og börnin sig gleSja viS fögur föng,
sá fögnuður berst á þíSum tónum,
og alt er í húsunum skarti skrýtt,
svo skínandi fagurt, bjart og hlítt.
Eg vildi’ aS hvert hjarta fyndi friS,
og fögnuS hver sál, um blessuS jólin;
eg vildi’ aS sá kraftur legSi liS,
sem lífiS oss gaf — og háS er sólin—,
og mýkti nú öll þau trega tár,
sem titrandi falla' um hreldar brár.
III.
Nú sé eg geisla' út hjá glugganum skína,
grafa skal helgustu draumana mína.
Dagur í austrinu rósfagur risinn—
röSullinn hækkar og tendrar blysin.
Nóttin á flótta um lautirnar læSist;
lífiS meS deginum endurfæSist.
Þey, þeyl Nú heyri eg herlúSur gjalla;
hljómar ’hann snjalt og vekur alla.
Rísa nú hersveitir, hervæSast allir,
hrópa þá foringjar — drengir snjallir.
BlóSþyrstir fjendur í fylkingum bruna,
fallbyssuskotin í austrinu duna—
Verja skal frelsiS og frægSinni halda,
friSarins níSingum hefndir gjalda.
IV.
HeiSur þinn, Canadal lifa skal lengi,
landiS í heiminum frjálsast og bezt,
þú hefir aliS þá djörfustu drengi,
dáSina’ og kjarkinn í sál þeirra fest.
Þeir skulu merki þitt hefja svo hátt,
aS Hindenburg bjóSi þér friS og sátt.
H. E. Magnússoa.
Aths. — Af vangá, sem orsakaSist af því, aS
sum blöS handritsins voru skrifuS beggja megin,
féllu fjögur erindi úr þessum gullfallegu ljóSum, er
þau birtust í Heimskringlu 24. jan. s.l. BiSjum vér
skáldiS velvirSingar á þessu, og birtum bæSi þessi
kvæSi aftur í heilu lagi; önnur leiSrétting myndi
lítt duga.
(Framh. á 7. bls.)