Heimskringla - 01.09.1926, Blaðsíða 2

z blaðsiða.
IIEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 1- SEPT. 1926
Æfiminning
" Þann 14. júlí þ. á. andaðist á
sjúkrahúsinu í Graíton, N. D. hús-
frú Friðrika Jónsdóttir Hjálmarsson,
til heiijiilis í Hallson bygð. Og þar
sem hún var fyrst 'og fremst mörgum
góðum kostum búin, þá var hún líka
ein af frumbyggjunuin í þessu landi.
Hún kom með eftirlifandi ma'nni sín-
um, Hjálmari Hjálmarssyni, frá Is-
landi árið 1873. I þá daga voru mjög
fáir Landár í þessari heimsálfu. —
Þau settust aö í Toronto, Canada,
og bjuggu þar í 15 ár. Arið 1888
fluttu þau hér vestur og settust að 5
mílur norðvestur af Hallson, og hafa
búið þar síöan og farnast vel. Þeirra
heimili hefir veriö ætíS veitandi,
aldrei þiggjandi.
FriSrika- var fædd á Skipalóni á
Melrakkasléttu í Þingeyjarsýslu áriö
1848 og var því nálægt 78 ára göm-
ul, en hér í landi haföi hún dvaliS
nálega 53 ár.
FriSrika haföi meSfædda mikla
hæfileika. Hún hafSi ekki því láni
aö fagna aS fá mentun í uppvextin-
um, því það var lítið um .skólagöngu
á Melrakkasléttu þegar hún var að
alast upp. Faöir hennar bjó á Skinna-
lóni mörg ár sómabúi, en eitthvaS af
börnum hans býr þar nú.
Friörika var mesta dugnaöarkona,
góS móSirífeg trygg í lund öllum,
sem hún hafði viökynningu af. Hún
hafði skarpan skilning /5. lífinu, og
skrafaöi heimspekilega um hin mörgu
torskildu mál mannanna. Hennar
andlegri sjóndeilcfcwhringur var yfir-
gripsmikill og aðdáanlegur. Hún
mátti kallast fjölfróS af ómentaöri
konu. Hún var bjartsýn og glaölynd
og vildi láta sólarbirtuna skína sem
skærast á alt böl og mótlæti mann-
anna, enda var hún sólin á himni
heimilisins í meira en hálfa öld, og
sakna hennar því sárlega eigÉimaS-
urinn og fjögur börn þeirra, sem a
lífi eru: Stefán, sem býr í Hallson-
bygö; Anna, gift kona, sem býr vest-
arlega í Dakota; John, verzlunarstjóri
í Pine City, Manitoba, og Gestur, sem
er tollheimtumaöur fyrir Bandaríkja-
stjórnina; öll mjög myndarleg og
vel gefin. Nú munu vera á lífi ná-
lægt 20 barnabörn. MeS elsku og
virðingu minnast þau hennar til æfi-
loka.
Einn af vinum hinnar látnu.
P. J-
------x------
Um annað líf
The discovery of the inter
stellar transfer and trans-
mission of forms of vital
energy, will mean the begin-
ning of real life in this
planet. (Ur bréfi.)
I.
Fyrir margþætta rannsókn, hefi eg
komist að vitneskju um, aö eftir dauð
ann flytja menn á aöra stjörnu og
fá þar nýjan líkama; og síðan eg
vissi þetta, hefir þaö vérið aðaláhuga-
efni mitt aö fá menn til þess aö eiga
meö mér þessa nýju þekkingu í líf-
fræði. Því að hér ræöir um vísinda-
lega þekkingu, hreina náttúrufræði,
og eg segi þaS hiklaust fyrir, aö
þessi nýja líffræði, mun gerbreyta
öllum högum mannkynsins, eins og
hin mesta þörf er á, en vitanlega ekki
fyr en menn vilja færa sér hana í
nyt. Og ef ekki rætist þaö sem hér
er sagt, þá biö eg aS mín verði minst
sem þess manns er ógreindastur hafi
verið allra þeirra er lagt hafa stund
á náttúrufræði og heimspeki.
ÞaS hefði mátt fá sér auðveldara
starf en að koma fram þessu máli,
sem eg hefi hér vikið að, og heji eg
haft góöar ástæöur til að læra að
meta með þakklæti, alt það sem eg
hefi á einhvyn hátt haft stuöning
af í þessari vfðleitni minni. VerS eg
þar að telja mjög framarlega bók-
mentir spiritista. I þeim bókment-
um kemur nefnilega svo oft og greini-
lega fram, þegar vel er rannsakaö og
borið saman, að líf það eftir dauð-
ann, sem þar segir frá, er slíkt sem
eg segi, en ekki líkamalaust líf í
hinum auða„ helkalda geimi milli
stjarnanna, eða utan við hina 3
höfuövegi»(dimensíónir) rúmsins.
II.
Tilgangur greinar þessarar er að
benda á nokkur " fróðleg dæmi, sem j
lesa má i ritum spiritista, rnáli mínu
til sönnunar.
Fyrsta bindið af mjög frægu riti
(The Life beyond the Veil — LífiS
bandan viS huluna) eftir G. Vale
Owen, heitir The Lowlands of
Heaven, Láglendin í Himnaríki, og
er að mestu ritað “ósjálfrátt" fyrir
áhrif frá framliöinni móðuf höfund-
arins, sem er enskur prestur. S. 106
(útg. 1926) segir þessi kona frá fljóti
í Himnaríki, allbreiðu, sem rennur
yfir sanda, hægum straumi; sér hún
börn vera aö baða sig í fljótinu. Seg-
ir andinn, sem er að leiöbeina henni,
aS vatniS í fljóti þessu sé rafmagn-
að, og börnin (sem fæðst hafa and-
vana) séu hvött til þess að baða sig
þarna sér til styrkingar, því að mörg
þeirra hafi veriö mjög máttlítil þegar
þau komu i þennan stað, og þurfi
slíkrar næringar meS. (Eg giska á
aS þaS sé rangt, þegar Vale Owén
ritar að vatniS sé rafmagnað, og að
það sé lífmagn, sem átt er við, og
mætti þá fremur segja að þaö sé nær-
andi aS tJaða sig í því þannig mögn-
uSu, heldur en ef aðeins væri um
rafmagn að ræSa; þegar vér förum
að vita meira í náttúrufræöi á jörSu
hér, munu þessháttar böð í lífmögn-
uðu vatni verða mikiö notuð). Kon-
an kveSst nú hafa látið í ljósi undrun
sina, er hún sá þetta, og leiSbeinand-
inn sagði þá þessi fróölegu orS: Þú
veizt aS þó að líkamir okkar hérna,
séu ekki af holdi og blóði gerðir
,material flesh and blood) þá eru
þeir þéttir og áþreifanlegir. — OrS-
in um aö líkamirnir í öSru lífi séu
ekki af holdi og blóði, eru náttúrlega
frá Vale-Owen sjálfum; leiöbeinand-
inn er einmitt aS fá hina framliSnu
konu til þess aS átta sig á því, að
framliðnir séu líkamlegar verur, og
ekki eingöngu andlegar, og hann seg-
ir ennfremur. Þessir smáu andar eru
að byrja aS þroskast, og þurfa lík-
amlegrar næringar til þess að hjálpa
sér áleiöis. ,
Konan heklur síðan áfrant: Vissu-
lega var eg sein að skilja alt þaS
sem. liggur í þessum oröum, sem eg
hefi notaS áður, (að í öðru lífi sé
um aö ræöa) jörö, sem fullkomin er
orðin. Eg er hrædd um aS mörgum
ykkar muni hnykkja viö, þegar þiS
komiS hingað yfir um, og sjáiö
hversu allir hlutir eru hér náttúr-
legir, þó að fegri séu en á jörSinni.
ÞaS eru svo margir, sem búast viö
að finna, þegar þeir koma hér yfir-
um, einhvern óákveðinn skuggaheim,
sem sé á allan hugsanlegan hátt, ó-
líkur jöröunni. HugsaSu um þa'S
með góöri greind, hvaða gagn gætum
vér haft af slíkum heimi ? Þar gæti
ekki veriö um neinar samfeldar fram-
farir að ræða fyrir oss, heldur feikn-
arlegt stökjc, og guð fer ekki þannig
að.
Þegar vér komum hér fyrst (eftir
dauðann), er að vísu alt frábrugöiS
því er var, meöan vér liföum á jörS-
inni, en þó er munurinn ekki svo
mikill, aö vér veröum orSIaus yfir
því hvaS alt sé ókunnugt. Og þeir
sem ekki hefir veriS í framfarahugur,
koma eftir dauðann fram á þeim
stöðum, sem eru svo líkir jöröinni,
að þeir sjá engan mun.
III,
Hin góða kona; móSir prestsins, er
auðsjáanlega í bók þeirri sem hér
ræðir um, að reyna að breyta á þann
hátt semjsvo nauðsynlegt er, skoöun-
um sonar síns á öðru lífi, og fá hann
til aö skilja, aS lífið eftir dauðann
er ekki líkamalausí,* heldur í nýjum
líkama og á nýrri (þ. e. annari) jörö.
Hún segir: "hérnamegin höfum vér
fastbygt hús, stræti, fjöll og tré, dýr
og fugla". Annar andf sem er að
reyna hiS sama, segir (S. 107):
Vertu viss, vinur — og segöu öðrum
sem vilja heyra — aS lífiS sem biö-
yðar feftir dauðann) er ekki eintóm-
ur líkamalaus draumur, á einhverju
rökkursvæði, einhversstaöar fyrir ut-
an veruleikann.
Því miður hefir þó ekki tekist
aS koma sannleikanum fram, og þó
að eg hafi veriö aS stcrifast á við
hinn ágæta höfund um þetta efni, og
reyna að hjálpa öndunum, þá var á-
rangurinn ekki mikill orSinn, þegar
eg vissi sxöast til. En samt er greini-
lega farið aS koma í Ijós, að sann-
leikurinn muri sigursæll verða. Bókin
Towards the Stars (Aleiöis til stjarn-
anna) er rituð nokkrum árum síöar
en þessi bók Vale Owens, sem hér
hefir verið af sagt, og þar segir hinn
stórfróði andi Jóhannes, beinum orö-
um viS höfundinn, H, D. Bradley:
You will pass on from here to a
new star: Þú munt eftir dauðann
koma fram á annari stjörnu. Þar
brýzt loks í gegn sá sannleiksneisti,
sem skýjalög hinna röngu ímyndana
um annaS lif, höfðu svo lengi getað
burtu b^gt og þar með upphafi þeirr-
ar þekkingar, sem -ekki verður án ver
iS, ef böl alt á aö batna.
2. júní
Helgi Péturss.
—Iöunn.
áriö um kring af_. þeirri einföldu á-
stæöu, aS það er betra aS ganga ber-
höföaður en berfættjxr. A hinum
mörgu skólum kljást allir þessir
"ismar” og nýir skapast. Hinar
mörgu listaverzlanir og ! syjhingar,
sem eru yfirleitt mjög frjálslyndar,
— sérstaklega viö þá sem “nafn”
hafa — gera sitt til a?> halda lífinu i
þessum listamannásæg, en margur
veröur þó útundarí, þaS sér maöur
á veturna, þegar kuldinn herjar á
þeim, sem ekki geta hitað upp hjá
sér og ekki hafa annaS en gömul
blöð til aS breiða fyrir gluggana. Þá
flýja þessi sjálíkvöldu olnbogabörn
á veitinga- og kaffihúsin og sitja þar
yfir “hálfum bjór” eöa kaffibolla
eins lengi og vært er, og dreymir um
aS “slá í gegn” og “seljat’ fyrir
hundruö þúsunda. I þessi 4 ár, sem
eg dvaldi í Munchen, hefi eg séS
margt glaölegt andlit og vonbjart
breytast í vonleysis-' og sorgarandlit,
og svo eins hitt, aS þeir sem liföu á
kartöflum og skemdum baunum mán-
uS eftir mánuö, og seldu bækur sínar
og föt til aS borga “módellum” sín-
um, urðu frægir og ríkir í einni svip-
dal, höfundur þessara feröaminninga, an‘
Eg gæti haldiS áfram aS tala um
Munchen í alt kvöld, en þaS var
Ferðasaga um
Suðurlönd
eftir
Guðmund Einarsson frá Miðdal,
TekiS eftir ISunni.)
( Guðmundur Einarsson frá MiS-
er einn af hinum ungu og upprenn-
andi listamönnum vorum. Hefir hann
lagt sérstaklega stund á höggmynda-
i gerö. ByrjaSi hér heima og geröi
þá meðal annars nokkrar höggmyndir
j er standa í anddyri húss Nathans &
| Ölsens í Reykjavík, og ýmsum eru
kunnar. SíSan fór hann utan og hef-
þoka, svo að aðeins grillir i bugð-
urnar á ánni, þar sem hún hlykkjar
sig blýgrá á milli ásanna. Gamlir
kastalar og hallir stinga sér upp úr
þokunni, baðaðir í 'geislum morgun-
alt tekur enda, bráðum komum viS
til Konstantinopel og losnum viS
lauklyktina og flærnar.
Þegar maSur nálgast sundið (Hellu
sund) blasa hvarvetna viS sundur-
sólarinnar. Þá kemur gömul kona til skotin vígi, gamlir víggarðar og már-
okkar og spyr:
garit eyjuna?’
‘Hafið þiö séö Mar-
Margarit-eyjan er
ískar hallir milli dökklaufgaðs cy-
pressviSar. SundiS þx'engist meir og
stolt allra íbúa Buda-Pestar, þangaö meir, unz það hverfur í bugðum inn
veröum viS aS fara, þar gánga ríkir
og fátækir seint og snemma, því aS
þar á gleöin heinja. Sá sem hefir
ekki komið i Margarit-eyjuna, hefir
ekki komið til Búda-Pest; því spyrja
á milli hæSanna og alt í einu blasir
Stambul viö, þaS er hinn tyrkneski
hluti borgarinnar, hinn hlutinn, sem
heitir Pera, er alveg evrópískur bær.
Eftir vikudvöl í Konstantinopel get
íbúar Buda-Pestar útlending fyrst: eg varla sagt að eg hafi séö borgína,
“Hafið þér komiS i Margarit-eyj-j enda þótt eg hafi haft betri aöstööu
una ? | en flestir útlendingar, þar sem eg
Ungverjar 'hafa átt og eiga af- j hafði til fylgdar þaulkunnugan mann
meiningin að koxnast eitthvað sunnar,
og þess vegna skulum viS bregöa okk
ur til höfuöborg’ar Tjekkóslava —
Prag. ViS förum um Nurnberg
Leipzig og Dresden.
Dresden er mikill listabær í orös-
ir dvaliö þar alllengi og viða fariö, ins fylsta skilningi og hefir aS geyma
mörg og merkileg söfn.
MeS sínum miklu barok og got-
nesku byggingum, má hún teljast meö
fegurstu borgum með • sín gömlu
veöurbörðu koparþök og turna. Sax-
land hefir eigi síður en Bayern átt
því láni að fagna, aS eiga framtaks-
sama og listelska konunga, sem hafa
látiö sig hina skapandi feguröaranda
meiru skifta en púöur og blý. — Frá
Dresden liggur leiS okkar upp Elbe-
dalinn til Prag.
Við fýrsta tillit virSist Prag heldur
Ijótur og sóöalegur bær, en viS nán-
'ari kynningu vinnur bopgin. Um-
hverfiö er mjög fagurt, fólkiö alúð-
legt og frjálslegt, hiS nýfengna sjálf-
stæði liggur í loftinu, og hið sjálf
sagða umræðuefni er stjórnmál. A
kafifhúsum rífast menn hástöfum og
á götuhomum standa menn í hópum
og talast við með miklum handatil-
buröum. Annars virtust mér Tjekk-
ar eins þoiinmóðir viS að ganga sínar
breiðu aöalgötur eins og Reykvíking-
ar Austurstræti; hvort það er hin
nýfengna sjálfstæðismeSvitund eöa
annað, sem gerir óróann í blóSið,
veit eg ekki. Ekki get eg sagt neitt
gott txm það, sem eg sá af myndlist
í Prag, og sá eg þó allmikla sýningu
Listvinafélagsins þar, en margan
fiölusnillingin hefir Prag fósJraS, má
þar siðaet nefna Vasa- Prichoda,-
sem lagSi undir sig heiminn á einu
ári, vart tvítugur.
Wien, sem var vagga hljómlistar-
manna og Sorg gleðinnar, getur varla
kallast þaö lengur, þó hún eigi
Strauss og hinn heimsfræga skemti-
eins og grein sú, sem hér fer á eftir,
ber með sér. Skömmu áður en hann
kom heim síöast hafSi hann sýningu
i Munchen við góSan oröstír. Hér
heima hafði hann og sýningu, sem
mönnum gazt mjög vel að.
Flest meiri háttar verk Guðmundar
eru í Þýzkalandi, eru of þung í vöf-
um til þess aS þau verði flutt án mik-
ils kostnaSar. Hér hafa sést eftir hann
eingöngu málverk og teikningar og
raderingar og nokkrar smámyndi’-
mótaðar.
GuSmundur er afar fjölhæfur lista-
maöur, leggur gerva hönd á svo að
segja allar tegundir listaverka. Hann
hefir siglt heilu fleyi fram hjá öll-
um öfgastefnum nútímans í list sinni.
ÞaS er eins og einhver gömul menn-
ing haldi honum frá þesskonar útúr-
dúrum, og þessi gamla menning skín
út úr myndum hans, hrein og tær og
göfug.
Grein þessi er fyrirlestur, sem lista-
maöurtnn fluti í Listvinafélagi Is-
lands, og um leið og hún er feröa-
saga, á hún líka aS sýna lesendum
löunnar listamanninn. —------------
M. J.)
* * ¥
HeiSruSu tilheyrendur! ÞaS litla
sem eg get sagt ykkur af feröum
mínum um Suður-Evrópu síðastliSiS
vor, hgfi eg ekki skrifaS upp í réttri
tímaröð, eSa sem feröasögu í eigin-
legum skilningi — heldur sem endur-
minningar — sundurlausar og marg-
litar minningar manns, sem með litl-
um möguleikum og þekkingu af skorn
um skamti, vill sjá setn mest og bezt.
bragSsmálara, og þjóösafn þeirra ber
vott um, að þjóðin hefir kunnað að
meta snillinga sina að verSleikum.
I æskudraumum minum voru slétt-
ur Ungverjalands þrásóttur staður —
eins og skáldin lýstu þeim — enda-
lausar — viltar — heimkynni frels-
isins, þar sem stórhyrndir villiuxar
fóru í hópum svo jörðin dundi, þar
sem hjaröir hesta léku sér ótamdir
og hirSinginn — sonur sléttunnar —
söng og lék á fiðlu sína við nátteld-
| inn,; þar vorú blóðheitir Tartarar, sem
létu rýtinginn skifta málum sínum og
sungu ástarsöngva dauðsærSir, en —
þvi miöur er ekki alt eins og skáldin
kveöa. Nú eru uxarnir drepnir, hest-
arnir tamdir, sonur sléttunnar býr á
útmældum landskika meö nokkrar
vambsíöar kýr, maísakrar og vínviSur
þekja slétturnar, Tartarinn er land-
flótta, ofsóttur útlagi, og ást þeirra
og hatur snúiS í trúöúleiki.
ViS höldum því á'fram án lengri
dvalar til Belgrad, höfuöborgar hins
nýstofnaða ríki Júgóslava. Borgin
hefir harla lítið aS bjóða hraSferða-
manni og er'í alla staði mjög ólistræn
sem kunni bæöi tyrknesku og arab-
isku. Konstantinopel er ekki hægt
að skoöa eins og AmeríkumaSur, sem
kemur með fimm feröakistur og hita-
beltishatt, leigir sér bifreiS og túlk
og ekur beina leiS á sölutorgiS til
að kaupa svikna forngripi fyrir afar-
verö.
Hin ströngu trúarbrögð Osmanna
hafa kent þeim að halda því bezta,
sem þeir eiga, innan takmarka heim-
ilanna. Þó að trú þeirra banni þeim
aS “gera sér myndir” (þ. e. a. s, aS
skreyta hús sín og kirkjur með mynd
um), þá hefir hiö listræna eðli þeirra
lagt því meiri rækt viS þá “ornament-
ölu” list, og jafnvel algengustu eld-
húsáhöld eru aS formi og smíði lista-
verk.
Hinar gullfögru konur þeirra —
sem til skamms tíma hafa gengiö
meö hulda ásjónuna — sjást lítiö á al-
mannafæri, en heima eru þær drotn-
ingar í ríki sínu, þar iðka þær sína
“rytmisku” dansa og syngja hin dul-
rænu ljóS og trúarsöngva. Kristnar
þjóöir hata Tyrkjann fyrir grimd
hans og hæðast að fjölkvæninu, (sem
þess vegna yfirgefum viö hnna fljót-i varla hefir átt sér staS um IanSan
lega oghöldum til Svörtufjalla. Þau aldur)> en gleyma hvernl& Þær. fara
gnæfa viö himin grænsvört með sex- i aS Því aö kristna svertlngJa Eski-
yddum nybbum og kömbum. MaSur I móa- s)á ekkl skálnaskot stór-
skilur strax aS þau hafi fóstraS harð j hor&anna- ÞaS er að berf
geröa og tápmikla þjóð, sem bauð
Tyrkjaveldi byrginn um áratugi; nú
bíta þeir á jaxlinn og hata Serba. Eg
vona a'S ég lifi það, aS sjá Svartfjalla
land frjálst — fjallaþjóö getur ekki
lifað undir oki.
saman hina tvo hluta Konstantinopel,
Stámbul meö sínar márísku bygging-
ar og Pera með 4 hæða evrópska
kassa. Utkoman verður ekkí Ev-
rópumenningunni í vil.
Borgin hefir verið bygð þannig að
Sofia, höfuöborg BÚIgaríu, er fög-; t>aís eru altaf kirkjur (Moschur) sem
ur borg og tilkomumikil, snæviþakin j myn(1a topp-punktana í byggingar-
fjöll gnæfa yfir gyltum hvolfþökum. heildinni (samanber New York), þar
Nú erum viö á takmörkum þar sem
suSræn, norræn og austaræn menning
mætast, þar sem ósmanskar turnspír-
ur, rússneskir kúluturnar og barok-
hallir, og viS hliðina á tízkuklæddum
eru þaS verzlunarhús), hin ótölulegu
hvolfþök setja svip sinn á bæinn, og
stinga í stúf viö grannar turnspír-
urnar, sem heilsa morgunsólinni
fyrstar. AS vera við næturguðsþjón-
ÞaS sem eg segi um þjóöir og mál- j stað Prater, þá hefir hiö gamla
rökfæröar vísindassnnanir, til þess j “Wiener-hunxor” dofnaS við eld-
efni, má ekki skoðast sem dómur eða j raunir stríSsins og þess ógurlegu af-
nær þekking mín of skamt. ÞaS er leiðinga.
skoöuií mín, aö maöur sá sem ekki
kann mál þjóða þeirra, jsem hann
Rúnir hungurs og örbirgöar les
maður í öSruhverju andliti, óg þaS
kaffihúsa-ljónum ganga stagbættir og | ustu * Soffíu-moschunni er ógleym-
skítugir betlarar í pilsbuxum af lang- j anlegL hinar tröllauknu hvelfingar
afa sínum og með vefjarhött. A
torgunum er verzlað meS allan mögu-
legan og ómögulegan varning og skó-
burstararnir, sem húka á skemlum
sínum á hverjtx götixhorni, gefa eng-
um manni frið, er lítur út fyrir aS
geta borgaS nokkra skildinga í
drykkjupeninga. Spyrji maöur hvort um
Búlgarar eigi góöa listamenn, sVara
þeir já, spyrji maður þá hvar maöur
geti fengiS aö sjá verk þeirra, er
svarið: ‘T Ameriku, þeir þriífast
eru hálfmyrkar, því ljósin hanga i
jafnri hæS, 2 metra frá gólfinu —
hundruð af ljósum — og þúsundir
manna liggjandi á gólfinu, sem
beygja sig í auSmýkt, hvenær sem guS
er nefndur. —• Kirkjan er öll lögS
“mosaik” í daufum en “harmonisk-
litum; hinn ráðandi litur er blá
grænt oxid, sem fellur vel ,viS gulleit
kertaljósin (þaö eru ýmist notuð kerti
eða jurtafeitilampar).
Eg myndi seint þreytast á því aS
gistir, geti aldrei gert sér réttar enn hrottalegar, þar sem blóðsugur
hugmyndir um þær, sízt þegar kring- | þjóðarinnar levna ekki feng sínum,
umstæður og tími er hnitmiSaÖur við eg á við Gvöingana sem keyptu Wien
hálftóma pyngjuna.
— eða þaö sem eftirsóknarveröast
Eg biö ykkur nú að stíga meS mér j var af borginni — á meöan neySin
á töfraklæöi ímyndunaraflsins og j var stærst. “Wien ist nicht mehr
fljúga með mér til Munchenarborg- J wie es war,” segja Wienarbúar í af-
ar við Alpafjöll, borgarinnar, sem sökunarróm, þegar þeir sýna manni
trúarsterkir munkar lögöu hornstein- ^ borgina eða tala um hana. Þeir urðu
ana aö og síðar varö miðstöö vísinda ^ ag ganga lengra en dæmi eru til,
og lista á meginlandinu. Þar mæt- j þeir urðu að veSsetja sín frægu lista-
ast germanskir og rómanskir straum-
söfn, og leggja nöfn snillinga sinna
ar, og í hinu marglita stórborgar- viS hégóma til þess aS bjarga þvi
lífi, sjást einhverjar menjar flestra ( sem bjargað varð.
þjóöa. Af 800,000 íbúum Munchen-! yið komum til Búda-Pest árla
ar eru 7500 listamenn, þeir búa flest- j morguns. ÞaS fyrsta, sem mætir
ir í Schwabing; þaö var áður sérstæö auganu, er berfætt fólk og illa hreins
ur borgarhluti, en er nú fullkomlega aSar götur, og við verðum að yfir-
innlimaöur í borgina. ÞaS má segja. gefa 4 gistihús áSur en viS finnum
að listamennirnir setji sinn svip á rým meg heillegum lökum; setjumst
þenna borgarhluta og í 3. hverju húsi síðan y eldgamlan, rambandi strætis-
eru ein eða fleiri vinnustofur fyrir, vagn, og ökum til hins stílhreina
listamenn, og svo líka heilar bygg-, skemtigarSs-í nvrSri borginni, og fá-
ingar; þar hittast ríkir og fátækir,' um ag sitja þar eins lengi og vjö
alt frá ameriskum auðkýfingadætr- j viljurn — fyrir 1 ungverska krónu
um meö snoðklipt hár, gleraugu á j — Gg virSa fyrir okkur öndvegis-
stærö viö undirskálar og demants- byggingar borgarinnar og hinn fagra
hring á hrerjum fingri, til grindhor- j magyariska kynstofn.
aSra Rússa/ sem ganga berhöfSaðir Yfir Donárdalnum liggur morgun-
ekki heijna.” I þessu sambandi er j segja frá Konstantinopel, því endur-
vert aö geta þess, að Jugóslafar (Serb-j minningarnar þaö eru efni í sérstakt
ar) háfa gert mikiS fyrir listamenn erindi, en við verSum aS halda áfram.
sina, t. d stofnaS listaskóla í Agram Þegar yfir sundiS kemur, til Skut-
og bygt safnhús handa hinum fræga ^ ari, er umhverfið alt annað og gróð-
myndhöggvara sínum, Alexander j urinn suSrænni, lárviður, pálmar og
Mestrowitz. kaktus bjóða sólinni byrgin, þar ber
LeiSin frá Sofia ti! Konstantinopel j meir á Aröbum .og í staðinn fyrir
liggur gegnum Rilafjallgaröinn; | bifreiðina er kominn hestvagn — frá
landslagið er eyðilegt en stórfenglegt, \ 14. öld — meö sóltjaldi yfir. Araba-
þaö minnir á jslenzku fjöllin; fólkiS j stúlkurnar eru hávaxnar og grann-
er þróttmikið og myndarlegt og geng-! vaxnar eins og pálmaviSir og augu
ur mjög litklætt, þaö lifir mest á þeirra brenna eins og sólin. Karl-
fjárrækt. Þegar kemur aö 1anda-l mennirnir fjörlegir og glæsilegir eins
mærum Tyrklands, veröur landslagiS og hestar þeirra. "
hlýlegra, skógarkjarr og ásótt heiða-j Hin svokallaöa eyjaleiS í gegniun
lönd blasa viS, svo langt sem augaö
sér, í noröri gnæfa transylvanisku
fjöllin meS snævi þakta íinda.
Adrianopel er glæsileg til aS sjá,
þar sem hún ber viö himin með öll-
um sínum turnspírum og stingur í
stúf viS hirðingjaþorpin í kring, sem
eins og vaxa upp úr jöröinni — sömu
stráþökin og leirveggirnir, sem voru
fyrir þúsund árum. Bændurnir
plægja akrana sína með gamla tré-
plógnum, og konurnar bera heim
vatniö á höfðinu í leirkönnum, klædd
ar í svartan slopp með blæju fyrir
andlitinu — en berfættar.
Nú er maður kominn í annan heim
— þar er fyrsta boðorS: “Bara ró-
lega, ekkert líggur á”; annað boðorS:
“Ekkert óþarfa hreinlæti”. Nú, en
Marmara og MiöjarSarhafiS, bal^
viö eyjarnar Samotraki og Thasos,
til Kavala og Saloniki, er mjög fögur
Hinar eyöilegu strendur Gallipoli-
skagans, margbrendar af sól og þurki
spegla sína fölu ásjónu í kolbláu Dar-
danellasundinu Kavala er fögur
borg í allri sinni einfeldni, húsin
standa ljósblá og hvit í dökkgræniím
hlíSunum MiSjaröarhafiö er ólíkt
þeim höfum, sem eg hefi séö — miklu
þyngra — og ef segja mætti alvar-
legra, — litur þess er sterk-fjólublár,
og í morgunljómanum nærri indigo
og á kvöldin slær á flötinn skarlats-
rauöri slikju. Þó breýtist liturinn og
litbrigðin fækka þegar norðar dreg-
ur.
Saloniki ber þess Ijósan vott, að ■