Heimskringla - 16.03.1921, Síða 2

2. RLAD3:ÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 16. MARZ, 1921.
CM
Sigmundur Brestisson.
F.Idsjórinn mikli í eilífum myrkva rótast.
Vifir er storkiíS hafborS moldar og grjóta.
GlóSirnar ólga í viSjum, sem bindast og brjótast.
— BáliS er grunnur vors húss og stöS vorra fóta.
En minsta svelfila hins insta, iSandi.neista
er alvaldsháS og 3kráS til aS kvikna og þrjóta.
Svo rísa hauSur, sem heimanna meistara treysta.
Svo hníga 'þjóSir í rásir logandi fljóta.
En guS lætur hvoIfiS hvelfast í augans boga.
I hreiSrum og vöggum þaS ákín yfir tímanna vali.
Hann heggur út björgin. Hann veitir höfum í voga.
Hann vegur upp tindinn og breiSir engjar í dali.
Hann 'býSur aS væng stkuli lyft og aS von megi lifa.
Svo Ieikur sér alt í fjötri, af eilífum toga —
því brosiS skal virt, og andvarpiS á aS skrifa,
örlagaháS eins og kastiS í jarSdjúpsins loga.
%
— Ein jarSaröld sökk í bruna og lagSist áibörur;
þá bárust storSir og fórust í höfugum legi.
En bláskírSar hólfust af lauginni Færeyja fjörur,
í fangi strauma og brims, undir vaknandi degi.
Aldanna morgun signdi sælbrattar jarSir
og svipaSist yfir kllifin og bjargfuglsins vegi
— svæSin víS fyrir hvítar, reikandi hjarSir
og hafna armlögin ibreidd móti víkinga fleyi.
— Hér leit yfir foldir og flæSi Brestis sonur,
fram gegnum aldir og vestur til hnígandi náttar.
Sveinamir ljósir á !brá og blakkeygar konur
beygSu Iranna hugi til norrænnar áttar.
— Hann heyrSi braganna hljóma frá brúnum til stranda;
þar hrundi í stuSlum kveSandi Noregis háttar.
Hann sá sína kynsilóS rísa í útheimsins anda —
ungan og seigan streng hins mattuga þáttar.
ÚtlýSa bálkurinn minsti dró reip viS raman;
en rastir og gnýpur mögnuSu hug og voSva.
Eangrökkur bjóu hróSur tungunni taman
og trygSirnar bygSust ungar til gamalla stöSva.
Einvera hafsins lagSist um EyjalandiS
og lytfti þess mynd, svo aS klettarnir hópuSust saman.
— Sundin þau dreifSu, en fjallarmar bundu ibandiS.
AS baki var saga vors hvels, þess æfi aS framan.
I
Hann mundi og ?á. Eins og bylgja blóSug aS kveldi
um blótvéin hrundi geisli af deyjandi sólu. .
Ljós rann aS sunnan. 1 kristninnar árdegis eldi
óSuiIin Þórs undir voldugum skuggum sig fólu.
Hann mundi og sá ----- þessa styrjöld í eSlinu inni,
þar andans er ríkiS, en þeiitS þaS varSar minna
stríSiS, sem lýkur viS sjálft manns hjarta og sinni
meS sigri, sem hugi iSrar til dauSa aS vinna.
TrúnaSur jarlsins hofst yfir matt og megin.
Hann m:ldaSi goSin meS tárum og laut þeirra kyngi.
En öxin boSaSi Ólafs heilögu regin.
Eili.fi kærleikinn Þrándi bauS högg og stingi. ....
___ Hann mundi. — “Sá baugur hinn digri er dauSi þinn eiginn
kvaS döggling, “eg þigg hann mót Noregs dýrasta hringi”.
En föSuribananna bani steig örlagaveginn.
Hann brá í goSgremi krossi aS heiSingjaþingi.
Dimm var þó konungsraust og húm yfir hvarmi.
HirSmanna raSir lutu aS þungum skálum.
Yms var þar lund og hörS undir brynjuibarmi,
búin til svars meS hjör eSa ógleymis málum.
En Hákonarnauts var hvikull, litverpur bjarmi,
viS háa kindla hjá löngum, rjúkandi ibálum.
GulliS sat vel og fast á Færeyings armi.
FornsiSir bjuggu í hugum og langfeSgastálum.
h.völdheimur nyrSra, meS trúna frá Ljósrunans landi,
þarf líf, ekki dauSa, frá klerknum í JúSastafinn.
Hagvenjist kristnin ei saman og AlföSur andi
vekst Ásinn til ilffs — því djúpt var ihann aldrei grafinn.
Um öndvegi sögunnar berjast kærleiki og kraftur.
— Svo kórdjáknar syngi, aS norrænn sé frami ei táfinn.
Heyr heimsloka spá — þaS er kristni, sem yngist upp aftur,
meS aflþróun sálna----er verSur í norSrinu hafin.
Prá NorSurjörSunum lyftast ljóSanna skeyti
langfleygust gegnum rökkrin í þjóSanna æfum.
Þar mannsandinn segir já, þótt náttúran neiti -
þar náttast í gleymsku þaS smáa hjá stórum sævum.
Þar finna kendir hjartans þau dýrustu heiti;
þar hrökva ístár í þýSum, græSandi iblævum. —
Hölfij geislanna himnar þekja þá reiti,
sem bæsta gróSrinum skila af drottins frævum.
— Og Sigmundar land mun sjálfu sér ala vini.
Hann svam ifyrir þrjá til bana — og dæmiS skal geyma.
Berdreymi þjóSar er sjónkastlfrá vitrum syni.
Mót sólu skygndi hann hönd og lét aldirnar streyma.
— TrygSin viS eyna mun traust ‘hjá færeysku kyni;
túnunum minstu hinst skulu rekkarnir gleyma.
Hve ilmur og skjól munast lengi frá lágum hlyni.
Sá litlu ei ann, hann er smár. Hann á neinstaSar heima.
Sjá vögguna. Hún er kæna meS dri’fhvíta dúka;
þar dreymir barniS til e^lli um fjalliS og miSin.
Og sporin fyrstu. Einstig um hjalla og hnjúka,
þar hugurinn bjargtekinn unir viS minningarsviSin.
Og kvikmyndin þýtur. 1 hamrinum. Höndin á snæri.
HjúfriS í kópunum blandast viS flæSaniSinn.
SauSirnir stökkva á forvaSans seinasta færi.
— Ein fjúkandi drffa af vængju,m um klettariSin.
Sjóndeild er víS og ifrjáls ein; ofi farmanns hugur.
I fjarlægS, eystra, er veröld af mtúganna glaumi.
En úti er hafauSn — hvelfd eþs^og ennisbugur;
þar hjálminn Ægis ber Frón, í sögunnar draumi.
— þaS horfir til Grænlands, til faldprúSa firnageimsins.
— En Færeyjar gnæfa mitt í tímanna straumi;
einn stöpull í brotnu brúnni til Nýja Heimsins,
sem Bretinn skal stikla — meS Evrópulestina í taumi.
______Hér gnauSi straumar á glataSra siSa hörgum.
Hér grúfir hinn form Lyngbakur Atlashranna.
En norrænan lifir í þessari borg af ibjörgum,
meS blóStengdurn kvíslum Engla og SuSurmanna.
Til Álfunnar vestra, til Grænlands fljótandi fanna
af Fróni var sótt. Þar blaktir hiS haa merki.
Og Eyjarnar standa á stofninum forna, sanna ,
rneS stora ætlun og hlut í framtímans verki.
Einar Benediktsson.
einu mog sérhverjum ætlast eg til
aS eftir hans verkum sé borgaS.
P. J.
►<0
um morguninn. En sjálfum mér
til hróss og vinum mínum til hugg-
unar, vil eg segja , aS mín eigin
augú hafa sama lit og þau hafa
haft frá því eg fyrst man eftir mér
— eSa meS öSrum orSum, þaS
barSi mig enginn. Sumir Tovm-
aS faéra þinghúsklukkuna ley sinnar hafa sagt mer,
aftur á bak um 6 tíma, svo þar af
leiSandi sat þingiS þegar dagur
rann næsta morgun. BlöSin hér
Frá N. D. þinginu.
Bismarck 5 marz 1921.
Herra ritstjóri!
Kl. 12 í gærkvöldi átti þingiS
aS enda, en einhverjum datt þaS
í hug
í N. D. hafa fariS mörgum fögrum
orSum um, hvaS gerSist á þinginu
þe^sa nótt. Sumt af sögum þeirra
eru nokkuS nærri sanni. Sem
■sjónarvottur aS öllu, eSa nærri
öllu, sem ifram fór, vil eg leiSrétta
Ifrásagnirnar því eg veit aS Heims-
kringla hefir oftar en mörg önnur
blöS gert tilraun til aS fara svo
nærri sannleikanum, sem henm
hefir veriS unt, en hefir auSvitaS
f i ' æfinlega tekist eins vel og
hún hefir ætlast til, en þaS hefir
aSalIega veriS ósannsögli annara
aS ikenna. Samt sem áSur verS
eg aS trúa, aS hún vilji færa les-
endum sínum sannleikann ómeng.
aSan. Þar sem missögn sumra
NorSur Dakota blaSanna er aSal-
lega fólgin í, er þaS, aS þaS var
enginn drepinn og enginn settur í
fangelsi, en ékki verSur því neitaS
aS sumir ifóru heim til sín meS blá
r ugu og rispur á andlitinu, og lítiS
eitt sÁ mannablóSi var á gólfinu
hafa sagt mér, aS eg
hafi veriS bráSheppinn, aS eg var
ekki drepinn, en eg svaraSi á þá
leiS, aS eg væri ekki viss um aS
þaS hefSi veriS hepni,, því m
væri sagt aS þaS væri Ijoman
ifallegur bústaSur í himnaríki, -og
þangaS byggist eg viS aS fara. En
e)í mér akyldi verSa vísaS hinn
veginn, þá mundi eg kunna alveg
eins vel viS mig þar eins og hér,
ef Townley sinnar héldu áfram aS
stjórna í NorSur Dakota, því í
raun og veru væri þegar komiS
jarSneskt helvíti hér í N. D. af
þeirra völdum. Og eg útlistaSi
þaS svona: FriSarpostulinn frá
Nazaret kendi kærleika og bauS
mönnum aS elska hvern annan.
Townley sinnar hafa komiS því
gagnstæSa til leiSar. ÓfriSur og
hatur er kvalastaSur hvar sem er
— í þessum heimi eSa öSrum.
Svona endaSi þingiS meS mik-
illi óánægju á báSar hliSar. AuS-
vitaS var ekki viS öSru aS búast.
Eg reyndi ekki aS gera mikiS
þessa nótt, ilýsti aSeins vantrausti
’nu á stjórninni sjálfri, fram-
di
kvæmdanefndanna og öllum greir
:w..K -id .. H^*3i - É
hafa fengiS, sannast seinna meir.
um á hennar tré; enda hafSi eg Lygatól Townleyklikkunnar hafc
góSa og gilda ástæSu til þess, e-ft altaf neitaS aS þaS væri nokkuS
ir aS hafa séS og rannsakaS alt tangt viS ráSsmensku stjcrnarinn-
sem fram kom viS rannsóknarrétt- ar eSa ráSsmensku bankans, en nú
inn. ViS þann rétt kom í ljós. ei*a ^eir óhæg‘ meS aS neita hvl
aS alískonar félög, sem eru lítib len8ur' Rannsóknarrétturinn læt-
eSa einkis virSi, hafa fengiS mörg Jr Prenta útdrátt úr reiknihgunum
nundruS þúsunda dollara lán í svo f!jótt sem verSur' Þá
gegnum League bankann hér í N. getur hver sem vil1 dæmt um há'
D„ sem League bankarnir hafa Mer er sa^ aS alt brask stÍórn-
fengiS hjá Bank of North Dakota. armnar verSi sett fyrir kviSdórin
Hafa því þessir League bankar braSIega- *>ý*t eg viS aS allir
veriS nokkurskonar yfirskyn, til hvort *em þeir eru meS eSa mót
aS koma almenningsfé til vina Stj°rninni’ verSi aS 8era si8 á
Townleysinna. Þessi félög erJ nægSa meS ÞaS- sem ^ dómur á
fylgir: The National Non
Partisan League, The L.eague Ex-! i . , » , , ,, . r
, ° , ,1 vil eg geta þess aS háyfirdómari J
cnange, 1 he Lonsumer Umtd Rob:n
Company, The Publishing
1 lítur rétt.
ÁSur en eg sikilst viS þetta má!
Store Company, The
National Service Bureau, The Non
Partisan Publishing Company,
The North Dakota Leader, The
North West Service Bureau, The
United States Local Trust, The
Scandinavian American Bank of
Fargo, og mörg önnur félög, sem
fáir vita mikiS um, nema aS nafn.
inu einu saman. Þessi félög hafa
nálægt miljón af ríkisfé. Bankinn
í Fargo, sem áSur hefir veriS
minst á, hefir $400,000, en er nú
lokaSur, og óvíst aS hann opnist
aftur. Hvort nokikur af þessum
félögum hafa máitt eSa vilja á aS
gera skil á öllu því Ifé, sem þeir
son, sem fyrir fjórum árum
var kosinn af Townleysinnum
hefir nú gefiS þaS út, aS hann sé
algerlega snúinn á móti þessu
stj órnarfyrirkomulagi; ennfremur
hefir hann sagt aS stjórninni væri
ráSIegast aS segja af sér.
Þetta þing verSur Iengi í minn-
um haftt ekki einungis í NorSur
Dakota heldur og í allri NorSur-
Ameríku.
Nú heyrist ei nema hörmungarvein
í híbýlum Townleymanna,
ógurlegasta angistar kvein,
því ódáSaverkin skal sanna.
Ef alt saman gengur okkur í vil,
en óþjóSailýSnum til sorgar,
Ljósaskifti.
LífiS alt er tóm ljósaskiíti, skift-
ing dags og næitur, skifting birtu
og myr'kúrs, o.g eins er meS manna
æiina, skifting æskunnar meS un-
aSinn, fjöriS og styrkleikann, og
eliiinnar meS þreytuna, lamaSa
Úi'sgleS- og rökkur áfallinnar næt-
ur. — Sóllhvörf æfinnar.
ÞaS virSist vera mjög misjafnt
hvaS menn eiga mikiS af ljósi og
lífsánægju. Orsakir til þess eru
svo margbrotnar, aS ekki er hægt
aS röikfæra þaS í stuttu máli( en
vafalaust er aSal ástæSan aS
mestu leyti innifalin í veikleika og
hugsunarvillu manns eigin ábyrgS-
ar — onku og manndóms, — því
eins og guS og alheimsstjórn hefir
géfiS grösum, 'blómum og öllu sem
lff hefir, Ijós dagsins tfl lífs og
þroska, og hvöld næturinnar til aS
safna nýjum kröftum, eins hefir sá
alheimákraftur gefiS hverjum
manni ljós tfl lífsángæju og full-
komnunar á sviSinu. sem hann var
settur til aS gæta, — í verka-
hringnum, sem hann var kallaSur
til.
Því álít eg algerlega ómögulegt,
aS nokkur maSur geti veriS svo
andlega volaSur og svartsýnn, aS
hann geti meS sanni sagt, aS hann
haifi aldrei þeirrar náSar notiS aS
sjá ljós lífsgleSi og ánægju. En
í þessu falli virSist mér aS æSi oft
líti þannig út sem skiftingin sé afar
misjöfn; sumir menn hafa meira
ljós en þeir verulega hafa þörí
fyrir, aSrir eiga ekki nærri nóg, og
sár þarfnast meira ljóss. — Er nú
ekki þetta ein af óútreiknanlegum
dásemdarráSstölfunum drottins, er
grípa inn í og eiga aSalstöS í sál
trlifi og tilfinningum mannsand-
•>ns; þar á gátan aS ráSast, þar á
útskýringin aS koma á jressari
djúpsettu ráSstöf-un. í alheims-
stjórn og viShaldí alls þess cim-
ræSílega fagra, og óviSjafnanlega
sterka, og í allri framsók"; þessa
’.ímanlega lífs, he/fi eg aldrei heyrt
fiessa glamrandi jafnaSarhug-
mynd mannanna. Hún getur held-
ur ekki átt þar heiam, og hefir
aldrei átt þar heimilisfestu. I lún
— jafnaSarkenningin — yrSi tær.
ing eSa eySandi afl í allri fram-
sókn og viShaldi guSlegrar speki,
lífstilverunnar. Og sama eyS-
rndi afliS yrSi sósíalisminn í allri
manna stjórnarfarslegu ráSstöfun-
um. Eg hefi aldrei ifundiS þess-
ari kenning neinn stöSugan og
ábyggileéan grundvöll, hvernig
sem eg hefi reynt aS leita. Hún
er hugsjón, á pör-tum falíleg eins og
geiálabrot norSurljósanna, en hún
svifur eins og þau a milli himins og
;arSar og á enga festu, hvorki aS
ofan né neSan.
Því hnitmiSaSi ekki drottinn
almáttugur sæld og vellíSan mann
anna hnífjaifnt á milli þeirra? Hví
gaf hann öSrum of mikiS af ljósi
en hinum of lítiS, e-ftir okkar
mánnlegu ályktan? Þessu er mjög
auSvelt aS svara fyrir hvern skyn-
bæran mann og konu, sem hefir
fengiS langa lífsreynslu. Og meS
sem allra fæstum orSum verSur
svariS þannig: LífiS héfSi þá
orSiS einikis virSi, ef alt hdfS-i ver-
iS hnífjafnt. 1 hverri einustu
mannsfsál er partur eSa brot af
geisla guSs — guSseSlinu. Þess-
arar dýrmætu gjafar hefSi aldrei
vart orSiS, ef öllum hefSi veriS
úfhlutaS jafnt; samt er þetta
pundiS, sem ödl áherzlan er I ögS
á aS vér ávöxtum. Enginn göfug-
eiki, kærleiki eSa þakklætistil-
Jinning hefSi þá til orSiS í heim-
inum. LílfWtilveran öll hefSi orS-
iS jafn sögulaus, eins ög ef Adam
og Eva hefSu aldrei fariS úr ald-
ingarSinum Eden, eftir gömlu
hugmyndinni. Eg hefi alla tíS
dkoSaS syndafallsöguna þá mest-u
náSargjöf í öillu trúmálaikerfinu.
því án þess IhefSi eiginlega alt ver-
iS einkís virSi. Engin saga, ekk-
ert stríS( enginn sigur( engin aS-
greinin'g á því, sem fagurt er eSa
ljótt, og enginn mismunur á mann-
gilid þess göfuga og mikla, eSa
vesaldóms ómenna og illhryssinga.
— LíIfiS (lífskjörin) verSur aS
vera sikamtaS í misjöfnum hlut-
fö-Ilum, ef svo mætti aS orSi kom-
ast, til þess aS framkalla og fram-
leiSa manngöfgi og þrá eftir fram-
sókn á öllum sviSum, andlega og
verklega sagt. LífsstríS og ýms
armæSa hrinda þeim, sem ork-
una eiga og andlegt atgerifi, til
þess aS verSa aS miklum mönn-
um. Þar sem ekhert þarf fyrir
lífinu aS hafa, verSa allir menn
ónýtir. — Eg 'hefi «éS lítilsháttai
sönnun þess, þar sem eg dvaldi
nok'kurn tíma suSur undir hita-
bedti þessari heimsálfu, þar sem
sára UítiS þurfti fyrir framfærslu
llífs aS hafa. Reglulegur aldin-
garS<ur áhugaleysis, jalfnréttish-ug
mynda og ónytjungsskapar.------------
örSugleikar og ólbKSa náttúrunn-
ar á ýmsan hátt, framleiSa nýtustu
og Ibeztu menn heimsins, sem þó
í sama mótiS mundu falla, ef undir
SuSurlanda áhrilfum liifSu, eSa
jafnréttishugmynda vflJunni.
Margir sitja í ljósaskiftum.
‘Sæ-tasta ljós augma minna er nú
slökt( ’ sagSi Njá'M, þegar Hösk-
uldur HvítanessgoSi var veginn.
Þetta sama hefir nú maSur manni
aS segja, og þá ættu aJlir, sem
bjartara er í krin-gum, aS miSla
þeim af hluittekningar og kærleiks-
ljósi, sem í sorgarmyrlkrinu sitja.
Margir liggja einmana innart
þröngra veggja á sjúkdómsbeSi og
hafa sáralítiS af ljósi. ÞangaS
ættu sem oftast aS koma þeir, sem
áfl'ögufærir eru meS guSJega kær-
leiksljósiS, og gera bjart í litla og
þrönga herberginu, þó ckiki væri
nema um stundarsakir. Margir
sitja í rökkri fátæktar cg a)Is-
leysis; þangaS ættu þeir áS vitja,
sem mikiS 'ljós hafa til umráSa, og
akilja lítinn geisla eftir. Þarna
og í mörgum fleiri tilfellum er
ráSning gátunnar um ráSstöfun
drottins allsherjar. Hans ráSstaf-
anir aillar eiga fagran, djúpan og
ón.itrei'knaml«5c»n sannletka, IrarfS
nafni til vegsemdar, og mönnun-
um til frægSar, frama og blessun-
ar, ef rétt er skiIiS.
Aldrei helfi eg svartsýnn maSur
veriS, og ökki æSrast, þó stundum
hafi andaS kalt aS litla Ijósinu
m;nu( svo legiS hafi viS slöknun.
En nú fyrir æSi langan tíma hefir
veriS mjög myrkt í kringum mig(
og eg hállf-t í hvoru vonaSist eftir
englum aS sópa dálítiS myrkrinu
frá. Og þeir koma. Einhverjir
voru þaS, #em áttu mest af ljósi til
aS miSla hér í þessari minni gömlu

i

•andi
-. ' : -
Er ábyggilegt
vegna þess aS
þaS er búiS til af sér-
fræSingum í heila- og
tauga sjúkdómum, og
vegna þess þaS inniheld-
ur engan vínanda eSa
deyfandi efni.
Ef þú þjáist af tauga-
óreglu af einni eSa ann-
ari tegund, þá láttu ékki
hjá líSa aS fá þér flösku
af Dr. Miles’ Nervine.
Bátin ner þér viss. ÞaS
sanan vottorS -hundraS
þúsunda, sem reynt hafa
þaS og vita hvaS þeir
segja.
Go to your Drutgist and
get a bottle of Dr.
Mites Nervine today.