Heimskringla - 26.06.1929, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 26. JÚNÍ, 1929
HEIMSKRINGLA
3. tíLAÐSlÐA
viS Danmörku voru þá aö miklu
leyti slitin íyrir rás viöburöanna, en
nýjar sko'ðanir á réttindum þjóöa
«g landa voru bornar fram af ráö-
andi mönnum heimsins og þeim hátt
hampaö. Stórum ríkjum var sundr-
•að og ný risu upp. Landamæri
breyttust víða um Norðurálfu. Þessar
tyltingar leiddu til fullveldisviður-
keningarinnar 1918. En þótt Heima
stjórnarflokknum tækist ekki, né for
ingja hans á fyrstu árunum, tilraun-
in til lausnar á deilumálunum við
Dani, þá fór þó svo, að einn af
helztu forvígismönnum flokksins frá
byrjun, Jón Magnússon, bar að lok-
um gæfu til þess að vera milligöngu
maður i samningum þeirn við Dani,
sem að lokum veitti Islandi fullveldi
°g rétt til þess að segja síðar sam-
bandinu við Danmörku að fullu slit-
ið.
IV.
I'egar nýja stjórnarskráin gekk i
gildi og fyrsti innlendi ráðherrann
settist að í Reykjavík, var honum að
sjálfsögðu fagnað með veizlu, og í
þeirri veizlu var landshöfðinginn
jafnframt kvaddur. En sú veizla
var flokksvefzla, setin af Heima-
stjórnarmönnum einum. Andstæð-
ingaflokkurinn vildi ekki eiga þátt
' henni. Þó hafði, eins og fyr seg-
ar, enginn ágreiningur verið um það
uieðal aðalstjórnmálaflokkanna, að
taka bæri því, sem nú var fengið.
En Valtýsflokkurinn vildi fá annan
mann í ráðherrasessinn, og deilurnar
a umliðnum árum höfðu skapað inn-
b.vrðisóvild milli flokkanna. Isafold
sagði um þetta skömmu eftir stjórn
arskiftin, að báðir flokkarnir hefð'.i
baft það fram, sem hvor um sig
vildi. Annar hafði fengið vilja
sinum framgengt (í lausn þess máls,
sem hann hafði barist fyrir), en hinn
breppti völdin.
Um veizluhaldið er ítarlegust frá
sögn í Þjóðólfi, sem þá var aðalmáls
gagn Heimastjórnarflokksins. Eir-
ikur prófesor Briem mælti fyrir
minni Iandshöfðingja og þakkaði hon
um starf hans, en Þórhallur Bjarna-
son, síðar biskuþ, heilsaði ráðherr-
nnum. Hann sagði að óumræðilega
mikið verkefni lægi nú fyrir, kröf
urnar væru mjög svo miklar, en nýi
laðherann ætti að geta krafist þess
uftur á móti, að allir þeir, sem teldu
r‘ýju stjórnarskrána verulega stjórn-
urbót, gerðust samvinnufúsir styðjend
ur hans. “Vér göngum inn á him
«ýju stjórnarbraut með nýjum áhuga
nýjum vonum,” sagði hann. “Vér
treystum hinni nýju stjórn til þess
að leggja sig alla fram til þess að
leita að þjóðarmeinUm vorum og
græða þau sem bezt má, og i því
örugga trausti bjóðum vér nýja ráð-
herrann velkominn.” Hannes Haf-
stein sagði i svarræðu sinni, að
hann teldi sig yfirleitt eiga góðum
og vingjarnlegum viðtökum að fagna,
eigi aðeins frá vinum og samherjum,
heldur einnig frá mörgum öðrum.
Blöðin hefðu flest tekið sér hlýlega,
eða að minnsia kosti sæmilega. Hann
kvaðst og’ vilja leggja alla stund á
friðsamlega vinnu, svo að allir góðir
kraftar hjá þjóðinni fengju bezt
notið sin. “Takmarkið, sem við
verðum að keppa að, er i einu orði,"
sagði hann, “að gera landið sem líf-
vænlegast með því, að hlúa að öllu,
sem gerir fýsilegt að vera hér.’
Þetta var takmarkið, sem Heima
stjórnarflokkurinn keppti að og það er
hann, sem markað hefir stefnu þess
framfaratímabils, sem hófst með
heimflutningi stjórnarinnar. Nú eru
báðir gömlu stjórnmálaflokkarnir,
sem áttust við á þeim árum undir
lok liðnir, og hafa skifst á alla vegu
í þá flokka, sem nú eru uppi. Emg-
inn þeirra er öðrum fremur arftaki
eldri flokkanna, hvorugs þeirra. En
nú á aldarfjórðungsafmæli hinnar
innlendu stjórnar er sérstök ástæða
til að minnast þess, hve vel var aí
s^að farið í byrjun þess 25 ára tíma-
bils, sem skapað hefir meiri fram-
farir hér í landi en allar undanfarnar
aldir frá landnámstíð.
13 fyrstu ár þessa timabils var ráð
herra aðeins einn, en næst æðsti mað
ut' í stjórnarráðinu var landritarinn
og' gegndi hann mörgum hinum sömu
störfum og landshöfðinginn hafði áð
ur gegnt. Öll þessi ár var Klemens
Jónsson landritari. En 1917 var
ráðherrum fjölgað og landritaraem-
bættið jafnframt lagt niður. En
mjög orkar það tvímælis, hvort ekki
hefði verið rétt að halda landritara-
embættinu eftir sem áður. Aðeins
þrir starfsmenn, sem komu inn í
stjórnarráðið í byrjun þess, eru þar
enn starfandi: Guðmundur Svein-
björnsson skrifstofustjóri, Þórður
Jensson og Þorkell Þorláksson.
Alþingishátíðin 1930.
Þótt Heimskringla hafi áður birt
ýmislegt af því, sem hér er skráð,
þá þykir rétt að birta þetta yfirlit,
þar sem nú þegar er orðið víst að
álitlegur hópur fari héðan að vestan
heim tll Islands að sumri.—Ritstjóri
Heimskringlu.
FB. 30. maí
(Eftirfarandi orðsendingu hefir
Alþingishátíðarnefndin sent undir-
J búníngsnefndum út um land, en þar
sem efni orðsendingarinnar varðar
STUCCO
SEM ÁBYRGST ER
The TYEE STUCCO WORKS gefur þér fimm ára
ábyrgð á Tyee Stucco þegar notað er samkvæmt þeirra
ráðleggingum.
Þó ábyrgðin nái aðeins til fimm ára, er auðvitað
varan góð alla æfi þína.
Skrifið eftir nöfnum þeirra plastrara
sem nota það samkvæmt þessari á-
byrgð.
Tyee Stucco Works
ST. BONIFACE
MANITOBA
N-AFNSPJOLD
wcoocccgosooogceococcogoeacosooaogaaeftaezgvvyvvw/^
| DYL.4S «k CLKAMEiið CO., LTD.
grjöra þurkhreinsun samdægurs
Bæta og gjöra vitS
| Sfmi 370Ö1 Winnipeír, Man.
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DR. S. «. SIMPSOX, 9Í.D., D.O., D.C.
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAN.
A. S. BARDAL
allan almenning, hefir FB. fengið
leyfi til þess að senda blöðunum
hana til birtingar).
Þúsund ára afmæli Alþingis og
hins íslenzka ríkis er merkari ■» við-
burður en svo, að hann verði dulinn
fyrir alheiminum. Ef þjóðin léti
þeta afmæli líða hjá, án þess að
minnast þess á viðeigandi hátt, þá
myndi verða litið svo á, sem hún
kynni illa að meta þá menningu, sen:
í því felst, að eiga elsta þjóðþing í
heinti. En hvernig á þá að halda
þetta afmæli hátíðlegt? Þetta á
fyrst og frentst að vera hátið lands-
manna, þjóðhátíð, sem halda á, á
þjóðlegum grundvelli. Þjóðin á að
koma til dyranna eins og hún er
klædd, án alls tildurs oig hégómaskap-
ar. En þjóðin á að koma sjálf til
dyranna; hún á ekki að senda nokkra
fulltrúa á Þingvöll, hún á að vera
þar sem heild. Islenzka þjóðin er
svo róntuð fyrir gestrisni, að óviðkunn
anlegt myndi þykja, ef hún væri ekki
á heimili sínu, Þingvöllui\i, á afmælis
daginn, til að bjóða velkomna þá
gesti, sem hún hefir boðið og að
garði bera, til að heiðra hana með
nærveru sinni, á þessum merkilegu
tímamótum. Nefndin hefir gefið út
smábækling á dönsku, frönsku, ensku
og þýzku og sent ræðismönnum og
ferðafélögum víðsvegar um álfuna.
Bækling’ur þessi er engin hvatning
til manna, um að sækja hátíðahöld-
in, heldur aðeins þtirrar upplýsingar
um það, sem þeir þurfa að vita, er
ætla að koma. Nefndin hefir ekki
viljað gera neitt til þess, að hvetja
erlenda menn til hátíðahaldanna. En
Islendinga sjálfa vill hún láta fjöl-
menna svo sem föng eru á, og er það
eitt aðalstarf nefndanna út um land,
I
HÁTlÐAFERÐIN TILISLANDS 1930
AÐEINS
$5
ÚT f HÖND
A íkhiiKiirin ii KCKii auðvelduni
Mkilmftlum
HIN N V'JA
Duo-DlS
Eina þvottavélin met5
ÖFLGSNCNINGS 1* V O T T A -
SNÆLDU
Konum kemur saman um at5
miklu hentugra sé að geta snúiíi
þvottinum á báða vegu.
Inn í hinum rúmgóða kopar-
geymi er hægt að nota Duo
Diskinn á botninum til þess at5
þvo nokkur stykki og má svo
tafarlaust snúa honum efst í
geymirinn til þess að þvo þung
og fyrirferðamikil stykki eða
geymisfylli.
$135 I PENINGUM
WumípqjHijdro,
55-59 llf PRINCESSSI
selur líkkistur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
I l’hone: .S« (107
WINNIPEG

T.H. JOHNSON & SON
tHSMIÐIR OG GULLSALAK.
CRSMíÐAR OG GULLSALAR
Seljum giftinga leyfisbréf og
giftinga hringa og allskonar
gullstáss.
Sérstök athygli veitt pöntunum
og viðgjörðum utan af landi.
333 Portiige Ave. Phone 24637
Björgvio
Guðmundsson
A.R.C.M.
Teacher of Muisic, Gomposkion,
Theory, Counterpoint, Orches-
tration, Piano, etc.
555 Arlington St.
StMI 71IÍ2J
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
Hngguge and Furnlture Moving
66S ALVEItSTONE ST.
SIMI 71SOS
Eg útvega kol, eldivit5 met5
sanngjörnu verði, annast flutn-
ing fram og aftur um bæinn.
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skrifstofusími: 23674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er at5 finna á skrifstof u . kl 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Ave.
l'al síiui j 3315S

DR. K. J. AUSTMANN
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSQN
Islenzkir lögfræðingar
709 Great West Perm. Bldg.
Sími: 24 963 356 Main St
Hafa einnig skrifstofur að Lund-
ar, Pine.y, Gimli, Riverton, Man. |
Wynyard —Sask.
DB. A BLÖNDAI,
602 Medical Arts Bldg.
Talsími: 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdóma
og barnasjúkdóma. — At5 hitta:
kl. 10—12 f. h. og 3—5 e. h.
Heimili: 806 Victor St. Sími 28 130
Dr. J. Stefansson
21« MBDICAL ARTS BLDO.
Horni Kennedy og Graham
Stnnilnr rlngi'mmi auK'nn- eyrna-
nef- ok kverkn-HÍfikilr.niH
Er a® hitta frá kl. 11—12 f. h
og kl. 3—5 e. h.
TalNÍmft 21S34
Heimill: 638 McMillan Ave. 42691
G
LmkiiaA vi.sanlr — Einknley f í.m
meftöl
ARLINGTON PHARMACY
ItlMITED
SOO Sargenr Ave. Sfrnl 30120
Takit5 þessa auglýsing met5 yt5ur
og fáiö 20% afslátt á met5ölum,
ennfremur helmings afslátt á
Rubber vörum.
S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
Lögfræðingur
702 Confederation Life Bldg.
Talsími 24 587

Nú er búið að ákveða HÁTÍÐISDAGANA Á ÞINGVÖLLUM fyrir Alþingisbátíðina, —
26. TIL 29. JÚNÍ að báðum meötöldum.
ÞAÐ ER ÞVÍ RJETT ÁR TIL STEFNU, OG SÁ TIMI LÍÐUR FLJÓTT, ÞANGAÐ TIL
LAGT VERÐUR AF STAÐ FRÁ WINNIPEG TIL REYKJAVÍKUR. Það veitir því ekki af
að fara að búa sig undir feröina. Hin hagkvæmustu kjör viðvíkjandi fargjöldum, fyrir
væntanlega heimfarendur, með hinum ágætu járnbrautarlestum og skrautlegu skipum
CANADIAN PACIFIC
félagsins, fást nú með örlítilli niðurborgun er menn ættu nú að tryggja sér sem fyrst.
$245.80 FRÁ WINNIPEG TIL REYKJAVÍKUR OG TIL BAKA AFTUR.
Farbréfagildi til árs.
ÞETTA VERÐUR EINA TÆKIFÆRI ÆFINNAR fyrir fjölda marga íslendinga að
heimsækja æskustöðvar, frændur og vini, og samfagna með þjóðinni á þessum einstak -
asta og söguríkasta hátíðisdegi hennar. Húsnæði, fæði og þjónustu, hefir Heim
fararnefnd Þjóðræknisfélagsins samið umfyrir ferðahópinn þegar heim kemur.
NEMUR SÁ KOSTNAÐUR AÐEINS $52.801 HÁLFAN MÁNUÐ meðan á hátíöahaldinu
stendur á Þingvöllum og í Reykjavík.
Skrifið yður fyrir farbréfi sem fyrst og sendið niðurborgun. Peningarnir verða
geymdir og afhentir yður ef eitthvað kemur fyrir Svo þér getið ekki fariö.
Eftir kaupum á farbréfum, upplýsingum og öllu
aðlútandi ferðinni snúi menn sér til
W. C. Casey, General Agent, Canadian
Pacific Steamships.
R. G. McNeillie, General Passenger Agent,
Canadian Pacific Railway.
Eða
J. J. Bildfell, formanns Heimferðarnefndarinnar,
708 Standard Bank Bldg., Winnipeg.
Canadian Pacific
Umkringir jörðina
að hvetja menn til þingreiða að forn
um sið og fá þá til þess að ákveða
sig sem fyrst, svo einhver hugmynd
fáist um það, hversu margir koma og
á hvern hátt.
Hvað sœkja mcnn á Þingvöll
1930?
Islendingar eiga ekki að fara þang
að á sama hátt og þeir fara í leik-
hús: bíða með óþreyju eftir því,
að tjaldið sé dregið upp og skemta
sér svo eða láta sér leiðast eftir því,
hvernig leikurinn tekst. Þeir eiga
sjálfir að vera þátttakendur, en ekki
áhorfendur i hátíðahöldunum. Ef
landsmenn eru samntála um það, að
rétt sé að halda þessa hátíð, þá hafa
þeir líka skyldur, að gera sitt til þess,
að hún megi verða sem tilkomumest,
og það verður luin því aðeins, að
landsmenn fjölmenni. Menn fara ekki
] á Þingvöll 1930 til þess eins, að
heyra ræður fluttar, eða hlusta á
i söng eða hljóðfæraslátt. Heldur
| ekki til að sjá íþróttir eða kappreið-
| ar. Menn fara til þess að vera á
þúsund ára hátíð Alþingis.
| l»eir, sem voru á Þingvelli 1874,
I töluðu margir um það fram til dauða
j dags sem dýrmætustu endurminning-
; arnar úr lífi sínu.
Hver verður kostnaðurinn við að
sækja hátíðina?
Nefndin leit svo á, að stærsti út-
| gjaldaliðurinn væri tjöldin. Ef
kaupa ætti tjöld handa 20 þúsund
manns, þar sem hvert fimm manna
tjald kostaði röskar 100 krónur,
næmi sú upphæð tæpri hálfri miljón
króna.— Ohugsandi var, að nefndin
færi að leggja út í þann kostnað, og
henni hraus hugur við, að hvetja
landsmenn til þess, þar sem tiltölu-
(Frh. á 7. síðu)
DR. B. H. OLSON
216-220 Medlcal Arts ni<lg.
Cor. Graham and Kennedy St.
Phone: 21834
Vit5talstími: 11—12 og: 1_5.30
Heiniili: 921 Sherburn St.
vvinnipp:g, man.
Telephone: 21 613
J. Christopherson,
Islenzkur lögfrceðingur
845 Somerset Blk.
Winnipeg, Man.
Talsimi: 2S SSÍi
DR. J. G. SNIDAL
TA\ NL.EKNIR
614 Somerset llloek
Portnfre Avenue VVI.WIPEG
CARL THORLAKSON
Ursmiður
Aliar pantanir með pósti afgreidd-
ar tafarlaust og nákvæmlega. —
Sendið úr yðar til aðgerða.
Thomas Jewellery Co.
627 SARGENT AVE.
Phone 86 197
TIL SÖLU
A öDfRli VERDI
“PITRNACB” — bœtSl vit5ar og
kola “furnace” lítit5 brúkat5, er
til sölu hjá undirritut5um.
Gott tækifæri fyrir fólk út á
landl er bæta vilja hltunar-
áhöld & heimUinu.
GOODMAN & CO.
7S6 Toronto St. S!ml 2SS47
DR. C. J. HOUSTON
DR. SIGGA CHRISTIAN-
SON-HOUSTON
GIBSON BLOCK
Yorkton —:— Sask.
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIA.NO
854 BANNING ST.
PHONE: 26 420
j Þorbjörg Bjarnason
j L.A. B.
Teacher of Piano
j and Theory
726 VICTOR ST.
MESSUR OG FUNDIR
t kirkju Sainbandssafnaðar
Safnaðamcfndin'. Fundir 2. og 4.
fimtudagskveld í hverjum
mánuði.
Hjálparnefndin: Fundir fyrsta
mánudagskveld í hverjum
mánuði.
Kvcr.fclagið: Fundir annan þriðju
dag hvers mánaðar, kl. 8 að
kveldinu.
Sóngflokkurinn'. Æfingar á hverju
fimtudagskveldi.
Simnudagaskólinn:— A hverjum
sunnudegi kl. 11—12 f. h.
SlMIt 23130
E. G. Baldwinson, L.L.B.
LögfneMnKiir
Resldence Phone 24206
Offlce Phone 24963
70S MIiUiik Exchanse
356 Mnin St.
WINNIPEG.
100 herbergi meö et5a án baös
SEYMOUR HOTEL
verö sanngjarnt
Sfml 28 411
C. G. HUTCHISON, eignnill
Market and King St.,
Winnipeg —:— Man.
V