Heimskringla - 15.08.1918, Qupperneq 4

4. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 15. ÁGÚST 1918
HEIMSKRINGLA
(StofnnV 188«)
Earnnr út i. hverjum Flmtudegl.
m«efendur og elgendur:
THE VIKING PRESS, LTD.
Vert) bladsins í Canada og BandarikJ-
unum $2.00 um árib (fyrirfram borgaO).
Sent tll íslands $2.00 (fyrirfram borga®).
AHar borganir sendlst rábsmannl blabs-
lns. Póst eba banka ávísanir stílist til
The Viking Press, Btd.
O. T. Johnson, ritstjóri
S. D. B. Stephanson, ráíSsma?5ur
SkrKstofa:
VM 8HERBROOKB 8TREET., WINNIPBG.
P.O. Boz 3171 Talslml Garry 4110
WINNIPEG, MAN., 15. ÁGÚST 1918
Rógburður Yoraldar
“Umbrot í blaðaheiminum” er fyrirsögn á
grein einni í síðustu Voröld. Eftir að hafa
lesið þessa fyrirsögn munu margir að sjálf-
sögðu hafa búist við umfangsmiklu og lær-
dómsríku efni — að minsta kosti þeir, sem
svo trúaðir eru á kraftaverk að halda, að rit-
stjóri Voraldar geti látið slíkt eftir sig liggja.
Við lestur greinarinnar hafa menn þessir þó
hlotið að verða fyrir sárustu vonbrigðum.
Greinin hefir ekkert það til brunns að bera,
sem skoðast geti fróðlegt eða lærdómsríkt og
fjallar alls ekki um það efni, er fyrirsögnin
bendir til. Engin tilraun ger að lýsa nokkr-
um umbrotum í blaðaheiminum eða að fræða
lesendur viðkomandi hinum ýmsu hreyfing-
ur, er blöð þessa lands hafa barist fyrir—
heldur er þetta eingöngu smásálarleg árás á
“gömlu blöðin”, sem öll undantekningarlaust
eru sögð “óáreiðanleg og afvegaleidd”!
Eftir þessari speki er aidur blaðanna hinn
eini rétti mælikarði að fara eftir, þegar þau
eru dæmd. Elztu blöð landsins eru óneitan-
Iega lélegust og skaðlegust, en yngstu blöðin
aftur á móti vönduðust og bezt. BlöðinVor-
öld, Western Star og Labor News, þó hroð-
virknisleg séu, einhliða og efnislítil, hljóta að
bera af öðrum blöðum — bara af því þau eru
ung! Gildi blaðanna dæmist nú ekki lengur
af innihaldi og frágangi—aldur þeirra er eini
mælikvarðinn.
Ritstjóranum er tíðrætt um þau blöð, sem
hann segir að hafi svikið “frjálslyndu” stefn-
una og slegist í lið með afturhaldinu. Til-
nefnir hann tvö blöð, Lögberg og Free Press
hér í Winnipeg og fer um þau ófögrum orð-
um. Lítið rökleiðir hann þó mál sitt, og gerir
ekki ljósa grein fyrir þessari svonefndu frjáls-
lyndu stefnu. Af ítrasta megni er hann að
reyna að rægja þessi blöð, en hefir ekki önn-
ur vopn að grípa til en órökstuddar aðdrótt-
anir og tortrygnis getgátur. Ekki gleymir
hann þó að minna Vestur-lslendinga á að
“segja upp” blöðum þessum og láta réttláta
hegningu yfir þau dynja. — Slík er rógburð-
ar-aðferð þess manns, er svo næmur er fyrir
rógi, að birti einhver álit sitt um grein, sem
komið hefir út í opinberu blaði, þá skoðar
hann þetta argvítugasta rógburð. Ritdómar,
sem ekki hrósa á hvert reipi skáldum eða
bókahöfundum, eru rógburður í hans augum!
Þegar verið var að hrinda Voröld af stokk-
um var þetta gert með þeim ummælum, er
ekki gátu skilist nema á þann veg, að hún
ætti að verða óháð í öllum stjórnmálum og
blað fólksins. Áður langt leið gerði ritstjór-
inn þó þá yfirlýsingu, að blað hans myndi
kappkosta að sigla trúlega í kjölfar Sir Wil-
frids Lauriers kaþólska og ljá stefnu hans ör-
ugt fylgi í öllum landsmálum. Rekur ritstjór-
ann að sjálfsögðu minni til stjórnarára Sir
Wilfrids og hyggur þar af leiðandi gott til
glóðarinnar, komist þessi “frjálslyndi”(!)
leiðtogi til valda aftur. Á hans dögum gátu
þeir “frjálslyndu” keypt stór svæði af heim-
ilisréttarlandi, í Saskatchewan fylki bar mest
á þessu, fyrir einn dollar ekruna, og selt svo
land þetta til innflytjenda fyrir frá sex til átta
dollara ekruna. Þá var sannarlega meir en
lítið arðvænlegt að vera “frjálslyndur”!
Stórskóga vesturlandsins var þá ekki hægt að
snerta á mörg hundruð mílna svæði — þeir
voru allir í höndum hinna “frjálslyndu” (!),
sem hreptu einkaleyfi að þeim hjá hinni
“frjálslyndu”(!) stjórn og oftast gegn
sáralifilli borgun. Veiðivötnin eystra voru
heldur ekki fyrir fátæklingana á þeim árum,
heldur auðkýfingana„ “frjálslyndu”(!), er
keyptu leyfi að þeim — fyrir $ 10 um árið og
niður. Eftir þessu man Voraldar ritstjórinn
vel og því sízt að undra, þó framtíðar vonir
'hans verði hjartar, sjái hann nokkurn mögu-
leika þess, að Laurier kaþólski geti sezt við
stj’órnvölinn! Stjórn hans uar löngum skjól
og skjöldur þeirra “frjálslyndu” (!) manna,
sem studdu hann.
En skyldu ekki annars þeir Canada-borgar-
ar, sem lengi hafa hér dvalíð og enn muna
eftir stjórnarárum Sir Wilfrids, biðja guð að
forða landinu frá slíku “frjálslyndi”? Eftir
á að hyggja, skyldu ekki annars blöðin Lög-
berg og Free Press mega hrósa happi yfir að
hafa getað losað sig undan áhrifum slíks leið-
toga? Afstaða þess manns í herskyldumál-
inu er sá blettur á nafni hans, sem aldrei verð-
ur af skafinn.
Og ritstjóri Voraldar má taka árinni dýpra
til þess að geta réttlætt afstöðu sína í stjórn-
málum. Ef Voröld væri jafnaðarmannablað,
sniðin eftir ýmsum verkamannablöðum þessa
lands, þá væri hann ekki stöðugt að sigla
undir fölsku flaggi. En þessu er ekki að
fagna. Voröld fylgir vissri og sérstakri póli-
tiskri stefnu og er eins langt frá því að vera
óháð og nokkurt blað getur verið.
Þetta munu lesendurnir taka til greina, og
eftir að þeir hafa hugleitt málið vel og ræki-
lega, er ekki ólíklegt, að það verði eitthvert
ungu blaðanna, sem þeir “segja upp”!
*■ - ■ -------- - - -....— - - —
+
Afstaða húsmæðranna
Fyrir nokkru síðan birtist í tímaritinu
Better Business, sem gefið er út hér í Winni-
peg, grein eftir íslenzka stúlku—Miss Steinu
J. Stefánson, fregnrita blaðsins Manitoba Free
Press. Er grein þessi hin eftirtektaverðasta
og lesendunum til fróðleiks og skemtunar
birtum vér hana hér á eftir í íslenzkri þýð-
ingu. Fyrirsögn greinarinnar er “The House-
wife Speaks Up” (Húsmóðirin talar) :
“Húsmóðirin og verzlunarmaðurinn—þau
tvö eru harðast slegin af dýrtíðinni og algeng-
um matvöru þröngkosti nú á tímum. Þau tvö
geta líka mikið gert til þess að ráða fram úr
núverandi örðugleikum. Til þess að hafa sem
víðtækust áhrif, verða þau að vera samhent
og samhuga.
Hvað eftir annað er skorað á húsmóðurina,
að spara alt matarkyns og fyrir henni brýnt
að á framkomu hennar í eldhúsinu hvíli út-
koma stríðsins. Hún verði að takmarka
neyzlu vissrá matvörutegunda og útsjá eitt-
hvað annað í staðinn. Hún lítur í kring um
sig eftir þessu öðru og Iokar að heita má
búri sínu gegn nautakjöti, svínsfleski og hvítu
brauði. Matvörusali hennar segir henni ef til
vill, að hann hafi ekki neitt maísmjöl — öll
maís framleiðslan sé að stíga upp! Nei,
hann veit ekki hvers vegna. Hefir hann þá
rúgmjöl? Já—þrjú pund fyrir 25 cent. Eft-
ir örlítinn hraðan hugareikning kemst hús-
móðirin að þeirri niðurstöðu, að rúgmjöl á
þessum prís verði henni eitthvað sem nemur
60 per cent. kostbærara en vanalegt hveiti-
mjöl.
Hvað um aldini? mun hún spyrja. Jæja,
henni er þá sagt, að appelsínur og öll suð-
ræn aldini séu í háu verði þetta ár—hvernig
á þessu standi sé ekki auðvelt að segja. En
hvað um þurkuð aldini? Sama sagan; óð-
fluga að stíga í verði og örðugleikarnir að
vaxa að fá þau; sum þeirra að líkindum ó-
fáanleg bráðlega. Þreytuleg í bragði reynir
hún þá að spyrja eftir Canada aldinum, við
sama árangur.
Niðurbeygð í anda fer hún á fund kjötsal-
ansans og þar bíður hennar önnur saga um
hækkandi prísa, án þess að nokkur gild á-
stæða sé tilfærð fyrir þessari sífeldu hækkun.
‘Nautakjöt hefir hækkað einu sinni enn þá,
frú. Ekki virðist nein sýnileg ástæða liggja
þessu til grundvallar, utan sú, að alt annað
hefir stígið upp! Nei, nei, svínakjöt hefir
ekki komið niður og verðið á kindakjöti og
kálfskjöti svífur nú himninum hærra.’
‘Fiskur? Já við seljum Iúðu á 32 cent
pundið.’
‘Hamingjan góða! Hvað kemur til, að
verðið er orðið svo hátt?’ Engin útskýring.
Þá ákveður húsmóðirin, að fjölskylda
hennar verði að þrífast á baunum og hrís-
grjónum og fyrsti verzlunarmaður, sem hún
biður um þá vöru, eykur henni nýja hugar-
kvöl. Eru ekki báðar þessar vörur í fremstu
röð hinna nú afar-dýru og sífelt hækkandi
matvörutegunda ?
Og í gremju sinni áfellir húsmóðirin verzl-
unarmennina. Hún verður sér þess meðvit-
andi, er hún gerir sér grein fyrir svörum
þeirra gegn spurningum hennar, að ekki í
einu einasta tilfelli hefir henni verið sögð á-
stæðan fyrir þessari tíðu verðhækkun á öllu,
og hún er of hagsýn húsmóðir að fást til að
trúa því, að verðhækkun vissrar nauðsynja-
vöru réttlætist ‘sökum þess að alt annað sé
að stíga upp.’ Svo horfir hún mæðulega í
áttina til flaggsins litla, er hún hefir bengt upp
til hliðar við eldaválina, og varir hennar
kreistast saman fastara og fastara. — Fæðu-
stjórnin hefir tapað einum liðsmanni. Alt
sökum vöntunar á éirfáum skynsamlagum út-
skýringum.,
Og verzlunarmaðurinn?
Hann situr í búð sinni og þerrar svitann af
enni sér. Hugsanir hans munu verða eitt-
hvað á þessa leið:
‘Þetta kvenfólk! Þær hringsóla frá einni
verzlun til annarar — eyðir mörgum klukku-
stundum í spurningar og skilja svo að end-
ingu eftir 25 centa pöntun, sem nærri því
kostar jafnmikið að flytja til þeirra. Að svo
búnu hraða þær sér yfir götuna til þess að láta
einhverja aðra verzlun njóta hagnaðarins af
hleztu viðskiftum sínum.’
Fórnarlömb bæði—verzlunarmaðurinn og
húsmóðirin. Honum þó meir um alt óstandið
að kenna en henni. Setjum svo, að hann
hefði sagt henni, þegar hún bað um lúðu, að
sú grein fiski iðnaðar væri nú óðum að ganga
til þurðar; þetta væri djúpsjávar afli og þeir,
sem hann stunduðu, yrðu nú að sækja mið
tvisvar sinnum lengra út en áður; að lúðu-
veiðar væru nú að rýma úr sessi fyrir öðrum
nýrri, aðrar fiskitegundir nú meir veiddar, svo
sem koli, skata og ýmsar þorsktegundir o. fl.
Allar þessar fiskitegundir gæti hann selt, sök-
um styrks þess er sambandsstjórnin hefði
veitt, fyrir 10 og 11 cent pundið.
Setjum svo að hann hefði sagt henni, að
bæði sykur og mörg önnur matvara, þar með
ýmsar tegundir af aldinum og kálmat, sem
kæmu frá Indíu-eyjum og Mið- og Suður-
Ameríku, bærust nú að eins í smáskömtum
hingað til lands, sökum þess að skip Banda-
ríkjanna, er áður sigldu hindrunarlaust til og
frá með ströndinni, eru nú viðhöfð í stríðs-
þarfir, til þess að flytja herafla, vistir og
skotfæri yfir hafið.
Hvaða kona myndi ekki glöð að vera án
sykurs eða annars, ef hún vissi að þetta væri
ástæðan fyrir hinum ríkjandi skorti?
Auðsýnið hásmóðurinni tiltrú yðar, herra
verzlunarmaður Ef þér vitið ekki hvers
vegna viss matvörutegund er að verða ófáan-
leg, eða hvers vegna hún stöðugt rís í verði,
þá kappkostið að komast eftir þessu. Látið
ekki þenna viðskiftavin yðar halda, að milli-
maðurinn sé ekki annað en ósvífinn ræningi;
gefið húsmóðurinni ekki tilefni að áklaga
vistarráðið eða sjórnina fyrir það, sem stafar
af eðlilegum örsökum og af hinum margvís-
legu örðugleikum, sem stríðið hefir í för með
sér.
Kappkostið að komast eftir ástæðunum
fyrir hverri verðhækkun — þótt þér þurfið
að fara beint til heildsölusalans sjálfs. Það
er áríðandi að þér vitið þetta.
Og þegar þér hafið orðið þess rétta á-
áskynja í þessu efni, þá vanrækið ekki að
láta húsmóðurina vita um þetta.
Nærri hver einasta húsmóðir á bróður, son
eða eiginmann “fyrir handan” og vilji hennar
er að þeir hafi nóg af öllu. Enn fremur þráir
hún sigur í stríðinu og er þakklát fyrir hvert
tækifæri til þess að hjálpa. Hjartá hverrar
húsmóður er þrungið af meðaumkun í garð
hinna hungruðu og þjáðu kvenna og barna á
Frakklandi og í Belgíu. Verðskuldar hún því
fylstu tiltrú og er þá fyllilega treystandi til
þess að gera sitt ítrasta að stuðla að sparn-
aði allrar þeirrar matvöru, sem þörf er á er-
lendis.
Þér, herra verzlunarmaður, sem náið til
hverrar húsmóður, getið lagt fram stóran
skerf í stríðsþarfir með því að koma henni í
réttan skilning um matvöru ástandið eins og
það í raun og veru er. Af þessu leiðir líka ó-
hjákæmilega hagnaður fyrir verzlun yðar,
þegar burtrýmt er tortrygninni og vantraust-
inu, sem nú svíður í sinni svo margra hús-
mæðra.”
<-■— --- -..................
Eftirtektaverður dómur.
Dómur hesst var í vikunni sem leiS upp
kveðinn af C. F. Amidon, dómara í sam-
bandsrétti Bandaríkjanna, yfir Rev. John
Fontana, presti í hinni þýzku evengelisku
lútersku kirkju í New Salem.
Dómurinn er sterk áminning til þýzk-sinn-
aSra manna um þaS, aS þeir verSi aS láta
amerikanska sál vaxa og þróast sér í hug og
hjarta.
MeS dómi þessum er dómsdagur upp
runninn yfir öllum þeim, sem bregSast und-
an eSa svíkja sínar borgaralegu skyldur.
Bismarck, N. D., 7. ágúst 1918.
NiSurlagsorS dómarans eru þessi: jf
“Tilgangur dóms þessa, seríi nú er yfir yS-
ur feldur, er ekki eingöngu sá, aS hegna yS-
ur fyrir landráS þau, sem þér eruS nú sekur
um, heldur einnig aS gefa ySur til kynna og
öillum ySar líkum, sem unna og halda fram
málefnum útlendra þjóSa, aS nú er sá dag-
ur upp runninn, er öllu þessu verSur út aS
rýma og niSur aS brjóta, og sá dagur er nú
kominn, er þér og allir ySar líkar v«rSa aS
láta ySur vaxa í hug og hjarta sanna og
ameríska sálu. Dómurinn er sá: aS þér er-
uS sekar af öllum kærunum þremur. Og
hegningin fyrir hvert brotiS er þriggja ára
fangelsi. En þó skal faagelsisvistin vera
samtímis, en ekki þrjú ár fyíir hvert eitt
sérstaklega.”

DODD’S NÝRNA PILLUR, góðai
íyrir allskonar nýrnaveiki. Lækns
gigt, bakverk og sykurveiki. Dod<T(
Kidriiey Pills, 50e. askjan, sex öskj-
ur fyrir $2.50, hjá öllum lyfsölum
eða frá Dodd’s Medicine Go., Ltd.
Toronto, Ont
Þetta eru niSurlagsorS C. F.
Amidon dómara í sambandsrétti,
er hann feldi dóminn yfir ofan-
greindum presti fyrir aS hafa
brotiS á móti spæjaralögum Ban-
daríkjanna frá árinu 1917. Lög-
maSur Fontana skaut reyndar-
málinu til æSri réttar, en vafasamt
er hvort þaS hefir nokkra þýS-
ingu.
Ávarp dómarans.
Þér tókuS út fullnaSarbréf yS-
ar sem borgari Bandaríkjanna ár-
iS 1898. Og meS eiSi þeim, sem
þér þá unnuS, afsöluSuS þér yS-
ur og afsóruS allar skyldur til
Þýzkalands og alla hlýSni viS lög
hins þýzka ríkis. Þér sóruS þess
dýran eiS, aS þér skylduS veita
Bandaríkjunum alla hollustu og
hlýSni viS landsins lög. Hver var
þýSing þessa svardaga? Hver
önnur en sú, aS þér meS einlægni
og hreinum huga skylduS láta meS
ySur þróast og vaxa ameríkanska
sál í hug og hjarta. Þetta er hin
sanna þýSing borgaraeiSsins, sem
þér sóruS.”
Líkaminn er í Bandaríkjunum en
HfiS og sálin í Þýzkalandi.
“En hafiS þér gjört þetta? Eg
ætla aS þér hafiS ekki gjört þaS.
Þér hafiS unnaS og haldiS fram
öllu 3VÍ, sem þýzkt er, 'en kæft
niSur alt sem var ameríkanskt. Þér
hafiS prédikaS á þýzku, flutt bæn-
ir ySur á þýzku, lesiS þýzkar bæk-
ur og blöS, og sungiS söngva á
þýzka tungu. Hver einasta hugs-
un ySar er þýzk, og hver einasta
tilfinning hjarta ySar í öll þessi ár
var þýzk. Líkami ySar hefir ver-
iS hér í Ameríku, en líf og sál á
Þýzkalandi. Ef aS þér í dag vær-
uS horfinn til Prússlands, þá
munduS þér vera samhuga öllum
málum manna þar. Þar myndi alt
vera víS ySar hæfi sem blómin
hæfa blaSinu og blöSin stönglin-
um, sem þau gróa á.
“Og þessum áhrifum ySar hafiS
þér beitt viS aSra, sem fylgdu
prestlegri leiSsögn ySar, og hjá
þeim hafiS þér ipnrætt þessar
hugmyndir. Þér unnuS þann svar-
daga í borgaraeiSnuirí, aS þér
skylduS hætta aS ala þýzka sál í
hjarta ySar og hugskoti, en byrja
aS byggja þar upp sanna og hreina
ameríkanska sál. Þetta þýddi þaS,
aS þér skylduS leggja stund á aS
kynna ySur líf og sögu Bandaríkj-
anna; aS þér skylduS opna huga
ySar og hjarta fyrir áhrifum henn-
ar; aS þér skylduS reyna aS kom-
ast í skilning um hugsjónir og
stefnu Bandaríkjanna og elska
þetta; aS þér skylduS reyna aS
byggja upp í sálu ySar hugheilar,
hjartnæmar tilfinningar fyrir Ban-
daríkjunum, eins og tilfinningar
ySar voru til Þýzkalands, þegar
þér fóruS þaSan.”
Bandaríkjamenn ekki vítalausir.
“ÞaS hafa margir ÞjóSverjar
komiS fram fyrir mig sem dómara
þenna seinasta mánuS. Þeír hafa
lifaS og búiS í landi þessu eins og
þér í 10, 20, 30 og 40 ár, og þó
hafa þeir orSiS aS hafa mann til
aS túlka framburS sinn. Þetta var
þýSingarmikil og eftirminnileg
stund. Eg starSi á þá og reyncii
sem eg gat aS skilja þá. En þaS
var sem hátt og lágt, hvar sem á
þá var litiS, hvern og einn einasta,
væri skráS stórum, skýrum stöf-
um: "BúiS til á Þýzkalandi”.
(Made in Germany). LífiS í Ame-
ríku hafSi ekki meS neinu mótij
getaS máS af þetta letur. ÞaS stóS
þarna bjart og skýrt, sem letur á
spánýjum peningi.”
“Eg legg ekki áfellisdóm á ySur
einan, eSur eingöngu á þessa
menn. Eg felli hann yfir sjé.lfum
mér, yfir þessu föSurlandi mínu.
Vér hvöttum ySur aS koma; vér
buSum ySur velkomna; vér gáfum,
ySur tækifærin, sem þér liafiS
notiS; vér gáfnm ySur landiS;
vér settum á höfuS ySar kórónu
hins ameríkanska borgararéttar.
En svo sleptum vár hendinni af
ySur eftir þaS.” ~>S
“En nú hefir stríSiS mikla kast-
aS skæru ljósi yfir þjóSlíf vort.
Og hvaS er þaS, sem vér þá sjá-
um?—Hér og hvar um öll Banda-
ríkin sjáum vér hópana af hinum
smáu útlendu þjóSfélögum: litla
Þýzkaland, litlu Italíu, litla Aust-
urríki, litla Noregi, litla Rússlandi.
Þessi útlendu þjóSfélög hafa hvert
fyrir sig hlaSiS um sig ókleifan
skíSgarS, og í staS þess aS halda
eiSinn, sem þeir sóru, aS þeir
skyldu láta vaxa og þróast í huga
og hjarta sér ameríkanska sál,
hafa menn þessr lagt alt kapp é
aS útiloka alt, sem var amerík-
anskt, en hlúa aS og efla alt sem
hér var útlent.”
Dagur dómsins þá og þegar
kominn.
“Þegar stríSi þessu er lokiS og
frelsi mannfélagsins er aftur orSiS
óhult í heimi þessum, þá kemur
dagur dómsins hér í Bandaríkjun-
um. Þeir borgarar landsins, sem
fæddir eru í öSrum löndum, og
stofnanir allar, sem meS útlend-
ingúm standa, verSa þá kvaddar
fyrir dómstól þjóSveldis þessa. Sá
dagur er fyrir sjónum mínum lík-
ari hinum mikla dómsdegi, heldur
en nokkuS annaS, sem mér hefir
til ’hugar komiS í fjölmörg ár. Á
þeim degi verSur skilnaSur gerS-
ur á milli sauSanna og hafranna.
Hver einasta stofnun, sem hefir
fengist viS eSa starfaS aS því aS
halda útlendingunum viS sem út-
lendingum í Bandaríkjunum, verS-
ur aS hverfa frá þessu starfi sínu,
eSur hætta aS vera til. Hér þarf
djúpt aS skera, en þaS verSur
gjört. Eg kannast viS rétt borg-
ara landsins af útlendu kyni og f
útlöndum borna, til þess aS heyra
trú sína boSaSa á útlendu máli, er
þeir geta skiliS, ef aS þeir geta
ek'ki skiliS enska tungu. Og ef aS
þeir geta ekki lesiS enskt mál, aS
hafa blöS, sem þeir geta skiliS. En
þetta er þaS lengsta, sem eg get
fariS.”
Útlendar kirkjur og útlend blöS.
“Þetta verSa aSalmálin, sem út
verSur gjört um á þessum degi
dómsins. Nefnilega: Rétturinn til
þessara hluta verSur aS eins veitt-
ur um stundarsakir, og þessa rétt-
ar fær enginn aS njóta, sem ekkí
er fús til þess, aS gangast undir
og viSijrkenna aS hann sé aS eins
veittur um stund og um leiS legg-
ur alvarlega kapp á þaS, aS þurfa
ekki aS njóta þessara hlunninda
nema sem allra skemst. Þá verS-
ur aS endurskoSa og rannsaka til
hlítar öll þessi átlendu kirkjufélög.
Og ekkert prentfrelsi getur um ó-
ákveSinn tíma verndaS blöS og
rit á útlendum tungum í Banda-
ríkjunum. Ekkert frelsi getur
verndaS nokkra kirkju eSur blaS,
sem ekki gjörir sér alvarlega far
um aS láta tímann vera sem
skemstan, sem menn þessir þurfa
aS njóta þessarar undanþágu, í
staS þess aS reyna aS halda henni
sem Iengst, eins og aS undanförnu
hefir átt sér staS.” 0
“En á ySur eru sakir bornar og
sannaSar, aS þér hafiS meS land-
ráS fariS og hvatt menn til aS
hindra hernaSarstarfsemi Banda-
ríkjanna. HvaS hafiS þér aS segja
ySur til málsbóta?”
“Eg er saklaus,” mælti Fontana.
“ÞaS var aldrei tilgangur minn,
aS tala eSa vinna á móti Banda-
ríkjastjórn. ÞaS, sem eg hefi tal-
aS, hefir veriS misskiliS. Mér var
hlýtt til Þýzkalands áSur en vér
gengum í stríSiS, en síSan hefi
eg veriS meS Bandaríkjunum, frá
því fyrsta til hins síSasta, og þá
náttúrlega meS bandaþjóSum
þeirra.
“Eg hefi veriS Ameríkani í 20
ár. Kona mín var fædd hér í
landi og foreldrar hennar voru
Bandaríkjafólk. Börn mín eru
Bandaríkjaþegnar og eg vil ala
þau upp sem góSa borgara Iands-
ins.”
(ASsgnt.)
THEB00K0F
KNOWLEDGE
(í 20 BINDUM)
Öll bindin fást keypt á skrif
stofu Heimskringlu. — Finnið
eða skrifið
S. D . B. STEPHANSON.
HAFIÐ ÞÉR B0RGAB?
HEIMSKRINGLU
Skoðlð lltla miSann á blaðinu
J’ySar — hanm seglr tiL