Heimskringla - 26.11.1924, Síða 1

VERÐLAUN GEFIN FTRIR
COUPONS OO UMBÖÐIR
ROYAU,
CROWN
SsndlB eftlr verfillsta tll Royal
trown 8oap Lt<l.» 654 Matn St.
Wlnnlpeg.
VERÐLAUN GEFIN FYRIR
COUPONS OG UMBCrÐIR
ROYAU,
CROWN
Sendia eftlr veríllsta tll Royal
Crown Soap Ltd.» 654 Main St.
Wlnnlpeg.
XXXIX, ÁRGANGUR.
WINNIPBG, MANITOBA, MIÆ)V1 KUDAGINN 26. NÓVEMBER, 1924.
NÚMER 9.
<*X~X*X+<~X*X~X<~X~X+X+<~X~X~X~XK~X~X+<~>
A.
FRAMÞRÓUN.
t
t
t
f
f
V
t
f
V
"Survival of the fittesf’.
Skáldin voru skemtun þjóða.
Skáldin kváðu hugi fróða.
Fluttu söng í sál.
Þannig geymdist sagan sanna —
sorg og gleði viðburðanna
lyft í ljóðsins mál.
Fíflin skrítnu skemtu sjólum.
Skrípaleiki á öllum jólum
snör þau léku og snjöll.
Þegar hirð ei hugsa vildi —
hvorki vissi, sá né skildi,
hentust fífl um höll.
Nú fá skáld ei höpp né heiður,
heimurinn er á þeim leiður.
Svona er tíðin tvenn.
En í borg og úti á landi
uppdubbuð í bezta standi
fíflin flónskast enn.
Þ. Þ. Þ.

f
f
❖
Dánarfregn.
Sigurbjörg hjúkrunarkona
Helgadóttir, andaðist að heimili
Sigurbjörns Jónssonar í Selkirk
á mánudagsmorguninn var
(hinn 24. þ. m.). Sigurbjörg
heitin var hin mesta myndar-
kona í sjón og raun, stundaði
Ijósmóðurstörf um langt skeið í
Reykjavík, og veitti um tíma
forstöðu spítalanum á ísafirði.
Fjóra sonu á hún á lífi, er allir
búa hér vestra: Jóhann Hjört,
bónda í Grunnavatnsbygð;
Jónas tónfræðing og hljóðfæra-
leikara í Winnfpeg; Pál bók-
haldara í Wpeg, og Kristján bú-
andi í Selkirk. Jarðarför henn-
ar fer fram frá íslenzku kirkj-
unni í Selkirk, fimtudaginn í
þessari viku, kl. 2 e. h.
Konu þessarar verður nánar
1 getið hér í blaðinu síðar.
CANADA
■Mikil samtök eru milli lækna í
Norður.Bandaríkjunum og Canada
sökum þess, hve “svarta bólan”
(Wack Smallpox) hefir breiöst út
Utldanfarið í stórborgunum hér fyrir
sunnan, svo sem í Minneapolis
^etroit, og er jafnvel komin til Wind
^1" í Ontario. Hvetja þeir menn
n’jög til þess að gangast sndir bólu-
Setningu. Kemst Dr. A. J. Douglas,
^ór frá Winnipeg svo að orði:
Vér vitum að hin hættulega teg-
Und bólunnar er komin aftur; vér vit
n* ekki hvar hún lýstur næst, en vér
'ntum ag þaö er hægt að koma í veg
yr,r kana, og að hver óvarinn ein-
Staklingur ætti að nota bólusetning-
una, og 4 þann hátt gera veikinni ó-
nrögulegt aö ná fótfestu, þó hún
>nni að stinga sér niður”.
^rá Quebec er simað 24. þ. m., að
ar hafi verið afskaplegur vatna-
S^ngur í Baie St. Paul héraðinu, fjór
a> brýr skolast á burtu, fólk flýr í
^karbátum, og öllu er flotið getur.
°kkur hús hafa og skolast burtu, en
menn þó ekki farist svo kunnugt sé
ennþá.
Séra Adam Þorgrímss.,
dáinn.
Frá Toronto er símað, að C. A.
Barnard, K. C., frá Montreal, einn af
fyrverandi ráðsmönnum Home bank-
ans sáluga, hafi verið fundinn sekur
um þrjú atriði, er hann var sakaður
um: að han nhafi af ásettu ráði
samið falskar og villandi skýrslur, að
hann hafi á ólöglegan hátt notað
falskar og villandi skýrslur, og að
hann hafi fallist á, og samþykt reikn
niga, sem höfðu inni að halda falsk-
ög villandi skýrslur.
í þau 7l/2 ár, sem hann var banka.
stjóri kom hann á 29 stjórnarfundi
af 250. Laun hans voru $2,765, upp-
bót og ágóði $12,890, til sjálfs hans,
og félags hans, Fidelity Trust Co.
$79,885. Og sá ágóði sem þetta var
tekið af var aðeins á pappírnum.
Coatsworth dómari, fór afarhörðum
orðum um allan óþverraferil Barnards
í þessu máli, sem reyndar er líkitr
eða sá sami og flestra eða allra hinna.
— Svo bregðast K. C. og krosstré,
sem önnur tré.
Onnur lönd
ra Cairo er símað, 19. þ. m., að
lr Lee Stack, sirdar (yfirmaður)
^STptska hersins var myrtur þar þann
Var kastað tveim sprengikúl-
önt fyrir vagn hans, er hann ók frá
^ermálaráðuneytinu, og þar að auki
Ffypt a hann skammbyssuskotum.
or ein kúlan í gegn um kviðarholið,
. ^ Var® ^nn honum að bana. Morð-
jngjarnir komust undan. Var brezki
'Öjarðarhafsflotinn þegar kallaður
1 Alexandríu og liðsmenn fluttir frá
aha, um leið og Allenby lávarður
endi kvast skeyti til Zaghloul Pasha,
°g krafðist svars innan 24 klukku.
lnia, fyrirgefningarbónar og skaða.
mtar. Rr s'imag aftur frá Cairo 24.
,m., að þann morgun hafi egyptska
stJornin samþykt 15 mín. áður en
varsfresturinn var útrunninn, að
PeiíSa £500,000 (um $2,500,000) fyr.
h VL0^*^ ekki Var kun j>vl sam-
y , að rýma Súdan af egyptskum
erniönnum, en þess krafðist Allenby.
0 segir síðari frétt að þeir muni
. a unöan. Zaghloul Pasha fór frá, ir __.o____
s rax og þessi samþykt var gerð, og ekki alveg!
tók Ziwar Pasha, formaður öldunga.
ráðsins,- að sér, að mynda nýtt ráðu.
neyti.
Frá Marion í Ohio er símað 21. þ.
m., að þar hafi þá látist Florence
Kling Harding, ekkja Warren G.
Harding’s, fyrverandi Bandaríkja-
foi'seta. Hún hafði í mörg ár þjáðst
af nýrnaveiki. Hún verður grafin
með virðingarmerkjum hermanna.
Frá New York er símað 18. þ. m.,
að það hafi verið kaldasti dagur þess
mánaðar, sem nokkurnrtíma ( hafi
komið þar svo menn viti. Var þá
frost og stórhríð og týndu 10 manns
lífina í því veðri. Auk þess stór.
skemdist hirt og óhirt korn og hey
á ökrum i New York ríkinu.
Séra Adam Þorgrímsson andað-
isr að heimili sínu á Lundar í Álfta.
vatnsbygð > fimtudagSmorgunjnn 20.
þ. m. eftir tveggja daga legu í
lungnabólgu. Jarðarför hans fór
fram frá kirkju Lundarsafnaðar
þriðjudaginn var þann 25. þ. m.
iSéra Adam var fæddur í Nesi i
Aðaldal í S.-Þingeyjarsýslu, 8. júlí
1879, hefir því verið rúmra 45 ára
að aldri er hann lézt. Foreldrar
hans voru þau hjónin Þorgrímur
Pétursson og Hólmfríður Jónsdótt.
ir er bjuggu í Nesi, náfrændur
þeirra Sandsfeðga. Séra Adam út-
skrifaðist frá Gagnfræðaskólanum á
Mlöðruvöllum vorið 1901, kvæntist
Sigrúnu dóttur Jóns Jónssonar frá
Mýri í Báríardal sumarið 1905,
fluttist vestur 1913. Eftir nokkra
ára veru hér tók hann að stunda
nám við guðfræðisskóla hinnar lút-
ersku kirkju í Chicago. Vorið 1919
tók hann vígslu hjá séra B. B. Jóns.
syni í Wpeg, þáverandi forseta
Kirkjufélagsins lutherska. Hejfir
hann síðan þjónað söfnuðum kirkju-
féalgsins norður við Manitobavatn.
Séra Adam var á margan hátt vel-
gefinn maður, en heilsuveill lengst-
an hluta æfinnar.
■-----0------
Frá íslandi.
Fréttabréf frá
Hallson N, D»
Tiðarfarið er ágætt nú. Leit mjög
vetrarlega út síðastliðinn sunnudag;
hlóð þá niður töluverðum snjó og
héldu margir að veturinn væri að
koma, en nú er marauð jörð og þíða.
Fólki líður hér alment frernur vel.
heilsufar yfirleitt gott og uppskera
var hér víða góð og verðið í betra
lagi, svo þetta ár hjálpar mörgum
töluvert til að létta skuldabyrðina;
bara að skaparinn vildi gefa okkur
fleiri ár þessu lík, mundi þá margur
rétta við efnalega og þess væri öll
þörf.
Hryðjuverk var frarnið hér í
Cavalier, N. Dak., (ekki af Islend.
ingum samt, sem betur fór), var það
föðurmorð. Mun hafa verið ósam.
komulag í fjölskyldunni og bar hjón
unum eitthvað á milli, svo maður.
inn mun hafa lagt hendur á konu
sína að sagt er, en var búinn að gera
það nokkrum sinnum áður, en svo
stóð á, að sonur hjónanna lá veikur
í rúminu, og stökk á fætur og rak
hníf í bakið á föður sínum og hitti
ncðan við hjartað, svo hann dó eftir
hérumbil 40 mínútur. En búinn var
hann áður að aðvara föður sinn um,
að hann mundi hefna móður sinnar,
ef hann misþyrmdi henni, og víst
hefur þettað búið í huga hans fyrir
langan tíma, því margir hnifar fund-
ust undir sænginni hjá honum, þar
sem hann lá veikur. Þetta skeði 19.
þ. m. að kveldinu. Báðir hétu
feðgarnir Ted Shane.
/. K. E.
persónulega óvild, eins og svo oft Þó er mest um vert, að öll slík
vill verða hjá okkur Islendingum. höft eru skerðing á frelsi manna. Vér
Ekki ósjaldan bregður það fyrir hjá krefjumst að mega kveða og syngja
okkur, þá er tveir ræða eitthvert eftir eigin geðþótta. Það góða hnoss
málefni, að annar segir hinn kominn verður ekki frá okkur tekið mót-
út af sauðaþjófum eða óskilgetinn. spyrnulaust. Því skal ekki neitað af
Björgvin þekki ég vel, og aðeins að mér, að við yrkjum mesta ógrynni
góðu. Treysti því, að hann misvirði af ljóðum, sem ekkert verulegt er
ekki, þó nokkur skoðanamunur eigi indi eiga að komast á framfæri. En
sér stað. þó er þetta ekki tilfinnanlega skað-
--------------- legur löstur. Hitt er merra um vert,
Björgvin vill láta taka fyrir j að innanum finnast kvæði og lög,
kverkar leirskáldanna. Gott og vel. j af llst °S andríki eru spunnin.
En hver eru leirskáldin? Svari þvi | ^ rlrm þrjátíu ár hafa skáld vestan
hafs verið að kveða “Minni” við
hátíðahöld Islendingadagsins, og yrði
það eigi all.lítið safn, ef týnt væri
saman. Þó vildi ég í fljótu bragði
hver sem getur. Sennilega yrði skoð-
anamunur á því, og það þótt sá dóm.
stóll, sem úr ætti að skera, væri skip-
aður beztu listamönnum er þjóðirn-
ar æftu til. Þess eru mörg dæmi, að i aðeins telja eitt kvæði af öllum þeim
‘Önnur lönd”
Salmagundi.
Erindi Björgvins Guðmundssonar,
um hrörnun listar, í nýkominni
“Heimskringlu” er réttnefnd “hug-
Vekja”, og einkar skemtileg. Það
smáatriði, að ég get ekki litið mál-
efnið sömu augum og höfundurinn,
rýrir alls ekki álit mitt á manninum,
eða málefni því, er hann berst fyrir.
Hann á þar fulla heimild á sínuin
niðurstöðum, og ég á mínum. Von-
ast ég því til, að mega ræða mál-
efnið í fullri alvöru, án þess að baka
hin mestu listaverk, á öllum sviðum j urnili, til listaverka:
og tímum, hafa mætt lítilli viður. : eftir Einar H. Kvaran. En þetta
kenningu frá listamönnunum í fyrstu. eina kvæði forsvarar hin öll.
Mætt nefna kvæðið ' “In Flander’* “Þreytist ekki á bæninni”, “Knýið
Fields”, eftir John McRae, eitt snild-
arlegasta kvæði sem ensk tunga á til. Frjáls blaðamenska er skilvröi fyr.
Höfundurinn sendi það til ritstjóra lr olIu oðru frelsl undir því fyrir.
“Spectator” í Lundúnum. J. Leo komulagi sem við njótum. Frjáls
Stracheys, sem talinn er í fremstu röð blaðamenska heimtar. að blöðin slculi
enskra blaðamanna. Strachey
skilaði kvæðinu óbirtu; þótti
það ekki við hæfi blaðs.
sins. Og svo þótti útgefendum þess
tima lítið til um paradisarmissirinn
hans Miltons, að hann fékk aðeins
sjö sterlingspund fyrir útgáfuréttinn.
Og þannig mætti lengi telja til.
“Þjóðirnar ættu að hafa dómstól
skipaðan sínum beztu listamönnum, er
alt sem aö listum lýtur yrði að ganga
i gegnum hendurnar á”. Þetta segir
höfundurinn, “mundi hafa víðtækari
og betri breytingar á mannlífinu í
för með sér o. s. frv.” Eg efast um
það. Slíkur dómstóll yrði skipaður
breyskum og ófullkomnum mönnum.
Hætt er við, að sú list, sem þeir háu
herrar lýstu velþóknun sinni á, hversu
kristallsskær sem hún vlær}, mundi
köld og dauf. Því reglum yrðu þeir
að fylgja, og formið eití að dæma.
Andann er erfiðara að handsama en
svo, að hann rými fyrir úrskurði
nokkurs dómstóls. Og að hugsa til
allra þeirra listaverka, svo sem son-
netanna hans Shak|espeares, sem
bannfærð hefðu verið, hefði slíkur
dómstóll átt lögum að ráða í allri
fvrnd.
fyrst bera á borð fyrir lesendur
sína alt nýtt sem undir list heyrir,
og svo að dæma um hvaða verulegt
gildi alt þesskonar hefur. Að þau
alloft hlaupa gönguskeið í þessum
efnum, verður ekki mótmælt. Þó er
þeim betur treystandi en nokkrjum
Idómstól með algert úrskurðarvald.
Og um endilegt gildi listaverka get-
ur tíminn einn skorið úr, og honum
má listamaðurinn treysta til að dæma
rétt og hlutdrægnislaust.
Þá er eitt atriði enn. Höfundur.
inn vill, að mér skilst, að hið opin.
bera greiði götur listamanna, og efli
hag þeirra. Efalaust með það fyr-
ir augum, að sé listamaðurinn 3aus á-
hyggju og umsýslu fyrir daglegu
brauði, þróist hæfileikar hans bet-
ur. En sá er rækallinn, að reynslan
sannar hið gagnstæða. Mörg af
mestu Jistaverkum heimsins hafa til
orðið í basli og ánauð. Sú stétt, sem
minsta umhyggju þarf að bera fyrir
Hfsviðurværi, er ekki endilega fram
kvæmdamest á sviði listanna. Lista-
verk eru til orðin fyrir þrá andans,
en sú þrá dafnar eigi síður í kotinu
en í vellystingum kastalans.
L. F.
*
I ♦♦♦
f
f
T
Ág. H. Bjarnason prófessor er að
byrja útgáfu á stóru og merku riti: ,
Siðfræði, og er fyrsta bindið nýút- j £
komið, kostar 5 kr. og fæst í Bókav. j
Þorsteins Gíslasonar. í X
:
A
endurkjósið

44a
vy vy
V
S. J. FARMER
í BORGARSTJÓRAEMBÆTTIÐ
Harald Höffding f. prófeslsor í
Khöfn, sem mörgum ísl. mentamönn-
um er góðkunnur, er nýlega giftur
ungri stúlku, frk. Gretu Ellstam.
Höffding er nú 82 ára.
'Frá London er símað 25. þ. m.,
að öll conservatíva blöðin vari al-
þjóðasambandið í Geneva alvarlega
við því að leggja hið minsta til
Egyptalandsmálanna. Segja þau að
þetta sé algjörlega brezkt málefni og
komi engum öðrum við. Þetta var
auðvitað. Það getur verið gott fyrir
ímáþj óðirnar að leita til alþjóða-
þingsins en stórþjóðirnar — nei,
f
T
T
T
T
f
,♦♦♦
Dáin er nýlega frú Sigriður María
Þorláksdóttir, ekkja Björns Árnason
ar gullsmiðs. Sömuleiðis frú Guðrún
Isdal, sem lengi var á Seyðisfirði. 18. «£♦
þ. m. dó einnig Páll bóndi Helgason «,♦♦
á Bjarnastöðuin í Hvitársíðu. j «>♦♦
------------ <£♦
Stjórnsemi lians og sann-
girni sem borgarstjóra ú
undanförnum 2 arum mæla
með honum fram yfir keppi-
nautinn.
4
Bæjarbruni. — I gær brann bærinn «,♦♦
T
nesi. Presturinn, séra Ingimar Jóns.
son hafði í smíðum nýtt íbúðarhús
úr steini og fólkið var flutt úr gamla
bænum, en matvæli voru geymd þar
o. fl. Hefir orðið allmikið fjártjón
af brunanum.
♦!♦
Á þessum erfiðu og atvinnu- |
rýru árum hefir hann hagað
því svo til, að fjölskyldumenn
skyldu sitja fyrir þeirri
vinnu er bærinn gat veitt, og
með því bjargað mörgum
heimilum frá skorti og alls-
leysi.
T
T
T
T
f
f
♦;♦
f
f
f
f
♦!♦
4
i
I morgun strandaði á Kjalarnes-
töngum, hér rétt á móti bænum, norskt
skip, sem var á leið hingað með kol
frá Englandi. — íLögr. 28. okt.).
T
f
f
♦!♦
sem^
4y»
^Honum eru að þakka þær framfarir, sem orðið hafa í bænum í síðustu tvö ár, svo
“The Central Heating Plant” o. fl.
Með honum sækja í bæjarráð í annari kjördeild (Ward 2) :
VICTOR BJÖRN ANDERSON, J. SIMPKIN, (bæjarráðsmaður)
J. MORTON.
Merkið atkvæðaseðlana MAYOR S. J. FARMER I., og 1, 2, 3, við nöfn ofangreindra
♦^♦umsækjanda í bæjarráðið, eftir því, sem þér viljið. En munið að greiða atkvæðin öll með«£>
♦^♦þeim og ekki öðrum. «£►
♦♦♦ *>
+t++t++t++t++t++t++t++x++x**x**x**x**>*>*>*>*>*>*>*>*x**x**x**>*x**x**>*>*>*>*>*+**x**x**x**x**>*>*>*>
f
f