Heimskringla - 25.04.1923, Blaðsíða 4

4. BLAÐSIÐA,
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 25. APRÍL, 1923.
HEIMSKRINQLA
(flt«f««V 18M)
K«m«i tt A kverjam ailTlkailect
/ ElgeBdnrj
THE VIKiNG PRESS, LTD.
Kl •( US SAKGKNT ATB, WINNIPEÖ,
TaUIull N-85A7
TprS klaSalBK er »3.0« árs»K>rlH ioi»-
tai frrlr fraaa. Allar borsaalr aeaSlat
rSSaaaanal blaValaa.
STEFÁN EINARSSON, ritstjóri.
H. ELIASSON, ráðsmaSur.
VtaaSakrtft tSá blaSalaai
IfelmakriHKla Netva & Publiahlng Co.
Lessee of
THK 'riKISO PRUSS, Ui, 1« HTI,
Wlnalpes, llan.
VtanSakrlft iil rliatJSrana
EDITOR HEIMSKKIIfGLA, Box SITI
Wlaalpef, Man.
The ‘Heimskringla” is printed and pub-
lished hy Heimskringla New« and
Publishing Co„ 853-855 Sargent Ave.
Winnipeg, Manitoba. Telephone N-6637.
WINNIPEG, MANITOBA, 25. APRIL, 1923.
Persónugervingar í
skáldskap
Frá ómuna /tíð hefir sú skáldlist /verið
mannkyninu samfara, sem breytir öflum og
útsýni umhverfisins í persónugervi. Það ilia
og góða verða táknmyndir í trúarsögnum
og æfintýrum þjóðanna og eru ,það enn í
dag.
Nútíðar höfundar klæða hugsjónir sínar
holdi og blóði og leika þeim fram í mann-
lífstafli skáldverka sinna, rríóti öflum þess
illa, sem einnig birtast í búningi samferða-
mannanna. Þetta er mjög eðlilegt, því lík-
ingar eru skáldskaparins sterki þáttur, sem
birtist jafnt í gömlum sem nýjum stíl.
Hjá íslenzkum nútjðarskáldum á þetta sér
stað, engu síður en hjá skáldum annara
þjóða, enda getur það ekki öðruvísi vérið.
Þegar stéttir manna og stefnur þeirra eru
íklæddar einstanklingseðli, eða þegar viss-
ar hvatir, áhugamál eða Iestir þjóðfélags-
ins í heild sinni ,er dregið saman í eina eða
fieiri persónur, sem verður Iíkingarmynd
þess, er sýna skal, hvort heldur í mynd eða
marmara, ljóði, sögu eða leik, þá er listin
eðlilega mest, þegar skáldskaparpersónan
sýnir heiidinni eða brotinu, sem hún lýsir,
sjálfa sig í skuggsjá, svo vel að hún þekki
sig sjálfa. Hjá íslendingum, bæði austan
og vestan hafsins, hefir það komið fyrir, að
þeir hafa, þózt þekkja nágranna sína í skáld-
verkum, jafnvel þó skáldin hafi þá aldrei
augum litið eða dottið þeir í hjartans hug.
Hvort nokkurt íslenzkt skáld hafi tekið ein-
hvern vissan mann eða konu tiLfyrirmyndar
og lýst honum algerlega sem einstaklingi,
skal hér látið ósagt, þótt vér álítum að slíkt
geti tæplega átt sér stað. En hitt er óhætt
að fullyrða, að mörgum Islendingum hættir
við að taka skáldskaparpersónur bókstaf-
lega og smella líkingunni á þann, sem hún
getur hélzt átt við, þó hún geti alls ekki átt
við neinn einstakling og sé algerlega dregin
út úr vissum stefnum þjóðlífsins.
En aldrei, með Islendingum, hefir merki
einfeldninnar verið reist eins hátt- við hún,
og þegar ritstjórnargreinin í Lögbergi um
Tímaritið skorar á höfund óbundna ljóðsins
“Móðir í austri”, að sanna, hver sé “svik-
annn
Engum ritstjóra með fullu ráði mun fyr
hafa dottið til hugar, að skora á rithöfund að
segja það, sem enginn rithöfundur getur
sagt. Benda t. d. á einhvern vissan mann
og segja: “Þú ert alt það illa í þjóðinm .
Glæpamenn, margskonar svikarar og
morðingjar, h«fa verið dregnir fram í nú-
tíðar skáldverkum þjóðar vorrar. Eftir rit-
frelsishugsjón ritstjóra Lögbergs, þá getur /
hann skorað á höfundana, að viðlögðum
drengskap þeirra og velsæmi þjóðarinnar,
að sanna sér og sýna þessi persónugervi hins
illa í þjóðfélaginu, með því að benda á vissa
meðborgara sína. Jú — jú! Ritstjóri Lög-
Lergs getur auðvitað gert það — sér til at-
hlæis, eins og hann hefir þegar gert.
Eða var þetta ekki einfddni ritstjórans að
kenna? Er hér um verri hvatir að ræða?
Þær, að koma fólki til að trúa, að 1iér væri
um “persónulegar” árásir að ræða, og með
því kasta skugga á höfundinn og ljóð hans.
iVissulega hlýtur ritstjórinn að sjá, við ná-
kvæmann Iestur á skáldverkinu “Móðir í
austri”, að nær því alt það ljóð er líkinga-
mál, og það ekki af verri endanum, — sjö-
undi kaflinn, um “svikarann”, ekki síður en
hinir átta.
Lögberg segir í síðasta blaði, að það geti
grátið yfir raunum Heimskringlu! Míkið
skelfing er lund ritstjórans orðin gljúp og
viðkvæm, að taka sér svona nærri hinar
miklu raunir, sem — eftir ímyndun sjálfs
hans — Heimskringla á að hafa (ratað í, og
enginn annar veit neitt um. En það er til
svona. Sumum mönnum er svo dæmalaust
grátgjarnt. Oss langar til að hugga Lög-
/berg, ,og höfum tvö lyfin til þess, en vitum
ekki, hvort betur á við; ætlum því að reyna
bæði. Annað lyfið eru orðin, sem töluð
voru til hins grátandi, syndum spilta lýðs
forðum, er flestir kannast við. , Hitt eru
orð írans, sem átti að hengja, en komst hjá
því, með því að hann bað um að láta reipið
yfir um sig fyrir neðan brjóstin, því hann
kitlaði svo á hálsinum, að ef það væri látið
þar, dræpist hann úr hlátri!
Unga konan austur-
lenzka.
Ein af merkustu konum í Angora í Litlu-
Asíu er talin hin unga kona tyrkneska leið-
togans, Ghazi Mustapha Kemal.
Það munu flestir hafa heyrt Kemals getið,
svo mikið hefir kveðið að honum sem for-
ingja þjóðernissinnanna tyrknesku. Hann
er alment kallaður George Washington
Tyrkjaveldis. Sem hermaður og ættjarðar-
vinur er enginn talinn hans jafningi af þjóð-
bræðrum hans. En þegar kemur nú til end-
urbótaverkanna heima fyrir, hvernig reynist
hann þá? Það er spurning, sem fyrir mörg-
um vakir. Verður hann eins sigursæll þar
og í baráttunni fyrir frelsi landsins út á við?
; Tyrkir sem þjóð eru sagðir þrálátir. Þeir
eru þröngsýnir og fastheldnir á gamlar venj-
ur. Kemal er þeim ólíkur í því, að hann
vill s^mja siði tyrknesku þjóðarinnar eftir
siðum og menningu þjóðanna í Vestur-Ev-
rópu. En haldið er, að ekki verði það fyrir-
hafnarlaust. Það var auðvelt fyrir Kemal
að fá allar stéttir þjóðfélagsins til þess að
fallast á það, að heill Tyrkjavværi undir því
komiiin, að beita sér á móti Grikkjum. Þjóð-
in var ekki skift í skoðunum um það mál.
En hvort að honum tekst eins vel að vekja
áhuga þeirra fyrir vestrænni menningu og
siðum, sem Tyrkir hafa ávalt barist á móti,
getur verið vafamál. Hepnist honum það,
leysir hann af hendi verk, sem ótal margir
beztu stjórnmálamenn hafa áður gefist upp
við. Þeir hafa hver eftir annan brotið
stjórnmálafley siti á því skeri, hversu mikl-
ir stólpagripir sem þeir hafa reynst, er um
það var að ræða, að verja frelsið út á við.
I augum stórs hluta þjóðarinnar tyrknesku
er Kemal skurðgoðabrjótur, og þar af leið-
andi villutrúarmaður. Hann hefir hrundið
soldáninum af stóli og drýgt þá synd, að
setja engan aftur í hans sæti. Hugsast mætti,
að það hefði ekki ósvipuð áhrif á Múha-
meðstrúarlýðinn, og það mundi hafa á þann
kaþólska, að steypa páfanum frá völdum
og afnema eða rífa niður Vatikanið umsvifa-
laust. Hinn afdankaði soldán er nú í Mecca.
Og það er sagt, að óspart sé unnið að því
meðal Araba, að snúa þeim til fylgis við
hann en á móti Kemal. Það reynir því að
líkindum á það, hvort Kemal verður eins
giftudrjúgur við stjórnmenskuna ,heima fyr-
ir, gagnvart sinni eigin þjóð, eins og hann
var gagnvart öðrum þjóðum.
Kemal gifti sig nýlega. En í engu fylgdi
hann þar tyrkneskum sið. Hann hefir ekk-
ert kvennabúr. Hin unga kona hans hefir
engan keppinaut undir þaki eiginmanns síns,
eins og flestar eða allar tyrkneskar hefðar-
konur hafa. Hún klæðir sig sem evrópísk-
ar konur. Húr\ tekur á móti gestum, hvort
sem karlmenn eru eða konur. Hún ber ekki
andlitsskýluna tyrknesku; sækir mannfundi
og mót með manni sínum1 án skýlunnar, sem
hver önnur vestur-evrópísk kona. Hún hell-
ir sjálf tei í bollana fyrir ameríska fréttarit-
ara; og taki þeir eftir hinum fagra sviss-
neska eðalsteinshring á baugfingri hennar,
sýnir hún þeim hann látlaust og tilgerðar-
laust með því að rétta franri hendina. Hún
er skarpgáfuð, en einnig ung og fögur. Með
þessu vestræna tilgerðarleysi sínu vinnur frú
Kemal sér eflaust oft til óhelgis í augum
tyrknesku þjóðarinnar. En hún er samtaka
manni sínum í því, að gera alt sem henni er
unt til þess, að innleiða evrópíska siði á
meðal þjóðar sinnar — einkum siði vest-
rænna kvenna.
Þegar því var hreyft á fundi í Alþjóða-
félaginu og á Lausannefundinum, að kristnar
konur í Múhameðstrúarlöndum fengju að
halda uppi siðum vestrænna kvenna, urðu
Tyrkir, er þar voru, alveg forviða á slíkri
tillögu. Að konur gengju um andlitsskýlu-
lausar fanst þeim svo tilfinnanlega smekk-
laust og ófínt. Um viðkvæmni Tyrkja gagn-
vart konum hefðu sumir ef til vill aðra sögu
að segja, því skýlulausar mega þær .úti í
sveitum ganga að vinnu á ökrum sem karl-
menn. Kemals-hjónin hafa ekki beitt neinu
valdi í þessu efni . Þau segja, að hver geri
sem honum sýnist. En skýlan, segir Kemal,
er ekki tyrknesk, heldur persnesk, og því
útlend!
Frú Kemal er 19 ára gömul. Nafn henn-
ar áður en hún giftist var Latifeh Hanoum.
Faðir hennar hei'tir Moharom Uchaki Bey.
Hann er auðugur kaupmaður og á heima í
Smyrna. Til New York hefir hann komið.
Latifeh var mentuð á Englandi; gekk á Tu-
dor Hall skólann, sem er skamt frá Lundún-
um. Fyrir atorkúsemi sýnda í stríðinu,
höfðu Grikkir sterkar gætur á henni og skoð-
uðu hana sem skæðan spæjara. í heiman-
mund fær maður hennóir með henni um
1,000,000 tyrkneska líra eða um $650,000
í gulli.
'Mentun sína hefir frú Kemal því sótt til
Evrópu, en ekki til Tyrklands. Hún er önn-
ur Halide Hanoum. En sú Halide er alþekt-
ur söguhöfundur og kölluð hin “tyrkneska
Jóhanna frá Örk”. Hún var mentuð á Ro-
berts Gollege, vestrænum mission-skóla í
Constantínópel, og fylgir Kemalistum mjög
að málum. Hún reynir að ryðja evrópískri
menningu braut og siðum á meðal Múha-
meðstrúarmanna. Frú Kemal þykir nú lík-
legust til að taka við verkefni þessarar Hal-
ide, sem farin er að eldast og tapa persónu-
legumi áhrifum.
iKonur frá Vestur-Evrópu hafa oft haft
mikil áhrif á Múhameðstrúarheiminn. Má
Heríerð Frakka á
hendur Þýzkalandi.
og afkiöingar Hennar.
Eítir Frank H. Simonds.
V. Latisannefundurinn.
En víkjum nú tyrknesku malun
umi Lausannefundurinn kastar ekki
miklu ljósi á iþau, eöa hvaö gerast
kunni í þeim. Eítt er vist, og það
er að fundurltm mistókst. Þaö <er
ljóst aö sambandsþjóðirnar vestlægu,
Bretland, Frakkland og Italia, urðu
þar ekki sammála. Og ef í það
versta færi, ætluöu Frakkar og ItaJ-
ir að kalla herlið .sitt heim frá Con-
Stantínópel og láta Breta eina meö
hinum iamaða her Grikkja, utn glím
una við Tyrkjann.
j
En að til síikis ófriðar komi brað-
lega, mun ekski þurfa að óttast.
Tyrkir hafa fengið nálega öfflu sínu
framgengt á fundinum. Þeir fengu
kröfur sínar urn landeignir uppfylt-
a-r jafnvel áður en til Lausanne-
fun<Iarinis kom, eða á Mundaníafund
imtm. Og það sem fyrir þeim vak-
ir er að ná í sínar bendur Mosul,
þó þleir þurfi að biða eitthvað eftir
því.
Og þá koma vandamál Bretlands
þar á meðal nefna lafði Hester Stanhope, fyrst fyrir alvöru til greina. Menn
frænku William Pitt, sem takmarkalaus áhrif
hafði á siðu og háttu Araba,.og hvílir nú
í gröfinni sem dýrlingur í þeirra augum.
Svipað má segja um lafði Ellenborough. I
Mesopotamíu má nú og segja, að ungfrú
Gertrude Lowthean Bell, dóttir brezka iðn-
aðarkóngsins, feti í fótspor þessara kvenna.
Kemal hefir lýst því yfir, a& hann- sé með
, mynda- og málverkasýningum. Fyrir slíka
j villu hefðu spámennirnir um eitt skeið dæmt
i hann óalandi og óferjandi. En hann lítur
eflaust svo á, sem bannið, sem lagt er á alla
j list í öðru boðorði Múhameðstrúarmanna,
| hafi að minsta kosti tapað áhrifum, er skurð
goðadýrkunmm og kreddu-átrúnaðinum
gamla var gefið rothöggið ,af Ung-Tyrkjum
En í því getur Kemal skjátlað. Ekki mundu
Bretar á Indlandi að minsta ko^ti haga sér
svo, þó að þeim sé eigi síður ant (um að vest-
ræn menning gróðursetjist þar, en Kemal í
Vestur-Asíu.
Venjur eru of rótgrónar til þess, að það
sé á stuttum tíma hægt í víðtækum skilningi
að uppræta þær. Þess vegna mæta þær til-
raunir Kemals mótspyrnu, svo mikilli að sagt
er, að valdi hans sé hætta búin áf því. Kia-
zim Karab Ekir, einn af fremstu mönnum í
flokki ung-Tyrkja, er andstæður Kemal í
þessu efni og ber iliar sakir á hann fyrir að
hafa að öllu leyti grafið vald og áhrif sol-
dánsins. Kiazim þessi er áhrifamesti maður
á þinginu í Angora, og það er hann, sem þar
kveður niður alla friðarsamninga við Vestur-
Evrópu þjóðirnar. Kemal kvað vilja, að
samningar, svipaðir og áttu sér stað milli
Tyrkja og Breta mestalla 19. öldina, komist
á. En Kiazim vonar, að hin þýzka stefna
Envers sæla verði ofan ,á. Hann vill, ef hægt
væri, að fá.Þýzkaland og Rússland í lið með
sér, til þess að reka Frakka burt úr Sýrlandi
og Breta úr Mesopótamíu og Palestínu. Hann
vill hefja iTyrki, en álítur, að utan að kom-
andi áhrif séu ekki ráðið til þess.
Kemal og konan hans hafa því ærið verk-
efni fyrir höndum. Bæði eru þau áhrifamik-
il í starfi sínu. þó eru þeir margir, sem
spyrja: Hepnast þeiml þessi hugmynd, eða
verður hún til þess að Kemal missi völdin?
Hið síðara er talið eins líklegt og hið fyrra.
í Lögbergi stóð fyrir skömmu grein um
tillögu dómsmálaráðherra Craig, er fjallaði
um takmörkun umræða (closure) á þing-
inu. Segir ritstjórinn, að sú tillaga hafi ver-
ið altof frek og eins kröfur verkamanna, að
vilja halda uppi umræðum um sín \nál í hið
óendanlega. Niðurstaðan, sem hann svo
kemst að, er sú, að verkamenn séu of æstir
til að geta stjórnað, konservatívar of frekir
og bændur of klaufalegir í sér til þess. Alt
of eða van hjá þessum flokkum. Það eru
j með öðrum orðum liberalar, sem einir eru
gæddir því jafnvægi, er með þarf til þess að
fara með völdin! !
Þetta minnir mig á það, að við þresking-
arvinnu, sem eg-var í einu sinni, voru þrír
menn með sama nafni. Til þess að rugla
I þeim ekki saman, fundu gárungarnir upp
j það! ráð, að kalla einn j^sirra stóra Bjarna,
annan litla Bjarna og þann þriðja Bjarna
mátulega.
Gæti ekki einhvernveginn ræzt fram úr
raunum Lögbergs og Norrisar-liberala, ef
þeir hættu nú að bera sitt óheilla nafn og
kölluðu sig framvegis “hina mátulegu”?
Dodd’s nýmapillur eru beztíi
nýmame'SaliS. Lækna og gigt.
bakverk, hjartabilun( þvagteppu,
og önnur veikindi, sem stafa frá
nýrunum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eSa 6 öskjur fyr.
if S2.50, og fást hjá öilum lyfsöl-
«m eSa frá The Dodd’s Medic«n»
Co., Ltd., Toronto, Ont.
hér vestra hafa litla hugmynd um
það fei'kna íyrirtæki, er Bretar hafa
ráðist 4 þar. Þegar Tyrkir voru
sigraðir í stríðínu mikla, lögðu
Bretar drög fyrir yfirráð yfir land-
svæðinu f'rá kaspíska- og Svarta-
haíimt til Pa'lestinu og perneska fló-
ans. Brezkt lið áettist að í hinum
miklu oMuhéröðum í Batum. Ara-
bískt ríki var stofnsett i Efrats-
dalniun. Bretar fengu algier yfir-
ráð vfir Pallestínu.
Meðan Iþessu fór fram, voru
ítrekaðar tílraunir geröar til þess,
að fá Bandaríkin til að faka að sér
yfirráð Armeniu og jafnvel Con-
stantinópeh Einoig átti að koma
Frökkum burt úr Sýrlandi. Hug-
myndin var að sameina þarna Anglo
Saxnesk yfirráð í öllum hinum töp-
uðu landsMutum RússJands, Tyrk-
lands og Arabíu.
Af þessu feikna áfortni virðist nú
liítiS eftir. ÞaS er aSeins MosuJ,
sem Bretar halda nú, og sem þeir aS
likindum verSa aS berjast fyrir, ef
þaS á ekki aS ganga iþeim úr Ihönd-
um. Bandaríkin viilja ekki neitt
hafa meS yfirráS í Armemu aS
gera. Og Frakkar halda enn Sýr-
landi. Arabía gjefur aS líkindpm
upp alla von um aS Ihalda þarna
völdum. Og þaS veikir fyígi þeirra
viS Breta.
Tyrkinn er einnig — í staS þess
aS vera úr sögunni — kominn aft-
ur tfl* Constantínópel, og hefir hrak-
iS her Grikkja svo, aS Griikkir hafa
ntt enga von um aS eignafet strend-
urnar Asíu megin meSfram Grikk-
landshafinu. Miljónum dajla hafa
Bretar sökt í iþetta fyrirtæki í Meso-
potamíu. En hvort sem iþeir tapa
því eður eigi, virSist þaS ætla aS
kosta þá mikiS.
Hvers vegna? Vegna iþess aS ó-
ihemju æsing hefir veriS hafin gegn
Bretum innan MúhameSstrúarheims-
síSustu tímum. ÞaS er öll-
hVersu valld Breta hefir
minkaS á Egyptalapdi. Og sú hreyf-
ing, sem þar hófst, og í Angora,
hefir rnjög smitaS alian MúhameSs-
trúarlýS landanna þar á milli í
Asíu. Því hefSi ekki verið trúaS,
þó sagt hefSi veriS fyrir nokkrum
árum síSan, aS ýfirráS Breta yfir
Egyptalandi yrSu sarna sem horfin
nú. En hvaS ér svo á daginn kom-
iS?
Pegar Bretar neituSu aS stySja
Frakka á fundinum í Panís, var auS-
séS, hvemig Lausanne-fundinum
mundi neiSa af. Eins var meS af-
leiS.inguna af stefnu Lloyd George
aS því er Þýzkaland og Tyrkland
snerti. ÞaS var hún, sem rak
Frakka til aS semja sérstakan friS
viS Angora-stjórn Tyrkja. Bretland
varS aS sty'Sla Erakkland í Evropu,
ef Frakkland átti aS vera tó,eS þvi
í As5u. ÞaS var alltaf auSsætt, aS
þegar Bretar hættu því, þá hættu
Frakkar aS skoS.a sig þeim skuld-
bundna, og iþaS íhafa þeir nu gert.
Lausanrie-fumdurinn 'sýndi aSeins
þaS, hvernig ástatt var á milli sam-
bandsþjoSanna vestlægu, en sem eng
íns a
iúm ljóst,
um nema hlutaSeigandi þjóSum var
J ljóst. SamíbandiS, sem |þær gerSu "■
I meS sér til þefes aS vinna stríSiS
! mikla, hafSi- veriS iiippleyst. Þær
voru ekki lengur sambandsþjóSir.
Tyrkjum varS ennlþá einu sinni til
bjargar, aS kristnu þjóSirnar voru
ósamtaka og sundur|þykkar sín á
milli. Þegar Lau'sanne-fundurinn
! byrjaSi, voru Bretar og Frakkar
enn sáttir. En þegar franski herinn
var farinn af staS tíl Ruhr, sáu
Tyrkir, aS þeim stóS ekki hætta
framar af Brietum. því aS Frakkar
og ítalir væru ekki meS þeim. Þeim
kom þvtí ekki tii hugar aS samþykkj a
friSarskiilmáiIana. Þeir græddu þaS
á biSinni eftir þvi, ihvernig vestur-
þjóSumim semdi i París. Þeir héldit
því heim til Angora og hótuSu of-
sóknum, sem þeir Sáu aS sér var
óhætt, þvií vesturþjóSirnar höfSit
slitiS með sér samvinnu.
Þegar þ'etta er 'skrifaS, hóta Tyrk-
ir aS fara á móti Bretum í Meso-
potamíu og Chanak, eSa í stríð viS
Grikki í Maritza. En, nema þvi aS-
eins aS ósitjórnlegt æSi griípi Tyrki,
■ má reiða sig á, að þeir leggja ekki
■ út í þetta. Þeir eru aðeinsaS biða
eftir að sjá, hvaða áhrif þaS hefir
|'á V.estlægu þjóSirnar, einkum, Breta.
Á Bretlandi h fir þe'ss tþegar ver-
iS krafist, aS herinn sé kallaSur
heim úr Dardanellasundunum, frá
MeSopotámSíu og PaJ'estínu. Væri
þaS eitt af því, sem einsdæmi mætti
kaMa í brezku sögunni, ef slí'kt væri
gert. Þó er er'fitt aS sjá, hvernig
Bretar komast hjá iþví, eða aS berj-
ast. Og þaS eru ekki Tyrkir einir,
heldur il hin arabísku riki einnig,
sem undan brezkum yfirráSum viljæ
losna þar eystra. Og þaS eru ekki
Bretar einir, siem þeir vilja losnæ
viS, heldur einnig Frakkar í Sýr--
landi. En auSvitaS töpuðu' Frakk-
ar ekki eins miklu viS þaS og Bret-
ar.
ÚtlitiS er iþví ískyggilegt enn/þá.
Lausanne-fundurinn hefir ekki bætt
þaS. Hann hefir gert þaí heldur
I verra, ef nolkkuS er.
F,f Bretar gætu dregiS saman her
siem væi'i einn tíundi af því, sem
þeir hafa ráð á, ef Iþeir sendu 100,-
000 manns út af örkinni til Iþess aS
berjast með hinum endurreistæ
gríska her, gætu iþeir á stuttum tímæ
gert út af viS Tyrki, því þegar tiL
ails kemur, eru þeir ekki nema
skrjáfandi tómir belgir, vopnalitilir
og herliðiS eiginlega sneytt öllu því,,
er mest á ríSur'; er langisoJtiS og illa
æft. En þetta strandar á því fyrir
i Bretum, aS þjóðin er á móti nýj--
um ófriði. ÞaS var þaS, sem varð-
Lloyd George stjórninni aS falli, og
! ef Bonar Law stjórnin ympraSi á
því, færi hún óSar sömu JeiSina.
í Tyrkir byggja nú mest á því, aS
brezka þjóðin vilji a1t í sölur leggja
fyrir friSinn. Getur þaS auðveld-
lega gengiS svo langt fyrir þeim,.
aS því verði ekki aS heii'sa og aS
Biletlandi verði þrengt út í* strJS.-
En hvaS sem því liður, ber Laus-
anne-fundurinn þalS meS sér, aS
kristni heimurinn er hjákátlegft skift
ur í skoSunutm o'g c»samtaka, þegar
honum ríður mest á. Um afleiS-
ingarnar af þvfi í þetta sinn, er ekki
til neins aS spá neinu, en vissulega
eru þær alvarTegar, hvernig setru
fram úr þeim rætist.
-xx-
f