Heimskringla - 19.06.1929, Blaðsíða 7

Heimskringla - 19.06.1929, Blaðsíða 7
WINNIPEG, 19. JÚNl, 1929 HEIMSKRINGLA Þjóðmeuning og Þjóðfélags mein. ir skapgerð og dygSum einstakling- anna — þjóðarinnar í heild. Islenzk þjóð er lítil og fátselk. Ameríkumaðurinn faer ekki skilið hvernig nokkur maður getur lifa'ð á íslandi, og hann getur naumast trúað ag þar skuli ekki vera fram- m morð og rán. Svo vanur er hann orSinn slíkum giæpum, aS honum finnst þeir heyra daglegu Hfi til. Þar seín enginn stelur, þar er sennilega engu til aS stela! En ég leyfi mér aS fullyrSa eitt, og þaS er þetta: AS jafnvel þótt íslcndingar séu bæSi fátækir og fá- mennir, þá standi þeir flestum þjóS- um framar aS dygSum og mannkost- um. ÞaS hafa Canada-lslendingar sýnt Ameríkumönnum, og þaS hefir íslenzk þjóS sýnt útáviS, þótt áhrifa hennar geti aS öSru leyti LítiS. Ekki á ég von á aS öllum Vestur- lslendingum finnist mikiS til um þessi sannindi og litlar líkur til, aS þati fái kveikt dramb- og þjóSernis- hroka i hugsun Islendinga. En þau *ttu sannarlega aS verSa til þess, aS hvetja þá til þess aS efla og hlynna aS íslenzkum dygðum og vera stöSugt á varSbergi gegn sundrandi áhrifum, sem gætu gert hörn þjóSarinnar aS fíflum, svo þau hættu aS krefjast réttar síns. Litla Island á ekki marga fram- tiSarmöguleika, en þaS á möguleika samt. Þótt þaS eigi lítinn auS í jörSu, þá á þaS mikinn andlegan auS. Og ef Islendingar létu sér ekki gleymast hvaS þaS hefir kennt þeim og hefSu jafnan hugfast, aS gildi manns og konu er ekki fólgiS í þvi aS hafa eitthvaS, heldur aS vera eitthvaS, ekki aS þiggja, held- ur aS gefa; ekki aS ríkja, heldur aS þjóna, þá væri þeim og framtíS Is- lands borgiS og þá kynni sá dagur upp aS renna, aS Islendingar yrSu álitnir merkiletgasta þjóSin i heimi. Eg veit ekki hvort þaS verSur nokk- urntíma. , Eg aSeins vona, að þaS verSi; en ef þaS skyldi verSa, þá hafa draumar dr. Helga Péturss rætzt og fengiS festu, og þá yrSi hans minnst, sem merkasta heim- spekingsins og sannorSasta spámanns ins, sem íslendingar hafa nokkru sinni átt. Island er okkar andlega móSir. Þar hafa íslenzku skáldin orS goð- borin ljóS á goSborinni tungu, sem blásiS hafa okkur þolgæSi og þraut- seigju í brjóst, til aS standast kúig- un og kvöl, og hafa aukiS okkur dáSrekki og djörfung til aS krefj- ast réttarins og frelsisins, sem okkur heyrSi til. Fjallkonan igamla, sem staSist hef- ir hamfarir lofts og lagar um ó- þekktar aldir yzt úti á hjara verald- ar, hefir fóstraS okkur og veitt okk- ur skjól. Við barm hennar nak- inn fundum viS ylinn hiS innra, og okkur lærðist aS leggja rækt viS samhugSir hjartans, sem eru grunn- tónar íslenzks eSÍis. VjkiS (y®ur aS gömlu konunni og gamla mann- inum, sem fæddust og ólust upp i faSmi íslenzkrar náttúru og þiS get- I ELKS Hin þriðja árlega sýning Byrjar MÁNUD. 24. JÚNÍ Risavaxnar leiksýningar fara fram tvisvar á degi hverjum Bíll gefinn í verðlaun á hverju kveldi Náið yður í aðgönguseðla tafarlaust iS ekki komist hjá því aS finna hlýj- una og sálarylinn, sem sérkennir þessar gömlu íslenzku sálir, sem ekk- ert eru annaS en manngæzkan og orS heldnin sjálf. Þetta eru mennirnir sem hafa haldiS uppi heiSri Fjall- konunnar út á viS og inn á viS. Þeir hafa greitt veginn fyrir yngri kynslóSinni, hvert sem hún kann aS meta þaS eSa ekki. Þegar þeir eru horfnir af þessari jörS, þá mun minn ing þeirra lifa í hugum allra sammra Islendinga, sem kunna aS meta dygS- ir hjartans og ylriki íslenzks eSlis. Andi þeirra mun vaka yfir velferS okkar fátæku íslenzku þjóSar, svo hún fái ekki lent í þvi forardýki siS- ferSisleysis og spillingar, sem ein- staklingar þessa og annafa undíra- nda lifa nú í, sakir græSgi og met- crSagirndar, sem kann sér ekkert hóf. Eg trúi og vona, aS þaS komi aldrei fyrir. Eg vona aS Islending- ar haldi áfram aS vera þau náttúru- börn, sem þeir eru og hafa ávalt veriS; aS þeir haldi áfram aS dýrka heiSbláma himins og litskrúS ís- lenzks sólarlaigs; aS þeir haldi áfram aS dýrka fegurS fossa og friSsæld fjalla, jöklakyrS og hvitleik jökul- bungunnar. Eg veit, aS þetta gefur þeim ekki þessa heims auSlegS, en þaS göfgar sálina og auSgar andann, svo þeim fæSast andleg mikilmenni. 1631 Warren Ave., Chicago, 111., I apríl, 1929. SÓLSTOFUR Á LESTUM C. N. R. Hinn nýjasti útbúnaSur á lestum Canadian National Railway er glersalur er ferSamenn geta setiS í og notiS sólar og útsýnis á ferSa- laginu. GleriS er þaS sem nefnt er Vitagler, er leyfir fjólugeislunum inn, þessum heilsugjafa sólarljóssins. UtbúnaSur þessi er á lestum milli Winnipeg og Duluth, og vatnalestinni til Port Arthur. Rannsóknir R. C Andrews iVisindin eru sifellt aS rekja sögu lífsins á jörSunni lengra og lengra aftur í tímann. A síSustu árum hafa veriS starfandi ýmsir leiSangrar, sem komist hafa aS merkilegum nið- urstöSum um líf frumheimsins, eink- um í Asíu. Ameríkumenn hafa t. d. gert út mikilsverSar ferSir til Asíu og hafa þar, undir aSal for- ustu Roy Chapman Andrews, veriS gerSar athuganir, sem varpa nýju Ijósi á dýralíf jarðarinnar í fjarri forneskju. A einum staS á Gobi- eyðimörkinni fann einn leiðangurs- manna, Granger, steingerS bein. ViS nánari rannsókn kom í ljós aS þau voru úr risavöxnu frumdýri, sem nú er löngu útdautt, en beinin höfSu varSveizt í jarSlögunum, eins og títt er. ÞaS eru hinar furSulegustu skepn ur, sem menn hafa þannig komist á snoSir um og minna einna mest á frásagnirnar í fornaldarsögunum um ýmsar kynjaskepnur. Hinn svonefndi “Asiatosaurus” hefir til dæmis ver- iS ferlegasta skepna, sem menn vita um á jörðinni, miklu stærri og sterk- ari en til dæmis fíll, afturfæturnir afar sterkir ag stórir og einnig háls- inn langur Og þreklegur, en höfuS- iS fremur lítið í samanburSi viS aSra líkamshluta. Aftur á móti hefir til dæmis svonefndur “Prodein- oden” veriS afar hausstór. Vísindin telja sig vera komin óra- langt aftur í tímann með þessum síðustu rannsóknum, eða máske um 150 miljónir ára. FræSimenn skifta þá jarSsögunni og lífssögunni í ýms tímabil. AS því er dýralífiS snert- ir er þessu aðallega skift þannig samkvæmt töflu professor Osborn, í siSasta hefti af Natural History í New York). Fyrst er öld ýmsra skriSdýra, á júratíma jarSsögunnar og talin ná yfir um 100 miljónir ára. Frá þessum timum hafa fund ist leyfar ýmsra svonefndra “dino- saura.” Þá koma aldir spendýr- anna og ná, meS margvislegum breyt- ingum og afbrigSum, yfir ca. 54 milj. ára á aS gizka, eSa yfir jarSsögu- tímana frá eocene til pSiocþene tíma. Frá þvi síSast á þessum tímum hafa fundist leyfar hrossa og úlfalda. SiSustu miljón árin (pleistocene-timi jarSsögunnar) er svo að lokum talið tímabil manns- ins. Enn er margt óunniS í rannsóknum þeim, sem að þessu lúta og sjálfsagt eiga þær eftir aS leiSa margt merki- legt í ljós um furðulegt frumaldalíf sem blómgast hefir þar sem nú er auðn og tóm. Þess vegna lýkur professor Osborn frásögn sinni um þetta nieS því aS minna á 35. kapí- tula í spádómijljlk Jesaja: Eyði- mörkin ag hiS þurra landiS skal gleðjast: öræfin skulu fagna og blómgast sem lilja. Þau skulu blómgast ríkulega og fagna af un- aSi og gleSi. Þvi aS vatnslindir spretta upp í eySimörkinni og lækir á öræfunum. Sólbrunnar auSnir skulu verða að tjörnum og þurrar lendur aS uppsprettum. -----------x---------- Hringhendur VerSugt hól er heimsins þér HöfuSbólin færa, Eins og jól það eru mér; Island, Sóley kæra. Æsku léztu inn til mín Yndis flesta strauma; * Þú ert mest og mætust sýn, Minna beztu drauma. Fífillinn og fjóla bliS, Fersk í minni ljóma; Er sem finni alla tíS, llminn þinna blóma. Lóu kliSinn, löngun manns, Lifnar viS — aS batna. Ekkert friSar anda hans, Eins og niSur vatna. Hátt viS dal og hafsins flóS, Hamra salir mæna. KveSa svala-lindir ljóS, Lágt viS bala græna. TregaS fæ ég fjallageim, Foss og blæinn beiða. Aldrei næ ég aftur heim, Yfir sæinn breiða. Böðvar H. Jakobsson. Vörhugsun Heiml Heim á leiS min leggur þrá, Löngun greiðir sporiS Islands heiSar efstu þá Yfir breiSist voriS. ÞaSan tindi fremsta frá Fékk ég skyndiboSa; Æ.skuniyndir margar þá Mér var yndi aS skoSa. Þar eru fjalla friðsæl blóm Fri viS galla og klaka; Fuglar snjallir fögrum róm Falslaust allir kvaka.. SvipdýrS alla sé ég hér, Sem á kallar lotning; Blítt mér halla aS brjóstum þér Blómskrýdd FjaJUadrotning; Viðhald, íslenskunnar Islendingur andans stál Aldrei ringa kunni, Lét óþvingað liðugt mál Lifa í hringhendunni. ForSumst strand, viS stuSlaföll Stefnuvanda þolum, LeiSum andans átök snjöll Út frá handaskolum. Förgum hnjóS því frelsi má. FramtíS gróðurbjarta; Strengjum ljóða leiSum frá I.íí í þjóSar hjarta. Vorvísa! Vorsins óSum stækka stig Straumgnýr hróSur tvinnar, Blémin hljóSlát breiSa sig Brjóst um móSur sinnar. —Gunnar Lítidal. Frá Islandi. Heiðursmerki Nýlega var frk. Thora FriSriksson sæmd franska riddaramerkinu Le- gion d’honneur og Björn Björnsson bakari sæmdur riddaramerkinu L’- etoil Noire. — Yfirforingi herskips- ins Ville d’Ys afhenti heiðursmerkin á skipi sínu og fór sú athöfn fram með mikilli viðhöfn.—Vísir. Louis Zöllner. Louis Zöllner konsúll og stórkaup maður í Newcastle í í Englandi varS 75 ára gamall 17. apríl síSastl. Hann er maSur mjög þekktur hér á landi 0|g aS miklu góðu. Þegar kaupfél- ögin hófust meS stofnun Kf. Þing., gerist hann brátt umboSsmaSur fél- aganna erlendis og var þaS mjög langa hríS eða unz félögin gerSu út eigin erindreka og umboSsmenn. Kaupfélögin áttu mjög örSugt upp- dráttar í fyrstu, vegna illvígrar sant- keppni innanlands, almennrar fái tæktar félagsmanna og gersamlegs veltufjárskorts. UrSu þau því að leita mjög á náðir umboSsmanns um gjaldfresti og hverskonar greiSvikni. Reyndist Zöllner fél- ögunum ekki einungis hinn áreiS- anlegasti í öllum viSskiftum, heldur mátti meS sanni segja, aS hann tæki viS þau ástfóstri og reyndist þeim eins og umhyggjusamur faðir. Mun greiSvikni Zöllners, trúleikur og valmenska hafa átt drjúgan þátt i, að: bjarga félögunum gegnum áföll og örSugleika uppvaxtaráranna. Zöllner er ísl. og danskur konsúll í New- castle. Hann hefir um fleira en kaupfélagsmál veriS Islendingum hjálplegur. Studdi hann Tryiggva Gunnarsson drengilega viS smíSi Ölfusárbrúarinnar. Louis Zöllner er danskur aS upp- runa, en hefir aliS mestan aldur sinn á Bretlandi og gerst brezkur þegn. Hann hefir veriS mikill íþróttamaS- ur og íþróttavinur; var meðal ann- ars einn af fremstu skákmönnum þar í landi.—Tíminn. Vertu viss um aS hafa alltaf nægar birgSir af HEITU VATN/ Fáðu þér RáFMAGNS VATNS-HITARA Vér vírum og setjum inn einn þeirra Fullbúinn fyrir AÐEINS g-| QQ ÚT f HÖND Afgangurinn gegn auðveldum skilmálum Hotpoint Vatns-Hitari .$20.50 í peningum Red Seal Vatns-Hitari .$19.00 í peningum Brösun að auki ef þarf Wúuupc’öHijdro, Sími 55-59 ^PRINCESSST. s48133 EINSTÖK VölUIGÆÐl HEILSUSAMLEGT, ÖBLANDAÐ OG AREI ANLEGT LYFTIDIFT TAKIÐ EFTIRs Semll« un«llrrltu«um 2.*Se me« pd«tl og þf*r fáiö Mendn yBur hlna f rn* gu Blne liihlion MatreiðMluhók 1 föjffru hvftu hnndi. BLUE RIBBON LIMITED — WINNIPEG

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.