Heimskringla - 22.06.1927, Blaðsíða 6

BLAÐSIÐA.
HBIMSKRIN Q L A
WINNIPEG 22. JÚNÍ 1927.
Almennings Álit.
En Conrad Lagrange lokaði dyrunum með
ægð. ...
“Eg held, frú Taine,” sagði hann mjog þur-
ega, “að þér muni þykja það talsvert mikils-
ert, sem ungfrú Willard setlar að segja þer.
“Ojæja, látum það svo vera,” svaraði konan
>g reyndi að taka öllu með ró. Sýnilega liefir
)ú heyrt það, sem eg sagði skjólstæðing þín-
ím?”
Rithöfundurinn svaraði:
“Já, við heyrðum það. Eg get hrósað þér
fyrir það, hvað þú komst vel og greinilega að
arði.” . (
“Þökk fyrir, ’ hreytti hún út úr ser. ' Eg
sé að þú þykist ennþá ábyrgðarfullur fyrir gerð
um vinar þíns. Þú getur sagt skjólstæðing þín
um, hvort eg muni hafa rétt eða rangt fyrir mér
með afleiðingarnar af hinni listamannlegu sam
vizkusemi hans.”
“Herra King veit að þú hefir rétt fyrir þér.
Og þú hefir sannarlega ekki farið frekt í sakir.
j>að er ömurlegur sannleikur—sannleikur eigi að
síður, að því sem bezt er gert, er oft haldið
leyndu — og hin beztu og göfugustu verk fá
ekki viðurkenningu, vegna þeirra sömu afla og
áhrifa, er koma hinum óverðugu á framfæri.
Þú hefir vafalaust þau áhrif, er þú stærir þig
af, frú Taine, — en —”
“En hvað?’ sagði hún sigri hrósandi. “Þú
heldur að eg muni hika við að neyta áhrifa
minna?”
“Eg veit að þú notar þau ekki í þessu til-
felli,” var hið óvænta svar.
Hún hló háðslega.
“Og því ekki? Hvaðer á móti því? ’
“Það eina í heiminum, sem þú óttast, frú,”
svaraði Conrad Lagrange, — “augu heimsins —
almAmingsálitið.”
Aaron King hlustaði eins og þrumulostinn.
“Eg verð að biðja fyrirgefningar, en eg
hekl að eg skilji ekki hvað þú átt við,’ sagði frú
Taine kuldalega.
“Nei. En það er það, sem ungfrú Willard
ælar að útskýra,” svaraði rithöfundurinn.
Frú Taine sneri sér drembilega að konunni
með afmyndaða andlitið.
“Og hvað getur þessi konræfill sagt við
nokkru, sem eg vil koma í framkvæmd?”
“Áttu enga meðaumkvun eða hjartagæði til,
frú?” sagði Myra Willard þýðlega. “Býr þú að
eins yfir grimd og sjálfselsku?”
“Hafðu engin móðgunaryrði í frammi,”’
hreytti hin út úr sér. — “Segðu það sem þú ætlar
að segja, og segðu það fljótt!”
Myra Willard færði sig nær konunni, og
horfði lengi og grandgæfilega í augu hennar.
Hin horfði á móti, með dramblátssemis- og
kæruleysissvip á fríða andlitinu.
“Mér hefir tekið sárt til þín,’ sagði Myra Wil-
lard með hægð. “Eg hefi ekki óskað eftir því,
að þurfa að segja það, sem eg geri uppskátt nú;
en eg veit um það, sem þú sagðir við Sibyl hér á
verkstæðinu, og eg heyrði það, sem þú sagðir
við herra King fyrir fáum mínútum síðan. Og
eg get ekki þagað lengur.”
“Haltu áfram,” sagði frú Taine stuttlega, —
“segðu það sem þú hefir að segja og ljúktu
j)ví af.”
Myra Willard hlýddi.
-•prú Taine; fyrir tuttugu og sex árum síðan
náði fjárhaldsmaður þinn — faðir James Rut-
lidge, ástum ungrar stúlku. Það gerir ekkert
til, hver hún var. Hún var íögur sýnum og sak-
laus. Það var ógæfa hennar.
Fegurð og sakleysi leiða og af sér sorg
og sársauka, frú, í heimi, þar sem of margir
menn eru eins og hr. Rutlidge og sonur hans.
Unga stúlkan hélt (hún vissi ekki hið rétta nafn
hans), að maðurinn, sem hún unni, væri rétt-
mætur elskhugi hennar. Hún vissi ekki annað
en hún giftist honum á löglegan hátt.
Henni fæddist barn, og hún hélt að hún væri
lögleg eiginkona — og hin,unga móðir var ham-
ingjusöm. En hanjingja hennar varaði skamt.
Hún var fljótlega vakin upp af sælucjraumum
sínum. Hin unga móðir hélt á barninu sínu í
fanginu, og söng við það, eins og hamingjusamar
mæður gera, þegar ókunn kona kom einu sinni
inn úr opnum dyrum herbergis hennar. Það
var forkunnar fögur kona og skrautlega búin.
En andlit hennar var afmyndað af reiði og sárs-
auka. Hin unga móðir skildi hvorki upp né nið-
ur í þessu. Hún vissi ekki þá, að konan var frú
Rutlidge —hin löglega eiginkona mannsins, sem
var faðir að barninu hennar. Hún komst að
|)ví síðar. Konan í dyrunum lyfti handleggnum
eins og hún ætlaði að kasta einhverju, og móðir
in beygði höfuðið eins og óafvitandi, til að
verja barnið sitt. Og í sama bili fann hún eitt-
hvað snerta andlit sitt og háls, sem brendi eins
og eldur. Hún hljóðaði upp yfir sig af kvölunum
og féjl í ómegin.
Um framhald sögunnar gerir lítið til. Eg
held að hin særða móðir hafi verið flutt á sjúkra
húsið. Þegar hún fékk ráð og rænu aftur, fékk
hún að vita, að frú Rutlidge var dáin — hafði
framið sjálfsmorð. Seinna tók herra Rutlidge
barnið til að ala upp eins og skjólstæðing sinn,
og lét umheiminn ekki annað vita, en að barnið
æri dóttir ættingja síns, er dáð hefði þegar
hún fæddist.
Þú verður að skilja það, að þegar hin af-
myndaða móðir fékk að vita sannleikann, á-
kvað hún að það myndi vera bezt fyrir framtíð
barnsins hennar, að öllum atvikum í sambandi
við fæðingu þess væri haldið leyndum. Hinn
ríki herra Rutlidge hafði ástæðu til að ala skjól-
stæðing sinn upp eins og ríkismannsbarn. Litla
stúlkan myndi verða aðnjótandi mentunar ;og
góðs uppeldis, og enginn blettur falla á nafn
hennar; ungu móðurinni fanst hún mega til
með að fórna einhverju fyrir barnið sitt, og að
gera ekkert tilkall til þess, var hið eina, sem hún
gat gert undir kringumstæðunum — þg svo
hvarf hún.
“Frú,” sagði Myra Willard með hægð, um
leið og hún lauk við söguna. “Ofurlítið af eitur
sýrunni, sem brenndi andlit móðurinnar, féll á'
aðra öxl óskilgetna barnsins.”
“Guð minn góður!” hrópaði listmálarinn.
“Á meðan á sögunni stóð, stóð frú Taine
eins og þrumulostin. Þegar sögunni var lokið
starði hún eins og dáleidd á hið afskræmda
andlit konunnar, yfirkomin af skelfingu, og eins
og óafvitandi hreyfði hendurnar til að losa um
kjóltreyjuna frá hálsinum. Hún starði eins og
tbfruð áhið hræðilega útleikna andlit Myru Wil-
lard, hneppti frá sér treyjunni og sýndi þeim
hægri öxl sína bera, er á var breitt ör — sömu
tegundar og á andliti móður hennar.
Myra Willard gekk nokkur skref í áttina til
hennar. Móðurtilfinnlngarnar báru hana ofur-
liði.
“Litla barnið mitt! — Aumingja litla stúlk-
an mín!” \
Þessi orð vöktu frú Taine af því leiðsludái,
sem hún virtist hafa verið í. Hún færði sig
aftur á bak, og kuldi og ósveigjanlegt dramb
lýsti sér í svip hennar og hreyfingium. Hún
sneri sér að Conrad Lagrange.
“Ef til vill gerir þú svo vel og segir mér,
livers vegna þú geröir þetta,” sagði hún um
leið og hún lagaði afturbúning sinn.
Myra Willard sneri sér undan og hneig
niður í stól, föl og titrandi..
Aaron King hraðaði sér til hennar og lagði
hendina mjúklega á öxl hennar, og þau biðu
eftir að rithöfunduririn svaraði spurningunni.
“Ungfrú Willard sagði þessa sögu af því eg
bað hana þess,” sagði Conrad Lagrange. “Eg
bað hana að segja söguna, af því að með henni
fæ eg vopn, sem eg get varið með tvær mann-
eskjur, sem mér eru kærari en allt annað í
himinum.’,’
“Eg þykist vita að þú sért ennþá að leika
ráðhollan vin,” sagði frú Taine storkandi.
“Það er einmitt það, frú. Það vill svo til, að
eg var fréttaritari við vist dagblað, þegar þess-
ir atburðÍTj sem nýlega hefir verið sagt frá,
gerðust. Eg ritaði söguna til prentunar; — eg
get bætt því við, að þessi saga var byrjunin á
því, hve mkiði álit mér tókst að komast í sem
blaðamaður; fram úr því fór eg einnig að leggja
fyrir mig ritstörf að fullu og öllu, og náði síð-
an þeirri viðurkenningu sem rithöfundur, sem
þér er kunnugt um„ Eg þekki dagblaðastarfið
til hlítar, frú Taine. Eg veit að sagan, sem þú
heyrðir nýlega, er sönn. Og fyrirgefðu mér, þótt
eg segi, að eg veit hvernig á að skrifa skemti-
legar hneykslissögur í dagblöð, svo að þær' verði
vinsælar og víðlesnar — og varla myndi það
spilla fyrir, ef nafn mitt stæði þar undir. Haltu
bara áfram og komdu hötunum þínum í fram-
kvæmd, og eg lofa því, að eg skal senda þessa
sögu, skrifaða af mér í öllum sínum glæsilega
búningi, senda hana til hvers einasta dagblaðs
í landinu, og sjá um að hún verði birt og lesin.
Geturðu ekki gizkað á hvernig fyrirsagnirnar
verða? “Stórkostlegt leyndarmál leitt í ljós.”
“Leyndardómurinn um heröar hinnar fögru frú
Taine”. Hvers vegna leiðtogi félagslífsins vildi
ekki vera í fleygnum kjólum”. “Ætterni hinnar
fögru frú Taine” Skilurðu hvað eg er að fara
með, frú? Beittu valdi þínu og áhrifum til þess
að spilla fyrir herra King á lista- og frægðar-
braut hans, eða notaðu ekki áhrif þín til að
afturkalla þær lygar, sem þú hefir nú þegar
komið af stað, um framkomu og mannorð ung-
frú Andrés; eg skal beita öllu pennavaldi mínu
og áhrifum mínum sem Titsnillings, til þess að
láta augu heimsins sjá þig, eins og raun og
veru ert.” '
Eitt augnablik horfði konan þrjóskulega á
hann. En þegar hún greip og skildi til fulls al-
vöruna í hótunum hans, hneigði hún höfuðið til
samþykkis. í
Conrad Lagrange, opnaði dyrnar. Þegar
unga konan fór út, stóð Myra Willard upp, og
breiddi út faðminn, titrandi á beinunum.
En frú Taine leit ekki um öxl, en hélt í
flýti út að bifreiðinni, sem beið fyrir framan
húsið.
4€. KAPÍTULI.
Sigur Aarons King.
%
Vetrarmánuðirnir voru liðnir.
Aaron King sat fyrir framan mynd sína, er
var lokið. Litirnir voru ekki orðnir þurrir á
málverkinu, sem í dag skipar öndvegið í pinu
af stærstu málverkasöinum heimsins. Málar-
inn hafði gert þessa mynd með allri þeirri list-
hneigð og snilldargáfu, sem í honum bjó. Hver
einasti dráttur þessa meistaraverks sýndi það
og sannaði. Hann hafði setið heila klukkustund
fyrir framan málverkið, með burstann í hend-
inni, án þess að snerta það. Hann gat ekki meira
gert — engu við bætt. Hann Jagði tæki sín til
hliðar, gekk yfir að skrifborðinu og tók bréfa-
böggul móður sinnar upp úr skúffu. ■ 'Hann færði
stóran hægindastól til, og settist fyrir framan
myndina.
Meðan liann las hvert bréfið á fætur öðru,
varð honum oft litið á hina fullgerðu mynd. —
Þegaráiann var að lesa síðasta bréfið, kom Con-
rad Lagrange inn á verkstæðið, og var Czar á
hælum honum, sem venjulegt var. Á hverjum
degi, meðan verKið stóð yfir, hafði rithöfundur-
inn séð myndina fríkka og fullkomnast á allan
hátt. Hann talaði ekkert um hana nú, þegar
lienni var lokið.
“Jæja, drengur minn,” sagði liann — “far-
inn að lesa gömlu bréfin aftur?”
Listmálarinn strauk silkimjúka liálsinn á
hundinum, þegar Czar lagði hausinn upp á kné
hans, og svaraði: í
“Já. Eg lauk við myndina fyrir tveimur
klukkutímum síðan. Eg liefi veriö að halda sýn-
ingu á henni — aleinn” — sagði hann og las
kafla úr bréfinu.
“Það er eðlilegt og sjálfsagt fyrir þig, sonur
minn, að vera metorðagjarn. Eg gæti ekki hugs-
að mér þig öðruvísi. Þeir sem ekki hafa sterka
þrá til að ná einhverju liáu og mikilsverðu tak-
marki í lífinu, verða viljalaus og stefnulaus flök
á ólgusjó lífsins, og fyrirlitlegastur af öllum er
sá, sem hefir ekki manndóm til þess að leggja
neinn skerf til mannlífsbaráttunnar, en lifir að-
eins á annara striti og kröftum. En metorða-
girndin, drengur minn, er eins og aðrar gáfur,
sem eiga að hækka mann og göfga. Hún verð-
ur áð vera göfug, og henni verður að vera vel
stjórnað. Að berjast til valda og metorða, án
þess að vilja bera ábyrgðina á því, er maður sæk
ist eftir, er fyrirlitlegt. Eg veit, að einhverntíma
Iærir þú af reynslunni að skilja, að slík met
orðagirnd er bölvun en ekki blessun. Það er
bölvun, er virðist ríkja nú á tímum, og verði ekk
ert aðgert, mun hún eitra og sýkja komandi
kynslóðir. — Af því eg þrái, að metorðagirnd og
framsóknarbarátta þín, Aaron, séu hreinar og
göfugar hvatir, bið eg þig þess að fullnaðarpróf
hvers einasta verks, sem þú lýkur við, sé það, að
þú hafir réttmætt yndi af því, og að þú fyrir-
verðir þig ekki fyrir, að setjast aleinn niður fyrir
framan verk þitt.'og gagnrýna það. Hvorki list-
dómarar, yfirvöld, almenningsdómur — lög eða
trúarbrögð, mega kveða upp fullnaðardóm yfir
því, sem þú gerir, heldur þú sjálfur. Og það er
einnig sannleikur, sonur minn, að ef þú ert sjálf-
um þér trúr, þá muntu lifa og deyja eins og sann
ur maður.”
“Og það er þetta,” liélt ritliöfundurinn á-
fram, sem var svo frægur í augum heimsins, en
lítilmótlegur í sínum eigin augum — “sem hún
reyndi að koma mér til að trúa, þegar við vor-
um saman sem unglingar. En eg vildi ekki —
vildi ekki fara eftir því. Eg hélt, að ef eg reyndi
að ávinna mér frægð og heiður í augum heims-
ins, þá myndi hún-------”
Ilann hætti í miðri setningu.
“En þú hefir orðið þess valdandi, að eg hefi
fariö að ráðleggingum móður minnar, vinur
minn,” sagði listmálarinn innilega. “Þú hefir
opnað augu mín. Þú hefir hjálpað mér til þess
að skilja móður niína. Það hefði eg aldrei ork-
að að gera einn.”
Conrad Lagrange brosti.
“Ef til vill,” sagði hann, “getur vont dæmi
stundum leitt til góðrar eftirbreytni. En haltu
áfram með einkasýninguna þína. Eg skal ekki
trufla þig meira. Komdu, Czar.”
Þrátt fyrir mótmæli málarans, fór liann út
úr vinnustofunni.
Meðan listmálarinn var að léggja bréfin til
geymslu niður í skrifborðsskúffuna aftur, voru
þeir rithöfundurinn og Czar á leiðinni gegnum
rósagarðinn og gulleplalundinn beint yfir að litla
húsinu, er nágrannar þeirra bjuggu í. Þeir gengu
svo hratt, eins ogf þeir ættu brýnt erindi.
Sibyl og Myra Willard sátu á svölunum.
“Komdu sæll, nágranni góður!” kallaði
stúlkan, þegar rithöfundurinn, langur og lura-
legur, kom í ljósmál. “Það er eins og þú hafir
einhverjar fréttir að færa. Hvað er hið nýjasta
sem þú getur sagt okkur?”
“Því er lokiö,” sagði Conrad Lagrange, og
tók hinni þýðlegu kveðju Myru, og settist á stól-
inn, sem hún bauð honum.
“Málverkið?” spurði unga stúlkan áköf og
roði hljóp fram í kinnarnar. “Hefir liann lokið
við málverkið?”
“.ia, hann hefir lokið við það,” svaraði rit-
höfundurinn. “Eg skildi við hann rétt áðan;
hann var að gera gælur við það, eins og móðir
við ungbarn.”
Þau hlóu og gerðu að gamni sínu um stund,
en þegar unga stúlkan fór inn í húsið og kom
ekki aftur — — litu hinn frægi rithöfundur og
konan með afmyndaða andlitið, litu brosandi
hvort framan í annað. Og þegar Czar bjó sig
til að fara, og ætlaði fyrir húshornið, sagði eig-
andi hans:
“Czar, það er held eg betra fyrir þig að vera
hérna kyr hjá gamla fólkinu.”
Unga stúlkan gekk í gegnum húsið og fór
út um eldhúsdyrnar — hljóp síðan léttilega gegn
um gulleplalundinn, og að litla hliðinu í horninu
á girðingunni. Eitt augnablik hikaði hún, en
læddist svo varlega inn í rósagarðinn, og lét
bogagöngin skýla sér. Síðan greiddi hún úr
vafningsviðnum„ og horfði í gegnum hann, þar
sem hún gat séð inn á verkstæðið. — Milli stóra
norðurgluggans, og þess er sneri að rósagarð-
inum, var listmálarinn. Hún sá einnig málverkin
tvö á stöndunum. En Aaron King var ekki að
horfa á þá myndina, er hann hafði rétt lokið við.
Hann sat fyrir framan liina myndina, sem hann
hafði óafvitandi máiað, ekki aðeins sanna og
rétta hina yndislegu fegurð ungu stúlkunnar, er
hafði staðið meðal rósanna með útréttar hendur,
heldur liafði hann einnig málað inn í myndina
þá lireinu og heitu ást, er hann bar til Sibyl
Andrés.
Sibyl hló lágt og dró sig í hlé. Hún fór
yfir þveran garðinn í flýti, og einu augnabliki
síðar nam hún staðar við verkstæðisdyrnar. Hún
stóð þar liikandi ofurlitla stund — þá ýtti
hún hurðinni opinni ofur hægt — svo hægt, að
listmálarinn, sem var niðursokinn í dagdrauma
sína, heyrði ekki þegar hún opnaði dyrnar. —
Dálitla stund stóð hún kyr og horfði á hann; þá
gekk hún fáein skref í áttina til hans. — Þá var
eins og listmálarinn fyndi til nálægðar hennar;
— hann hrökk við og leit í kringum sig.
Hún stóð í sömu afstöðu, og hún hafði ver-
ið í á myndinni, með útréttar hendur og með
yndislegt bros á vörum og gleðiljóma í augun-
um.
Um leið og hann stóð upp af stólnum fyrir
framan málverkið, féll hún í opinn faðm hans.
Fáum dögum síðar fór fram kyrlát gifting-
arathöfn á hinu gamla æskuheimili Silbyl, uppi í
fjöllunum. Auk brúðhjónanna og prestsins, voru
ekki aðrir viðstaddir þar en Brian Oakley og
kona hans, Conrad Lagrange og Myra Willard.
Þessir vinir höfðu útbúið gamla bústaðinn
handa ungu hjónunum, til þess að eyða þar
hveitibrauðsdögunum, og eftir að hafa neytt
einfaldrar máltíðar eftir hjónavígsluna héldu
þessi fjögur í hóp niður gjána til stöðvarinnar,
Á staðnum, þar sem gamli vegurinn beygðist
í kringum Cedar-þykknið, þar sem listmálarinn
hafði fyrstvséð ungu stúlkuna,' stóðu þau Sibyl
og Aaron, héldust í hendur og horfðu á eftir hin
um, sem voru að fara. — Eftir að þau voru
komin yfir hið beljandi Clear Creek vatnsfall,
sneru þau sér við til þess að veifa liöttum og
vasaklútum í kveðjuskyni; og hin tvö, er stóðu
í skugga Cedartrjánna, veifuðu á móti. Czar
flutti sínar hamingjuóskir með því að gelta af
kæti, og vagninn hvarf inn í skógarþykknið.
í stað þess að snúa aftur til hússins á bak
við þau, héldu ungu hjónin þegjandi, eins og þeim
hefði dottið báðum það sama í hug — héldu af
stað niður gjána. Að lítilli stundu liöinni stóðu
þau í gamla rjóðrinu, þar sem gömlu, tignarlegu
Cedartrén minntu á fornar sælustundir elskend-
anna; þar sem sólargeislarnir féllu á ská gegn-
um skrúðgrænt limið.
Og sólargeislarnir skinu einkennilega ynd-
islega á vafningsviðarbogagöngin, granitklöpp-
ina og uppsprettulindina, þakta vatnaliljum. Og
hátíðleg og friðsæl þögn og helgi hvíldi yfir
staðnum, eins og í dómkirkju —: en hinn fjarlægi
straumfallsniður barst að eyrum, eins og yndis-
legur organhljómur úr fjarlægð.
Sibyl, sem var klædd brúna fjallabúningnum
sínum, sat á klöppinni, þegar listmálarinn sagði
þýðlega:
“Sjáðu!”
Hún leit í áttina, sem hann benti henni,
og kom auga á tvö skrautleg fiðrildi — ef til vilt
voru það hin sömu, er þau höfðu séð áður svífa
í ótal bu'gðum við endann á skógargögngunum.
Stúlkan horfði á flug þeirra kafrjóð í kinnum
og með hálfopnar varir. Og þegar þessi indælu
fiðrildi svifu fyrir ofan höfuðið á henni, reis hún
á fætur og byrjaði að dansa, með nálega ens
svifléttum og yndislegum hreyfingum, eins og
hinar vængjuðu verur. Fiðrildin — þetta tákn
sakleysis og hreinleika — hurfu út fyrir trjá-
vegginn. Unga stúlkan leit til eiginmánns síns
með geislandi augnaráði, og yndislegu brosi.
Hann breiddi út faðminn, og hún hvíldi höf-
uðið við brjóst hans.
ENDIR.
Næsta blað verður að mestu lagt undir rit-
gerðir og og fregnir um hina miklu sambands-
hátíð Canadaríkis, er fram fer dagana 1.—3.
júlí n.k., til minningar um 60 ára afmæli fylkja-
sambandsins. -Vonast er eftir, að blaðið geti
flutt fjölda margar myndir af merkum sögu-
legum atburðum þjóðarinnar, ennfremur af
nafntouguðum stjórnmálamönnum, er uppi hafa
verið meðal þjóðarinnar á þessum tíma, og einn
ig myndir, er sýna framfarir í iðnaði, búnaði og
samgöngutækjum innan landsins á þessu tíma-
bili. Fyrir þá skuld verður ekki byrjað á nýrri
sögu fyr en eftir mánaðamótin.