Heimskringla - 11.06.1930, Blaðsíða 1

!• AuKablað
Títi alda minning
^eítttékrtngla
XLIV. árgangur.
WINNIPEXj, MIÐVIKUDAGINN, 11. JÚNl, 1930.
NÚMER 37
Fyrirbæn.
Fimtudaginn 26. júní næstkom-
andi, verður guðsþjónusta sett í Al-
mannagjá norðan við öxarárfoss.
Með þeirri athöfn hefst þjóðhátíð sú,
sem nú hefir verið í undirbúningi um
nokkurra ára skeið, og hugir lands-
manna allra hafa dvalið við með
meiri eða minni tilhlökkun og gleði.
Einhver andríkur kennimaður þjóð-
arinnar stígur þar upp i ræðustól úr
hraungrýti, sem er fágaður og til-
högginn ' af náttúrunni, og vígður
í vötnum og veðrum óteljandi alda.
Umhverfis þenna klettastól er stand-
andi rúm fyrir þrjátíu þúsundir
manna. Eins og allsherjargoði til
forna helgaði Þingvöll og hét á all-
ar helgar vættir landsins til friðar
og drengskapar og dáða, þannig mun
þessi allsherjargoði, sem vafalaust
verður einnig af ætt Ingólfs land-
námsmanns, því að það eru allir Is-
lendingar nú orðið, bera fram fyrir
föður aldanna, fyrir ‘‘guð vors lands”
máttugra og vonglaðara bænarmál,
en líklegast hefir nokkru sinni hljóm-
að frá þessum fornhelga stað, síðan
klukknahringing hins nýja siðar var
leidd í lög. Fyrir 56 árum, rétt í
ljósaskiftunum milli gamallar og
nýrrar aldar, var hér á þessum slóð-
um sunginn lofsöngur Matthíasar, í
brennandi andvörpum, titrandi af
trega og harmi liðinna þjáninga og
kúgunar:
‘‘Islands þúsund ár,
voru morgunsins húmköldu hrynjandi
tár,
sem hitna við skínandi sól.”
Og þar kenndi ennþá kvíðans og ör-
væntingarinnar. Þrátt fyrir hátíðar-
fögnuðinn, sem vissulega var þó einn-
ig mikill þá, var ekki unnt að velta
algerlega af huganum martröðinni,
sem hvilt hafði yfir þjóðlífinu í marg-
ar aldir:
vér deyjum, ef þú ert ei ljós það og
líf,
sem að lyftir oss duftinu frá;
ó, vert þú hvern morgun vort ljúf-
asta líf,
vor leiðtogi í daganna þraut.” o.s.frv.
Nú hljóma héðan Daviðssálmar
hinir nýju með vonglaðari hreim og
mýkri og léttari blæ, þótt ef til vill
nái þeir ekki hinum brennandi fjálg-
leik Matthíasar. En auðheyrt er að
þar talar sál, sem vaxin er upp við
betri lifsskilyrði og bjartari vonir.
Skuggi og skýjasorti hörmunganna
er liðinn hjá og heiður dagur á
himni:
...Allt lifandi lofsyngur þig,
hvert barn, hvert blóm,
þótt enginn skynji né skilji
þinn skapandi leyndardóm.
Við altari kristinnar kirkju,
við blótstall hins heiðna hofs
er elskað, óskað og sungið
'þér einum til lofs.
Hver bæn er bergmál af einni
tilfinning og trú.
Allt lofsyngur lífið
og lífið ert þú,
mikli, eilífi andi,
sem í öllu allstaðar býrð.
Þinn er mátturinn, þitt er ríkið, .
þín er öll himinsins dýrð.”
I íslenzkri vormorgundýrðinni verða
bænirnar fyrir hamingju Islands
máttugar eins og hljómgrunnurinn,
sem þær hefjast af. Börn landsins
sameinast í einni ‘‘tilfinning og trú”,
trúnni á framtíðina.
Genglð til Lögbergs.
Von bráðar safnast allur þingheim-
ur saman á flötunum suður af Gróðr-
arstöðinni og gengur í fylkingu til
Lögbergs. Hvert hérað hefir sinn
fána, og skipast landsmenn þannig í
flokka, að hver fylgir sem fastast
sínu merki. Um eiginlega skrúð-
göngu getur ekki orðið að ræða, sök-
um þess að til þess mundi ganga allt
of mikill tími og fyrirhöfn. Þó stjórn-
ar hundrað manna lögreglusveit
göngunni. Lögberg það, sem nú
verður gengið til er ekki hraunspöng-
in milli Nikulásargjár og Flosagjár,
sem hefir lengi nefnst því nafni, held-
ur hæð nokkur eða klettur á vestara
barmi Almannagjár, þaðan sem vel
er hljóðbært um gjána. Hefir Egg-
ert Briem fært mörg og sterk rök
fyrir þvi, að þar muni vera Lögberg
330
1330
ÞINGVELLIR
(Fyrir miðju hraunriminn, er kallaður var Lögberg, milli Flosa- og
Nikulásargjár, og Hengillinn í baksýn.)
hið forna. Hafi almenningur þá safn-
ast þar í gjána, til að hlýða á lög-
sögu og lýsing nýmæla, og muni gjá-
in bera af því, nafn sitt. Er þar
skýlt og gott að vera. Undir “lög-
berginu” er pallur fyrir þingmenn.
Þar skamt frá verður skáli eða tjald
fyrir hljómsveit og söngmenn.
Hátiðin sett.
Klukkan 10.30 verður hátíðin sett.
Þingvallakórið syngur “ó, guð vors
lands”. Forsætisráðherra setur há-
tíðina, og siðan verður fyrri hlutinn
af hátíðaljóðum Davíðs Stefánsson-
ar sunginn, með lögum Páls Isólfs-
sonar. Kvæðið Davíðs er í þrettán
þáttum, og sumt mælt fram en ekki
sungið. AUt er kvæðið fallega ort,
en misjafnlega tilþrifamikið. Víða
mun það þó snerta hugi manna með
undursamlegum nið fegurðarinnar,
eins og skáldgáfan ein getur gert,
þar sem hátíðarhelgin og staðarhelg-
in hafa samstillt hugina til næmará
ímyndunarafls:.
“Sjá, liðnar aldir líða hjá
og Ijóma slá
á vellina við öxará,
á hamraþil,
á gjár og gil.
Hér hefir steinninn mannamál,
og moldin sál.” o.s.frv.
Naumast er hægt að komast feg-
urr að orði.
Hátíðaljóðin hefjast með Alþingis-
helgun í fornum anda:
“Helgi lýsi eg í heyranda hljóði,
lýsi þjóðhátið á Þingvöllum,
lýsi friði og fullum griðum,
lýsi löghelgi yfir land allt.”
Svo kemur bænin fagra eða lof-
söngurinn, sem í upphafi getur, því
næst er minnst landnemanna, er
stýrðu eftir stjarnanna skini og
hlutu stormana, að vöggugjöf —