Heimskringla - 15.03.1922, Blaðsíða 7

WINNIFEG, 15. MARZ 1922
HEIMSKRlN(i-.V
7. B L A Ð S It> A.
The Dominion
Bank
HORNI NOTIIB BABB ATB. OO
SHERBHOOKE ST.
Höfuíistóll, uppb..$ 6,000 000
VarasjótSur ........? 7,700,000
Allar eignir, yfir .$120,000,000
Sérstakt athygli veitt viðskift,
um kaupmanna og veralunarM-
aga.
Spstrisjóösdeiláin.
Vextir af innstæSufé greiddir
jafn háir og annarsstaðar vi3-
gcngst
THONE A BXW.
P. B. TUCKER, Ráðsmaíur
Frá Gimli
“Sólin var aS hníga í
heiSbláan reit,
hljóSlega nóttin á jörSina
leit. ”—
Allan daginn haftSi veriS blíS-
veður, logn f)g ljomi. Solin var
gengin undir; hnigin til viðar. En
hún skildi ekki jörðina eftir mun-
aðarlausa, þvlí undir eins tóic
tunglið viS, að gera kveldið og
nóttina dýrSlega.
ÞaS var þetta kveld, 8. marz
1922, sem iþeir félagar Jónarnir
tveir, Thorsteinsson og SigurSs-
son, sýndu hér á Gim’li konungs-
komuna til Islands 1921, eSa
hreyfimyndir af henni og ferSa-
laginu meS fólki, hestum, ferSa-
áhölducn og landslaginu, alla leiS
til Þingvalla og Geysis.
Af iþví aS hinn andlegi maSur
vill árvalt hafa eitthvaS, hafa sinn
hluta, var þaS fallega gert af þeim
félögum aS sýna fólki þessar
myndir og setja ekki fariS heim
til Islands meira en einn dal. ÞaS
er meira en C. P. R. gerir fyrir
sína viSskiftavini. Eins og gefur
aS skilja, fyrir svona lfitiS fargjald
verSur hin nandlegi maSur aS
skilja allar föggur sínar eftir, og
ferSast alveg frjáls, ekki svo mik-
iS sem meS eina tá, svo hann ekki
meiSi sig neitt og þurfi enga slysa
ábyrgS. Sýningin 'byrjaSi
kl. 9, og var búin kl. 11. — Þeir
félagar hafa vitaS aS unga fólkiS
hér, sem annarsstaSar í þessu
landi, mundi ekki skilja miál hinn-
ar íslenzku náttúrufegurSar, hiS
sætlega hvísl og saella endurminn-
sngamál, se maS heiSarnar, fjöll-
in, brekkurnar, grundirnar og læk-
irnir, fossarnir og gljúfrin meS
hinu tröllaukna og dularfulla
skvaldri sifnu og óendanlega þol-
gSi og þrautseygju. — Alt þetta
talar, en þetta mál Islands mundu
ekk.i hinar ungu sálir hér geta
skiliS, — og því höfSu þeir fé-
lagar fyrir unga fólkiS tvo gam-
anleiki, sem aS töluSu hérlendu
andlegu máli, sem þaS gat vel
skiliS. Og ekki einungis þaS, he!d
ur a’llir yngri og eldri, hlóu dátt
og hjartanlega aS þeirri sýningu.
HúsiS var svo fult aS margir urSu
aS standa, og engan ta’laSi eg viS
sem fór óánægSur heim af þeirri
samkomu.
Og eftir aS eg hafSi litiS hýru
auga til mánans, sem aS lýsti mé;
heim, lokaSi eg dyrunum í sann-
leika ánœgSur yfir deginum, enda
hafSi eg ekki ástæSu til annars.
Allir þeir sem komiS hafa hing-
aS til Gimli, til aS sýna opinber-
lega einhvern gleSskap, myndir,
söng eSa Ieiki, hafa annaShvort
gebS fólkinu ’hér á Betel aSgöngu-
miSa eSa leikiS eSa sungiS hér
heima í húsinu, sú veglyndishugi-
un hefir fylgt þeim hingaS heim,
cg yerkiS aftur ’fylgt þeim til báka
Sama gerSu þessir tveir góSu
drengir. Þeir höfSu sýningu síína
hér heima á Betel sama daginn,
þann 8., frá kl. 2,30 til 4, 'Og gátu
allir hér séS hana, sem úr rúm-
flytur hana, þarf hann aS borga
undir þúsund pund, og því kost-
aSi ferS þeirra hingaS til Gimli
yfir 55 dollara. Mr. SigurSsson á
myndina af konungskomunni.
Myndin er um fimm þúsund fet á
lengd, og kostaSi sex þúsund
krónur.
Mr. Jón Steingrímsson Thor-
steinsson er ættaSur úr SuSur-
Þingeyjarsýslu íDalastöSum
D , , ,s „ . j* hanni í Koti ií morgun, þegar hann
Keykdal). Kom hingaS til alnds
áriS 1895; tók sér ekki neina
fasta stöSu né bólsetu, en hefir
lengst af átt heima í bænum Wyn
yard í Sask., og er þar nú eigandi
aS myndahúsi meS tilheyrandi á-
gætum áhöldum.
Mr. Jón S. SigurSsson er ætt-
aSur úr Vestur-Skaftafellssýslu
-BreiSabólstaS á SíSu) Kom hann
til Ameríku 1911; hefir hann
mest gefiS sig aS smíSum, fyrst
hjá öSrum og þamæst fyrir sjálf-
an sig. Hann brá sér heirn til Is-
lands 1920, og kom aftur síSast-
liSiS ár, þá meS þessa mynd sem
hann keypti í Reykjavík.
ViS hér á Betel þökkum þeim
félögum, mjög vel ’fyrir komuna
hingaS, og óskuon þeim aS þetta
fyrirtœki þeirra megi verSa þeim
til gelSi og aS góSu.
Gimli, 9. marz 1922
J. Briem*
Hans og Grtta.
Hvers vegna lá svo illa á Jó-
í Koti lí morgun, þegar hann
Mér sýndist hann vera að
fór?
gráta."
Þessa spurningu lagði Hans litli
8 ára fyrir föSur sinn, herra Vil-
hjálm Pétursson, ríkan stóreigna-
bónda aS Hvoli.
“Af þ ví, drengur minn, aS sum
ir gera sig aldrei ánægSa meS þaS
sem þeir hafa. Þeir vilja stöSugt
fá meira og meira, alveg eins og ef
eg gef þér fimm sætindamola, þá
etur þú þá strax og biSur svo um
meira, í staSinn fyrir aS eta aSeins
“Vitleysa. Heldur þú aS hann
þurfi aS finna pabba minn, þó
Nonni og Ella væru óþæg. Pabbi
sagSi, aS þaS hefSi legiS illa á
honum af því hann gerSi sig ekki
ánægðan meS þaS, sem hann
hefSi, og vantaSi altaf meira og
meira.”
“Ó, Hans! ViS skulum fara of
an aS læk og vita, hvort viS sjá-
um ekki silunga.” Þetta gladdi
Hans. Hann gleymdi Jóhanni og
þau hlupu niSur aS læknum.
Kofi Jóhanns stóS upp undir
hKSinni hinumegin viS Iækinn.
Þegar þau komu aS laeknum,
fóru þau aS ganga meSfram hon-
einn í einu og láta þá endast þér í j um og horfa í dýpstu pollana, og
lengri tíma. J vissu þau ekki fyrri til en þau rák
“En kanske hann hafi ekki nóg, | ust á Jón og Ellu, börnin hans Jó
Dánarfregn,
Hinn 1 6. desember síSastliSinn
andaSist aS heimili sínu Mouse
River bygSinni bóndinn Jón Hill-
mann, eftir margra ára vanheilsu.
DauSamein hans var berklaveiki.
Skorti hann einn vetur uppá hálf-
an 'fimta tug vetra er hann lézt.
Jón var fæddur hinn 27. dag
febrúarmánaSar 1878 í íslenzku
bygSinni í Nova Scotia nálœgt
Halifax. Voru foreldrar hans Pét-
ur Hillman bóndi viS Akra í N. D.
Jónsson Rögnvaldssonar frá Hóli í
Skaga í SkagajarSarsýslu, og Ó-
löf Kjartansdóttir Eiríkssonar.
MóSir Ólafar var Marja Rögn-
valdsdóttir, systir Jóns á Hóli.
Jón Hillman ólst upp meS föSur
um sínum þar til hann var tvítugur aS
aldri; fluttist hann þá vestur til
Mouse River og nam þar land
1901. 12. desember sama ár
kvæntist Jón, gekk hann þá aS
eiga ungfrú Steinunni Frímanns-
dóttur Hannessonar bónda hér í
sveit. LifSu þau Jón og Stein-
unn saman í ástríku hjónabandi í
20 ár og fjóra daga betur. Eign-
uSust þau saman 9 börn; tvö eru
dáin en 7 lifa, 4 drengir og 3
stúlkur, sem öll eru heima meS
móSur sinni. Jón sál. Hillman var
á sínum fyrri búskapar árum hinn
mesti dugnaSar og atorkumaSur.
En í blóma aldur síns var lífs-
gleSin sem mest og framtíSar-
vonirnar sem bjartastar, misti
bann heilsuna og fjölskylda hans
þannig svift sterkustu máttarstoS
heimilisins. Jón Hillman var eink-
ar vel skapi farinn, gleSimaSur
og hýbýlaprúSur og góSur eigin-
maSur og ástríkur faSir. Félags-
lyndur og mannúSlegur mjög,
pabbi; kanske hann hafi veriS
svangpar.”
“FarSu nú út aS leika þér, Hans
minn, og láttu mig í friSi.”
Hans litli fór út, alt annaS en
ánægSur meS svörin upp á spurn-
ingar sínar.
“Hans, viS skulum koma vestur
á ihól aS leika okkur,” kallaSi
Gréta (6 ára) til'bróSur síns, þeg_
ar hann kom út. Hann gekk þegj-
andi á staS meS 9ystur sinni; hann
skildi ekkert í því, hvers vegna
þyrf’ti aS liggja illa á Jóhanni, ef
hann hefSi nóg. Hann vissi aS
Jóhann lifSi á litlum bæ þar skamt
hanns í Koti. Þau voru líka aS
horfa eftir silungi. Þau voru ber-
fætt og Ihnén á Nonna stóSu út úr
strigabuxnagörmunum hans; var
margbúiS aS ibæta þær, en bæt-
urnar aftur komnar í sundur.
Hann var í treyjugarmi stagbætt-
um, berihentur og meS götóttan
prjónahúfu ræfil á höfSinu.
Kjóllinn hennar Ellu litlu var
orSinn o‘f lítill, margbættur og
skj óllítill; hún var berhöfSuS,
meS mikiS ljósgult hár, sem náSi
ofan á herSar. EIlu litlu var hálf
kalt, og hafSi hún litlu hendurnar
siínar upp í sér, víst til aS hita
frá, sem hét á Koti, meS kona og ( þeim.
tvö börn, Jón og Ellu, og lifSu ái Nonni var,7 ára en Ella 5. Oft
því aS vinna fyrir föSur sinn, en j hafSi Hans komiS aS Koti, en
’hann vissi ekki, hvaS mikiS faSir aldrei dottiS neitt í hug, hvers
hans borgaSi Jóihanni í kaup.
“Gréta, hvers vegna heldur þú
aS hafi legiS svona illa á Jóhanni
í morgun, þegar hann fór frá
pabba? Mér sýndist hann gráta.’
“Kanske þaS hafi veriS af því
aS Nonni og Ella hafi veriS ó-
þæg.’
vegna Nonni og Ella voru svo fá-
tæklega búin; en strax er hann sá
þau þarna viS lækinn, tók hann
eftir fötunum þeirra, og fanst þaS
ekkert merkilegt, þó þau gerSu sig
ekki ánægS meS þessi föt. 'Hann
stóS þegjandi og starblíndi á þau.
Hans óþroskaSa sál var aS hugsa
um þaS, hvers vegna þau væru
ekki í skjólgóSum, óbættum föt-
um, eins og hann og Gréta.
Hans var góSur drengur og tók
sárt til Nonna og Ellu.
Nonni litli gekk til Hansar og
sagSi: “Komdu sæll, Hans. Ligg-
ur nokkuS illa á þér?”
Nonni! Hvers vegna liá svo illa
á pabba þínum í morgun?"
“Af því pablbi á svo bágt.
Hann hefir ekki 'haft vinnu svo
Jangan tíma, og uppskeran úr
garSinum okkar var svo ósköp
lítil.”
HvaS fékstþú aS borSa í dag,
Gréta??” gall viS í Ellu.
Eg fékk brauSsnúSa og kök--
ur og mjólk og hrísgrjónagraut
meS kanel og sykri og rjóma^’
Ella sagSi ekkert — hún fór aS
gráta.
“Nonni? HvaS gengur aS
Ellu?” kallaSi Gréta.
HvaS 'fenguS þiS aS borSa í
dag?” spurSi Hans.
Nonni litli svaraSi meS táriin í
augunum: “Þurt brauS.”
"Þurt brauS!” hafSi Hans eft-
ir honum. "HafiS þiS eikkert aS
borSa?”
“Pabbi.hefir enga peninga og
kartöflurnar voru sama sem eng-
ar, og mamma sagSi aS þaS væri
ekkert tiil í kvöldmatinn nema
mjólkurdropi.
Gréta gekk ’til Ellu, lagSi hægri
handlegginn utan um háls henni
og hvíslaði aS henni undurblítt:
“Þú mátt ekki vera aS gráta. El'Ia,
þegar eg er hjá þér; eigum viS
ekki aS fara aS gá aS selungum.”
Hugsunin u>m kökurnar sem
Gréta fékk létu tárin streyma niS-
ur litlu vangana hennar.
“EruS þiS ekki ósköp svöng?”
spurSi Gréta. “Jú-—ú, svaraSi
Ella meS ekka. Gréta leit til
Hansar. HeyrSu, Gréta,” segir
Hans. Gréta gekk til bróSir síns.
Hann hvílaði aS henni: “ViS
skulum öll fara upp á hól og sjá
gullin okkar,” sagSi Hans. ÆtliS
þiS þá aftur aS koma meS okkur
ofan aS læknum’,’ spurSi Nonni.
Já, já, þaS skuluin viS gera,”
sögSu Hans og Gréta bæSi í einu.
Nonni og Hans gengu af staS,
en Ella eins og hikaSi viS aS fara,
þá hljóp Gréta til hennar og tók
hendi Ellu og fól hana í lófa sán-
um og sagSi lágt: “Komdu upp á
hól og sjáSu gullin mín og eg skal
gefa þér noikkuS gott. Þetta hafSí
grátinn af Ellu og þau gengu öll
upp á hól; þar áttu þau Hans og
Gréta hús og óaköpin öll af leik-
föngum, aS þeim Nonna og ellu
fanst. Nú ætlum viS aS 'hlaupa
snöggyast heim, sitjiS þiS nú inni
í Ihúsinu á rneSan og leikiS ykk--
ur aS gullunum; viS komum streix
aftur.” Svo voru þau Hans og
Gréta rokin af 9taS. Þau hlupu
í einum spretti heim og 'beint inn
i eldhús; þar sat móSir þeirra á
stól og var aS hekla.
HvaS gengur á fyrir ykkur,
börn, því hlaupiS þiS svona?
Gréta gekk aS knjám móSur
sinnar en Hans lagSi handlegg-
inn um hláls henni og sagSi:“Elsku
mamma mín, gefSu okkur köku.
“ÞiS megiS fá ykkur sína kök-
una hvert, og fariS þiS svo aftur
út aS leika ykkur.”
“En mamma, okkur antar
margar kökur.” HvaS ætliS þiS
aS gera meS margar kökur? ÞiS
eruS ekkert svöng.” ,
“Nei', mamma, viS erum ekk-
ert svöng, en Nonni og Ella eru
svöng. ”
Framhald.
■ ■im—WNi»i|||||| | |"---------
reglur bændafélaganna vegna
þess, aS sumir bændur ganga meS
þá límyndunar grillu í höfSinu aS
hin sameinuSu bændafélög hafi
þann blgang aS breyta ástandi
þ.óS'fél«gs vors, meS því aS
vinna á móti og afnema hiS svo-
kallaSa auSvald.
HvaS segir hin endutbætta
samþykta reglugerS (lög) sam-
einaSra bænda (U. F. M.) frá
janúar 1921.
Eg legg hér fram grein b. á bls.
4 á ensku:
(b) “To forv'ard in every hon-
crable and legitimate way the in-
terest of the rural population, not
in antagon'sm to other lements
of our population but in cordial
co-operation \v*th elII.
“AS flýta fyrir á heiSarlegan
og Iöglegan hátt hagsmunum
bændastéttarinnar, ekki sem mót-
stöSuafl á móti öSrum fyrirkomu-
þingi?
Okkur bændum er sagt, aS 1 I
þúsundir af bændafólki séu meS-
lirnir í U. F. M., en 89 þúsund
utan félags; því er nú veriS aS
smala sauSunum í kvíamar; ekkí
veitir af, því bændafélögin eru í
skuldum svo þúsundum skiftir, og
nver á aS borga? Ó, elsku bænd-
ur! þiS eigiS aS ganga í félagiS og
borga fundahöld og ferSakostnaS
skrifstoifugjöld log ifl. og fl. og
kosningatúra (bænda)þingmanna
þó þeir hafi um þrjú hur.druS dali
á viku hverri um þingtímann,
(vanal. sex vikur á Fylkisþingi)
ÞaS er nú svo sem ekki mikiS
kaup miSaS viS frosthörkumar í
janúar og febrúar, þegar vesalings
þingmennirnir verSa aS fara, kóf-
sve.'ttir, kveld og morgna /rá og
til þinghallar í máske 60 st. frosti.
— “En sú helv. æfi”
Okkur bændum er sagt aS
bændafélögin hafi vakaS yfir vel-
ÍSLAND
(Frá Akureyri.)
Dánarfergn. Nýlega er látinn á
sjúkrahúsinu á Akureyri Jón GuS-
mundsson skipstjóri, ættaSur úr
Hrísey á EyjafírSi. 'Lést hann úr
hjartasjúkdómi, og hafSi kent
bess sjúkleika um alilangt skeiS.
Símagjöldin. Nú hefir kaup þeirra
sem vinna við Landssímann lækk-
að frá næstliðnum áramótum að
miklum mun. Afgreiðslustúlkur,
sem áður höfðu 230 kr- á mánuði,
þar með talin dýrtíðaruppbót,
hafa nú aðeins 180 kr. Er það
næstum því 22% lækkun frá því
sem áður var. Nú er mörgum spurn
hvort Landssíminn muni ekki
lækka gjöldin í samsvörun við
þessa kauplækkun og fara þar aS
dæmi Eimskipafél. Isl. Enginn vafi
er á því, að allur almenningur un-
ir því illa, að símagjöldunum sé
haldð svo háum og takmarka mjög
afnot sín af símanum. Það verður
því að vænta þess og krefjast
þess að gjöldin lækki.
vildi öllum gott gera og naut hann lögum þjóSfélags vors, heldur ferS og hagsmunum bændafólks-
meS einlægri samvinnu viS alla. jns J-|var eru aktýgjaverkstæSin
inu gátu fariS, aS undanteknum lnn 1 _ . „ .
21. desemlber. rlutti sera Kr:st-
þeim sem aS bera hinn ógurlega
þunga kross aS vera blindir.
Þeir Jónarnir eru í engu föstu
félagi, heldur aSeins hvor í sínu
lagi, og komu þeir sér saman um
aS sýna fólki þessar myndir, Mr.
Thorsteinsson á vélina, som er á-
gæt, og kostaSi hún meS öllu um
tvö þúsund dali. Og þegar hann
því almennra vinsælda. Sjúk-
dómsþjáningar bar Jón meS stakri
kristilegri þolinmæSi. Öll hin
mörgu ár, sem sjúkdómur var aS
eySa lífskröftunum og dauSinn
sýnilegur fyrir dyrum, var Jón á-
valt meS sama ró'lega, glaSa og
vingjarnlega viSmótinu, og átti þó
oft óhægan fjárhag, og þrátt fyrir
alt brast ekki jafnaSargeSiS, ró
og friSur sálarinnar sýndust vera
hans eiginleikar.
ViS fráfall hans misti sveitin
góSan dreng, konan góSan eiginí
mann, börnin ástríkan föSur, aldr
aSir iforeldrar 'og systkin góðan
son og ’bóSur. Jón var jarSsung-
grafreit MelanktonssafnaSar
inn R. Olafsson ræSu yfir leifum
hans og veitti honum hina siS-
ustu prestsþjónustu.
Sig. Jónsson
Bœndafélagsklíkur.
Herra ritstjóri:—ÞaS virSist
tímabært aS ræSa tilgang og
Hér er talaS um “samvinnu sem y p jyj hafa komiS á ,fót?
viS alla. , engin auSvaldsfélög jrSa vagna Dg sleSa “Faktorien ;
undanskilin, 'og samvinna viS gleymum því ekki aS bænda-
Liberala og Conservativa félagsskapurinn er tuttugu ára
sjálfsögS. MaSur fer nú aS skilja gamajj
af hverju bændur eru svo hund-| Me’S beztu óskum
þægir á þingi. Já, kæru bændur, | A. E. í.
lifum í “samvinnu" meS auSfélög J4 febr. 1922
um”, látum þá ríku reka okkur
og teyma, eins og þeir hafa altaf , ATHS.:
gert, og víst eru þaS framfarir aS ! Vér v.ljum ekk. synja r tgerS
vera reknir úr Liberala og oon-, þessar. upptoku í blaS vort, þv.
servativa kvíunum og í hinar
ver álítum aS höfundurinn hafi
fullkominn rétt aS láta í ljósi skoS
anir scínar á opinberum málum,
en engan veginn erum vér honum
samdóma og óverSskuldaSar eru
surnar atlögur hans á bænda-
flokkinn. Ritstj.
dýrSlegu “Progressive" sljórn-
málahallir, en sannleikurinn er,
aS viS bændur höfum komiS á
fót stjórnmálaklíku sem aS lík-
indum lætur auðvaldiS afskifta-
lítiS, eins og gömlu klíkurnar á
umliSnum árum, eSa er ekki > **lrj." t-. iv/i n l-l ll,l'rQ«rvn
United Grain Gmv'ers, Ltd., Þökk a Dr. M. B. Halldorsson
gróSafélags klíka? og í nokkurs- fyrir hina ágætu ræðu er hann
konar tengdum viS bændafélag^ flutti í hinn. nyju k.rkju Sambands
skapinn? Var ekki forkólfi þeirra safnaSar Þetta er . e.nlægn. s gt,
kl.'ku hampaS upp í formensku- þó eg telj. m.g luterksan. AL.I,
®æti bændaflokksins á sambands- j
Heimili og ást.
Eftir Robert W. Service.
Heimili og ást, tvö orsmá orS
en, ó, svo djúp og samanþætt,
aS ekkert heimsmál ber á borS
neitt betur hneigt, eins fullnaSssætt,
og sótt í djúprót alls sem er,
þá englar himins ifegra og dást
þeir eiga ei fegri orSgnótt sér
en einmitt heimiili og ást.
Heimili og ást, hve hart er sér
aS hugsa eins ef hins er naut,
heimili án ástar eldraun er
en ást án heimilis er þraut,
nei eitt af þeim er einskisvert
en eind þau lýsa hinni skást
ef eitt þú átt ei vær iþú vert
til vinnur heimili’ og ást.
En ibæði þessi ef þú átt
er einskisvert um dagsins þröng
í hiarta ljóS og lífsins sátt
í lífi dag og englasöng
og þvú eg aftur endursyng
þá englar himins fegra og dást
tvö orS iþá hljóma alt í kring
þaS eru heimili' og ást.
T. T.
f
í
i
I
i
I
í
!
!
!
!
!
I
o
i
o
I
!
!
!