Heimskringla - 15.06.1927, Blaðsíða 2

2. BLAÐSÍÐA
IIEIMSKRIN GLA
WINNIPEG 15. JÚNÍ 1927.
Ögn Ingibjörg Magnúsdóttir
Fædd 18. ágúst 1864.
— Dáin 10. febr. 1927.
Oft fær hugur minn spurt: Hver heldur nú
við æðstu kostum íslenzku þjóðarinnar í
þessu landi, þá er eldra fólkið er að stíga sín
síðustu spor til grafar? Hver heldur við
hinni dýrmætu tryggð, staðfestu og sjálfs-
fórn, sem þetta fólk hefir svo oft auðsýnt
síðan það kom til þessa lands, mál-
vana og eignalaust. Hvað hafði það að
bjóða, svo það fengi lifað í þessu landi? Svo
það fengi að setjast til borðs með þeim, er
hér voru fyrir? Það hafði aðeins að bjóða
viljann til að vinna hart, drenglyndi og stað
festu til orða og verka. Fljótt á að líta,
sýndist þetta ekki álitleg markaðsvara, sem
gjaldeyrir fyrir fæði, klæði og húsnæði þessa
lands. Þó reyndist sú vara haldbetri en
áhorfðist í fyrstu, því orðheldni og trú-
mennska þessara manna og kvenna sté svo
upp á markaði þessa lands, að oft varð, þá
nauðsynjar þurfti að kaupa, en enginn var
gjaldeyrir, að kaupmaður tók sem gull í
hönd, ef íslenzk tunga lofaði að borga á
tilteknum tíma.
Oft hvarflar spurningin hér að framan
upp í huga mér, þá er eg fylgi til moldar
eða sé eða heyri um fráfall þessara trú-
verðugu og trölltryggu gömlu vina.
Svo varð það, þá er eg frétti lát konunn-
ar, sem nefnd er í fyrirsögn þessarar grein-
ar.
Ögn Ingibjörg Guðmundsdóttir var fædd
að Sauðadalsá á Vatnsnesi í Húnavatns-
sýslu, dóttir Guðmundar Frímanns Gunn-
arssonar og konu hans Ingibjargar Árna-
dóttur; bjuggu þau hjón lengst af búskapar
tíð sinni á Refsteinsstöðum í Víðidal í sömu
sýslu. Var Guðmundur sá sonur Gunnars
og Magdalenu á Flatnefsstöðum á Vatnsnesi,
missti hann föður sinn á unga aldri, en móð
ir hans giftist aftur; hét seinni maður henn
ar Sigurður. Eignuðust þau mörg börn.
Meðal þeirra var skáldkonan fræga Ólöf
frá Hlöðum. Af þeim systkinum fluttust til
VestuFheims: Job, að Upham, og Jóhann,
að Eyford, N. D., og Kristín Johnson, móð-
ir Skúia Johnson prófessors í Winnipeg. —
En foreldrar Ingibjargar konu Guðmundar
voru Árni og Ingibjörg, ættuð af Vatnsnesi
og bjuggu þar.
Sem fyr segir, bjuggu þau Guðmundur
og Ingibjörg lengst af á Refsteinsstöðum,
þó síðar á Brekku í Húnaþingi og seinast
á Sauðanesi í sömu sýslu. Var Ögn uppalin
hjá foreldrum sínum þangað til hún missti
móður sína að Sauðanesi árið 1890. Tók
hún þá við húsfreyjustöðu heimilisins fyrír
föður sinn, þá' 25 ára gömul, sem var vanda
söm og ábyrgðarmikil staða, þar sem sex
börn voru í heimili, fyrir utan fleira og
færra vinnufólk. Á heimilinu voru það 4
alsystkini hennar, ein hálfsystir og ein fóst,
ursystir. Og þar sem Ögn var ekki sterk
að heilsu, þótti alveg dásamlegt hversu vel
henni tókst að leysa starf sitt af hendi, og
engum hefði betur getað tekist að ganga
barnahópnum í móðurstað, því meiri um-
hyggju og betri stjórn hefði engin móðir
gétað sýnt sínum eigin börnum; einlæg ást
hennar og umhyggja var því alveg jöfn til
litlu hálfsysturinnar og föðurlausu litlu
stúlkunnar, sem til hennar eigin alsystkina.
Snemma varð Ögn foreldrum sínum
samtaka að rausn og höfðingsskap við gesti
og gangandi. Varð því engin breyting á því
á Sauðanesi, þá er Ögn tók við húsmóður-
störfum. Þangað komu margir; bæði var
bærinn í þjóðbraut, og allir voru velkomn-
ir og öllum veittur hinn bezti beini. Tókst
þeim feðginum líka mörgum betur að gera
vetrarkvöldin skemtileg fyrir gesti sína, því
bæði voru þau ljóðmælt og mætum gáfum
gædd.
Systkini Agnar, sem til fullorðins ára
lifðu, voru (talin eftir aldri): Sigurður
Tryggvi, ógiftur, býr í San Francisco; Gunn
ar Júlíus, giftur, býr í Los Angeles;-Ingi-
mundur Leví, giftur og dó að Akra, N. D.,
fyrir kringum 20 árum síðan; Agnar Bragi,
giftur á íslandi; Jónína, gift og dó fyrir ári
síðan í Chicago; Kristín Árný, gift kona í
Chicago; fóstursystir Oddrún, gift kona í
Seattle, kona Ólafs Bjarnasonar þar.
Sem fyr segir, var Ögn fædd að Sauða-
dalsá 18. ágúst 1864. Giftist hún á íslandi
árið 1897, Magnúsi Magnússyni ættuðum
úr Árnessýslu. Fluttust þau vestur um haf
árið 1900, til Hamilton N. D., , þar sem þau
bjuggu eitt ár. Þaðan fluttust þau til Point
Roberts, Wash.; þar námu þau land, hvar
þau bjuggu út allan sinn samvistartíma'. —
Eignuðust þau hjón þrjá sonu, sem allir lifa
og syrgja sína heitt elskuðu móður. Þeir
eru: Sigurður Tryggvi, tannlæknir í Seattle;
Guðmundur Frímann, bifreiðakaupmaður í
Seattle, og Agnar, stúdent á háskólanum
í Seattle, Wash.; allt myndarmenn og gervi-
legir.
Ögn var kona einkennileg að mörgu leyti.
Var hún að upplagi gáfuð, en naut lítillar
menntunar; hafði hún mjög gott vit á ljóða
gerð, og kunni afarmikið af ljóðum, og
mátti heita stálminnug á þau. Að skapferli
var hún hreinlynd og einlæg, oft gamansöm
í orðum, hafði til að vera ofurlítið hæðin
og meinfyndin, og orðhnittin í sinn hóp. —
Hún var afarhjálpsöm og gjöful og brjóst-
góð við allt og alla, sem hún hélt að eitt-
hvað ættu bágt, og langaði helzt til allra böl
að bæta; nutu því oft menn og málleysingj-
ar hennar umönnunar. Þarf því varla að
taka það fram, að hún var framúrskarandi
umhyggjusöm ög indæl móðir.
Ögn var lítil kona vexti; þótti fríð að and-
litsfalli, með blá, stór og skær augu, stórt,
hátt og höfðinglegt enni, frekar stórt nef
en smáfen munn og netta höku; með afar-
mikið gulbjart hár, áður en hinn hærri ald-
ur setti sitt fjármark á það. Alla æfi sína
var hún heilsutæp, en bar sín veikindi oft-«j
með undra þolinmæði.
Ögn var ákveðin trúkona, og sýna ijóð
hennar það glöggt. Samt gat hún ekki fylgst
með hinni úreltu orþódoxtrú. Hún hafði
sterka guðstrú og skoðaði drottinn svo góð
an og fullkominn, að henni var ekki mögu-
legt að samþýðast útskjúfunar- og helvítis-
kenningunni; trúði hún á meiri kærleik
guðs til mannanna en útskúfunarkenningin
leyfir að gera. Ekki mun hún hafa tilheyrt
neinum söfnuði í þessu landi; taldi sig of
vantrúaða til þess, þar sem hún hafði þá
aldrei tækifæri að geta tilheyrt Únítara-
kirkjufélagsskap. Eftir því sem eg bezt
vissi, mun það hafa verið næst hennar sann
færingu, eins og afarmargra Islendinga, er
láta skynsemi og einlægni við sjálfa sig og
aðra ráða fyrir fortölum eða blindu fylgi
annara.
Þann 16. janúar s.l. fluttist Ögn frá Point
Roberts til Seattle. Skömmu síðar veiktist
yngsti sonur hennar, og stundaði hún hann
og hjúkraði honum, þar til hún sjálf veikf-
ist af samskonar veiki, “flú”. Var hún sjálf
veik í 9 daga, þar til hún fékk sína síðustu
hvíld þann 10. febr. s. 1., og var jarðsungin í
Seattle 5 dögum síðar.
Ögn var orðin þreytt að lifa; voru veikindi
og önnur óliöpp eðlileg orsök þess. Hefir
hvíldin orðið henni dýrmæt stund og breyt-
ingin henni velkomin.
Mun hennar hreina og einlæga minning
iifa lengi hjá þeim, sem þekktu hana bezt.
(Einn af þeim sem þekktu Ögn.)
námsskeiöið í Konstanz, 200 sænskar' c0)'
krónur aukreitis fyrir Italíuferöina,! I
eða fyrir allai ferðina 500 sænskar =
kránur.*! I þessu eru innjfaldar I
járnbrautarferðir frá Málmey suður 9
og aftu rnorður til Innsbruck, með I
fæði og gistingu, allri dvöl og |
, | kennslu í Konstnnz og smáferðum 9
I þar, 3. flokks vagnar í Þýzkalandi og I
Sviss, 2. flokks í Italiu. Allur aðbún ,9
aður var góður, tveir og tveir voru I
saman um herbergi, og stjórn áreiöan 1 2
leg og í bezta lagi. Velvijd og vin— j|
átta Konstanzbúa við gestina var ein Z
stök, og bjuggu allir á heimilum |
iborgarmanna. Nær 100 manns hafa 2
verið í Konstanz, en 60—70 i Italíu |
ferðunum. j |
Til samartburðar um verðið má |
geta þess, að ferðaskrifstofa Benn—j |
etts í Osló gekkst fyrir 1 talíuför | J
kennara í fyrrasumar, sem auglýst J |
var meðal kennara hér. Var það á—: f
líka för og þetta, að frátekinni dvöl-j A
inni i Konstanz, farið sem' hraðast i f
varð suður um Þýzkaland og Sviss og j |
norður aftru, en kóstaði þó um 1000 I
kiónur sænskar. Þessar ferðir
Lundbergs eru ótrúlega ódýrar.
Nú efnir Lundberg enn til nýrrar
farar í sumar, og er islenzkum kenn J !
urum boðin þátttaka. Förinni verð- |
ur hagað líkt og verið hefir, en ?
*) $133.00. — Ritst'j. *
A Strong Reliable
Business School
MORE THAN 1000 ICELANDIC STUDENTS
HAVE ATTENDED THE SUCCESS BUSINESS
COLLEGE OF WINNIPEG SINCE 1909
It will pay you again and again to train in Winnipeg
where employment is at its best and where you can
attend the SUCCESS BUSNINESS COLLEGE whose
graduates are given preference by thousands of em-
ployers and where you can step right from school into
a good position as soon as your coure is finished. The
SUCCESS BUSINESS COLLEGE, Winnipeg, is a strong,
reliable school—its superior servicec has resulted in its
annual enrollment greatly exceeding the combined year-
lyattendance of all other Business Colleges in the whole
province of Manitoba. Open all the year. Enroll ot
any time. Write for free prospectus.
The

BUSINESS COLLEGE, Limited
385 /2 Portage Ave.—Winnipeg, Man:

►C0
Suðurför norrænna
kennara.
Með tilliti til 1930, og hringferð—
arinrtar ntiklu, er séra Rögnvaldur
lagði til að farin yrði þá, rná sjá á
þessari grein, að ekki er geysidýrt að
ferðast um Evrópu, ef hyggilega er
ráðstafað. — Ritstj.)
Ltlnclberg heitir maður. Hann er
kennari í Málmey í Svíþjóð. Hann
er maður v iðförull, hugsjónamaður
og hinn bezti drengur. Hann hefir
verið á þinigi Svía og fyrirsvarsmað
ur í mörgum greinum í sinni stétt.
Hann hefir nú seinustu árin geng
ist fyrir því, að norrænir kennarar
hafa tekið sig upp í sumarleyfi sinu
og sótt nántsskeið suður i Þýzkalandi,
fyrst i Greifswald i Prússlandi, en
síðan í Konstanz suður við Bodens-
vatn. Það var fyrsta tiiefni þessa
að þýzkur ntaður gekkst fyrir slík—
uni námsskeiðum. En hann rak þetta
sem gróðafyrírjtæki. og varð þetta
því dýrara en vera þurfti. Tók þá
Lundberg til sinna ráða, náði saan—
vinnu við þýzka kennarafélagið og
tók tipp forustu þessara nánisferða.
Námsferðunum hefir verið hagað
svo, tveim hinum síðustu, að dvalið
var i Konstanz um þriggja vikna
tíma. Hefir námsefnið verið eink-
um þýzk tunga, en auk þess kennslu-
aðferðir og skólahættir i fyrirmynd-
arskóla þar. Auk þess er mfkið af'
ferðtim um fagra staði i nágrenninu
og suður i Sviss, en landamæri Sviss
og Þýzkalands liggja eftír götunum
í Konstanz, sunnan megin Rínar. En
bærinn stendur við árósinn, þar sem
Rin fellur úr Bodensvatni. Er þar
hinn fegursti staður. Bærinn er lít—
ill og gamall, engir sporvagnar og
enginn stórbæjaerill, trjágarðar, skóg
ar, sundskálar og hljómlistalíf.
Eftir námsskeiðið i Konstanz var
farið til Italíu, suður uni Sviss, um
Vierwald-stetter Jiéruðin, Gottihards-
b’"autin til Milano, Róm, Napoli,
Pompei, Capri, Vesuvius, Florenz og
Feneyja, en þaðan til Innsforuck í
Tyrol, og var þar ferðinni slitið. —
Þessi ferð stóð um þrjár vikur.
Verð var 300 sænska.r krónur fyrir
Samningur meðal Sveitunga
Hérna er sönn saga.
Árið 1922 mynduðu tóbaksræktunarmenn í Kentucky og Tennessee sölusam-
lag. Samlagið náði undireins í hærra verð en þeir höfðu áður fengið frá kaup-
mönnum. Það neyddi kaupmenn til að hækka sig og borga betur. Samlagið
reyndist svo vel, að margir samlagsmenn héldu, að þetta hærra verð gætu þeir
nú fengið án Samlagsins, og þá peningana “alla í einu”. Fóru því margir til og
báðu um lausn frá samningum við Samlagið, er varð til þess, að það varð að
slíta því. En því var ekki fyr lokið, en verðið féll, svo að fyrir uppskeruna árið
1925, fengu bændur réttan helming verðs við það sem þeir höfðu dlður verið að
fá meðan að samlagið stóð. Kaupmenn rufu samninga sína við bændur, til þess
að ná í ódýrara tóbak. Var þá hafin hreyfing á ný meðal bænda að stofna Sam-
lagið aftur. Er það nú tekið aftur til star fa með öllum hinum upphaflegu félags-
mönnum, að viðbættum 4845 nýjum félögum, er gengu í það, þegar þeir sáu hvað
gerðist. ViS það að fella Samlagið, töpuðu bændur á einu ári rúmum 10,000,900
dollara.
Teflið ekki upp á óvissu-Það er of dýru verði keypt*
Hveitisamlagið er eina trygging vestan bænda fyrir því, að fá það verð fyrir
framleiðslu sína, sem hún er virði. Þess végna hefir Samlagið líka vaxið,
Athugið þessar tölur Samlagsbænda i Manitoba:—
1924 1925 1926 1927 1928
?
7,600 13,000 17,000 19,000 undir yður komið
Og gleymið því heldur ekki, að vér erum í sambandi við 120,000 kornyrkju-
bændur í hinum akuryrkju-fylkjunum.
Innskriftir í Samlagið hefjast að nýju 15 júní*
Manitoba, Saskatchewan og Alberta munu þá taka til óspilltra mála, Sas-
katchewan þegar byrjað og fullur helmingiir búinn að endurskrifa sig. Sýnum
nágrönnum vorum að vér séum ekki þeirra eftirbátar, heldur óskiftir styrktar-
menn samlagsins bæði fyrst og seinast.
Minnist þess
Það er annað tveggja, að gera samninga um lengri tíma við meðyrkj-
endur yðar, eða að hlíta lífstíðaránauð kornkaupmanna Þér eigið um að velja.
Verið samtaka—Vinnið saman—Endurnýjið samninginn.
Styðjið að því að 100 af hverju 100 bænda gangi í
MANITOBA HVEITISOLU-SAMLAGIÐ
vss