Heimskringla - 13.10.1920, Blaðsíða 1

Heimskringla - 13.10.1920, Blaðsíða 1
f Verílao* gefin fyrir Coupons’ SerditS eftir ver?51ista til Og Royal Crown Soap, Ltd. , 654 Main St., Winnipegr KB3Ö80IT --------------...________________ 1 ‘Conpons’ «g unibúðir Sendið eftir verVlista tll Hojal Crown Soup, Lti. 664 Main St., Winnipeg —--------------------/ VeríSlann gefin fyrir XXXV. ÁR. WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINNI3. OKTÓBER 1920. NOMER 3 CANADA Sambandsþingið á aS koma sam an í síSuStu viku janúar aS því er fregnir frá Ottawa herma. Fylkiskosningar fóru fram í New Brunswick á laugardaginn var, og beiS stjórnin mikinn ósigur, iþó fjölmennasta flokkinn hafi í þing- inu ennlþá. Fékk hún 23 þingmenn kosna, conservativar 14, bænda- flokkurinn 9 og verkamannaflokk- urinn 2. Bændaflokkurinn hafSi engan þingmann áSur í þinginu og er því sigur hans mestur; var bandálag milli hans og conserva- tiva í kosningunum, sem virSist hafa gefist vel( en hvort þaS banda lag helzt þegar á þingiS kemur, er óafráSiS. Sameiginlega hafa flokk- ar þessir jafn mikinn liSsafla og stjórnin og eru því verkamanna- þingmennirnir tveir, sem geta ráS- iS því, hvort stjórnin fær haldiS völdum eSa ekki. En frekar er ■alitiS aS verkamennirnir geri held- ur bandalag viS andstæSinga stjórnarinnar. Tveir af ráSgjöfum stjórnarinnar féllu í kosningunum og meira en helmingur þingsins er skipaSur nýjum mönnum. Einn af leiSandi mönnum , Vict- oria B. C., Griffith Hughes aS nafni, blaSaeigandi og fjármála- fræSingur, hefir nýlega orSiS upp- vís aS stórJjjófnaSi og var dæmd- ur í fimm ára hegningarhússvist. Fdughes var um langt «keiS yfir- bókhaldari hjá stærsta verzlunar- félaginu í Victoria og var einnig yfirskoSunarmaSur allra reikninga félagsins. Hann hafSi sjálfur ætíS fariS meS alla peninga verzlunar. innar í bankann og hafSi þvínær í hvert skifti stoliS fra hundraS til fimm hundruS dölum af hverju innleggi, unz aS ’þjófnaSur hans var komin nhátt upp i $200,000. Hughes hafSi fyrir nokkrum arum síSan keypt blaSiS Victoria Times, og hafSi vinur hans Spencer, sem hann stal frá, lánaS honum pen- ingana til kaupanna, og borgaSi Hughes íþaS lán nokkrum mánuS- um síSar, meS því sem hann hafSi stoliS frá iþessum velgerSamanni sínum. Hughes hafSi á æskuár- um sínum veriS skólábróSir Lloyd George. Til Victoria hafSi hann komiS fyrir 1 5 árum síSan. FýlkisþingiS í Saskatchewan á aS koma saman 4. nóvemb r. Rt. Hon. Arthur Meighen byrj- ar stjórnmálaræSuhöld sín i Winnipeg mánudakskvöldiS 18. þ. m. ÞaSan fer hann til Mouse Jaw og talar þar næsta dag. Þar á eftir fer hann beint vestur til British Columlbia og heldur þar alls átta ræSur; hina fyrstu í Vancou- ver 22. þ. m., og laugardaginn 23. talar hann í Victoria. Þegar hann hefir lokiS umferS sinni um British Columbia, heldur hann austur aftur og .þann 2. nóvember talar hann í Calgary. ÞaSan fer hann til Edmonton og annara helztu Iborga og bæja sléttufylkj- anna. Úr vesturleiSangrinum er ráSgert aS stjómarformaSurinn komi um miSjan mánuSinn. Brezka stjórnin hefir gefiS Can- ada herskipaflota. Eru í honum 6 herskip, flest smá. (þar á meSal 2 kafbátar. Flotinn er væntanleg- ur hingaS í nóvemlber. Stærsta skipiS heitir Aurora og er beitiskip. Flug frá Atlantshafi til Kyrra. hafs, þvert yfir Canada, og til baka aftur, hafa 3 flugmenn úr Canada hernum nýlega tekist á hendur. LögSu þeir upp frá Halifax 5. þ. m. og eru væntanlegir í dag til Vancouver. Hafa þeir komiS viS í flestum borgum landsins, asn; veriS hafa á leiS þeirra. Einn flug- mannanna, Col. Leckie, kom hing- í aS til Winnipeg á mánudaginn, hlaSinn pósti frá Ottawa. | ÞaS mun enginn skortur reynast I á lögmönnum í Ontario fyrst um sinn. 193 þingmannsefni hafa lokiS fullnaSarprófi á þessu sumri og fengiS lögmannsleyfi. bmjöm Kosningábardaginn í Banda- ríkjunutm stendur nú sem harSast. Eru alilir helztu menn 'hinna tveggja 1 aSal flokka komnir á stúfana, aS W. J. Bryan undanskildum. Hann | situr heima og hreyfir sig hve/gi, Þykir honum Cox forsetaefni flokks síns ekki nógu mikill vín. bannsvinur til aS verSskúlda fýlg: j sitt. Eru þeta fyrstu forsetakosn- | ingarnar í meir en 30 ár, sem Bry- an hefir ekki tekiS þátt í. Auk hinna ihelztu manna Deraokrata og Repúbli'kka, eru leiStogar verka- manan komnir á hreyfingu. En þeir fylgja ekki forsetaefnum verkamannaflokksins eSa jafnaS. armanna, heldur aSallega Cox forsetaefni Demokrata. Eru Sam- uel Gompers og Frank Morrison, sem eru æSstu embættismenn verkamannasamtbandsins, báSir á ferS um ríkin til aS vinna aS kosn- ingu Cox, og eins til þes aS fella þá senatora, sem óvinveittastir hafa veriS verkamannahreyfing. unni. I þeir flokki eru senatorarn- ir James W. Wadsworth, frá New Yorfc, og James E. Watson senator frá Indíana, báSir Republikkar. Ymsir af helztu mentamönnum Bandaríkjanna, sem áSur hafa fýlgt Repulblikkum, fylgja nú De- mokrötum vegna afstöSu þeirra til aliþjóSasamlbandsins, þar á meSa’ Charlles W. Elliot, fyrverandi for stjóri Harvard háskó'lans. Þykir Demokrötum sigurhorfur sínar fara batnandi meS degi hverjum. Brezkt flutningaskip, G. R. Grove, sprakk í loft upp á New Y-ork höfn 7. þ. m. Fjörutíu og sex manns voru um borS í skip. inu, og biSu 10 þeirra ibana, en flestir hinan urSu fyrir meiri og minni meSslum. HaldiS er aS sprengingin hafi orSiS af manna- völdum. JarSskjálftakippur gerSi vart viS sig í San Francisco 6. þ. m., gerSi marga hrædda en engar skemdir. Skógareldar hafa gengiS undan- farna daga í Wisconsin ríkinu, ná- lagt Fartsshield og Augusta og gert talsverSan skaSa. I Nautgriparæktarfélag eitt í Bandaríkjunum hefir nýlega gefiS deild “RauSakrossins” í Þýzka- landi 100 þús. mjólkurkýr til hjálpar matarlausum börnum í landinu. Er þetta slík imergS, aS Þýzkaland hefir ekki skipakost til aS flytja gripina á5 og hefir því veriS leitaS til Englendinga aS laggja fram nauSsynleg flutninga- sícip. Er taliS örugt um aS þaS múni fást. — Er Iþetta hin höfS- inglegasta gjöf og æitti aS geta bætti mikiS úr þeirri neyS, sem ríkt hefir og ríkir enn á meSal barna og fullorSinna í Þýzkalandi. 280 hótdlmenn og veitinga- þjónar í New Jersey hafa veriS kærSir fyrir dómstólunum í At- lantic City, fyrir brot á vínbanns. lögunum. Eftir aS hafa veriS prófessor í ; ensku viS einn af helztu kennara- i skólum í Chicago í 30 ár, hefi' Oscar M. Heath þ ætt þeim starfr og sett á fót “Beauty Parfor" þa í borginni. Segir hann aS þao borgi sig lantum betur en kenslan, því han nhefir kosmti aS þeirri niSurstöSu aS kvenfólkinu sé miklu hughaldnara aS hafa höfuS iS fallegt aS utan en þrungiS af vizku aS innan. “Nú í fyrsta sinn á æfi minni, eftir aS hafa stundaS þesas nýju iSn mína í ár, borga eg tekjuskatt.” Næsta sumar er ráSgert aS hann heimsæki Indland. Hafnarverkfall er í Dublín á Irlandi. Hafa menn þeir, sem vinan aS ferming og afferming skipa, hætt vinnu vegna þess aS | þeim þykir kaupiS of lágt. Hafa engin skip veriS afgreidd þar nú í meira en viku. BRETLAND Einn helzti stjórnmálamaSur Breta, Gray lávarSur, fyrrum utan- ríkisráSherra Asquith stjórnarinn- ar, heíir nýlega birt í blaSinu Westminster Gasette, langt og merkilegt bréf um írlandsmál. V’Il hann aS Bretar rfeppi algerlega hendi sinni af írlandi, kalli heim her sinn og láti Ira sjálfa ráSa fram úr misklíSum sínum. MeS þessu eina móti, segir lávarSurinn getur friSur komist á í landinu, þegar fr- ar eru látnir einir um hituna. Má vera aS skærur verSi og blóSsút- hellingar fyrst í staS, en þaS varir ekki lengi, þar til þeir sjá aS þeim er þaS fyrir beztu aS semja friS sín á milli og 'hefja veg og gengi fóst- urjarSarinnar. En meSan vér er. um aS blanda oss í sakirnar, og segja frum, hvaS þeir megi gera og ekki gera, og meSan vér vernd- um einn flokk og ofsækjum annan, þá verSur eilíft stríS og óeirSir í landinu. Ulstermenn eru fyllilega nógu sterkir til þess aS sjá sér far- borSa. Látum því hina ýmsu flokka sjálfa jafna sínar sakir, þaS er eini vegurinn til úrlausnar vand- ræSunum.” Tillögur Gray’s mæl- ast misjafnt fyrir. Telur leiStog Ulstermanna, Sir Edward Carson( þær alls óhafandi. Sé kenning þeirra aS lofa Irum aS myrSa hvora aSra óáreitta, þar til þeir séu þreyttir orSnir á hjaSningavíg- unum. HeiSur hins brezka veldis sé í voSa, ef slík ráSstöfun sé gerS. VerkamannafTokkurinn lætur þar á móti vel yfir tillögum Gray’s og eins Sinn Feinar. Aukakosning fyrir Ilford kjör- dæmiS í útjaSri Lundúnaborgar, er nýlega um garS gengin, og vann Lloyd George stjórnin þar mikinn sigur. NáSi þingmanns- efni hennar, Fred Wise, kosningu, meS yfir 2000 atkvæSum umfram hina tvo keppinauta sína, verka- flokksmannin Joseph King og lib- eralann John Thompson. At- kvæSin féllu þannig: Wise 15612 King 65 77 og Thompson 6515. Þingmannsefni verkamannaflokks- ins gerSi þjóSeign náma aS aSal- málinu á sinni stefnuskrá, og sýna úrslitin ótvíræSilega vilja kjós- enda í þeim efnum. Robert Smilie, forseti námu- mannasambandsins, befir nú skor- aS á kolanámumenn aS hætta viS hiS fyrirhugaSa verkfall, og ganga aS þeim kostum, sem stjórnin og námueigendur bjóSa. “ÞaS er einlæg sannfæring mín aS íþetta sé ykkur öllum fyrir beztu,” segir SmilTie í bréfi sínu til námumanna. Eru allar líkur tiT aS ná.rmimenn láti aS orSum Smillie og hætti viS verkfalliS, aS minsta kosti í bráS- ina. Prince Arthur af Connaught, >nur fyrrum landstjóra Canada, efir veriS gerSur aS landstjóra uSur-Afríku sambandsins. Kona ans er systurdóttir Bretakonungs y sjálfur er prinsinu frændi hans. BorgarráSshöllin í Cork á Ir- landi var sprengd í loft upp aS mestu leyti á laugardaginn og er andstæSingum Sinn Feina um kent. Prinsinn af Wales kom heim úr Ástralíuför sinni á mánudaginn. ÖNNUR_LÖND. HroSálegar sögur berast af grimdarverkum Serba í Montene- gro, sem þeir eru aS reyna aS bæla undir sig samkvæmt fyrir- mælum friSarsamninganna, sem á- kveSa aS Serbía og Montenegro skuli vera eitt ríki undir konungi Serba. Svartfellingar eSa Mont- enegromenn hafa ekki veriS vilj- ugir aS beygja sig undir þessar á- kvarSanir, og telja aS bandamenn hafi launaS sér illa Tiíveizluna. En Serbar láta auSvitaS vel yfir og kúga nú sína fyrri samherja og fóstíbræSur af grimd mikilli. Sum- ar bygSir eru gersamelga lagSar í eySi; þrír fjórSu hilutar allra vopnfærra manan annaShvort drepnir eSa í þrældómi, og konur og börn og gamalmneni beitt fá- heyrSum níSingsverkum, aS sögn nefnd manan úr Bandaríkjunum, sem veriS hefir aS kynna sér á- standiS í Montenegro. MeSal annara grimdarverka getur nefnd- in, aS lifandi kettir hafi veriS látn- ir upp undir pilsin á konunum og síSan saurnaS fyrir þau aS neSan. Hafi svo níSingarnir tekiS svipur og ílamiS kettina þannig fangaSa^ sem svo hafi aftur bitiS og rifiS konurnar og valdiS þeim óbæri- legum kvölum. WininpegmaSur, Col. Fred A. Bumham, sem veriS hefir formaSur líknarnefndar í Montenegro, en sem vísaS var úr landi af Serbíustjórn, segir engu betri sögur en Bandaríkjanefndin. Telur hann Serlba verri en Tyrki; og í einu bygSarlagi segir hann Serlba hafa brent 1500 heimili, og fólkiS, sem þeir hafi ekki drepiS, hafi flest dáiS úr hungri og harS- rétti. Prófessor nokkur í Vínailborg, Steinach aS nafni, hefir undanfariS haft meS höndum mjög merkileg- ar rannsóknir, til þess aS koihast fyrir hvort ekki væri unt aS lengja líf manna og dýra. Þótti vís- indaheiminum mikiS til þessara rannsókna koma. En nú hefir prófessorinn, sökum hungursneyS- ar í Iborginni, orSiS aS hætta viS þessar rannsóknir sínar. Fé hans er gengiS til þurSaj, rannsóknar- stofa hans stendur tóm, og dýrin, sem hann gerSi rannsóknirnar á, eru dauS úr hungri. Vísindamenn víSsvegar um lönd eru nú aS safne fé til styrktar þesum merkilega rannsóknarmanni. Á tveim til þrem síSustu onánuS- unum hefir veriS flutt óvenjulega mikiS af vínanda frá Dammörku til SvíþjóSar. Danir framleiSa aS jafnaSi 300,000 flöskur um mán. uSinn. En vegna hins háa verSs( sem nú er á öllum vínuim, geta þeir ekik selt þetta alt í Tandinu, svo þeir verSa aS flytja út eitthvaS. Og megniS af því hefir nú fariS til SvíþjóSar. Danir áætla, aS þar í landi muni vera eytt um 200,000 flöskum á mánuSi. ítölsk kona ein, aS nafni Signora Gianetto, hefir átt 42 börn eftir 19 ára hjónaband. Þrisvar sinn- um hefir hún átt fjórbura. KomiS hefir fram uppástunga um þaS, í þinginu ítalska, aS láta hana fá ár- lega fjárupphæS til æfiloka, sem viSurkenningu frá þjóSinni fyrii frjósemi hennar. ‘Kristnir verkamenn Noregs”1 heitir stjórnmálaflokkur einn, sem dönsk blöS segja nýstofnaSan í Noregi. ár þaS samband verka- manan og kvenna, sem ætla aS vinna aS því, aS komiS verSi á þjóSfélagsskipun þar í landi á biblíulegum grundvelli. I stefnu- s.krá flokksins er þaS meSaUann- ars tekiS fram, “aS flokkurinn sjái, aS auSvaldiS hafi meira váld I í þjóSfélaginu en lögmál guSs gefi því". Hér er haldiS fram tak- mörkuSum eignarrétti, en þessi tak . markaSi eignarréttur er líka vernd- aSur, og enginn kristinn maSur hefir rétt til aS ganga of nærri hon- j um.” Danska stjórnin hefir veitl | danska flugfélaginu einkaleyfi tilj þess aS halda uppi föstum flug. ferSum milli Danmerkur og út- landa. Eru þegar komnar á áætl- unarferSir til London um Þýzka- land og Holland. ISLAND Rvík 1 7. sept. íslandsbanki hefir látiS höfSa mál gegn Ólafi FriSrikssyni, rit- stjóra AlþýSublaSsins. út af grein- um þeim um bankann, sem birzt hafa eftir hann. Krefst (bankinn 400,000 króna í skaSabætur, og eru þetta hinar langsamlega stærstu skaSabætur, sem nokkru sinni hefir veriS krafist fyrir dóm- stólum hér í landi. Akureyringar láta sér ekki lynda mentaskólinn í Reykjavík; vilja fáj annan á Akureyri, svo þeir séu j tveir í landinu, annar norSanlands ! og hinn sunnanlands, eins og var á tímum biskupsstólanna tveggja,1 aS Hólum og Skálholti. . . Sveinn Björnsson sendiherra hefir keypt fbúSarhús (Villa) í Charfottenlund viS Kaupmanna- höfn. FlugiÖ. Svo fór aS lokum, aS benzín þaS, sem til var hér handa flugvélinni, var ekki notaS alt. Eru eftir fyrningar dálitllar til næsta árs, svo sem til klukkustundar- flugs. Vélin er nú komin ”í smátt” og sézt ekki framar á Tofti þetta áriS. Er í ráSi aS Frank Frederickson ferSist eitthvaS um BorgarfjörS og vrSar til þess aS athuga lendingarstaSi, áSur en hann fer vestur um haf aftur. “Vér morÖingjar”. Fullráðið mun það nú vera, að leikfélagið byrji leikáriS meS þessu síSasta leikriti Kambans, eins og drepiS hefir veriS á áSur hér í blaSinu. Er því ekk aldurinn aS meini og lík- legt, aS aSsókn verSi nokkur, því altaf enmönnu mgjarnara aS kjósa nýtt en gama'lt. Sauðfé sem nú er aS koma úr sumarhögum, kvaS gera mikinn usla á görSum og túnum bæjar- búa. Er þaS tiTfinnanlegur bagi, þeim sem fyrir verSa, og tjón mik- iS. Ætti sem fyrst aS taka í taum- ana og vernda garSa ibæjarins fyr- ir fénu. Þjófnaðarmálið. — J óhannes Jóhanesson bæjarfógeti á ekki sjö dagana sæla síðan hann kom heim úr ferðinni auetur í Vík. Hann hefir nú, auk allra venjulegra starfa á skrifstofunni, þrjú sakamal til meðferðar, og ertt þeirra, þjofn- aSarmál unglinganna, vafalaust umfangsmesta þjófnaSarmal, sem hér á landi hefir komiS upp. Hin málin, 60 dollara stuldur er tvær stúlkur frömdu um borS í kaup skipi hér á höfninni, og íkveikju máliS, eru auSvitaS minni, en yfir- heyrslur margar hafa þó fariS fram í þeim. Bæjarfógetinn er sem sé upptekinn frá morgni til kvölds viS yfirheyrslur og rann- sóknir. — PrófiS í þjófnaSarmál- inu stóra, sem lyktaSi í fyrrakvöld, var þýSingarmikiS. Stefndi bæj- arfógetinn þá fyrir réttinn einum þeirra manna, sem grunur hefir leikiS á aS hefSi keypt vörur af piltunum. LyktaSi yfirheyrslunni svo( aS bæjarfógetinn sá enga á- stæSu til þess aS hafa manninn í gæzíluvarShaldi. Hann hafSi ját- aS á sig aS hafa keypt eitthvaS af vörum. — Piltarnir eru allir enn í gæzluvarShaldi og verSa vafalaust fyrst um sinn. Hafa þeir játaS á sig enn nokkra þjófnaSi, og er !gert nánar grein fyrir því, er þeir áSur höfSu játaS. — Auk mannsins, er getiS- er um hér aS ofan, leikur grunur á aS fleiri fullorSnir séu viS máliS riSnir. Þar á meSal ein kona. Var hún í löngu prófi í gær, en eigi vitum vér um, hvort hún hefir meSgengiS aS hafa keypt af piltunum eSa ekki. Bifreið valt um koll suður í F ossvogi síðastiliðinn sunudag. Hvolfdist 'hún yfir fólkið. En meiðsl urSu þó engin eSa lítils- háttar. KvenmaSur einn hafSi gengiS úr iliSi í axlarliS. (Morgunbl.) Akureyri I 0. sept. Rafveitumálið. Dagur hefir 1 eit- að upplýsinga bæjarstjóra Jóns Sveinssonar um hvar rafveitumáli Akureyrar sé komið. Honum seg- ist svo frá, að rafvirkjafræðingur- inn hr. E. Célion hafi gert mæling- ar á Glerá og virkjum hennar í þrennu lagi. Einnig hafi hann madlt fyrir virkjum Fnjóskár og sé nú við mælingar á GoSafossi. AS loknum þessrnm störfum fari verk- fræSingurinn heim til sín til Sví- þjóSar, vinni úr mælingum sinum og sendi áætlanir sínar til raforku- nefndarinnar hér aS líkindum > des. n. k. VerSur þá um fimm aS- ferSir aS velja. 3 aSferSir til virkjunar á Glerá auk Fnjóskár og GoSafoss. Kemur iþá til úrslita hver leiSin verSur farin. Er ekki aS svo stöddu hægt aS leggja mik- iS til þessa máls. Þó mun mega búast viS, aS rafveitumál þetta kunni aS verSa aS káki, aS fjár- skortur og smáhugur ráSi því til lykta á þann veg sem síSur skyldi. Því er slegiS fram af þeim, sem hafa illan beyg af því, af GoSa- foss yrSi tekinn, aS nærsveitirnar gætu ekki hagnýtt sér orkuna fyr- ir kostnaSar sakir. LeiSsIurnar verSi svo dýrar. Þetta er órann- sakaS mál og engin rök. Hér í EyjafirSi er þéttbýli mikiS og sum- staSar í Þingeyjarsýslu. Bændur munu sjálfir geta ibezt um þaS sagt, hversu miklu þeir vilja og geta orfcaS í málinu. “Privatball” svokallaS var hald iS hér í samkomuhúsinu s. 1. laug- ardagskvöld. Ekki var blaSiS svo heppiS, aS hafa fulltrúa viSstadd- an. Yfirmönnum af herskipunum var boSiS. Þótti þaS tilhlýSileg sæmd saimþegnum okkar og lög-^ gæzlumönnum þjóSarinnar. En þeir launuSu sæmdina meS því aS brjóta lög á mönnum. Gengu þeir um göturnar æpandi og syngj- andi um hánótt og leiddu dömum- ar á milli sín. AnnaS getur blaS- iS ekki sagt af “balli” þessu. ASr- ir munu fróSari um þaS, bvort sæmd og viSurkenning hafi staS— ist á. Frá Húsavík er símaS( aS meiri fiskur berist þar á land en veriS hefir um mörg undanfarln ár. SömuleiSis ágætur afli í Flatey. Annars fréttalaust nema góSa líS- an manna. (Dagur.) /

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.