Heimskringla - 02.03.1927, Page 4

4. BLAÐSlÐA.
HEIMSKRIN GLA
WINNIPEG, 2. MARZ, 1927-
‘prámskrítigla:
(StofnuTí 1886)
Kennr fkt A hverjam ml*vlkndefl
EIGENDUR:
VIKING PRESS, LTD.
853 og 855 SARGENT AVE., WINNIPEG.
Talnfml: N-6537
VerTJ blaUsins er $3.00 árgrangurinn borf-
iet fyrirfram. Allar borganir sendist
THE VIKING PREtsS LTD.
SIGPfrS HALLDÓRS Irá Höfnum
Ritstjóri.
JAKOB F. KRISTJÁNSSON,
Ráðsmaður.
UtanAnkrllf tll bla5nlns:
THE VIKING PltESS, L.td., Box 8105
Ptanftnkrlft tll rltst Jftrana:
EDITOH HEIMSKKINGL.A, llo» 8105
WINNIPEG, MAN.
“Heimskringla is pnblisbed by
The Vlklng Preaa Ltd.
and printed by
CITY PRINTING Æ PUBI.ISHING CO.
853-855 Saraent Aee., Wlnnlper, Man.
Telephone: .86 53 7
WINNIPEG, MANITOBA, 2. MARZ 1927
Debs « mannvinurinn.
(Eftir John Haynes Holmes.)
Eg sá Debs þrem sinnum; eg heilsaði
honum tvisvar; eg átti tal við hann einu
sinni. Hver þessara daga verður, í minn-
ingunni, hátíðisdagur, svo lengi sem eg
lifi.
Eg sá Debs í fyrsta skfti árið 1912, á
fjölmennum fundi í Carnegie Hall, í New
York borg. Þá var hann frambjóðandi
Sócíalista, sem forsetaefni Bandaríkj-
anna. Ræðan, sem hann flutti það kvöld,
var ekki voldug ræða; hún var ekki einu
sinni góð ræða. Eg sá strax, að hann
hafði flutt þessa ræðu fimtíu, eða hundr-
að sinnum, og að hún var orðin snjáð og
slitin. Eg þekkti svo mikið til opinberra
ræðuhalda, að eg vissi, að hinar snöggu,
rykkjóttu hreyfingar báru vott um stirða
vöðva, sem svo aftur báru vott um það,
að maðurinn var of þreyttur til að tala.
nærri því ofþreyttur til að standa á fót-
unum. Þó var það af og til, að í þessari
þreytulegu ræðu var eins og brigði fyrir
leiftrum. Vöðvaherpingurinn hvarf
augnablik; rómurinn varð styrkur og eðli
legur; eldur tilfinninganna gaus upp frá
hinu ósigraða hjarta. Þetta kom fyrir,
er Debs minntist á börnin, sem erfiða í
verkstæðunum, á konurnar, sem þræla
í öreigahverfunum; á fátæklingana, sem
örbirgðin eyðileggur. I einni svipan.
undr áhrifum slíkra hugsana, varð hann
sem endurfæddur, og í fyrsta sinni á æfi
minni, skildi eg hvers vegna fólk elskaði
hann, og hvers vegna þeir ósjálfrátt
krupu á kné fyrir honum og kystu hend-
ur hans.
í annað skiftið, sem eg sá Debs, var
það líka í New York, skömmu eftir að
hann kom úr fangelsinu. Strax og eg
heyröi að hans væri von, skrifaði eg bréf
og bað um leyfi til að heimsækja hann á
gisthúsinu og tjá honum virðingu mína.
Bróðir hans (Theodore) svaraði bréfi
mínu, og sagði mér, að hann væri lasinn,
og að þess utan yrði dvalartíma hans í
borginni ráðstafað í sambandi við ýms
pólitísk mál, og að hann gæti því engu
lofað. Eg skildi þegar, að Debs var þörf
á því, að hann væri verndaður fyrir vin-
um sínum, og sá, að eg sýndi honum
mesta ást með því að gera honum ekkert
ónæði. En allt í einu (eg get aldrei gleymt
þeirri stufid) brauzt skrifarinn minn inn
í lestrarherbergið mitt, með undrunarsvip
og miklu fasi. Loks gat hún gert mér
skiljanlegar þær undrafréttir, að Debs
væri niðri — í biðstofunni — og vildi sjá
mig! Eg þaut sem kólfi væri skotið nið.
ur stigann! Þegar eg kom inn í stofuna,
rétti eg fram hendina, samkvæmt hinum
kalda. tilfinningarlausa Nýja Englands
sið; en áður en mig varði, hafði hann vaf-
ið mig örmum og kyst mig á báðar kinn-
arnar. Kæri, gamli ’Gene! Þannig var
hann öllum. Hann var allur viðkvæmni,
blíða, ástaratlot — rétt eins og ungmey
við unnusta sinn. Eg vissi ekki, hvað eg
átti af mér að gera, svo algerlega óvenju-
leg reynsla var mér þetta. En það hlýjar
mér um hjartaræturnar, að minnast þess-
arar stundar, nú, þegar hann er farinn.
Það var í Terre Haute (þar sem Debs
hefir átt heimili mestan hluta æfi sinnar)
fyrir tveimur árum síðan, að eg sá Debs
í þriðja sinn, og gafst þá kostur á að eiga
nokkrar samræður við hann.
Eg kom mér í símasamband við heim.
ili hans, og var sagt, að hann væri veikur
og ekki fær um að taka á móti gestum;
en að eg gæti samt reynt að koma eftir
hádegi næsta dag, og mundi eg þá geta
fengið að sjá hann, ef hann yrði þá hress
ari. Á tilteknum tíma stóð eg í forstof-
unni í litla húsinu hans og hringdi dyra-
bjöllunni. Að vörmu spori voru dyrnar
opnaðar og þar á þröskuldinum stóð
’Gene sjálfur.
Þegar eg nú rifja þetta upp fyrir mér,
verður mynd hans, eins og hann stóð
þarna í dyrunum, björt og fögur, og eg
sé hann næstum eins og engil, með skín.
andi ásjónu og útrétta arma móti ein-
hverjum aumum syndara við hlið himna-
ríkis. En á því augnjabliki, þegífr jeg
horfði á þetta bros, sem enginn getur
gleymt, sem einu sinni hefir séð það, datt
mér aðeins í hug vísan, sem James Whit-
comb Riley orti fyrir mörgum árum til
vinar síns:
)
And there’s ’Gene Debs—a man ’at stands
And jest holds out in his two hands
As warm a heart as ever beat
Betwixt here and the Jedgement Seat. .
Eg mundi vera stoltur af þessum end-
urminningum, ef unnt væri að setja stolt
í nokkurt samband við nafnið Debs. En
það stolt væri lítils virði, því það er til
aragrúi af mönnum og konum í þessu
landi, sem á samskonar minningar um
hann. Vinátta Dehs var ekki bundin við
neinn einn eða tvo, eða fáeina lítvalda.
Fleiri þúsundir gætu sagt frá samskonar
reynslu og eg hefi sagt frá. Mörg hundr-
uð gætu játað endurminningar miklu
dýpri og innilegri, en nokkuð sem eg
reyndi. Það er þetta, sem gerir Debs að
heimsborgara. Auðvitað tilheyrði hann
sérstaklega Sósíalistunum — en ekki
þeim einum! í heilan mannsaldur var
hann leiðtogi þeirra. Fimm sinnum bar
hann merki þeirra, sem forsetaefni Banda
ríkjanna. í lífi og dauða var hann liðs-
maður þeirrar stefnu. Dettur nokkrum
Sósíalista í hug, að yfir miljón atkvæða,
sem hann hlaut í fjórða skiftið, sem hann
bauð sig fram, hafi verið tala flokks-
manna hans á þeim tíma; eða að 900,000
menn og konur, sem greiddu honum at-
kvæði árið 1920, hafi öll verið Sósíalistar
að greiða Sósíalista atkvaéði sín? Alls
ekki. Debs var æfinlega. tvisvar til þrisvar
sinnum sterkari en flokkurinn, sem hann
var fyrir. Þúsundir veittu honum fylgi;
ekki vegna þess að hann var Sósíalisti,
heldur vegna þess, að hann var Debs.
Þau lofsamlegustu ummæli, sem eg hefi
lesið um hann, komu frá mönnum utan
hans flokks. Það var Edward Carpenter,
sem kalaði hann “bezta mann Bandaríkj-
anna’’. Það var Israel Zangwíll, sem
sagði, þegar Debs var fundinn sekur um
landráð, að “hann ætti að hafa sæta-
skifti við dómara sína” Edwin Markham
sagði fyrir mörgum árum síðan, að Debs
‘‘væri einn hinna mestu mikilmenna
landsins”. En mikilfenglegasta lofið
kemur frá Horace Tranbel, lærisveini og
æfisöguritara Whitman’s, sem sagði:
“Stafirnir fjórir, sem mynda orðið Debs,
hafa gefið mannkyninu nýtt orðasafn.’’
Eg endurtek það: Debs var heimsborg-
ari. Hann varð ekki takmarkaður innan
neinnar einnar stéttar; ekki bundinn inn.
an vébanda neins eins flokks; ekki bund-
inn við borgaraskyldur neinnar einnar
þjóðar. Hve viðeigandi, að hann skyldi
einmitt vera sviftur þegnrétti sínum sem
Bandaríkjamaður í máli því, sem gerði
hann að heimsborgara!
Að líta yfir æfiferil hans, frá því hann
byrjaði að vinna sem undirtylla vélstjóra
á járnbraut, þá 14 ára gamall, gegnum
Pullmanverkfallið 1894, og kosningabar-
dagana, sem Sósíalisti, til fangelsisvist-
ar hans í Atlanta fyrir landráð, er að
standa andspænis tveimur spurningum.
1. Fyrst af öllu er spurningin um þá
ást, sem menn höfðu á Debs. Hvaðan
stafaði hún? Hvemig verður hún skil-
in? Svarið við þessari spurningu er ofur
einfalt, jafnvel þótt það verði að skoðast
sem kraftaverk. Það er innifalið í hinni
ódauðlegu staðhæífingu, sem ^tendur í
fyrra bréfi Jóhannesar postula, þar sem
hann er að skýra elsku mannanna til
guðs og segir: “Vér elskum hann, því
hann elskaði oss að fýrra bragði”. Hvað-
an Debs kom þessi ást til mannanna, er
annað mái. I því felst kraftaverkið, sem
eg minntist á áðan. Slíkur kærleikur til J
mannanna, eins og kemur fram hjá Jesú j
og Debs, er eins og kærleikur guðs. Hann
er frumlegur, áskapaður, og þess vegna j
eilífur og óskynjanlegur. Menn hafa j
elskað ’Gene frá upphafi og munu elska
hann svo lengi sem minnið varir, vegna
þess að hann elskaði þá. Hvílík ást!
Víðfeðm eins og hafið; hlý og björt eins
og sólin; hrein og endurnærandi, eins og
loftið!
Hún byrjaði á hans eigin heimili, í
ást hans til konunnar sinnar. Engin ást-
arsaga er fegurri, en saga Debs. Og þessi
saga endaði ekki fyr en síðasti kapítul-
inn var ritaður fyrir fjórum vikum síðan.
Einn maður, hugfanginn af einni konu,
og ein kona af einum manni; öll árin,
gegnum alla reynsluna, allt til dauðans.
Þegar eg hugsa um þetta fyrirmyndar-
hjúskaparlíf þessa erki-byltingarmanns
nútímans, get eg ekki annað en brosað
að þeirri hugmund sumra okkar ungu
manna og kvenna, að hjónabandið verði
bráðum skoðað sem úrelt og úr.tízk
stofnun. Ekki fyr en þessi forna jörð
hættir að ganga kringum sólina, hættir
hjóriabandið að vera til, sem heitum bund
in ást milli karls og konu; og ekki í fram-
tíðinni, fremur en í fortíðinni, verður hin
æðsta sæla jarðlífsins fundin á annan
liátt. Það var af tilviljunj að Debs eitt
kvöld tók sér gistingu á sama gistihús
inu, sem hann og kona hans höfðu dval-
ið í brúðkaupsnótt sína. Það var í miðri
kosningabaráttunni einni. Hann var
þreyttur, og hugur hans hlaðinn kosn-
ingaáhyggjum. Það voru nærri tuttugu
ár liðin síðan hann giftist og kom með
konu sína í þetta hús. En hann settist
niður það kvöld og skrifaði henni bréf, og
þetta er það, sem hann skrifaði:
‘‘Þú hefir orðið mér fegurri og dýrmæt-
ari með hverju árinu, sem yfir okkur hef-
ir liðið. Það eru nú orðin mörg ár síð-
an að við komum undir þak þessa gamla
gistihúss sem brúður og brúðgumi, og
mér finnst, að frá þeim degi til þessa,
höfum við notið saman óslitinni hveiti-
brauðsdaga. Þegar eg tók þig mér fyrir
j konu, þá tapaði eg þér ekki, sem vin og
félaga, og árin, sem við eigum að baki,
j hafa borið fagurt vitni um það, hve ynd-
| isleg og heilög ást okkar er. Eg hugsa
um þig hvert augnablik, og vef þig örm-
um þessa nótt í anda.”
Ástin, sem þannig ríkti á heimili Debs,
j .var ekki takmörkuð af því. Þvert á móti
j streymdi hún út yfir þröskuld heimilis-
ins, eins og uppsprettulindin streymir yf-
ir bakka sína og nærir umhverfið. Þann-
ig breiddi hún sig út yfir Terre Haute
borgina, sem Debs var fæddur í og átti
heima í alla æfi sína. Þessi borg í Indi-
ana.ríkinu, er, eins og aðrar borgir, full
af flokkaríg og hleypidómum. Fyrir
nokkrum árum síðan lét borgarstjórinn
í ljós það álit sitt, að 90% af borgarbúum
skoðuðu hugmyndir Debs heimskulegar,
og sumar beinlínis hættulegar; en að all-
ir dáðust samt að ’Gene, sem manni, og
elskuðu hann, sem vin. “Spurðu hvern
sem er,” (segir Robert Hunter, sem sjálf-
ur er fæddur og uppalinn í Terre Haute).
“Farðu til fátæklinganna, til betlaranna
og flækinganna. Farðu til auðmannanna,
til bankastjóranna, til verksmiðjueigend-
anna. Þú finnur ekki einn einasta, sem
ekki segir, að ’Gene hafi eitthvað við sig,
sem aðrir menn hafi ekki — og ósjálfrátt
taka þeir ofan hattinn, þegar þeir tala
! um hann.”
Nágranni hans einn, sem hafði veitt
honum eftirtekt, þegar hann gekk! um
götur borgarinnar, uppgötvaði orsökina
til þess, að svo mikil velvild fy!gdi hon-
um, hvar sem hann fór. Hann skrifar:
“Eg tók eftir honum eitt kvöld í rökkr.
inu, þegar hann fór frá skrifstofunn
sinni í kaldri suddarigningu. Eg sá ti
hans yfir sex þverstræti. Hann var ekk
minna en hálfa klukkustund að gangí
þessa vegalengd, því hann stanzaði se:
sinnum, til að tala við einhvern, sem ham
| þekkti. Einn var verzluna'rmaður, eim
skáld, einn bílstjóri, einn gamall, blindu
maður, einn svertingi og eitt lítið barn.’
I Slík ást til manna flytur með sér sín eig
in laun, að minnsta kosti á þessum tím
um. Það kann að hafa verið satt f Gali
leu til forna, að “spámaðurinn væri hverg
án heiðurs, nema í sínu föðurlandi”; ei
það er alls ekki satt í Indiana nú.
En Terre H^ute háfði engan eínkaréti
á Debs. Árum saman ferðaðist hann un
þvert og endilangt landið, og stráði un
það kærleika, eins og sáðmaðurinn stráii
sæði á jörðina. Á fyrri dögum sínum vai
hann á flugi og ferð að stofna til verka-
mannasamtaka. Taskan hans var alltal
troðfull, farbréfið alltaf í vasanum, og
heimili hans var járnbrautarvagninn, eða
ódýrt gistihús. Seinna ferðaðist lianr
sem leiðtogi Sósíalista, hvað eftir annað
sem forsetaefni. Hann kom í hvert ríki,
heimsótti ótal borgir og bæi, og kynntist
miljónum af fólki. Og jriir alla stráði hann
kærleika, eins og regnið drýpur af himni.
Óteljandi eru sögurnar um gæzku hans
°S gjafmildi. Eg veit af engum manni i
sögu Bandaríkjanna, nema Lincoln, sem
jafnmargar munnmælasögur ganga um
og jafnfagrar. Til dæmis er sagan um
herbergisþernuna og brjóstsykurskass-
ann. Debs kom einn morgunn
út úr hrörlegu gistihúsi og flýtti
sér inn í sætindabúð, keypti
þar brjóstsykurskassa, fór til
gistihússins aftur, leitaði uppi
gömlu, skorpnu kerlinguna, er
var þar ráðskona og herbergis-
þerna, afhenti henni kassann
frammi fyrír öllum gestunum,
hneigði sig kurteislega og flýtti
sér burt. “Hún var mér góð,”
sagði Debs — og það var alt og
sumt! í einum kosningaleið-
angri sínum, fór hann út úr leið
sinni til að heimsækja námu-
hérað nokkurt, þar sem verk-
fall stóð yfir. Hann fór inn á
heinrilin til að sjá konurnar og
börnin, meö $200 í vasanum.
Hann fór þaðan svo snauður,
að hann varð að fá lán til að
geta sent símskeyti, svo honum
yrði séð fyrir fari til næstu
stöðvar. Ein sagan minnir
mann á harmleik eftir Maxim
Gorky, sem heitir ‘‘Næturgist-
ing”. Það var eitt kvöld í Terre
Haute, að Debs tók sér ferð á
hendur inn í eitt illræmdasta
hverfi bæjarins. Hann gekk
niður dimmt stræti og inn í ann
að. Þar hvarf hann niður í
kjallara undir einhverju, sem
virtist vera auð bygging. Þar
inni fann hann vændiskonu og
drukkinn flæking, með bláflekk
ótt andlit og þrútin augu, liggj-
andi fram á óhreint borðskrifli.
Á svipstundu þekkti þessi ræfill
’Gene og varð eins og annar
máður. Hann hafði þrifið um
hönd hans og fallið á kné í
igrátandi tilbeíðslu. Fram úr
dimmum göngum og huldum
skotum komu svo íbúar staðar-
ins, eins og rottur úr holum
sínum; þjófar, vínsmyglar,
vændiskonur. Alstaðar kvað
við “Gene”! “Gene”!, sameig-
inlegt hróp gleði og velvildar.
Þau þekktu hann öll og elskuðu
hann, því hann hafði elskað þau
að fyrra bragði.
Hinn stærsti sigur lífs hans
kom þó í Atlanta, þegar hann
var lokaður inni sem illræðis-
maður, dæmdur í 10 ára fang..
elsísvist. Fangavörðurinn lærði
strax að meta hann. “Debs er
sá bezti maður,” sagði hann,
“sem eg hefi nokkurntíma
þekkt. Hann hefir komið meiru
góðu til leiðar í Atlanta en
hundrað prestar. Hann er sá
eini virkilegá kristni maður, er
eg liefi nokkru sinn kynnst.”
Varla var hann fyr kominn
þangað, en hann réði fram úr
þeim vanda, að halda reglu í
fangelsinu. Hanni varð vinur
og trúnaðarmaður allra fang-
anna, og stjórnaði þeim með
valdi þess kærleika, sem þeir
höfðu aldrei áður þekkt. Hans
mesta þrekraun þar, var í sam-
bandi við iífstíðarfanga, sem
kallaður var Sam Orr — risa-
vaxinn svertingja,. sem oftast
var einangraður. Hann var
hálf-brjálaður og enginn gat
við hann ráðið. ‘‘Sendið hann
til mín,” sagði Debs. Innan
viku var þessi brjálaði morðingi
auðsveipur eins og taminn rakki
og fylgdi Debs rólegur, hlýðinn
og ánægður. Einn dag hafði
Debs sjálfur rofið einhverja
reglu, og vörðurinn lokaði hann
inni í hegningarskyni. “Guð
minn góður!” hrópaði yfir-
fangavörðurnn, þegar hann
frétti þetta. “Látið hann út,
látið hann út! Vitið þið ekki,
að ef hinir fangarnir vissu
þetta, mundu þeir rífa þetta
fangelsi niður stein fyrir stein,
til að ná honum út?”
Þurfum við að spyrja, eftir
slíkar sögur, hvers vegna hann
var svo elskaður meðan hann
lifði, og er enn svo elskaður,
þegar hann er dáin,n? Hans
eigin ást til ailra manna alstað-
ar, er nægilegt svar. Þessi ást
var trú hans. Hann trúði á
guð, eins og þessi setning hans,
töluð í fangelsinu, ber vitni um:
“Eg hefi aldrei með meiri fulL
vissu trúað á guð — guð kær-
Iteikans og réttlætisins, en eg
geri í dag’’. Hann hafðl fasta
trú á ódauðleika sálarinnar. En
hugsun hans kom ekki auðveld
lega fram í búningi guðfræð-
innar. Hann var í eðli sínu það,
DODD'S nýmapillur eru bezta
nýrnameðalið. Lækna og gigt,
bakverki, hjartabilun, þvag-
teppu, og önnur veikindi, sem
stafa frá nýrunum. — Dodd’s
Kidney Pills kosta 50c askjan,
eða 6 öskjur fyrir $2.50, og fást
hjá öllum lyfsögum, eða frá
The Dodds Medicine Co., Ltd.
Toronto, Ontario.
sem við köllum í dag “Human-
ist”. Það voru menn, sem
hann var alltaf að hugsa um,
og menn, sem liann lifði fyrir.
Hann elskaði þá alla — menn.
af öllum stéttum, í öllum kring-
umstæðum, af öllum skoðunum*
fyrst og síðast, auðvitað, þá fá-
tæku, þá þreyttu, þá örvænt-
ingarfullu og yfirgefnu. Og
þeir aftur á móti elskuðu hann,
eins eðlilega og óhjákvæmilega
eins og blómin elska sólina.
2. Eg sagði að æfisaga Debs-
vekti tvær spurningar. Önnur
er, eins og við höfum séð, hvers
vegna menn elskuðu hann. Hin.
er henni gagnólík og miklu erf-
iðari áð svara. Það er spurn-
ingin, hvers vegna menn höt^
uðu hann.
Menn virkilega hötuðu Debs.—
Þeir sem aldrei höfðu séð hann
eða þekkt. Þeir hötuðu hannr
eins og þeir óttuðust hann, og
þeir heltu yfir hann meiri ilL
mælum, en nokkur annar mað-
ur á okkar tíð hefir orðið að
þola. Hatrið byrjaði 1894, þeg-
Debs var leiðtogi og frumkvöð-
ull hins sögulegasta verkfalls í
iðnaðarsögu Bandaríkjanna. —
Tugir manna voru drepnir í
þessari miklu uppreisn verka-
lýðsins. Eignir voru eyðilagð-
ar, svo miljónum dollara skifti.
Ríkis- og sambandsher var konr
inn á vettvang, til að halda
reglu með byssustingjum. Og
Debs var aðaldrifhjólið í því
öllu saman. Hann var kærður
um samsæri, en sú sök varð
ekki fest á hann. Þá var hann
tekinn fastur án laga, fundinn
sekur um fjrrirlitning fyrir rétt-
inum, og dæmdur í sex mánaða
fangelsi. Þangað fylgdi honum
ekki einungis aðdáun fylgjenda
hans, heldur einnig flóðalda
þess banvæna haturs, sem skall
yfir Altgeld ríkisstjóra í Illinois,
og skolaði Debs yfir á eyðimörk
mannvirðingaleysisins, er hann
varð að eyða æfi sinni f
upp frá því. Hatrið, sem hálði
upptök sín í þessari stórkost-
legu uppreisn vinnulýðsins, fyr-
ir mannsaldri síðan, náði há-
marki sínu í hinni miklu máls
sókn á stríðstímunum, þegar
Debs var fundinn sekur um
landráð og dæmdur í 10 ára
fangelsisvist/ Woodrow Wilson
gaf þessu hatri fullkomna
mynd, í þessum orðum, sem
hann notaði til að neita bæn-
arskránni úiri áð náða Debs, þá
veikan og gamlan mann:
‘‘Eg samþykki aldrei að náða
þennan mann. — Ef eg sam-
þykkti það, gæti eg aldrei litið
framan í mæðurnar í þessu
landi, sem sendu drengina sína
yfir um {hafið. Meðajn) blónri
amerískra æskumanna úthelti
blóði sínu til að vernda sið-
menninguna, stóð þessi mað-
ur, Debs, bak við fylkingarnar
til að skjóta á þá úr leyni, veita
þeim árásir og hallmæla þeim.
— Þessi maður var svikari við
land sitt, og hann verður aldrei
náðaður undir minni stjórn.”
Hvernig á að skýra slíkt hat-
ur? Það er ekki gott að segja.
Þó virðist það eiga rót sína að
rekja til hinnar sömu mannást-
ar, sem færði Debs slíka dýrk-