Heimskringla - 11.06.1930, Blaðsíða 7

'WINNIPEG, 11. JCrNI, 1930.
HEIMSKRINGLA
39. BLAÐSIÐA
margt að hugsa og mikið að gera.
var engin gata gerð í Winni-
Peg, engar skolprennur og engia
Sangstétt; enginn vatnsbrunnur til
almenningsnota, enginn skóli, og
ekki neitt til neins, er laut að al-
menningsheill. En hún hafði úr litlu
að spila, því eignir manna voru þá
ekki miklar, þó fólkstalan hækkaði
árlega, svo að íbúatala Winnipeg
var komin upp I 5,500 árið 1877. Það
ár voru skattgildar eignir ekki nema
53,097,824, eða $563 á mann, og gat
Því ekki verið um stóra fjárupphæð
að ræða til almenningsþarfa. En
Pæjarstjórnin hefir auðsjáanlega
farið vel með það litla, sem fyrir
kendi var, og vakað yfir centunum.
Til merkis um það, er í annálum
Winnipegborgar skráð, að á fundi
einum, sem bæjarstjórnin hélt, hafi
henni borist bréf frá bæjarembættis-
ffianni þeim, sem hirða átti óskiladýr
kf almannafæri (pound keeper), þar
aem hann hafi farið fram á $50.00
kauphækkun á ári, sökum þess að
litið sé um villuráfandi kýr og flökku-
kindur, en kaup sitt lágt. Olli frekja j ^ yar kveðinn upp \ winnipeg yfir
Þessa manns svo mikilli gremju á manni. sem Louis st. Denis hét. Hafði
til mölunar, að vinna varð f henni
nótt og dag.
Peningaviðskifti öll voru í hönd-
um Hudsonsflóafélagsins, þar til ár-
ið 1872, að sambandsstjórnin setti
hér á stofn deild af Dominion Sav-
ings Bank, í húsi er stóð á horninu
á Fort St. og Portage Ave., og fyrst-
ur bankastjóri í Winnipeg var Alex
McMickin, sem síðar varð borgar-
stjórl-
Arið 1870 var gefið út blað í Win-
nipeg, eða í þorpinu, sem síðar varð
Winnipeg, og er fyrsta eintak þess
all einkennilegt. A fyrstu siðunni er
ritgerð um Red River Pioneers, önn-
ur síðan er auð, en á þriðju síðunni
er grein með fyrirsögninni “New
Nation”, og stafa þessi fyrirbrigði
af því, að þegar verið var að prenta
blaðið, brauzt Louis Riel inn í prent-
smiðjuna og tók blaðið og prent-
vélarnar í sína þjónustu. En hann
barðist með oddi og egg á móti á-
hrifum Canadastjómar á þessum
I stöðvum.
Fyrsti kviðdómurinn í vesturland-
hieðai bæjarstjórnarmanna, að einn
Þeirra reis úr sæti sínu og kvaðst
le&gja til að maður þessi væri rek-
inn tafarlaust úr embætti fyrir slíka
ofdirfsku.
Dálítið síðar var um að ræða að
samþykkja árskaup annars embætt-
■smanns bæjarins, og nam kaup hans
51,220.00, og var að því komið að
greiða atkvæði um upphæðina, þegar
einn af bæjarfulltrúunum tekur eft-
■r þessum auka tuttugu doliurum,
°g kveðst ekki geta skilið að em-
bsettismaður sá, er um var að ræða,
Þyrfti þeirra nauðsynlega með.
I þriðja tilfellinu var um ein-
Þverja kauphækkun að ræða handa
manni, sem Louis St. Denis hét. Hafði
hann framið þjófnað og var dæmdur
til að hýðast á almanna færi. Þegar
böðullinn tók til starfs síns, söfnuðust
menn að honum og hefðu grýtt hann
í hel, hefði lögreglan ekki skorist í
1 leikinn.
1 annálum Winnipegborgar stendur
31. janúar 1884: Islenzkur leikflokk-
ur lék írtilegumennina í gærkvöldi á
leikhúsinu. Fór leikurinn fram á is-
lenzku, en ágrip af leiknum var prent-
að á ensku, sem gerði áhorfendunum
léttara um að fylgjast með.
Einn á meðal nafnkunnustu manna
frumbyggja tímabilsins á þessum
stöðvum var Archdeacon Cochrane.
nouimrainuu Kom hann til byggðarinnar á Rauðár-
einum starfsmanni bæjarins, og nam | bökkunum 1825, til aðstoðar Rev.
hTin POOCfi fiA A A ví T/oi* 11m lv5 11rvr\_ i _ ______•* ni-
sLaribma.11111 uæjcuius, ug i kökkunum 1825, til aöstooar rtev.
Þán $2250.00 á ári. Var um þá upp- Jones> sem Var prestur við St. John
hæð rifist svo að segja á hverjum.............. ——»--------------------1 —
fúndi í sex mánuði.
dómkirjuna. Gerðist þessi ungi mað-
ur umsvifamikill mjög og boðaði
UU1 1 lliauuu‘' ur umsvnamiKiu mjog ug uuuaui
Þetta er ekki hér sett þessum kristna trú alla leið norður undir
fyrstu fulltrúum Winnipegborgar til Rauðárósa. Hann stofnaði trúboðs-
fasts, heldur til þess að sýna, hve j stöðvar i Middlechurch, St. Andrews
trúlega þeir vöktu yfir centunum, til i og 5 st peters> 0g byggði samkomu-
Þess að geta notað þau til verka J húg á þessum stöðum öllum. Rækti
þeirra, er nauðsynlegast þurfti að | hann starf sitt með svo mikilli rausn,
framkvæma, borgarbúum til heilla
°g framtíðinni til eflingar.
Endurminningar.
Það mætti skrifa heila bók af
endurminningum frá vaxtarárum
Winnipegborgar. En hér verður að
láta nægja að benda á aðeins örfá-
ar.
Skýrsla lögreglunnar frá 1877 sýn-
ir, að 94 menn voru teknir fastir
það ár. 63 af þeim kunnu að lesa
°g skrifa; 28 af þeim voru ensk-
kanadiskir; 15 fransk-kanadiskir; 6
Engiendingar; 9 Irar; 10 Skotar; 5
^jóðverjar; 2 Svisslendingar, 1 Dani;
2 Islendingar; 5 Serbar; 2 Svíar og
3 Bandaríkjamenn.
A þeim dögum voru kvenskörung-
ar tii í winnipeg, ekki siður en nú.
Atvik eitt er í frásögur færandi, sem
tvær helztu konur þeirra tíma tóku
Þátt í.
Veitingahús eitt var þá í Winnipeg,
sem nefndist Rauða veitingahúsið
(The Red Saloon), og þegar heitt
var í veðri söfnuðust menn þar sam-
an, tu þess að svala þorstanum og
masa.
3. júní 1877 var heitt veður, svo
a<5 menn fjölmenntu á Rauða veit-
■úgahúsið þann dag, og sátu þar
glaðir og ánægðir með freyðandi
bjórkollur fyrir framan sig, er kon-
dr þessar komu inn í veitingasalinn.
Það varð þögn, og allir litu til
feimnar, heldur löbbuðu rólega upp
að söluborðinu og inn fyrir það, tóku
stjómina af veitingamönnunum og
stóðu svo þegjandi, unz karlarnir
Voru búnir úr glösum sínum. Þá tók
Önnur þeirra upp hjá sér biblíu og
las hlífðarlaust úr henni yfir hausa-
■hótunum á þeim, sem inni voru.
Hennimir tóku þessu rólega og
blustuðu kurteislega á erindi kvenn-
anna. Og ekki drukku þeir meira
þann daginn á Rauða veitingahús-
inu.
Elzta steinkirkjan í Winnipeg, er
kirkja 1 Vestur-Kildonan. Hún var
feist 1854. Steinninn í hana var sótt-
til Stonewall og fluttur í “Red
River Carts”, sem akneytum var
beitt fyrir, alla leið til Winnipeg.
að samkomuhús þessi urðu brátt allt-
of lítil, og var þá steinkirkjan í St.
Andrews byggð. Fyrir bygging henn-
ar stóð steinhöggvari skozkur, er
Duncan McLea hét, og lét hann þá
skoðun sina oft í ljós við Archdeacon
Cochrane, að kirkjan væri svo stór,
að það mundi enginn heyra til hans,
sem sæti fram við dyr í kirkjunni.
Eitt sinn, er þeir áttu tal um þetta,
og voru báðir staddir inni í kirkj-
unni, mælti Archdeacon Cochrane:
“Farðu fram að dyrunum, Duncan
McLea, en eg skal fara upp í pré-
dikunarstólinn, og vittu hvort þú
heyrir til min.” Þegar þeir voru
komnir hvor á sinn stað, þá segir
erkidjákninn í sínum vanalega rómi:
“Duncan McLea, þú ert að eyði-
leggja unga fólkið hér í kring, með
ofmikilli bjómeyzlu. Heyrirðu til
mín, Duncan McLea?”
“Já, eg heyri,” svaraði Duncan.
“Eg hélt að þú mundir gera það,”
mælti Archdeacon Cochrane.
I stólræðu einni, sem hann hélt,
lýsti hann safnaðarfólki sínu á þessa
leið: “Maður lítur fram eftir vegin-
um og sér jóreyk, eða snjó sindra í
loftinu; svo kemur hestur í ljós, sem
að hitagufan stendur upp af. Aftan
í hestinum er sleði, eða léttur vagn,
og í honum situr hinn stolti kyn-
blendingur í hátíðabúningi sínum, og
þegar hann gengur inn kirkjugólfið,
— ---- i -=-. er eins og hann segi: Hver getur
tvennanna; en þær voru ekkert Jafnagt á mig?
Svo koma þóttafullir Skotar I
skrautlegustu heimaumnu fötunum,
sem þeir eiga til í eigu sinni, og
ganga á tánum að sætum sínum, svo
að þeir trubll ekki tilbeiðslulotningu
þeirra, sem komnir eru á undan, og
segja í huga sér og hjarta: Hverjir
eru meiri en við?
Siðastir koma Orkneyingar, sem
eru vinnugefnastir og spameytnast-
ir. Þeir stmnza fram hjá þeim, sem
komnir em, og segja: Hver stendur
okkur á sporði?”
Kynblendingur einn að nafni Qui-
we Den, sem var í söfnuði hjá
Archdeacon Cochrane, var orðinn
leiður á kerlingu sinni og skildi við
hana, en tók aftur saman við konu
annars manns. Erkidjáknanum lík
nú með fara heim til síns manns
aftur. Nú ætla eg að hýða þig þang-
að til að þú gegnir.” Þrífur í Quiwe
Den og lætur vöndinn ganga hlífð-
arlaust á honum. Quiwe var hraust-
menni mikið og uppá sitt bezta, svo
han ntekur á móti sem hraustlegast.
En þótt Archdeacon Cochrane væri
þá mjög við aldur, mátti hinn sín
ekkert við honum. Haim hélt áfram
hýðingunni, þangað þil hinn lofaði
bót og betrun, sem hann varð að
standa við á meðan að Archdeacon
Cochrane lifði.
Eftir fjörutíu ára starf fór Arch-
deacon Cochrane austur til ættfólks
sins í Ontario. En hann var búinn
að taka svo miklu ástfóstri við fólk
og pláss hér vestra, að hann brá við,
er engisprettuplágan mikla geysaði
hér, 1865, og kom vestur til að
hjálpa og líða súrt og sætt með fólki
þvi, er hann hafði verið leiðtogi á
meðal í nærri hálfa öld. En dauðinn
kallaði hann; samt ekki fyr en hann
hafði náð til hinna kæru starfs-
stöðva sinna.
Sérkennilegir menn.
Lifnaðarháttum og lífi flestra
borga svipar mjög saman. Atvinnu-
vegir í flestum tilfellum svipaðir.
vinna í verksmiðjum, sölubúðum, 'á
skrifstofum, strætum, járnbrautar-
stöðvum og járnbrautum, eru aðal-
þættirnir. Þangað hrúgast fólkið á
morgnana og snýr heim aftur á
kvöldin, dag eftir dag, einn mánuð-
inn eftir annan, og eitt árið eftir
annað. Hugsunarháttur manna svip-
aður í flestum tilfellum. Skemtanir
þær sömu og framtíðarhugsjónir.
Þó er ýmislegt, sem er sérkenni-
legt, og þá helzt einstaklingar, sem
ekki binda bagga sína sömu hnútum
og fjöldinn.
Eftir nokkrum slíkum man sá, er
þetta ritar, og finnast honum þau
afbrigði vel þess virði, að á þau sé
minnst, þegar um endurminningar
er að ræða.
Sá fyrsti, er mér kemur þá í hug,
fer að gráta með þungum ekka, og
tekur rauðflekkóttan vasaklút upp
úr vasa sínum og byrgir í honum
andlitið. Eftir nokkra stund ber
þar að aldraðan prest. Gefur hann
sig að Dick og spyr hann, af hverju
hann sé að gráta. Dick svarar, að
móðir sín sé hinumegin í strætinu, og
hann vilji komast til hennar, en þori
það ekki vegna hunds, sem sé á göt-
unni. Presturinn býðst til að fylgja
honum yfir strætið, tekur arm hans
undir hönd sér og svo leggja þeir af
stað. trti á miðju strætinu stanzar
Dick snögglega og kippir presti aft-
urábak, svo að hann var rétt skoll-
inn á strætið, en prestur, sem ekki
varaði sig á brögðum Dicks, bað
hann að vera óhræddan. Þegar yfir
kom, þakkaði Dick með Virktum fyr-
ir fylgdina, kvaddi og fór til að leita
sér eftir öðru herfangi.
Annar var Jóhann Síhlæjandi
(Laughing Joe). Hið rétta nafn
hans var Nataway. Hann var Indi-
áni, eða mjög lítið blandaður. Gekk
hann daglega um götur borgarinn-
ar með poka á baki og prik í hendi,
því hann var haltur. Er það í frá-
sögur fært, að á þroskaárum sínum
hafi hann lent i viðureign við bjarn-
dýr, ásamt öðrum manni, og bar
hann merki þeirrar viðureignar æ
síðan. Það vissi eiginlega enginn,
hvar Joe hafðist við, eða hvemig
að hann varðist vetrarkuldunum, en
hann sást vanalega koma sunnan Fort
eða Smith stræti á morgnana, og hélt
sig svo á Aðalstræti á daginn.
Ekki var hægt að segja að Joe væri
betlari, í hinni venjulegu merkingu
þess orðs, og þó dró hann fram lífið á
centum þeim, er hónum gáfust. Hann
rétti oft út hendina til þeirra, sem
framhjá gengu og bað um 10 cent,
aldrei meira og ekki heldur minna.
En sá sem framhjá fór, vissi, að ef
hann viki Joe 10 centum, þá átti hann
víst að fá að heyra Joe hlæja, og hlát-
ur hans var einkennilegur. Hann lyfti
fyrst upp höfðinu, því hann var ávalt
niðurlútur endrarnær, og byrjaði að
er Dick Burden, afar einkeimilegur I hlæja. Fyrst lágt og stillt, en svo
' ***' i.yin. ai*a r ° ctiiin* • j
Vígslan fór fram 5. janúar og ^agi þetta illa og vandaði um við
■ramkvæmdi hana Rev. John Black,| QUiwe Den, en hann sinnti því engu.
5em var einn af frumbyggjum í Win- j Sunnudag einn, þegar margt fólk var
^Pegborg, og merkur maður. Þeg- j við kirkju, kallar erkidjákninn á einn
■v guðsþjónustunni var lokið og fólk af embættismönnum kirkjunnar, sem
komið út úr kirkjunni, veltti prestur j jón hét, og mælti: “Jón, farðu út í
tftirtekt manni, sem stóB útl og eln- J skóg og sæktu þrjár vænar hríslur.”
blíndi á kirkjuna. Presturinn ávarp- j Jón gerir það, og leggur þær á þann
iði hann og spurSl á hvaS hann væri j stað, :sem honum var sagt. Eftir
iB horfa. 1 staB þess aB svara beint.
næiti hann: “There, keep Panther
md 111 auns off her, an’ she’ll staun
’or a hunner years an mair!” Hún
■efir nú staðiB í 76 ár.
Hveitl var fyrst selt 1 Winnipeg
>g sent i burtu áriB 1876. Voru þaB
157 og einn sjötti mælar, og seldist
’yrjr 85 cents mælirinn, til Steele
3ros. i Toronto. Hveitimylna var
>vggð nálægt ármótunum 1877, og
5k hún til starfa 6. janúar þaB ár,
3arst brátt svo mikið hveiti aB henni
messu gengur fólk út úr kirkjunni,
eins og títt er; og kárlmennimir
setjast þar sem sæti býðst eða leggj-
ast í grasið, og kveikja í pípum sin-
um. A meðal þeirra var Quiwe Den.
Þegar Cochrane var tilbúinn að
fara, kallar hann á Jón og mælti:
“Komdu á eftir mér, Jón, og hafðu
hríslurnar með þér.” Gekk Cochrane
þá beint þangað, sem Quiwe Den
var, og segir: “Hvað eftir annað
hefi eg sagt þér að fara heim til
konu þinnar og láta þá, sem þú lifir
maður, sem allir Winnipegbúar
þekktu á sínum tima. Hann var vart
meðalmaður á hæð, feitlaginn og
vel farið í andliti. Hreyfingar hans
voru frekar sljólegar, en þó mjúk-
ar. Eg sá þann einkennilega mann
fyrst á Notre Dame Ave., og þótti
mér hann svo einkennilegur, að eg
stanzaði til að horfa á hann, og gat
naumast varist hlátri.
Hann var með ofurlítinn asna í
för með sér, og aftan í honum var
lítill tvíhjólaður vagn fullur af bréfa-
ströngum og blikkfötum. Hann ‘yar
öfugu megin í strætinu og í vegi fyr-
ir þeim, sem eftir þvi fóru; en dýr-
ið var mjög óþægt og óstýrilátt.
Sjálfur var hann í strigafötum með
stóran linan hatt á höfði, og á fötin
öll var letrað með stórum, svörtum
stöfum. Atvinna hans var að festa
upp auglýsingar um bæinn, og var
hann daglega á ferð við þá atvinnu-
grein, annaðhvort með asnann sinn
eða þá einn, með stranga af prentuð-
um auglýsingum undir annari hend-
inni, bursta undir hinni og límfötu
í hendinni; og ávalt bar hann aug-
lýsingu um iðn sina utan á sér.
Glaðlegur var þann ávalt, hvar
sem hann var á ferð, og lék oft bros
um varir hans. Einnig vai: honum
veitt sú gáfa, að geta breytt and-
litssvip sínum á margvislegan hátt,
svo hinir þunglyndustu menn gátu
ekki varist því að brosa að honum.
Það er sagt að Dick Burden hafi
notið nokkurrar menntunar í ung-
dæmi sínu, og hafi enda byrjað að
lesa guðfræði. En svo snerust hlut-
imir þannig, að hann gekk í þjón-
ustu manna, sem héldu dýrasýning-
ar viðsvegar um landið, og gegndi
hann hirðfíflsstöðu hjá því félagi i
nokkur ár, og hefir þar vanist hin-
um ýmsu glettum, er honum voru
svo tamar til dauðadags, og hinu
græskulausa gamni, sem fylgdi hon-
um eins og skugginn hans.
ótal sögur eru til um Dick Bur-
den, og sumar þeirra meinfyndnar.
Einu sinni var f jölmennur prestafund-
ur í Winnipeg. Tekur Dick þá upp
á því, að hann býr sig í þeirrar stétt-
ar búning, velur sér biðstað við
Queen’s Hotel hið forna, á horninu
á Notre Dame Ave. og Portage, og
smá herti hann á sér, unz hlátur-
sköllin heyrðust .langar leiðir, og hélt
hann oft áfram að hlæja þannig í 5
til 10 mínútur; og svo var hann bú-
inn að temja sér þessa list, að það
var stórskemtilegt að heyra til hans.
Þriðja manninum man eg eftir.
Hann hét William Knight, en var
ýmist kallaður “Old Civility” (kurt-
eisi maðurinn gamli), eða “Napóleon”
og fóru bæði nöfnin honum vel.
Maðurinn var afskiftalítill um hagi
annara. Hann var hverjum manni
kurteisari í framgöngu og bar á höfði
liðsforingjahatt, eða napóleonskan
hatt, sem setti napóleonskan svip á
Civility.
Þessi maður var auðsjáanlega fá-
tækur því föt hans voru snjáð; en
hann kvartaði víst aldrei, né heldur
var hanrt fáanlegur til að tala um
hið fyrra líf sitt.
Eg man gerla eftir Civility. Hann
gekk lotinn og var orðinn all hrum-
ur . En í hvert sinn sem hann mætti
einhverjum, sem hann vildi heUsa
upp á, stanzaði hann, sló saman hæl-
unum og heHsaði upp á hermanna-
sið, og hafði hann auðsjáanlega á-
nægju af því á síðustu árum sínum,
að ganga eftir fjölförnustu götum
borgarinnar og sýna fólki, að hann
epn kynni að heilsa að hermannasið.
Fjórða manninn, sem eg ætla að
geta um, þekkti eg aldrei né sá. Hann
var kallaður “Catch-’em-alive”, en hét
réttu nafni A. Mclntyre. Hafði hann
það fyrir atvinnu að selja flugna-
pappír og yrkja ljóð. Var hann tal-
andi skáld og orti ósköpin öll um allt
og alla; en ekkert af ljóðum hans mun
hafa komist á prent, né heldur loðað
í minnum manna, nema þessi vísu-
partur, sem er byrjun á kvæði, er
hann orti til manns, sem gaf út
ljóðabók á þeim dögum.
“Canada a poet did lack
Until there arose a man named
Mclntyre of rarest tact.”
Catch-em-alive var all myndarleg-
ur maður á velli, eftir því sem eg
hefi heyrt, og gekk um götur bæj-
arins með silkihatt á höfði og staf í
hendi, og boðaði komu sina með því
að kalla “Catch-‘em-alive”, og vissu
þá allir hver var á ferðinni og hvert
erindið var. Hefir þessi maður lík-
lega verið sá eini, er gerði sér það
að atvinnu, að selja flugnapappir i
Winnipeg. Saga er sögð af ungum
manni, sem vildi hlynna að “Cátch-
‘em-alive”. Hann keypti allmikið af
flugnapappír af honum og tók heim
með sér. I sama húsinu og hann bjó
í, bjuggu einnig nokkrar ungar stúlk-
ur. Tók hann þá upp á því, eftir að
þær voru komnar heim eitt kvöld, að
hann leggur pappirinn á gólfið, þar
sem gengið var inn í húsið. Hrópar
síðan upp, að ráðhús bæjarins sé að
brenna. Stúlkurnar vildu náttúr-
lega sjá eldinn, hlaupa fram að dyrun-
um og ætla út, en festast allár þegar
þær stiga á flugnapappirinn, og hentu
gárungarnir að því mikið gaman.
* * *
VERKLEGAR FRAMFARIR
I WINNIPEG.
Stræti, gangstéttir, skurðir og
Boulevards.
Eg hefi áður tekið fram, að verk-
legar framkvæmdir í Winnipeg voru
naumast þekktar, þegar bærinn var
löggiltur, svo það er ekkert til sam-
anburðar þá og nú. Þá voru engar
gangstéttir til í bænum svo teljandi
sé; nú eru 568 mílur af steyptum
gangstéttum og úr timbri í Winni-
Peg-
Þá voru engar neðanjarðar saur-
rennur til; nú eru 283.65 mílur af slík-
um rennum í bænum.
Þá voru engin stræti uppgerð í
Winnipeg; nú eru í borginni 462 míl-
ur af strætum, þar af 141.53 mílur af
asfalt, steinsteypu, macadam og
sedrusviðarlöggðum strætum. Auk
þess eru um 236 mílur af bakstrætum
í borginni og langflest af þeim asfölt-
uð. Og enn er að telja 174 mílur af
Boulevards.
Þá var engin vatnsleiðsla til notk-
unar fyrir bæjarbúa. Menn notuðu
þá brunnvatn til neyzlu, en það var
mjög svo slæmt. Síðar tóku nokkrir
menn sig saman, pumpuðu vatn úr
Assiniboineánni og seldu til neyzlu.
Nú eru 307.48 mílur af neðanjarðar-
vatnspípum í Winnipeg, og í gegnum
þær er neyzluvatnið leitt svo að segja
inn í hvert einasta hús. Og auk þess
eru 12.8 mílur af stærri neBanjarðar-
vatnspípum, sem liggja um þétt-
byggðasta part borgarinnar, )og er
það vatn eingöngu notað í þarfir
slökkviliSsins, þegar um stórelda er
að ræða.
Vatnsforði Winnipegborgar
ÞaB er lifsspursmál hverjum bæ
að tryggja sér nægan og góðan
vatnsforSa. I því tHliti hefir Winni-
pegbær veriB sérstaklega lánsamur.
Vatnsból borgarinnar er eitt hiB allra
ákjósanlegasta, sem hugsast getur,
og vatniB hollt og hreint. VatnsbóliB
er 98 milur frá borginni. Vatninu
er veitt eftir stórri vatnspípu alla
leiB til borParinnar. og liggur nípan
undlr RauBána. Mátulegur halli er á
vatninu, svo að hvergi þarf aB
pumna þaB. 85,000,000 gallón af
vatni geta daglega runniB til borg-
arinnar. en aldrei hefir veriB eytt
meiru á dag en 23.165,671 gallónum
Vatnsveitan kostaBl bæinn $170,-
000,000 utanbæjar, en $6.477.014.54
starfssvið kostað bæjarbúa eina og
hálfa miljón dollara, en arðurinn af
þeirri deild kerfisins árið 1929 nam
$31,431.15.
Alþýðuskólar Winnipegborgar.
Eitt af því sem Winnipegborg get-
ur verið stolt af, eru alþýðuskóla-
byggingarnar, þó óvist sé hvort bær-
inn hefir ekki gengið helzt til djarf-
lega fram á því sviði.
Það eru 69 alþýðuskólar í borg-
inni. Arið 1871 var einn alþýðuskóli
í Winnipeg. Arið 1871 var einn ai-
þýðuskólakennari, en árið 1929 1,016.
Arið 1876 hafði bærinn lagt fram
$3,500 til alþýðuskólabygginga og
kennsluáhalda. Arið 1929 var bær-
inn búin nað leggja fram $10,108,038
i byggingar og kennsluáhöld.
Nemendatala í alþýðuskólum I
Winnipeg 1876, var 423, en 1929 var
hún 41,510.
Auk þess eru stofnanir inni í borg-
inni og við takmörk hennar, sem
kenna alþýðuskólanámsgreinir að
meira eða minna leyti. en eru ekki
undir umsjá menntamálanefndar
borgarinnar: eru bær um 60 að tölu.
Aðrir skólar, háskólar, listaskól-
ar, kvennaskólar o. s. frv., eru 22.
Sjúkrahús.
Aðalsjúkrahús eru 10 I borginnt,
að meBtöldum St. Boniface sjúkra-
húsunum, og rúma 1,640 sjúklinga.
Eldliðsstððvar.
Þær eru 15 í Winninegborg. sem
kosta meB öllum áhöldum $897.714.
Eldliðsmenn og foringjar eru 337.
Kirkjur.
257 kirkjur eru í Winnipegborg.
auk 22 guðsbiónustustofnana, sem
tilheyra Sáluhjálparhernum.
Bygglngalevfj.
Bvsrgingaleyfi voru áriB 1901. 630:
en 820 bvggingar reistar, sem kost-
uðu $1,798,567.
1929 voru 2673 bvggingarleyfi veitt.
2870 bvggingar seistar, sem kostuðu
$11,050,250.
Skemtlgarðar
38 skemtigarðar eru I Winnineg-
borg. I þeim öllum eru 960.19 ekrur
af landi. Bærinn hefir borgað $643,-
121.69 i peningum fyrir þetta land,
og eytt $4,327,488.36 á 37 árum síB-
an að byrjaB var á því mjðg svo
barfa fyrirtæki, til aB gera þá vist-
lega og fagra. Byggingar hafa ver-
ið reistar i þessum görðum, sem
kosta $393,000. Þessir garðar eru
nú álitnir aB vera $3,834,824 virBi.
með öllu tllheyrandi. AriB 1929
kostaði viðhald þeirra 85c á hvem
bæjarbúa.
Bókasöfn bæjarlns.
Þrjár aðalbókhlöður eru i bænum,
sem kosta um $250,000, en ekki veit
eg hvað mörg þúsund bindi af bók-
um þær geyma, en lánuð voru til les-
enda nálega 1,000,000 eintök áriB
1929.
Baðstöðvar.
Innan bæjarins eru tvær baðstöðv-
innan, til 31. desember 1929. Þar aB1 ar, og verið að byggja þá þriðju.
auki hefir bærinn byggt eða látið
byggja vatnsgevmi innan bæjarins.
sem heldur 18,000.000 gallónum.
Verð á vatni til heimilisnota er $1.75
fyrir 7300 gallón, sem hverju fjögra
herbergja húsi er ætlaB um ársfjórð-
unginn, eBa $7.00 á ári fyrir fjögra
herbergja hús.
Munu þær allar kosta hátt upp i
$200,000, og eru þær ósegjanleg
hlunnindi öllum borgarbúum, ekki
sizt fyrir þá, sem ekki eiga kost á
að leita til baðstaðanna fram við
vötnin í sumarhitunum.
Frá Islandi
Raforlniveita 'Winnipegborgar
I engu held eg að framfarimar
hafi verið eins stórstigar og eins
hagnýtar, og I raforkufyrirtæki bæj-
arins.
Fram aB árinu 1906 var rafafl til
ljósa og annara þarfa selt af prívat-
félagi í Winnipeg, á 20c K.W.H.
Mönnum var Ijóst, að þetta var ó-
vitaverð, og að aldrei myndi iðnaður,
sem á raforku þurfti að halda, geta
staðist að borga slikt verð, né held-
ur íbúar borgarinnar til ljósa og
matarsuðu. Bærinn réðist þvi i að
byggja sér rafstöð austur við Winni-
pegána, 77 mílur fyrir austan Win-
nipegborg.
Allmikillar mótstöðu sætti þetta
fyrirtæki, eins og flest önnur, sem
nokkuð er í varið. En samt vannst
nú þetta, og aflinu var veitt til bæj-
arins I október 1911.
Viðbrigðin urðu mikil. Eins og
sagt var að framan, kostaði rafafl
til ljósa árið 1906 20c K.W.H. Arið
1907 var það komið niður í 10 cent.
1911, þegar bærinn fer að selja sitt
rafafl, niður í 7%; 1912 niður í 3%
fyrir K.W.H.
Raforkuframleiðsla þessi hefir
kostað bæinn $29,515,966.56, og er
nú verið að auka þá framleiðslu í
stórum stíl.
Tekjur Winnipegborgar af þessu
fyrirtæki voru $3,231,167.36 árið
1929, en kostnaðurinn við starf-
ræksluna nam $2,950,388.83. Beinn
hagnaður $280,778.53.
Varastöð hefir bærinn reist, sem
kostaði nokkuð á aðra miljón doll-
ara, og er framleiðsluaflið þar gufa.
I sambandi við varastöðina og raf-
orku þá, sem daglega er umfram
þarfir borgarbúa, hefir það aukna
Rvik 1. maí.
Enska herskipið, sem hingað kemur
í tilefni af Alþingishátíðinni, er 34,000
tonn að stærð. Er það eitt af nýjustu
herskipum Breta. En franska skipið
sem væntanlegt er hingað, er 10,000
tonn. A þvi er 600 manna skipshöfn.
COME AND LOOK OVER OUR
STOCK OF
GOOD
USED CARS
We make no extravagant claims
for them. They are carefully
bought—fixed up, if they need
it, and sold at fair prices.
’27 Essex Coach ’26 Chev. Coach $300 $325
’27 Chev. Coach $400
’28 Whippet Coach .... $475
’27 Chev. Sedan 5475
’28 Ford Tudor $475
Oakland Sedan $500
’29 Ford Delivery .... $525
’27 Essex Sedan $595
’28 Chev. Sedan $600
’28 Pontiac Sedan .... $625
’29 Essex Coupe ’28 Chev. Landau $625
with trunk $625
’29 Chev. Sedan $725

OPEN EVENINGS
CONSOLIDATED
MOTORS, LTD.
CHEVROLET & OAKLAND DEALERS 229-235 MAIN STREET
PHONE 27 133, 88 410