Heimskringla


Heimskringla - 12.05.1920, Qupperneq 4

Heimskringla - 12.05.1920, Qupperneq 4
4. BLAÐSIÐA HEIMSKRINGLA WINNIPEG, 12. MAl, j 920. HEIMSKRINGLA <St«faa« 188«) Kemur út k hverjum Mlflviku4e«i mgefendur og elgendur: THE VIKING PRESS, LTD. VerC blaísins í Canada og BandaríkJ- unum »2.00 um 4rib (íynrfram borgab). Pent tif l?iandB $2.00 (fyrirfram borga*). Allar borganir sendirt ráS.imanni Wa$l- ins. Póst eba barka ávísanir stílist tll J The Viking Presj-, Ltd. Ritatjóri og ráÓsmaSur: GUNNL. TR. JÓNSSON Skrlfstafa I 7» SHERBROOKK STRKKT, P. Baz 8171 TaUlnsl Garry bair-.miTT.iir. ~~~~ ii... —~ WINNIPEG, MANITOBA, 12. MAI, 1920. Framboð. Kosningar til Manitobaþingsins eiga að fara fram mánudaginn 5. júlí, að því er blaðið Winnipeg Tribune fullyrðir. Það blað er Norrisstjórninni mjög nákomið, og mun því mega gera ráð fyrir að því sé nokkurnveginn kunnugt um fyrirætlanir hennar í þeim efnum, og að 5. júlí verði hinn fastsetti kosninga- dagur. Til kosninganna eru eftir því tæpar 8 vik- ur, og ennþá gengur alt með friði og spekt á stjórnmálasviðinu, eða sem næst því. Þingmenskuframboð eru allmörg komin á dagmn, og gífa þau til kynna, sem parga grunaði áður, að fimm flokkar taki þatt 1 kosningunurn, og er það stór breyting frá því sem áður var, er flokkarnir voru aðeins tveir. Verkamanríaflokkurinn og óháðir bændur, þ. e. a. s. þeir bændur, sem ekki vildu hlýta sam- þykt bændafundarins um hlutleysi í kosning- unum, hafa gert kosningasamband, að því er verkamannablaðið Labor News fullyrðir, og ætla hinir sameinuðu að hafa 15 þingmanns- efni á boðstó'.um utan Winmpeg. Sagt er og að Laurierliberalar muni reyna ti! að komast inn í þetta bandalag, svo hér verður því að ræða um pólitíska þríeining, og mun F. J. Dixon að sjálfsögðu verða leiðtogi hennar, og að þríeiningin vinni kosningarnar getur naum- ast leik’ð nokkur vafi á, úr því Voröld hefir básúnað Dixon sem næsta stjórnarformann Manitobafylkis- Voraldarmaðurinn hefir löng- um reynst sannspár í kosningum. Vér mun- um eftir því við sambandskosningarnar 1917, að hann sagði að “Unionistar” kæmu ekki að nema 6 þingmönnum í öllum Vesturfylkjun- um. Þeir komu að 55 af 57, ölluna nema tveimur. Norrisflokkurinn mun reyna að hafa all- flesta sína gömlu þingmenn aftur í kjöri, þó ótrúlegt sé, því ekki hafa sumir þeirra reynst svo uppbyggilegir á þingi. En þeir hafa reynst þægir, greyin, að einum eða tveimur undanskildum. Og auðsveipnir þjónar eru altaf ákjósanlegri í augum stjórnarinnar, en sjálfstæðir menn. Um tvo þingmenn hefir heyrst, sem ekki verða í kjöri að nýju; er ann- ar þeirra Hon. A. B. Hudson, fyrrum dóms- málaráðgjafi og einn allra mikilhæfasti maður. stjórnarflokksins. Hinn er Geo. Prout, fyr- erandi þingmaður Selkirkinga. Hann komst í ónáð hjá virðulegum Ed. Brown út af sveita- lánfélögunum, og svo hefir honum verið þrýst út í hin yztu myrkur, þaðan sem heyrist grát- ur og gnístran tanna pólitískra auðnuleys- ingja. Conservativaflokkurinn mun útnefna að nýju þingmennina frá síðasta þingi. Þó kváðu sumir conservativar ekki sem bezt á- nægðir með P. A. Talbott, sem var þingmað- ur fyrir La Vandryer kjördæmið. Hann var kosinn á þing sem liberal, erí snerist á móti Norrisstjóminni þegar á fyrsta þingi og gekk yfir til conservativa, og hefir reynst einn allra nýtasti maður þeirra í þinginu- Teljum vér það iíla farið, ef honum verður bægt frá út- nefr.ingu, en sKkt mun naumast gert þegar til kastanna kemur. ^ Leiðtogi conservativa, R. J. Willis, býður sig fram í Turtle Mountain kjördæminu, og á hann þar kosningu vissa. Kjördæmið hefir frá alda öðli sent conservativa á þing, að und- anskildu síðasta kjörtímabili, er það fyrir öf- ugstreymi viðburðanna valdi einn af dindlum Norrisstjórnarinnar. En kjósendur eru nú orðnir fullsaddir á honum, eins og geta má nærri, og Mr. Willis mun eiga lítillar mótstöðu að vænta. Hann á heima í kjördæminu, er þar stórbóndi, og manna vinsælastur. Bænda- ffokkurinn hefir engan í kjöri í þessu kjör- dæmi, að því er fullyrt er. Hon. Tobias C. Norris sækir, eins og áður, í Lansdowne kjördæminu. Hefir það sent hann á þing í 28 ár, að einu kjörtímabili und- anskildu. Var það við kosningarnar 1903, áð 'hann féíl fyrir manni þeim, er Dr. Hicks heitir. Nú hafa conservativar fengið þennan sama Hicks til að hjóða sig fram á móti Norris að nýju, og þykja miklar líkur til að doktor- inn muni hafa betur, því hann er mjög vinsæll í kjördæminu. Hann er bæði læknir og bóndi, og hefir átt þar heima í 30 ár. Aftur hefir fylgi Norrisar farið þverrandi þar síðari árin. I Brandon verða þrjú þingmannsefni í kjöri- Stephan Clementz fyrrum þingmaður, af hálfu Norrisarflokksins, séra A. E_Smith af hálfu verkamanna og Kirckaldy hershöfðingi af hálfu conservativa, og mun hann eiga kosn- ingu nokkurnveginn vísa, enca hefir kjör- *dæmið Iengstum verið conservative. Clementz varð nafnfrægur fyrir það að honum tókst að fella Sir James Aikins við kosningarnar 1915, en á þingi hefir lítið þött til hans koma, og eru Brandonmenn honum sárgramir fyrir það að hann skyldi ekki innvinna sér ráðherratign á kjörtímabilinu, því áður hafa þingmennirnir frá Brandon verið ráðherrar, svo sem Sifton og Goldwell. I Portage Lr Prairie eru conservativar mjög vongóðir um sigur. Þeir hafa venjulega ver- ið þar áður sigursaelir. Hon. Arthur Meighen er sambandsþingmaður kjördæmisins og á þar heimili. Einnig Hon. Hugh Armstrong, er var fjármájaráðherra fylkisins um mörg ár. I Portage La Prairie féll Hon. Edward Brown tvívegis, er hann var leiðtogi liberala hér í fylkinu. Misti hann af því leiðtogaheiðurinn, sem féll svo á Norris. Þessu reiddist hinn virðulegi Edward svo mjög, að hann ílutti sig - búferlum úr bænum og h’efir aldrei komið þar síðan. Sá heitir McPherson, sem var þing- maður kjördæmisi»s síðastliðið kjörtímabil. * Hann er Norrisarmaður, en með þeim beztu. Samt eru Mlar líkur til að hann falli við kosn- ingarnar, því conservativar hafa fyrirtaks mann á móti honum; heitir sá F. C. Taylor, heimkominn hermaður pg lögmaður- Fylgja heimkomnir hermenn honum einhuga, og fylgi þeirra leiðir til sigurs. | I kjördæmunum Emerson, Gladstone, Eth- elbert, St. Andrews, Rockwood, St. Clement, Beautiful Plains, St. George og Gimli, verða þrjú þingmannsefni- í kjöri, eftir því sem nú horfir. Hefir þríeiningin, bændur, verkamenn og Laurierliberalar,- samþykt að hafa þing- mannsefni í öllum þessum kjördæmum, og svo hafa bæði conservativar og Norrisflokkurinn einnig þar sína merkisbera. Mun því verða harðsóttur Ieikurinn þegar kemur fram undir kjördaginn, og tvísýnt hverjir muni bera sigur af hólmi, þó ait bendi til að conservativar muni græða við þessa þrískiftingu, þar eð þeirra flokkur er óklofinn, þar sem aftur á móti Norrisflokkurinn og þríeiningin kljúfa liberalflokkinn gamla. Það eru 5 kjördæmi utan Winnipeg, sem Islendinga gætir að nokkru í. Tvö þó sér- staklega, Gimli og St. George. Hin þrjú eru Cypress, Mountain þar sem Argylebygðin ligg- ur í, og St. Andrews, þar sem Selkirk er. Hverjir verða útnefndir í þessum kjördæmum er ennþá ekki víst, nema hvað Norrisflokkur- inn mun hafa sína gömlu þingmenn í öllum þessum kjördæmum nema St. Andrews. I Gimli verður Gallinn Ferley aftur í kjöri, og er sagt að þríeiningin muni punta sig með Gesti Oddleifssyni eða Voraldarmanninum. Hver verður í vali frá conservativum er óvíst enn. I St. George kjördæminu verður Skúli Sig- fússon merkisberi Norrisarflokksins, og séra Albert Kristjánsson þríeiningarinnar- Von- andi útnefna conservativar þriðja landann svo landinn fái að reyna sig fyrir alvöru. Conservativum ætti að vera í Iófa lagið að vinna kjördæmið, ef góðum manni væri á að skipa, þar sem andstæð.’ngarnir eru tvíklofnir- Hér íWinnipeg munu conservativar, verka- mannaflokkurinn og Norrisarflokkurinn hafa 10 frambjóðendur hver, Laurierliberalar 2 og hin sameinuðu pólitísku kvenfélög einn kven- mann. Stjárnarflokkurinn hefir alla sína gömlu þingmepn, að Hon. A. B. Hudson und- anskildum, í kjöri, með Hon. Thos. H. Johnson í broddi fylkingar. Conservativar hafa enn- þá ekki samið framboðslista sinn, en nokkurn- veginn áreiðanlegt mun vera, að á honum verði þessi nöfn meðal annara: W. J. Tupper K. C., John T. Haig, Mrs- James Munroe og R. E. Levinson. Karlmennirmr þrír eru mik- | ils metnir lögmenn, sem allir hafa látið mikið til sína taka í stjórnmálum áður, þó ekki hafi á þingi setið nema Haig einn. Hann muir mega telja með allra mælskustu mönnum þess- arar borgar og hinir tveir standa honum lítið að baki í þeim efnum. Mrs. Munroe hefir mik- ið látið til sína taka í opinberum málum. Hún e, hámentuð kona, vellátin og sönn þingprýði. Conservativaflokkurinn verður þannig líklega eini flokkurinn, sem hefir konu meðal fram- bjóðenda sinna, og sýnir það bezt heillyndi hans við kvenréttindamálið fram yfir hina að- alflokkana. Hin sameinuðu kvenfélög hafa útnefnt konu þá, er M*s. Holiinger heitir,, en ívaða pólitfska lit hún muni hafa, vitum vér ógerla, og erum í vafa að hún viti það sjálf. Ckulum vér því kalla hanji óháða, jafnvel þó hún sé gift. Um mánaðamótin er búist við að útnefn- ingar verði um garð gengnar, og þá fyrir al- vörti byrjar kosningabardaginn- Hversu mörg þingmannsefni verða í vali, er óvíst, en allar líkur benda til að þau verði ekki mikið undii 150, svo úr nógu verður að velja — bæði góðu og slæmu. Landamissir Þjóð- verja. Friðarsamningarnir hafa sneitt lendur all- miklar af Þjóðverjum, og nú mun nokkurn- veginn fastákveðið hverjar þær eru. því at- kvæðagreiðslan hefir farið fram í þeim héruð- um þar sem svo var ákveðið að hún skyldi ráða framtíðar yfirráðum þeirra, svo sem Sljesvík og Efri-Seliciu. Aftur voru það önn- ur héruð og nýlendur, >em friðarsamningarnir beinlínis tóku af Þjóðverjum, án þess að Iáta ganga til atkvæða íbúanna, enda á allra vit- orði að flest þau héruð vildu fegin undan Þjóðverjum losna. En hér skal með nokkrum orðum getið þeirra landsvæða, sem Þjóðvenar hafa orðið á bak að sjá, og hvei jir þau hafa hlotið. Þýzku nýlendurnar hafa flestar Icnt í hönd- um Breta, svo sem Suðaustur-Afríka og eyj- arnar í Kyrrahafinu. Belgía hefir og fengið dálitla sneið af Austur-Afríku, sem t'lheyrði Þjóðverjum áður. En flestar eru nýlendur þessar lítils virði, í samanburði við héruðin sem Þjóðverjar urðu að missa heimafyrir. Að vestanverðu hafa Þjóðverjar misl Al- sace Lorraine, eðo EIsass-Lothringen, sem þeir tóku af Frökkum 1871. Eru tæpar 2 miljónir íbúa í fylkjunum og margar iðnaðar og verzlunarborgir, svo sem Colmar og Strass- 'burg í Elsass og Metz í Lothringen. Einnig hafa Frakkar fengið kolahéruðin við Saar- ána, en Saardalurinn á þó að vera undir sér- stakri stjórnarnefnd er alþjóðasambandið skipar, og er R. D. Waugh, fyrrum borgar- ! stjóri hér í Winnipeg, einn í henni. Eftir 15 j ár skal þó gengið til atkvæða í Saarhéruðun- um, um hvort þau vilji hverfa til Þýzkalands aftur eða láta sifja við það sem komið er. Belgía hefir fengið héruðin Malmedy og Eu- pen, sem láu að Iandamærum hennar; en bæði eru héruð þessi smá og fátæk að landkostum. Að norðanverðu hafa Þjóðverjar mist norðurhluta Sljesvíkur til Dana- Er það í rauninni miklu minna en ráðgert var í fyrstu, því þá átti öll Sljesvík að ganga til Dana, en atkvæðagreiðslan gaf Dönum aðeins norður- hlutann, og við það situr. Hafa þau héruð nú verið afhent Dönum formlega, og þeir tek- ið þar við völdum. Miklar breytingar hafa orðið á austurhluta ríkisins. Borgin Danzig við Eystrasalt ásamt allstóru Iandsvæði, hefir verið gerð að sjálf- stjórnarborg með sérstökum hlunnindum fyr- ir Pólverja. Verður borgin aðal hafnarborg þeirra og verzlunarstaður. Þá fær Pólland i stórt landsvæði, sem nær alla leið norður að Eystrasalti vestan við Danzig. Auk þéss hef- ir Pólland fengið Austur-Prúseland svo að kalla alt saman með borginni Königsberg. Einnig Posen, Efri-Sileciu og drjúga sneið af Vestur-Prússlandi. Alls hefir PóIIand fengið 48 þúsundir fermílna af landi frá Þjóðverjum, með 6 miljónum íbúa. Að Efri-Sileciu und- anskilinni voru lendur þessar gefnar Pólverj- um í friðarsamningunum. 1 Efri-Sileciu aftur á móti fór fram atkvæðagreiðsla um það hvort íbúarnir vildu heldur fylgja Þýzkalandi eða Póllandi, og kusu þeir Pólland með mikl- um atkvæðamun. Ákvæði friðarsamninganna um að innan 14 daga frá undirskrift þeirra, skyldi þýzkur her og þýzk yfirvöld hafa rýmt þessi svæði, hefir ekki verið greiðlega framfylgt. Hafa Þjóð- verjar komið með ýmsar vífilengjur og vafn- inga; en nú mun' þag mega heita að þessi landsvæði, sem þeir hafa orðið að missa, séu nú komin að fullu og öllu undir yfirráð sinna nýju stjórnara. Til skýringar er rétt að geta þess, að flest þau héruð, sem Þjóðverjar hafa mist, hafa þeir áður unnið undir sig, og eru því ekki þýzk að uppruna, þó þýzk áhrif og áþján hafi breytt þeim að miklu, eins og skiljanlegt er. íslénzk glíma. Vér ætlum ekki að fara að skrifa langt mál um íslenzka glímu, þó það í sjálfu sér væri vd við qigarídi, núna á þessum tímum ííþrótta og fræknleika. En gallinn er sá að vér erum þar veikir fyrir. En það, sem vér vildum mninast á, er ís- lenzka gKman á Olympiuleikjunum-. Heim- an af Islandi fer flokkur íþróttamanna, til þess að sýna þessa frægu íþrótt þjóðar vorrar. En þeir hafa við engan að keppa, verða aðeins að sýna bændaglímu sín á milli, og það getur naumast til þess orðið að gera glímuna að al- heims íþrótt, sem í sannleika væri æskjandi. En hér vestra eru margir góðir glímumenn, og að því er vér vit- um bezt, er hér í Winnipeg glímu- íélag, sem iðkar glímur annað veif- .ð að minsta kosti. Væri nú ekki þjóðráð fyrir glímufélagið eða aðra glímugarpa vora, að reyna að koma ár sinni þannig fyrir borð, að héðan yrði flokkur íslenzkra gh'mu- manna sendur til Olympjsku leikj- anna til þess að keppa við glímu- inennina að heiman. Með þeim hætti kæmist íslenzk glíma inn í íþróltasamkepni landanna og yrði þjóð vorri til heiðurs og frægðar. fþróttasambandið hér í Canada, sem hefir mest með það að gera að senda íþróttaflokka héðan á 01- ytnpisku leikina, mundi engan veg- inn ófáanlegt til þess að senda þangað glímuflokk, ef hægt væri að sannfæra það um, að hugur ’fylgdi máli af vorri hálfu, og að hinir vestur-íslenzku glímumenn væru meira en nafnið tómt. En til þess að þetta geti Iátið sig gera, yrði fyrst og fremst að mynda glímufélög hér og þar. Þessi glímufélög yrðu svo að keppa sín á milli, að það sem hlutskarpast yrði væri svo sent til þess að keppa við landana að heiman á Olympisku leikjunum. * í ár er þetta að öllum líkindum orðið of seint. En væri ekki þessi hugmynd framkæmanleg í fram- tíðmni? IFlbODD’S ÍKIDNEY Dodd’s Kidney PiUs, 50c askjan, eða sex öskjur fyrir $2.59, hjá öll- um lyfsöium eða frá The DODD’S MEDICINE Co. Torouto, Ont. kaups, því fyrir allan sinn mikla auð getur hann ekki fengiS Magn- ús til aS ganga aS eiga dóttur sína, og svo deyr hún úr ást og Magnús giftist Violet sinni. Þetta er þráSur sögunnar. AuS- vitaS ikoma margar aSrar persónur jþ'ar viS, eins og geta má nærri, í bók sem verSa mun hátt á sjötta hundraS blaSsíSur. Þar er Helgat ! systir Magnúsar, góS og gáfutS stúlka og Thorkell Nordland lista- ; maSur og vinur Magnúsar. Dr» ! Swain Junnis Ýoung o. fl. o. fl., er ! höf. dregur upp undraverSar lýs- ingar etf. % r En til þess nú aS lesendur Heimskringlu geti fengiS svolitla hugmynd um bókmentagildi sög- unnar, setjum vér hér nokkrar lín- ur úr 39. kaflanum: Islenzk glíma er einhver sú feg- | ursta íþrótt, sem til er, og það er ræktarleysi við gamla Frón að halda henni ekki uj^pi hér vestra meira en gert hefir verið. Vestur-íslendingar unnu sér heimsfrægð fyrir skautaíþrótt sína j á Olympisku leikjunum í ár. Þeir gætu gert þa&sama í glímu-íþrótt- inni. ----------x--------- Jóhannes Stefánsson. Violet opened her arms, andf with sobs that shook all her frcime —sobs akin to those when Magnus parted from her in Trapson’s house, she knelt down and pro- nounced her finale obtestation to him but which were indistinct and 'broken by her immense tremor. “I could not say good'bye to you as you once said to me. I can not part with you, even death could not make me.” • Hér í blaðiriu birtist nýlega grein undir nafninu “LárviSar- skáldiS”. HljóSaSi hún um Jó- hannes Stsfánsson og sögu hans “Love and Pride”, sem nú er í prentun, en sem hann hefir veriS aS fá áskrifendur aS víSsvegar um islendingabygSir, til þess aS geta sVaSiS straum af útgáfukostnaSin- um. Greinin er nokkuS harSorS í garS Jóhannesar, en hvort hún heifir veriS á rökum bygS eSa ekki eiga eftiTfarandi línur aS sýna. Jóhannes kom meS nokkurn hluta sögunnar á skrifstofu vora, til þess aS vér gætum sjálfir dæmt um bókmentalegt gildi bókarinnar. SagSi hann oss einnig söguþráðinn og færSí oss heim sanninn um aS hér erum óvenjulega skáldsögu aS ræSa, frábrugSna því sem venju- lega er aS sjá á sviSi skáldsagn- anna. Söguhetjan er Islendingur, Magnús Magnússon aS nafni. Hann hofir komiS ungur til þessa lands, og gengur sagan út á aS lýsa því, hvernig hann berst hér til frægSar og frama. Sérsítaklega gerir höfundurinn sér far um aS lýlsa sálarlífi hans og ástamálum.' Tvær stúlkur elska Magnús en hann aSeins aSra þeirra. Heitir hún Violet og er aif góSu hérlendu ifólki komin. En snurSa kemur á ástarþráSinn, og í því millibils- ástandi fær Lady Geraldine Max- well, dóttir auSugasta mannsins í Manitoba, brennandi ást á Magn- úsi og biSur hans í fyrsta sinn sem hún sér hann. En þó hún sé fork" unnar fögur, hámentuS og stórrík, þá fær hún ekki snúiS Magnúsi til ásta viS sig. Hann ann Viölet sinni stöSugt, þrátt fyrir alt og alt, og hvorki auSur, fegurS né upp- hefS fá því breytt. Sir Maxwell. sem á 50 miljónir dala, og er faS- ir þessarar fögru meyjar, sem baS Magnúsar, og sem segir aS pening- J ar sínir séu almáttugir og geti veitt j sér og sínum alt, kemst aS raun um | þaS aS Isfendingurmn er ekki til Now Magnus had to answer, he I looked up and their eyes met cin<f his look at her form so prostrate with despair, she never forgot. i here was in it such infinite hope- lessness, agony and suffering as to render its reminder. She never saw sorrow so woefully portrayed. But he was even then determined to keep his resolve. “I told you the time might come when you would test my love as I did yours, your love fai'led, why not mine> But whether I now love you or not, makes no difference. When Vfe parted I told you that the time might come when you would kneel before me and offer me your cowardly hand again, and I also asked, ‘But wi‘ll I be ready?’ Now I am not ready, I am not going to accept your overture. I will never accept the hand of her that desert- ed me, when I needed human symphaty most, when I so craved for a oheering soul and a heart thait felt for my lonely life. Beföre I met you, I never ‘knew what it was to be forsaken, ibut ever since we parted I have ibeen forsaken — absolutely forsaken. You elected to leave me to my fate, I have el- ected to remain alone. If you had followed me ‘out into the cold, the dark and the uncertain’, we Would have been a happy couple now, if yqu had by so doing, participated in my struggle for independence, you could have cherished its fruits with me, but you did not such thing, you have proved to be an unsteady, wavering and cowardly weaklling, unfit for a strong and steady man as I am, consequently it is below my pride to receive you now with open arms, I am obliged to spum you away from me now, and leave you to the abundance you have always enjoyed in your father’s home. I succored him from bankTuptcy, and I will see to that you never suffer from want, but that is the limk of my inborn

x

Heimskringla

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.