Heimskringla - 12.11.1924, Side 7

WINNIPEG, 12. NÓV., 1924.
HEIMSKRlNOLi
7. BLAÐSÍÐA
r—----------------
The Dominion
Bank
HORNI NOTRE DAME AVE-
os SHERBROOKE ST.
Höfuðstóll uppb.........$ 6,000,000
VarasjóSur ..............$ 7,700,000
AUar eignir, yfir ....$120,000,000
Sérstakt athygli veitt viðskift-
uin kaupmanna og verzlunar-
félag*.
Sparisjóðsdeildin.
Vextir af innstæðufé greiddir
jafnháir og annarsstaðar við-
gengst.
PHONE A 9253
P. B. TUCKER, ráðsmaður.
•--------------------------
Innlendur Iðnaður.
i.
Y firleitt má segja, að innlendur
iðnaður sé enn þá í bernsiku og að
lítið hafi verig gert til þess aö hlúa
að honum af stjórnarvöldum lands.
ins og almenningi, þótt allir þykist
sammála um gagnsemi hans fyrir
þjóðarheildina.
|Það er viði(rkent meðal annara
þjóða, að það sé góður búskapur að
geta tekið sem mest hjá sjálfum sér
°g þurfa sem minst að sækja til ann-
ara, og leiðandi menn þjóðanna eru
sífelt að brýna það fyrir þýóðsystk.
mum sínum, að taka innlendu vöruna
fram yfir þá útlendu, þeim beri þjóð
r*knisleg skylda að hlynna að inn.
i«ndri framl/fciðslu. ] Þessi (hreyfing
Hefir gagntekið sumar þjóðir, t. d.
er þessu svo á veg komið i Þýzka-
landi og Englandi, að fólkið lítur
naumast við erlendum vörum, ef
kostur er að fá þær innlendar, jafn-
Vel þótt dýrari séu og verri. Hjá
°ss er vörunni iðulega talið það til
e'ldis, að hún sé útlend og lítilsvirð-
'hgar augum litið á innlendu vöruna.
kTeðvitundin um það, að sönn þjóð-
rækni fælist í því að styðja og
styrkja innlendan iðnað með ráði og
dáð, hefir blundað að mestu ennþá
^já öllum þorra landsmanna.
Og stjórn og þing hafa orðið inn
lcnda iðnaðinum að litlu Hði, Hjá
óðrum þjóðum, þar sem iðnaðurinn
eða einhver yiss iðnaðargrein, er
ekki kominn á það stig, að staðist
Kíti samkepni útlendu vörunnar, er
tolllöggjöfin sett til hjálpar: svo
kár tollur settur á útlendu vöruna,
a^ hún verði dýrari en sú innlenda,
°g geti því síður rutt henni af inn.
lenda markaðinum. Ennfremur eru
°H hráefni, eða annað, sem inn.
lenda varan þarfnast til framleiðsl-
nnnar, og landið sjálft á ekki í
skauti sér, undanþegið tolluin, svo að
innlenda iðnaðinum sé gert sem auð-
veldast fyrir. Þetta er venjulega Iát_
gnnga, þar til innlenda fram.
leiðslan er orðin svo öflug, að hún
Se samkepnis fær. Þá eru verndar.
t°Harnir annaðhvort lækkaðir eða
Svift burtu. Það er aðeins nú á
aHra síðustu tímum, að þing vort og
stJórn hafa vaknað til skilnings á
tessu og vikið að nokkru inn á þá
l^aut. Má þó vera, að þar liggi öllu
trernur til grundvallar tekjuaukning
l’anda ríkissjóði, heldur en hjálpsemi
V1® 'nnlenda iðnaðinn, þótt hann
El'óti góðs af.
'iSá iðnaður, sem þrátt fyrir um.
kyggjuleysi þings og stjórnar og
kæruleysi almennings hefir náð að
óafna í landinu, virðist nú þrátt fyr
lr örðugleikana hafa slegið föstum
rótum. Þ^jáir smjörlííkip^eríjir fefru
í landinu, tvær klæðaverksmiðj-
ur og ein sápu. og hreinlætisverk-
s^'Sja, nokkrar gosdrykkja. og saft-
verksniiðjur, brjóstsykurverksmiðjur
vísir að niðursuðuiðnaði og osta-
Serð. Ennfemur pípu- og stein.
steypugerð og eitthvað af smærri
. naði. Þetta er að vísu ekki mik-
’ €n það sýnir þó að þjóðin er á
ramfaraskejgj á iðnaðarsviðinu, og
'm framförum má ekkert verða til
arnunar. Öll framleiðsla í landinu
er Rróði landsmanna — gróði þjóð.
ari>úsins.
II.
á Akureyri er stærsta iðnað-
arfyrirtæki landsins: Klæðaverk-
m'ðjan Gefjun. Hún er nú eftir
margra ára örðugleika orðið trygt og
arðberandi fyrirtæki, og það sem
engu minna er um vert er, að hún
frainleiðir nú fyrsta flokks varning.
Hún hefir nýtísku vélar, og menn,
er kunna að stjorna þeim og leysa
verk sitt vel af hendi. Er dúkagerð
verksmiðjunnar vafalaust fullkom.
lega sambærileg við það, sem bezt er
erlendis og hafa miklar framfarir
orðið hjá verksmiðjunni í þeim
efnum upp á síðkastið. Og Gefjun.
ardúkarnir hafa það fram yfir er.
lendu dúkana, að þeir eru ódýrari.
Ritstjóri íslendings fékk í vor
fataefni frá danskri verksmiðju,
sem er viðurkend fyrir dúka sína.
Það kostaði.rúmar 100 krónur. Efn.
ið var fallegt og fötin hafa reynst
vel. Nú hefir hann fengið annað
fataefni og það frá Gefjun. Hefir
hann látið klæðskera skoða það og
bera saman við afklippur af danska
dúknum, og hefir klæðskerinn kveðið
upp úr með það, að hann gæti ekki
gert mun á gæðum dúkana, svo jöfn
kæmu þau sér fyrir sjónir. — En
verðmunur dúkanna er 40 krónur á
fataefni; Gefjunardúkurinn þeim
mun ódýrari. Gefjun hefir mikið af |
nýjum dúkum í fjölbreyttu úrvali. |
Er í þeim bæði uppistaða og ívaf'
tvinnað og ætti dúkurinn því að
vera í bezta lagi sterkur, en er þó J
injúkur og ekki óhæifilega þykkur. 1
Geta karlar, konur og börn fengið
fataefni, hvert við sit hæfi, og ver-
ið fullsæmd af.
Er nú ástæða fyrir okkur að vera
lengur að kaupa lakari dúka og
dýrari, vegna þesis eingöngu, að
þeir eru útlendir ?
Þá hefir Akureyrarbær smjörlík-
isgerð, sem hefir fullkominn nýtízku
útbúnað, og sem framleiðir fivllkom-
lega eins gott smjörlíki og kemur
frá útlöndum, og engu dýrara. Er inn
flutningsbanninu á smjörliki léttir af,
virðist harla lítil ástæða að fara aft.
ur að seilast yfir pollinn eftir smjör.
líki. Þrjár verksmiðjur í landinu
ættu að vera nægilegar og geta hald-
ið uppi þeirri samkepni sem æskileg
er.
Niðursuðuiðnaðurinn ætti að geta
verið rekinn hér á landi í stórum stíl,
svo að ekki aðeins allar þarfir lands-
manna gætu orðið uppfylta^r, heldur
og að út yrði fluttur niðursiuðuvarn.
ingur, ýmiskonar fisktegundir og kjöt
I stað þess er flutt hingað inn ár-
lega mikið af niðursoðnum fiskteg.
undum og talsvert af allskonar niður.
soðnu kjöti. Fyrir nokkrum árum
síðan var raunar niðursuðuverk.
simiðja hér á landi, en hún gat ekki
þrifist vegna skeytingarleysis þings
og stjóranr, sem ekki gátu séð nauð.
synina á því, að greiða götu þessa
iðnaðar. H'vaða land i heimi hefir þó
öllu betri skilyrði til fiskniðursuðu
en einmitt ísland? Nú hefir atorku.
maðurinn Ásgeir Pétursson, útgerðar
maður, ráðist í það að gera tilraun
með niðursuðu og niðurpökkun síld.
ar. Hefir hann flutt hingað vélar
og ráðin þýzkan mann, Köster að
nafni, til þess að veita verkinu for.
stöðu. Hefir hann áður verið for.
stjóri á stórri niðursuðuverksmiðju-í
Danmörku og sagður meistari í þvi
að tilreiða síld með ýmsu móti og búa
úr henni marga rétti og ljúffenga.
Verksmiðjan er nú nýlega tekin til
starfa, og hefir það, sem framleitt
hefir verið, til þessa verið að mestu
sent til útlanda. íslendingar kunna
ekki að borða siíld, hefir verið sagt,
og er það að miklu leyti satt, — en
það má kenna þeim átið. Ætti það
að vera vandalítið, ef þeir fengjust
aðeins til að smakka á “síldarréttun-
um” hans Kösters; þeir eru 1 júf_
fengari en bringukollar og staðbetri.
Þá er hér sútunariðnaður, gæru-
verkun, steinsteypugerð, gosidrykkja.
verksmiðja o. fl. Alt vitaulV:ga í
fremur smáum stíl, en vísir að
meiru. Hefir Akureyri líklegast
bezt skilyrði allra kaupstaða landsins
til þess að vera iðnaðarbær, ef það
annars á að liggja fyrir nokkrum
þeirra að verða það.
En sem sagt: íslenzkur iðnaður
getur aldrei orðið annað en smá-
vægilegur fyr en þjóðin og Ijöggjaf-
ar hennar haga sér eftir boðorðinu,
sem áhrifamest hefir orðið í iðnaðar.
heiniintim:
Styðjið innlendan iðnað.
-------0------
Skapgerðarlist.
Svo heitir bók„ er séra Jakob
Krisitinsson hefir þýtt lauslega. Eng.
in slík bók hefir áður birst á is.
lenzku, og er hún því ærið nýstár.
leg. Hún er einskonar handbók, og
er ætluð þeim mönnum, er vilja ala
upp sjálfa sig, ef þá langar til þess
að breyta hinu og þessu í fari sínu.
En svo er um flesta, nema flónin.
Höfundtir þessarar bókar, Ernst
Wood, hefir ritað tvær aðrar bækur
er heita: Hugsanalist og Minnislist,
og hefir verið mikið látið af þeim.
— Ernst Wood hyggur, að hverjum
manni sé það vinnandi vegur, að
endurreisa hús, sem alt er “skakt og
snúið” og að því komið að falla.
Hann hugsar sér skapgerðarsmíðina
sem húsasmíð.
Kaflarnir heita: Keppikeflið, hvað
er skapgerð, grafið fyrir grttnni,
grunnur, veggir, þak, svalir, leikvöll.
ur og ávaxtagarður. Þrjár megin.
'dygðir, skapgerðarrannsókn, vilja.
eðlið, kærleikseðlið, skilningseðlið, í-
myndunareðlið, rannsóknareðlið, til-
beiðslueðlið, fegurðareðlið, tilfinn.
ingareðlið, 3 meginlestir, takmarkið
og lögmálið mikla.
Sagt er á einum stað:
“Hamingjan er ekki fólgin í auð-
fjár. Þar hafa margir leitað henn.
ai, en ekki fundið. Hún er ekki fólg-
in í hárri tignarstöðu. Þar hafa
margir leitað, en orðið fyrir von.
brigðum. Hún er ekki fólgin í bók-
legum lærdómi. Margir freistuðu
þess að finna hana þar, en varð lit.
ið ágengt. Ekkert af þessu er rétta
leiðin. Maður getur átt auð og völd,
'notið víns og ásta, verið lærdóms.
rnaður og þó — hamingjusamur.
Hvert á þá að Ieita? Hverir hafa
komist hamingjunni næst?” Þessu
svarar bókin og bendir á einu leiðina,
efnstigið, er liggur upp til sannrar
hamingju. Hún segir hvað sá, er vill
'bæta skapgerð sína skal gera, hverja
i .
GIGT
Undursamlegt húsmeðal
Ráðlegging manns er
len^i þjáðist.
Árið 1893 var eg sárþjáður af
vöðva- og liðagigt. í þrjú ár
leið eg þær þjáningar, er þeir
einir hafa hugmynd um, er
samskonar sjúkdóm hafa borið.
Eg reyndi meðöl eftir meðöl, en
batinn varð aldrei nema í bráð.
Loks fann ég ráð er læknaði
mig að fullu, svo þessar voða
þjáningar hurfu. Ráð þetta hefi
eg gefið mörgum, er þungt hafa
verið haldnir, og jafnvel rúm-
fastir, sumir liverjir á sjötugs
og áttræðis aldri, og verkanirn-
ar ávalt orðið þær sömu og mér
reyndust.
Mig langar til að allir, sem
þjást af vöðva- og liðagigt
(liðabólgu) reyni kosti þessarar
“heima lækningar” og öðlist
þann bata er hún veitir. Sendu
ekki eyrir, heldur aðeins nafn
þitt og heimilisfang og eg skal
senda þér þessa ráðleggingu ó-
keypis til reynslu. Eftir að þú
hefir notað liana, og hún hefir
reynst hin lengi þráða bót við
þessari tegund gigtar, þá máttu
senda mér einn dollar, sem eg
set fyrir þetta, en mundu það,
að peningana vil eg ekki nema
þú sért ánægður að borga. Er
þetta ekki sanngjarnt? Því þá
að þjázt og líða, þegar hatinn er
þér boðinn fyrir ekkert? Dragðu
það ekki lengur. Skrifaðu strax
Mark H.Jackson
No. 149 K Durston Bld.
Syracuse, N. Y.
Mr. Jackson ber ábyrgb á at5 hit5
ofanskrába só rétt.
JÓLIN 0 G NÝÁRIÐ I
GAMLA LANDINU
SJERSTAKAR LESTIR
Frá Winnipeg að
PYRSTA LEST, frA WlnnlpoK kl. 10. t. h- 4
deNemher nt5 E.S. Ileelnn, «em nÍKlir 7. denem-
her til GnlsKou, BelfiiMt og Lilverpoo1.
ÖNNUR LEST frá Wlniiipesr, kl. 10 f. h., 5,
deKember, aö E*S. Andnnln. sem siítHr 8. den-
ember t*I Plymonth. Cherbourjf ok Lonodn, elnn-
1k E*S. Snturnin sem Nlgllr Niimn dng: t1! GlnHRow
skipshlið í Halifsx
I>ltlf->JA LEST frá W'lnnlpegr kl. 10 f. h., 8.
deNeinber, ntS E.S. Pltt«burgr og E.S. Orduu i, sem
MÍ$(ln 11. deNember tll C herbourR, Southnmpton of?
II n mliorvT.
FJÓRÐA LEST frft Wlnnipefr, kl. 10 f. h., 11
deNemlier, nö E.S. Curmnnln, nem Niglir 14. den-
ember tll Queenstown og Liverpool, ok E.S.
Cniuidn, Nem N^Klir 14. deMember til (ilasgoTv,
llelfnMt og Llverpool.
SÉRSTAKIIl SVEFXVAGNAR PRA VANCOUVER, ÉDMOXTON, CALGAItY, SASKATOON,
REGINA, VERÐA TENGDIR ÞESSIIM LESTIM í WINNIPEG
SórMtnklr ‘‘tourlMt” og <(MtnudnrdM-Nvefii vngnnr frá Vnncouver, Edmonton, Cnl-
íínry, SnNkntoon, Regiun, WÍnnipeK, lielnt nli MklpMhlih, Mem hér Megjir.
E.S. Athentn, 21. uAv., frA Montrenl til GIjisrow,
E.S. Lnited StnteM, 4. deM., frA Hnllfnx t1! ChrÍMt-
innnnnd, ChrlMtinnin, Knnpmnnnn hnfnnr.
E*S. llnrie, 22. nðv frA Montrenl til Liverpool,
E.S. Stockholm, 4. den., frA Hnllfnx tll Göteborg:,
Ilver Cnnndinn Nntlonnl umboÖNmaÖur Kefur yöur mett Anieg:ju fnllnr upplýMÍngnr, og: hjAlpnr
yður nö rAÖgern og: rAÖMtnfn öllu nnuönynleg:u*
r==f \ «====•
viku, og kennir því hagiíýta sálar.
fræöi.
Búningurinn íslenzki, er bókin
hefir fengiö, er svo fagur, aö un-
un er að lesa hana. Hver setning
má heita hefluö og fáguö, enda
munu fáir tala og rita fegurra mál
og háttbundnara en séra J. K. Hver
blaðsíða þessarar bókar ber vott um
þá ást, er séra J. K. hefir á hug.
myndum þeim og skoöunum, er bók-
in fjallar um. Spá mín er sú, að
margir eigi þessari bók mikið aö
þakka, er situndir liöa fram. Prent-
smiöja Björns Jónssonar á Akureyri
er útgefandi, og er allur frágangur
vandaöur mjög, bæði að prentun,
pappír og prófarkalestri.
S. Kr. P.
(Mbl.)
------0------
Frá Islandi.
Merkileg sjóðstofnun. — Norö.
ienzkur bóndi, sem er dáinn fyrir
tveim árum, haföi ánafnað Háskól-
anum allar eigur sínar. Sjóöurinn
mun vera milli 20 og 30 þúsund og
skal veita úr honum verölaun fyrir
fyndni og háð i bókmentum og list-
um. Erfðaskrána haföi hann skrif-
aö rétt áður en hann dó. Er þetta
merkileg ráöstöfun og manninum til
Sóma. Því aö í engu munu bók.
mentir vorar og listir fátækari en
aö fyndni og háði, sem ívo sé gott, aö
það sé verölaunavert.
Kristín Sigfúsdóttir húsfreyja á
Kálfageröi í Eyjafirði varö fræg um
Tand alt í -fyrra af leikriti sinu:
Tengdamamma, sem leikið var bæði
á Akureyri og hér syðra. Nú hefir
bókaverzlun Þorsteins M. Jónssonar
á Akureyri gefið út nýja bók eftir
hana allstóra: Sögur úr sveitinni. Það
eru 6 sögur allar úr sveitalífinu, sem
nafn bendir til. Þaö er enginn vafi
á því aö þessi nýja bók eykur enn á
hróður Kristínar. Yfir henni er hlýr
blær og hressandi, máliö hreint, al-
gerlega laust við tilgerð. Fer ekki
hjá því að sögur þessar veröi vinsælar
um land alt. Prýöileg mynd skáld.
konunnar er framan viö bókina.
Dánarfrcgn. Latinn er, a Brunna.
stöðum á Vatrtsleysuátlrönd, I>or.
valdur Guðmundsson, sem lengi var
afgreiðslumaður hjá Siguröi Krist-
jánssyni bóksala hér i bænum.
(Hann var mjög vinsæll maöur.
enda sérstaklega vandaður og mátti
ekki vamm sitt vita í neinu. Hann
var rnjög lesinn og froöur maöur og
átti bókasafn, stærra og fjölskrúð-
tigra en flestir aðrir einstaklingar
hafa átt hér á landi. Fyrir nokkru
kom út bók eftir hann. vortt þaö sögu
legir fyrirlestrar, er hann -hafði hald-
iö hér í ýmsttm félögum.
^ ' (Tsl.)
4
Borgið Heimskringlu.
HANS HATIGNAR
GEORGE KONUNGS V.

Góðan orðsíír er ekki hœgt að taka
sér, menn verða að geta sér hann.
®jb:
WHISKY
hafa unnið sér almenna hylli í Canada
í meira en hálfa öld.
Gæðin eru þau sömu í dag og þau
hafa ávalt verið.
Þessir drykkir eru látnir ná hæfilegum
aldri í eikarámum.
Þeir eru bruggaðir og settir í flöskur af
Hiram Walker & Sons, Ltd.
WALKERVILLE, ONTARIO.
r Þelr hafa bruggað fínt Whisky siðan 1858.
MONTREAL, QUE. LONDON, ENGLAND. NEW TORK, U. S. A.

♦*♦ Nýjar vöruhirgðir
♦?♦ -----------------
t
iaxaa tV^UUUUUU, feCllCLCUl ♦♦♦
♦|> og allskonar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar. ♦>
in
Timbur, Fjalviður af öll-
um tegundum, geiréttur
T
f
T
♦:♦
Komið og sjáið vörur. Vér erum ætíð fúsir að
sýna, þó ekkert sé keypt.
f The Empire Sash & Door Co.
f Limited.
V HENRY AVE. EAST. WINNIPEG.
♦♦♦ ♦;<
f
i
t
T
t
t
♦:♦
f
t
t
T
HREINASTA og BEZTA TEGUND KOLA.
Bæði til HEIMANOTKUNAR og fyrir STÓRHÝSI.
Allur flutningur með BIFREIÐ-
Empire Coal Co. Limited
♦?♦
♦♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦;>v>;^v^;^
t
T
T
♦!♦
▼▼▼▼▼▼▼ ▼ ▼▼▼▼▼▼▼▼▼ V + + + ♦
KOL! - - KOL!
f
f
T
T
f
T
T
T
T
Sími: N 6357—6358 603 Electric Ry. Bldg. f