Heimskringla - 04.06.1919, Blaðsíða 4

8. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 4. JÚNÍ 1919
Það borgar sig
að
senda úrið yðar til mín til
viðgerðar. Fljót afgreiðsla,
sanngjarnt verð.
CARL THORLAKSSON
úrsmiður
676 Sargent Ave. Winnipeg
Úr bæ og bygð.
Vegna verkfallsins og þar af
leiðandi örðugleika getur Heims-
kringla ekki komið út nema hálf
þessa viku. Verður reynt að
bæta kaupendum þetta síðar.
,Séra Rögnvaklur Pétunsson fór of-
an til Ámew fyrm sunnudag til
l>eisis að jarðsymgja nýdiáinn mann
þar, Gunnlaug Halgawon. (Sá Játni
var hóndi í grond við Árnes, ættað-
ur af iSuðurlandi á f.sliandi. Hana
mein ihans var lieMahkiðfaH, aifleió-
img at' si>örksku veikinni.
á föstudaginn komu til borgar-
innar Sigfús 8. Bergrnann og séra
•lakob K ristinsson frá Wynyard. Sá
síðarnefndi er niú að tara tii is-
iands, og fylgir iherra Bergmann
liormnn til New "Vork.
Eg ætlaöi mér í fyrstu að fara með
Guil'fossi, eirss og að ofan er sagt,
og hefði geitiað ijrað, ef l>a“isar nauú
synlegu upplýsingar hafðu koiriið í
byrjun.
Vildi eg Iþví vinsarnjliogast biðja
l>á, sem 1 w.gar væmi ráðnir (ef nokikr-
ir eru) til fslandsferðar mieð næstu
ferð, Ih'vort lieildur væri mieð Wnu
H. S. Bardál eða skipum Eiimskipa-
félags íslands, að gera sivo vel, anin-
aðhvort með línum eða f hlöðununn,
að l'áta mig vita hvort við jnundurn
ekiki gefa kcwnið okkur saman um
að verða .samferða. Mér væri sönn
ánægja í 'því (ef eg færii að fá góð-
an félagMhróður, ef tíminn gæti orð-
ið «vo mátiiJeigur, að háðir gætu
orðið sainferða itil baka. ‘‘Huggun
er rnanni irnönnuin að”. Þetta er of
Jöng iferð 'fyrir miáJFftinn og gaml
an mann till að vera eimn satnan. Eg
vilcli nú að einhver garnalJ og góð
ur Borgfirðingur isiæfet í förina n>eð.
Mál til komið að sjá fsland eftir 33
ár.
Ghurciibridge, 14. maí 1919.
Björn Jónsson.
Lagarfoss kom
laugardaginn.
til Nevv York á
Fjölment “fsLendingaféiag" hefir
verið myndað f Iieykjavík. Einar
H. lévaran ikosinn fonmaður.
•J. H. Goodmundson kom til horg-
arinnaT á föstudaginn og ibjóst við
.-að dveija liér 'fram yfir helgina. Alt
gott að frétta sagði hancn úr sínu
bygðarlagi.
Þann 13. miaá andaðist Mrs. Sæunn
8'kagfjörð að hieimili sírm í Seattlc-.,]
'2616 W. 59th 8t., eftir iangvarandi j
veikindi. .larðarför hennar fór fram!
á sunnuidagincn ]>arin 18. s. m. Þeirr-
ar látnu vei-ður niánar minst síðar.
i’azaar Úlnítara-ikvenifélagsinis, er
augiýistur var f sfóustu blöðum og
færður til ve.gna ’þess samgöngu
leysis, sem nú er í hæniim, hefir vor-
ið áikveðinn að halclinn yrði þriðju
daginn þann 17. þ.m. Hlutasalan
hyrjar upp úr ifiádegi og verða þar
Tnargir nvtf-'amfr rmmir til sölu, er
lúta að klæðnaðí tov'enna og barna.
Enn 'íremur verða kalffiyeitfngar
seidar, ili'eicmiatfrbúinn rnatur af
ýins'u taigi, o. fl.
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ÍSLENDINGA í VESTURHEIMI
P.O. Box 923, Winnipeg, Manitoba.
I MtjórnarnefAd félagsins eru: Séra Hösvvaldur Péturaaon, forseti.
650 Maryland str., Winnipeg; .)<>« J. IlildfeíJ, vara-forseti, 2106 Portage
ave., Wpg.; Si«\ Jöl. JðhanneR.Hon, skrifari, 957 Ingersoll str., Wpg.; Ahk. 1.
Illöndahl, vara-skrifari, Wynyard, Sask.; S. fí. B. SteplianMOii, fjármála-
ritari, 729 Sherbrooke str.. Wpg.; stefðn FlinarMMon. vara-fjármálaritari,
Arborg, Man.; Amiu. I*. JöhaunMMon, gjaldkeri, 796 Victor str., Wpg.; séra
Alhert Kriat jðn.MMOu, vara-gjaldk., Lundar, Man.; og Sltturbjérn Sittur-
jóa.MMon, skjalavört5ur, 724 Beverley str., Wpg.
Fastafundi hefir nefndin fjórba föMtudattMkv. hvera wftnaöar,
fsLenýfku-ken.sJan í fh>r>dteiinpfai-a
sai’nurri, undir tnnsjón stúknwnna
Heklu og Skuld-ar, hætti nm sfð-
ijp'u miánaðamiót fyrir wumarfrfíð.
meira eða minna leyti.
mátti ekki deyja; það var svo
mikið eftir af því, sem hann varð
að gera. Hann var í raun og
veru ekki nema hálfnaður með
dagsverkið. Hann varð að leggja
fram alla sína krafta til þess að
kornast heim, en vonin um, að
það tækist, rénaði með hverri
mínútunni, sem leið. Hallfreður
þurfti hvað eftir annað að nema
staðar og lofa drengnum að hvíla
sig. Hann átti orðið mjög erfitt
að standa og' hreyfa fæturna. Oft
hafði Þórtvrandur litli spurt,, hvort
þeir væru ekki bráðum komnir
heim, og til þess að haida kjárk-
inum við hjá honum, svaraðí
Hallfreður einatt: “Jú, nærri
strax.”
En, hvað var þetta? Haílfreð-
ur nam staðar. Var það ekki
Ijós, sem hann sá þarna undan
veðrinu? Hann neri augun. Var
hann farínn að sjá ofsjónir? Nei,
þarna sá hann þaS aftur. ÞaS var
áreiðanlega. Ijós. Eln hvar gat þaS
verið? Ekki var það heima, því
að allir gluggar á baðstofunni.
sneru til fj.adls fyrir ofan bæinn..
En ljós var það áreiðanlega, hann
gat svo vel greint það. Hann!
Hannj hingnabólgu. Bæði lungun altek-
in og hún veikluð fyrir.
Þegar vikan var liðin, var hún
dáin.
En hver þýðir nú klakann af
glugganum ?
uSu/á Grænlaindi í lok 10.
vóru á vesturstxönd landsins.
Þotta terðafóik til íslands keypti
fai’hréf hjá H. 8. Bardal og fer með
Allan línu ^kipinu “Corsiean”, er
siglir 8. h. m.:
FriÓrrk Guðmundsison, Mozart.
.Mcð honuim fer Guörn. Halldórsson,
er kom frá fwLandi í fyrra,
Ari Eyjóifisjson og kona Lrans,
Wynyard - flara til íslands alfarin.
Margrét T5. Núpdal. Dafoe, Sask.
Mns. Katrín Bjarnason og Miiss
Lára Bjarnason, háöar frá Winni-
)>p«-
Eriðgeir Vigfiússon, Wynyard.
Mrs. Th. V. McLedJan.
Méð White Star Mnu skipinu
“Megantic’ íara lressir:
Árni Eggerfison c>g Grettir sonur
lians, Wirmípeg.
Árni Sveinsson ArgyLe.
Þonsiteinn Björnisson, Winnipeg.
Séna Jakob Kristinsson, Wynyard.
Tilmæli.
Söku.m |>esis að skýringar B. L.
Baldwin.sonar í tllöðúnum Löghergi
og Heimsliipingilu 12. miarz,
andf þefm,- «n iitigðu á
forð með GuLtfossi uin mánaðamót-
in síðuistu, ekki vom nákvæiniega
fullnægjandi vióvfkjandi J>ví að fá
vegahréf (Pa.s:-<porfis) Hijá stjórninni
í Ottawa, sern þurffti hnkstaiflegia að
r’t'i a eins og iie.rra H. S. Bardail tek-
ur fram f síðæsta Lögbe.rgi, 8. maí s.
1. Eg ihað um vegahréfið fyrir mið.i-
aiit aprfl, en svarið kom f hyrjun
maí, að til vant.aði aðra mynd af
Giif.tingar frarnikvæmdar af séra
Rúnólfi Miar'teinssymi að 493 Upton
stiræti, Wínnipeg: 17. maí: Oddleif-
ur OdclLei'fiSson frá Regirva, Sa.sk , og
LSág'rún Martin fná Winnipc^: hrúð-
guminn er sonui- Gests OddLeLfsson-
ar í Haga í Geysirbygð, en bruðurin
dóttir Guðrnundiar Marteinissonar í
Garði í Breiðuvík; hrúðhjónln fóru
norður í Nýja tsland til að finina
ifólk sitfc, en 'heimlli þeirra verðnr
f Regfna. — 29. ínaí: TTIior. Blöndal
frá Winnipeg og Helga Gestsson frá
Grafton, N.-Dak.: hrúðgurninn er
sonur M'agnúsar * urríhoðsmann.s
BlöndaLs í StykkfehóLmi á fslandi,
viar eimi af allra fyrstu hermönnum
frá Oanada til að fara í NorðuráWra
s'iríðið ínikla, nú að eln-s nýkominn
heim, en áður var hann í Philippine-
eyja sitriðinu. Brúðurin er dófctir
Sigurjóns Gestasonar, sem iengi var
bónidi að Eyford, N.-Dak., en nú á
heima f Grafton. Brúðlijónin
lögðu þegar á stað -suður tíl Da-
kota ti:l að hehpisækja fólk hrúður-
ininar. en 'heimili þeirra verður í
viðkom- Winnipeg.
fslandis- ----------------
Um fyrri helgi og frarn eftir síð-
ustu viku voru liér injög miklir Liit-
ar. sVo að .“'tfkir hafa okki komið
hér um þet.fa ýeyti áns í rnanna
minnum, og að eins tvtevar strgið
ögn liærra tun mitt sumar í eíðastl.
tíu ár. Mestu r hiti nú 95 gr. í
.s'kugga og U'in , nokkurra daga hil
scfceig lii'tinn aldrei niður úr 90 gr.
Áðtur höfðu gengið þiirkar um all-
Grænland.
(Vísir.)
Flestum mun það kunnugt, að
bygSir þær, er íslendingar stofn-
aldar,
Að
vísu voru þær nefndar Austur-
bygð og Vesturbygð, og hugðu
merm það um 'augt skeið, nú á
r.íari öldum, a'S Austurbygð
befði verið á austanverðu Græn-
iandi, en Vesturbygð á vestur-
strönd landsins. En það er marg-
sannað, að Kvorutveggi bygðin
var á vesturströndinni, og hefði
því verið réttara að kalia Suður
bygð og Norðurbygð. Var Suð-
urbygðin rrriklu fjölmennari, og
fékk lengur varist árásunx Skræt-
ingja. Er talið, að bygðír þaer
er Islendmgair stofnuðu, hafi stað-
ið 50ÖÍ ár.
Austurströnd Grænlands var
Ákveðið er að gera út leiðang-]
ur, er hafi fyrstu vetrarsetu þar1
sem þeir kalla “Danmerkurhöfn ’. j
Liggur sá staðut á 77. stigi norð-j
urbreiddar. Foringinn er niður-j
suðumaður, er Manniche heitir,
veiðimaður hinn mesti og þraut- j
kunnugur þar nyrðra. Auk þessj
hefir féleigið mörgum reyndum ^
veiðimönnum og fiskimönnum á ■
að skipa. Sumir eru snillingar í
meðferð skinna og fuglshama, !
aðrir valdir til þess að sjóða nið- \
ur lax o.s. frv.
Félagið býr menn sína vel að
skipum og vélbátum og öðrum á-
höldum, sem betra er að hafa en
án að vera.
Það er til marks um dýragnótt
landsins, að síðustu leiðangurs-
menn Dana sáu 1 I 4 hvítabirni og
lögðu 90 þeirta að velli; þeir
drápu og hálft annað hundrað
refa og voru skinnin mestu ger-
símar.
Mikilla auðæfa væntir félagið :
af drápi sela og hvala, en þó er
búist við, að laxveiðín verðí arð-
mest Harnúr sjaldgæfra fugla
munu og reynast dýrmætir og
eggjataka arðsöm.
Félagið ætlar sér að senda bvert
sumar eitt eða fleiri skiip eftír
föngum þeim, sem aflað hefir ver-
ið um veturinn og vorið. Er gert
ráð fyrir, að skipin stundi selveið-j
ar að vorinu í norðurleið að dærai j
Norðmanna. En það er kuntt-j
ugt, að Norðmenn affa árlega.
miljónir króna með selveið>um í;
norðurhafi. ,
Félagið hygst að færa út kví-.
G. & H. TIRE SUPPLY CO.
McGee og Sargent, Winnipeg
PHONE. SHER. 3631
Gera við Bifreiða-
Tires -- Vulcanizing
Retreading.
FóSran og aÓrar viðgerðir
BrúkaÓar Tires til sölu
Seldar mjög ódýrt.
Vér kaupum garalar Tires.
Utanbæjar pöntunum sint
tafarlaust.
MórauSa Músin
Þe«!Í saga er bráðtm opp-
gengin og settu þeir, sem viija
eignast bókina, a3 sectda oss
pöntnn sína aea fyrsL Kost-
ar 50 eent. Sead póstfrrtt.
breytti stefnunni og stefndi áj áldrei bygð af fslendingum. Þai
Ijósið. Þarna grilti í eitthvað er miklum mun kaldari veðrátta,
dökkleitt, eins og vegg. Það varj ert ó; vesturströndinni og hafísar
ekki um að viilast: Það var bær, I Þar löngum fyrir öllum
rétt fram undan þeim. Nú kom ströndum, svo að landtaka er ann-,
hann auga á bæjarþilin. Þeir voru' mörkum bundin. Svo var og íj
komnir heim á hlað, og nú þekti^ forneskjunni, þá er Eiríkur rauði^
hann, að það var bærinn í Vík.' kom til landsins. Hann sigldi und-
Þeir voru komnir heim. Enj an Snæfellsnesi og kom út að
Flvernig stóð á ljósinu í skemmu-! MiSjökli; hann fór þaðan su&ur
arnar ár af áfi suður með landí ................. . m
frá Danmerkurhöfn og setja þar króna Qg söfnuSn»t þegar
ýmsar fastar stoðvar,. svo sem við stofnun fé,a^ins 200,000. en
Shannon, Frants Jóseps fjörð og;
víðar.
Stofnféð er þrjú hundruð þús-!
afganginn hefir banki einn á boð-
ím, og efr þegar séð fyrir, að
alt féð safnast.
glugganum? Hver gat verið með
Ijós frammi í þessum kulda?
Hann slepti hendinni af Þórbrandi
litla, til þess að ljúka upp hurð-
inni, en varð að grípa hann í fang
sér um leið, því að hann ætlaði að
hníga niður. “Nú erum við komn-
ir heim, Brandur minn. Ertu orð-
inn mjög lúinn?" “Já, eg er al-
veg máttlaus.’ Orðin komu á
slitringi. Það var auðséð, að hann
var að missa meðvitundina.
Hallffeður lauk upp bæjardyr-
unum. Helga hrökk sama,n, er hún' Iandið
með íandi að leita þess, ef þannig
væri byggjanda,’’
Á.austanveiðu Grænandi
Guði
Inni-
inér, og frammi fyrir triðdóniara að
tiltaka hvaó Lengi eg viLdi vera, og
senda þeim tvo dali fyrir óniakió.
HVER ER
TANNLÆKNIR
YÐAR?
Varanlegir <Crowns,
og Tannfyllingar
-húnar til úr beztu efnvim.
-sterklega bygðar,. þar ,«em
mest roynir á.
—þægiiegt að bíta með þeim.
- ’agnrlega tilbúnar.
—ending ábyrgst.
$7
$10
H’MLBF.íNS VUL-
tann-
SETii MÍN, Hvert
-gofa afbur unglegt útllt.
—rfitt oir vfíiindal-ota-Ji
—oaasa rel i munni "
—þekkjast ekki frá yðar eigln
tönnum.
—þægilegar til bn'iks.
—Jjómandi vei pmíðaðar.
—ending ábyrgst.
DR. R0BINS0N
Tannlæknir og Félagar hans
BIRKS BLDG, WINNIPXO
Jangt skoið og voru rrienn farnir að
ótfcáist skemdir á ðkrum þeirra
yegna. En -svo kom i-egn inikið á
föstudaginn víðast hvar í Manitoba,
og Iiefir síðan verið svalt loft, þó
sólríkt síðustu dagana.
Ljósið.
(Frainli. frá 3. bls.)
yfir nóttina. En mundu þeir þola
það? Litlar líkur að drengurinn' 'hVernig stóð á því, að ljósið var
það af, svona uppgefinn, framtni?'’
heyrði að lokið var upp.
sé lþf! Þeir eru komnir.”
legur feginleiki lýsti sér í rómn-
Hún greip ljósið og gekk fram í
dyrnar.
“Ó, guð hjálpi mér; er dreng-
urinn dáinn? sagði Flelga, þegar
hún sá Hallfreð halda á drengn-
um í faðminum.
"Nei, hann er bara lúinn. En
komdu sæl, góða! Hvernig líð-
ur ykkur? ”
“Ókkur líður vel. En eg var
orðin svo hrædd um ykkur, að
þið munduð ekki finna bæinn.”
"Það var ekki nema von, enda
munaði litlu. Eg efast um, að við
hefðum haft okkur í bæinn, ef eg
hefði ekki séð Ijósið. Eg stefndi
töluvert utan við hæinn. En
hefði það af.
eins og hann var orðinn.
N'ei, áfram ætlaði hann að
halda, meðan nokkur tök væru á
því. Það hlaot að fara að stytt-
ast heim, ef þeir hefðu haldið
réttri stefnu. En gat það ekki
verið, að þeir hefðu tapað stefn-
unni? Nei, það var ekki hugsan-
legt, nema ef hann hefði breytt
veðurstöðunni, án þess, að hann
yrði var við það, og þá leit ekki
vel út fyrir þeim. Þá voru engar
líkur að hann fyndi bæinn heima
eða nokkurn annan bæ, og þá
hlutu þeir að liggja úti ----- og
deyja. Nei! Hann hratt þeirri
hugsun frá sér. Hann mátti ekki
láta hana setjast að í sálu sinni.
Ef hann dæi, hvað yrði þá Um
konuna og börnin? Framtíð
þeirra myndi verða eyðilögð að
“Eg hefi verið léngi fram’mi
með ljósið, því að eg hélt, að það
gæti verið, að þið kæmuð. auga
á það, þótt dimt væri.”
“Hefir þú staðið frammi í þess
um kulda með ljósið?’ Það var
undrun í rómnum.
“Já, eg hefi gert það. En bless-
aðir flýtið ykkur nú inn í hlýjuna.
Brandi litla veitir líklega ekki af
því, og ykkur báðum, að fá ein-
hverja hressingu eftir þetta stríð.
Síðan gengu þau inn.
Þórbrandur litli var háttaður
niður í rúm og hlúð að honum eft-
ir föngum.
Morguninn eftir var Helga orð-
in mikið veik. Hallfreður sótti
laekni. Hann gaf litla von um
bata. Kvað hana hafa svæsna
ein lítil Skrælingjabygð, er þeir
kalla Angmasalik. Liggur hún
gegnt Vestfjörðum. Hafast þar við
nokkur hundruð skrælingjar og
komu Danir þangað fyrst 1883,
en “nýlendu” stofnuðu þeir þar(
árið 1894.
Árin 1907 til 1908 létu Danir
kanna austurströndina og gera af
landabréf. Að öðru leyti hefir
verið lítt kunnugt. Þó
hafa nokkrir landkönnuðir komið j
þar endrum og sinnum og alloft
ganga norskir selveiðamenn þar í
land, skjóta birni. hreina, héra,
moskusnaut og refi. Hefir þeim
oft orðið að því góður arður, þó
“alt feé safi hjá selveiðinni."
Landkönnuðir Dana hafa birt
skýrslur um rannsóknir sínar og
bera þær þess vitni, að landið er
auðugt af allskonar veiði. -Með
ströndum eru selir og rostungar,
og á landi fjöldi þeirra dýra, er
ofán var getið. Gnótt er þar
fugla og urmull ýmissa skordýra.
Ár og vötn eru svo full af laxi og
silungi, að landkönnuðir gátu veitt
að vild sinni. Sannast þar á, það
sem Einar Benediktsson kveður í
Ólafsdrápu Grænlendings:
’ Kvika vængir, skína ský,
skjálfa bjartir straumar.
Bliká hængi:- álum í.
Yngjast hjartans draumar.
Og enn kvað hann:
Grundir sanda, klungra klett,
kæpur spakár byggja.
Undir landstein þorskar þétt
þara-blakkir liggja.
Insta, hæsta sjávarsvið
síldarbreiðan veður.
Grynstu, næstu marar-mið
mjúksynd reiður treður."
Danir hafa nú vaknað til fram-
f
kvæmda til þess að nota auðæfi
þessi, og stofnað þar fyrir skemstu
félag í því skyni. Heitir það
“Austur-Grænlands félag.” Skipa
stjórn fimm menn. Tveir þeirra
eru gamlir landkönntíðir, og því
gagnkunnugir landsháttum. Telja
dönsk blöð stjórnina svo vel skip-
aða, að ekki verði á betra kosið.
LAND TIL SÖLU
Fimm tiundruð (500) ekrur af landi, 4 raílur vestur
af Árborg, fást keyptar með> rýmilegum skilmálum. Land-
ið er alt inngirt með vír. íveruhús og gripahús eru á land-
inu; 40 ekrurlplægðar. Land þetta er mjög vel fallið til
griparæktar — eða “mixed farming”. Það liggur að
Islendingafljóti. Skólahús er á álanduiu og pósthús kvart-
mílu frá. Söluverði er $15.00 ekran. Afsláttur gefinn
afturkomnum hermönnum.
Skrifið eða finnið
L J. HALLGRIMSSON,
Phone; Sher. 3949 548 Agnes Street
Winnipeg, Man.
Brantford og Perfect Hjólhestar
Motor hjólum
við Sherbrooke
TIL SÖLU
Allskonar viðgerðir á Reiðhjólum og
—fljótt 'og vel af hendi leystar — rétt
stræti.
THE EMPIRE CYCLE CO.
641 Notre Dame Ave'.
34-37 • J. E. *C. Willaims, eigandi.
Abyggileg Ljós og
AflgjafL
Vér ábyrgjumst yður varanlega og óslftna
ÞJÓNUSTU.
Vár æskjum virðingarfylst viðskifta jafnft fyrir VERK-
SMIÐJUR sem HE1MILI. Tals. Main 9580. . CONTRACT
DEPT. Umboðsmaður vor er reiðubúinn að finna yður
að máli og gefa yður kostnaðaráætlun.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. W. McLiviont, Gen'l Manager.