Heimskringla - 12.11.1924, Síða 6

6. BLAÐSÍÐA
HRIMSKHINOLA
WINNIPBG, 12. NÖV., 1924
“Litla stúlkan hans”
SAGA EFTIR L. G. MOBERLY.
Sigmundur M. Long þýddi.
Augnaliturinn var fullkominn jmótsetning
við hans dökka hár og skegg, — þau voru blá
og skýr, og þegar frú Cardew aðgætti þau, fanst
henni þau minna sig á skarpt stál.
Já, þessi köldu, skýru augu, voru líkust ný-
skerptum spjótsoddi. En ef augu herra Millers
voru hörkuleg, þá var brosið hans sérstaklega
hlýtt og aðlaðandi, — það varð frú Cardew að
viðurkenna, sér nauðugt, — og málrómurinn
hafði undarlega hrífandi hljóm, svo frúnni datt
í hug, að með slíkum máOróm, hlyti að vera auð-
velt fyrir þenna mann að fá hvern helst kven-
mann til að fylgja sér út í heimjnn.
“Eg áræddi að koma á þessum óviðeigandi
tíma dagsins”, sagði aðkomumaðurinn, og leit
á klukkuna, sem sýndi sex, “því eg hefi einmitt
fengið sæti í Marsyas-leikhúsinu fyrir þetta
kvöld, og eg hugsaði að mér myndi takast að fá
yður og ungfrú Cardew til að koma með mér á
leikhúsið. En borða áður miðdagsverð hjá Carl-
ton?”
Frú Cardew reyndi að verða róleg, hún gerði
sig glaðlega og brosti, en með sjálfri sér hugs-
aði hún um, hvar hún myndi geta aflað sér upp-
lýsingar um þenna mann, sem talaði ensku sér-
staklega vel, þó með útlendri áherzlu, og sem
sýndi dóttur hennar sérstaka athygli og aðdáun.
“Það er mjög vingjarnlegt af yður, að hugsa
um okkur”, svaraði hún, án þess að vart yrði
við þann geðæsing sem var í henni.
“Til allrar lukku erum við ekki vant við komn
ar í kvöld, og við mæðgurnar höfum, lengi ósk-
að okkur, að sjá þetta nýja stykki á Marsyas-
leikhúsinu, það er sérstaklega elskulegt af yð-
ur”.
Frú Cardew var leikinn í því, að þakka fyrir
sig með velvöldum orðum, og þrátt fyrir allar
sínar aðvaranir til dóttur sinnar, sá hún þó, að
það væri ókurteisi og óheppilegt að vera ekki
vingjarnleg við mann, sem væri vinur Dygby
fjölskyldunnar.
Heimili Dygbys var samkomustaður, all-
margra mikilhæfustu borgara í London, og þó
svo gæti verið, að maður ætti á hættu að mæta
þar misjöfnum sauðum í mörgu fé, þá söfnuð-
ust þangað yfirburðamenn úr ýmsum löndum í
Frú-Dygbys Salon á Portman Square, og því
hugsaði hin hyggna frú Cardew, að það væri
hyggilegast að sýna kurteisi og gestrisni, einum
af gestum frá Dygbys, og þegar líka miðdagsverð
ur og sæti á leikhúsi fylgdi með.
“Við verðum fjögur alls,” hélt herra Miller
áfram, með sinni hljómfögru rödd.
“Eg var svo frí, að bjóða einum landa mín-
um herra Smith, að vera fjórði maðurinn. Hann
er landi yðar og talar málið óaðfinnanlega.”
“Þó ekki betur en þér”, svaraði frú Cardew
og brosti.
“Eg vildi óska að eg gæti talað yðar germ-
anska mál, einn hundraðasta svo vel”.
“Mitt — germanska — máJ — ”.
Það kom glampi — já, hvað var það? — háð
eða gleði, eða hvorutveggja í hin hvössu augu.
“Er ekki auðvelt fyrir útlending — ”.
Hér stansaði hann um nokkur augnablik.
“Eg er það sem menn kalla mannvinur, flest
mál Norðurálfunnar get eg talað, eg er heima
í þeim öllum, eins og eg er heima í sérhverju landi
Norðurálfunnar”.
“Eruð þér ekki stjórnfræðingur?” spurði
Grace, og aðkomumaðurinn laut niður, um leið
og nýr, óskiljanlegur glampi gaus upp í stálbláu
augunum hans.
“Jú, eg er stjómfræðingur”, svaraði hann,
“og það er merkileg staða, ungfrú Grace, maður
setur vit á móti viti, — leggur fram sín spil á
móti annara — það er veðhlaup, sem hefur eggj-
andi og æsandi verkanir, það er eins og kapp-
spil, og sú stjórnfræði, sem er móðins — ”.
Hann þagnaði og horfði á þær mæðgur til
skiftist og bætti svo við afsakandi:
“En eg tala alt of mikið um mínar eigin sak-
ir”.
“O-nei, nei, haldið þér bara áfram”, flýtti
Grace sér að segja. Hún var eldrauð í andliti, og
augun Ijómuðu. Hún var einstaklega falleg, þar
sem hún sat hálfbogin með munninn opinn og
hlustaði áifergjulega.
“Það er mín meining, að þessi nýmóðins
stjómfræði, sé miklu meira virði, en í gamla-
daga, um þessar mundir erum við allir blátt á-
fram á yfirborðinu og einlægir í hið ítrasta, og
kappkostum að vera hver öðrum fremri að ráð-
vendni og ærlegheitum, tökum vingjamlega í
hendina hver á öðrum, og lofum hver öðrum
trygð og trúfesti, — en hyljum úlfinn undir
lambsgæmnni, og undir hinu slétta og skínandi
yfirborði er ef til vill hyldýpis ófæra.”
Grace var þungt um andardráttinn.
“Það virðist að vera glæsilegt!” hrópaði hún.
“Eg hef oft hugsað um það, að ef eg hefði verið
kaitimaður, mundi eg hafa valið stjómarstörf
fremur en nokkra aðra stöðu. Að hugsa
þau herlegheit, að þykjast vera einlægur og op-
inskár, og þó ekki opinbera, nema undan og of-
an af, eins og menn segja, horfa áreiðanlega í
augun á þeim, sem maður á við, en þó dylja það,
sem mest er um vert með sjálfum sér.”
“Þér hefðuð getað orðið fyrirtaks stjórnmála-
maður, ungfrú — ”
Snögglega fóru eins og gneistar úr stálgráu
augunum inn í bláu augun hennar Grace, sem
ljómuðu af niðurbældri geðshræringu.
“Enginn er fremri leikari eða stjómfræðingur
en kvenmaður, ef hún vill beita því, og hefur vit
á að þegja”.
“Ó, — eg get vel þagað”, svaraði Grace og
geispaði, því það var eitthvað svo undarlega
þvingandi í augnatilliti herra Millers.
“Eg hefi aldrei verið hneigð til að slúðra”.
“Það er nú svo”, svaraði gesturinn alvarleg--
ur, en jafnframt horfði hann stöðugt og rann-
sakandi á hið yndislega andlit stúlkunnar, sem
við það varð enn rauðara.
“En —- eg er ekki kominn til að ræða stjórn-
mál”, tók hann fram i fyrir sjálfum sér, og stóð
upp hlægjandi, “eg kom aðeins til að bjóða ykk-
ur, og ef ykkur er það hentugt læt eg bifreiðina
mína sækja ykkur klukkan sjö”.
Frú Cardew þakkaði honum á ný kurteislega
og aðlaðandi, og gesturinn var kominn út í dyrn-
ar, þegar eitthvað umlaði í honum, og hann sneri
til baka.
“Eftir á að hyggju,” sagði hann, og horfði
sem fyr á Grace. “Frú Dygby hefur sagt mér,
að hinn efnilegi, ungi liðsforingi, Sir Giles Tred-
mann, sé svo lánssamur að vera trúlofaður yður
— hann hneigði sig fyrir Grace, og ef hann er
kominn til Englands, munduð þér þá ekki geta
fengið hann til að verða með okkur í kvöld?”
Grace var ekki nógu vitur og glöggskygn til
að sjá hversu gegnumþrengjandi tillit Millers
var, þegar hann bar upp þessa spurningu, hún
skildi ekki heldur hvað henni var þungt um, þeg-
ar hún svaraði:
“Það var aödáanlegt af yður að muna eftir
þessu, — en Sir Giles kemur ekki til Englands,
fyr en í lok næstu viku.
V. KAPÍTULI.
“Það er skylda mín, að skýra þetta mál fyr-
ir yður, frá öllum hliðum, og þér hljótið að skilja
Sir Giles, að ef þér eruð einráðinn í áformi yðar,
eigið þér á hættu að — að tilgangur yðar verði
misskilinn”.
Herra Duncan, sem í mörg ár hafði verið
lögfræðingur Tredmanns, hafði líka verið vin-
ur frænda hans, baróns, sem nú var dáinn, hann
horfði þvert yfir borðið á hinn unga mann, og
hristi með.alvörusvip sitt gráa höfuð, herra Dun-
can var — og hann fann til þess sjálfur — nafn-
kendur maður og hvarvetna vel metinn, hann
vissi að skjólstæðingar hans, voru vanir að virða
ráð hans og fylgja þeim, honum var einnig ljóst,
að hans margfalda reynsla og dugnaður, gerði
hann að áreiðanlegum ráðanaut í allskonar
vandamálum, þessvegna taldi hann víst, að þessi
gestur hans mundi fallast á tillögur hans mót-
mælalaust, Giles endurtók með stillingu og um-
hugsun seinustu orð lögmannsins.
“Eiga á hættu að gerðir mínar verði mis-
skildar? Hvers vegna? og uppá hvaða máta?”
spurði hann.
“Mín uppástunga er, að taka að mér fjárhald
og uppeldi barns, sem er munaðarlaust, að því
er eg veit, hvemig getur svo einfalt efni verið
misskilið?”
“Heimurinn dæmir”, svaraði Duncan, og fór
að gera strik á þerripappírinn með penna, sem
hann hélt á.
“Eg vil benda yður á, að ef þér lögformlega
takið þessa litlu stúlku að yður, þá er eins og
sjálfsagt, að almenningur grenslist eftir hvers-
vegna þér hafið gert það”.
“Hvers vegna?”
Giles var vandræðalegur á svip.
“Það ætti þó hverju mannsbarni að vera auð
skilið, að eg leitaðist við að gera það sem eg get
fyrlr þetta bam, sem undir svo hörmulegum
kringumstæðum, var eins og falið minni um-
sjón”.
“Það er nú þannig lagað að alment er meira
til af illgirni en mannkærleika”, svaraði herra
Duncan.
“Fjöldi af fólki er fúsara að leggja hlutina
út á lakara veginn, en hinn betri; yður hefir
ekki dottið það í hug, að þegar fólk sér hvað
yður er ant um þetta barn, segir það, að þér
hafið hlotið að vera neyddur til þess, — í stuttu
máli, að það sé yðar eigið barn”.
Roði færðist yfir andlitið á Giles, og tillit
hans varð gremjulegt, en svo hló hann.
“Það er þó satt, heimurinn er undarlegur”,
sagði hann.
“Mér hefur aldrei hugkvæmst, að svo einfalt
og náttúrlegt verk, yrði útskýrt uppá þann
máta”.
“En nú vitið þér það,” tók lögmaðurinn
fram í, “og nú vona eg, að þér farið að mínum
ráðum.”
“Ef það er meining yðar, að eg láti nokkra
iilgjarna slúðurbera hindra mig frá að fram-
kvæma það, sem eg hefi einsett mér, þá svara
sér | eg blátt áfram, nei. Það sem þér hafið sagt
mér, haggar ætlun minni ekki hið allra minsta”.
“Þér eigið við — ”
“Eg á við, að eftir margítrekaða umhugsun,
og skoðun málsins frá öllum hliðum, hefi eg ein-
sett mér, að hafa alla umsjón barnsins, Sylvíu
Burnett, uppfóstur hennar og fjárvörzlu. Móð-
ir hennar trúði mér fyrir henni á deyjandi degi,
og þar sem eg ekki hefi getað fundið nokkurt
skyldmenni hennar, sem gæti gert tilkall til henn
ar, er það — eins og eg er búinn að segja yður
— áform mitt, að sjá um hana sem mitt barn.”
“Þér ætlið þó ekki að gefa henni nafn yðar?”
sagði lögmaðurinn, fljótlega og var ekki laust við
að honum kæmi til hugar, að hans fyrsta uppá-
stunga viðvíkjandi baminu hefði verið rétt, og að
Tredmann narraði hann. En þegar hann at-
hugaði betur andlit hins, ærlega og vandaða
unga manns, blygðaðist hann með sjálfum sér,
að honum skyldi koma til hugar, að véfengja
orð hins unga hermanns.
“Þér ætlið þó ekki að gefa barninu nafn yð-
ar?” spurði hann á' ný og leit undann.
“Nei, hvers vegna mundi eg gera það?” sagði
Giles hálfforviða.
“Með tíð og tíma vona eg mér heppnist að
finna einhverja ættingja hennar.
“Foreldrar hennar hljóta þó að hafa átt
skyldmenni og hverskonar sorgarleikur, sem
það kann að hafa verið, sem frú Bumett hefur
orðið hluttakandi í, eða hversu mikið sem henni
hefur máske yfirsézt, vill þó enginn heiðvirður
maður láta barnið hennar gjalda þess. Ef eg
finn nokkurt skyldmenni Sylvíu. vona eg að
þeir yrðu fúsir að gleyma og fyrirgefa, þó móð-
j ir hennar, ef til vill, hafi eitthvað misboðið
þeim. En þangað til þetta er komið í kring, tek
eg að mér ábyrgð og umsjón litlu stúlkunnar”.
“Hafið þér gert alt sem hægt er, til að finna ein-
hvern sem gæti létt á yður þessari byrði?”
“Já, það hefi eg gert, en alt árangurslaust.
Enginn hefur svarað fyrirspumum mínum, og
enginn þykist vita um ættingja frú Burnett.”
“Vitið þér stúlkunafn hennar”?
“Nei, meðal bréfanna hennar, var engin upp-
lýsing um það efni. Hin — hann hugsaði sig
um augnablik, — “hún afhenti mér skríni með
sjaldgæfum skjölum, sem eflaust eru mjög verð
mikil” — hélt hann áfram, eftir augnabliksþögn
—”, þetta segi eg yður, sem mikilsvarðandi laun-
ungamál.”
Herra Duncan hneigði sig samþykkjandi.
“Hin deyjandi kona sagði nokkur orð um
þenna skartgrip — orð, sem eg skildi ekki til
hlýtar.”
“Munið þér ennþá þessi orð?”
“Já„ mér voru þau óskiljanleg og þýðingar-
laus — en þó er eg sannfærður um, að þau hafa
einhverja merkingu, hefði hún aðeins getað lok-
ið við setninguna, eða hún hefði getað sagt mér
alt, sem hann var hugleikið, mundi hún hafa
opinberað fyrir mér, alt sem reið á' að vita.”
“Hvernig voru þessi orð hljóðandi?”
“Þau voru undarleg og sundurslitin. Hún
sagði: “í fílabeinsskríninu — eru gimsteinarn-
ir — það er — leiðarvísir — geymdu þá vand-
lega — láttu hann aldrei vita — aldrei vita — að
hún, það var alt”.
“Láttu hann aldrei vita”, hafði lögmaðurinn
eftir með stillingu. “Láttu hann aldrei vita?
Hvað átti það að þýða? Hvern átti hún við?”
“Eg veit það ekki — nema hún hafi átt við
föður Sylvíu. Hún talaði aftur seinna, — rétt
fyrir andlátið, — um einhvern mann — “láttu
hann ekki taka hana, — og drepa sálina henn-
ar — og —” en þessi setning slitnaði sundur,
það var auðskilið af orðum hennar, að einhver
maður hafði eyðilagt líf hennar, og hún var
dauðhrædd, að hann einnig mundi gera barninu
eitthvað ilt. En hver þessi maður er, hefi eg
ekki fremur hugmynd um, en maðurinn í tungl-
inu”.
“Var þessi ókenda kona eða frú af hinum
mentaða flokk?”
Herra Duncan beindi rannsaþjandl 'sinni
hvössu sjón á andlit unga mannsins, meðan það
braust um í heila hans, hvert það væri hugs-
anlegt, að þessi skjólstæðingur hans, hefði feng-
ið ást á hinni deyjandi konu. í hans löngu em-
bættistíð, höfðu komið fyrir atvik, sem voru enn
furðulegri en þetta, eða — eða var leikari eða
æfintýrakona?”
“Hún var einmitt regluleg frú”, svaraði Gil-
es alvarlegur, en þó hitalaust.
“Hún var auðsjáanlega vel uppalin, ensk
kona af góðri ætt, hún var falleg með heldri
manna yfirbragði, eg segi það satt, að mér virt-
ist það undarlegt að hún var svona einmana og
yfirgefin”.
“En á hverju lifði hún?” hún hlýtur að hafa
haft einhverjar tekjur, voru henni sendir pen-
ingar einhversstaðar frá?”
“Eftir því sem eg hefi komist næst, fékk hún
aldrei bréf, en hún borgaði reglulega sinn litla
Eg spurðist fyrir um hana hjá veitingakonunni,
mjög heiðvirð og velmetin kona, og þessi ma-
dama Richard sagði mér, að frú Burnett fengn
aldrei bréf, en hún borgaði reglulega sinni litla
reikning. Það var einnig hennar meining, að
hún ætti peninga á banka, og svo vissi hún líka
tll þess, að móðir Sylvíu, hafði tímakenslu í
ensku, hjá nokkrum rússneskum fjölskyldum, og
daginn sem slysið vildi til, ók hún — sem var
vani hennar einu sinni og tvisvar í viku — til
rússneskrar greifafrúar, sem lifði á sloti sínu,
er lá tvær mílur frá bænum”.
Hafið þér notað þessar upplýsingar, sem
veitingakonan gaf yður?”
“Já, það hefi eg gert, eg fór á bankann, og
þegar eg var búinn að segja alla málavexti,
sagði bankastjórinn mér það, sem hann vissi, en
það var ekki mikið. Hann sagði, að fyrir þrem-
ur árum hefði talsverð peningaupphæð verið
lögð inn á bankann undir nafni frú Burnett, en
hver peningana lagði inn vissi hann ekki, þeir
komu frá Englandi, og voru í fimm punda seðl-
um, undir bréfinu, sem fylgdi með peningunum,
var aðeins einn upphafsstafur, en ekkert heim-
ilisfang; seðlarnir voru gildir og undirskrift frú
Burnetts fylgdi með, og viku seinna kom hún
sjá&lf. Eftir það dró hún út af peningunum smá
upphæðir af og til, og nú voru þeir hérumbil
búnir, meira vissi hann ekki.”
“Fanstu þessar rússnesku fjölskyldur?”
“Eftir tilvísun madömu Richards heimsótti ég
tvær rússneskar fjölskyldur; konurnar í báðum
húsunum voru sérlega kurteisar, þær voru mjög
hnuggnar yfir frú Burnetts sorglegu endalykt og
voru viljugar að fræða mig það sem þær gátu
en þær vissu lítið. Frú Burnett hafði auglýst í
sveitablöðunum, að hún gæfi tíma í ensku, og
kynni rússnesku að nokkru leyti, og svo var hún
ráðin til að kenna börnunum í húsinu — þetta
var alt og sumt. Allir sem sáu hana, voru hrifn-
ir af fegurð hennar, og ástúðlegu framkomu, hún
var virt og velmetin af öllum sem eitthvað um-
gengust hana”.
“Hvernig lærði hún rússnesku? Það er sjald-
an að enskt kvenfólk lærir þá tungu”.
“Það get eg ekki sagt yður, auglýsingarnar
frá henni, sönnuðu það að hún kunni rússnesku
og konurnar, sem eg talaði við, báru það sama,
þær sögðu, að af útlendingi talaði hún málið
afbragðs vel, en hvernig hún hafði lært það, eða
hvers vegna, það vissu þær ekki. Það atvikað-
ist svo undarlega, að eigandi bifreiðarinnar, sem
drap hana var Rússi, eg heyrði hann tala rúss-
nesku við ökumanninn”, bætti Giles við hugs-
andi.
“Svo þér kunnið það mál?”
Herra Duncan leit hastarlega frá strikunum,
sem hann var að draga á þerripappírinn.
“Já, eg hefi lært það. Á þessum tímum er
nauðsynlegt að kunna það mál, hvert sem mað-
ur er á Indlandi, eða hvar sem helst. í herþjón-
ustu minni hefur mér oft komið það vel að kunna
rússnesku”.
“Þér hættið nú herþjónustunni, úr því að þér
erfðuð Sir Filip?”
“Hætta herþjónustunni? Nei, það dettur mér
ekki í hug”, svaraði Giles hlægjandi.
“Eg er nú að eins tuttugu og sex ára, og mér
þykir vænt um stöðu mína, — og eg hefi enga
löngun til að setjast út á landi sem stóreigna-
bóndi. Nei, eg gerði mér von um að giftast í
sumar, og eyða frítíma mínum á Manderley
Court, svo lengi, sem mögulegt er, og svo — fara
aftur til Indlands með konuna mína”.
Lögmaðurinn gat ekki stilt sig um að brosa
að tilhlökkuninni, sem lá í orðum hermannsins.
“Eg óska yður innilega til hamingju, og —
er stúlkan sem þér ætlið að eiga, viljug að taka
fósturdóttur yðar — ef það er einbeittur ásetn-
ingur yðar, að taka Sylvíu Bumett til allrar um-
sjónar?”
Fagnaðarljómi kom í gráu augun hans Giles.
“Eg er viss um, að mér er óhætt að segja já,
við þessari spumingu”,. svaraði hann”, eg hefi
ekki séð ungfrú Cardew síðan eg kom til Eng-
lands, því síðastliðna viku hefur hún ekki verið
í bænum. En eg efa ekki hvað hún muni segja,
nei, eg efa ekki,” bætti hann við stoltur.
“Hún tekur að sér móðurskylduna, við aum-
ingja litlu Sylvíu mína, — sú bezta og viðkvæm-
asta af öllum mæðrum.”
VI. KAPÍTULI.
í
“Eg hugsa, Sir Giles, að þér hafið enga hug-
mynd um peningagengi demantsins?”
“Ekki hina allra minstu og af þeirri ástæðu
hefi eg komið með hann til yðar, svo þér getið
verðlagt hann”, svaraði Tredmann þurt, leit til
gimsteina kaupmannsins og drap titlinga.
Hann var þektur sem sérstaklega fær um að
meta gildi dýrmætra skartgripa, fremur flestum
öðrum.
Herra Sharpland leit til Giles og brosti hug-
hreystandi. Hann og Sir Giles höfðu átt mikið
saman að sælda, hann hafði þekt fjölskylduna
Tredmann frá þeim tíma að hann sem ungur
maður, gerðist félagi föður hans, og þeir Giles
og hann, báru mikla virðingu hver fyrir öðrum,
þeir stóðu nú hver á móti öðrum í herbergi
kaupmannsins bak við hina stóru búð. Herra
Sharpland hélt á fílabeinsskríninu, sem hin
unga móðir Sylvíu hafði afhent Giles.
“Þér vitið vel, að Smaragðar eru meðal hinna
verðmestu steina á markaðinum”, sagði litli
maðurnn, og horfði skörpum rannsakandi aug-
um í andlit hermannsins og Smaragðarnir í þess-
um dýrgrip, eru eitt af því fínasta, sinnar teg-
undar, sem eg hefi nokkurntíma séð, þeir eru
framúrskarandi, og eg skal segja yður nokkuð,
s°m eg mundi hika við að segja nokkrum öðrum,
þeir eru ekki líkir steinum, sem hægt væri að
búast við í eign ótiginna persóna.”