Heimskringla - 22.04.1931, Blaðsíða 1

DYERS & CLEANERS, LTD.
SPECIAL
Men’s Suits Dry Cleaned
and Pressed .....-.....$1.00
Ladies’ Plain Dresses Dry
Cleaned and Pressed .. .$1.00
Gooda Cnlled Por and Dellvered
Minor Repnirs, FREE.
Phone 37 001 (4 lines)
XLV. ARGANGUR.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 22- APRIL 1931.
NCrMER 30
The Millennial Hockey Trophy
Hockeybikar sá er mynd þessi
er af, var gefinn af Þjóðræknis-
félaginu á síðastliðnu ári til efl-
ingar hockeyleika-iðkuíi á með-
al íslendinga. Sá hockeyflokkur
inn, er af öllum ber á árinu,
vinnur bikarinn og heldur hon-
um, þar til annar kemur hon-
um fræknari.
í vetur hafa 4 íslenzkir
hockeyflokkar leikið hér í Win-
nipeg. Út um sveitir eru hockey
flokkar til, en því miður gátu
þeir ekki komið því við að
keppa um bikar Þjóðræknisfé-
lagsins í ár. Er vonast til að
á komandi vetri verði flokkarn-
!r fleiri.
Þessir hockeyflokkar, sem
um bikarinn keptu í vetur,
heyra allir til íþróttafélaginu
Fálkinn. Nöfn þeirra eru: Fálk-
inn, Geysir, Víkingar, NativéS.
Á samkomu, sem íþróttafé-
lagið Fálkinn hélt s.l. fimtudag.
var bikarinn afhentur sigurveg-
urunum, sem voru Fálkarnir í
þetta sinn. Er sagt að allir
flokkarnir hafi leikið furðu vel
og oft verið erfitt á milli að sjá
hver bikarinn hlyti.
Leikendur Fálkans voru: Al-
bert Johnson (kapt.), Grímur
Jóhannesson, Ingi Jóhannesson
Matt. Jóhannesson, Robert Jó-
hannesson, Karl Hallsson, Jón
E. Bjarnason, Eggert Bjarna-
son, Kjartan Johnson, Jack
Doig.
Bikar þessi er nefndur “The
Milennial Hockey Trophy", og
minnir því á eitt mesta merkis-
ár í sögu íslands. Er bikarinn
fallegur og metfé hið mesta.
Á honum stendur vísa þessi úr
Hávamálum:
Deyr fé,
Deyja frændr
Deyr sjálfr et sama
'En orðstírr
Deyr aldrigi
Hveims sér góðan of getr.
Sveinbjörn Árnason dáinn
Las eg fyr en varði og vildi,
jdnur, lát þitt skyndilegt.
Dauðinn á ei dropa af mildi,
dómi hans aldrei verður hnekt.
Þú ert farinn. Frænda og vina
færðist skuggi lífs á stig.
Þú varst inn í eilífðina
ekki lengi að búa þig.
Ó, hve lífið lítið virðir
löngum dauðans þunga sverð.
Grunaði mig ei, að þú yrðir
undan mér í þessa ferð.
Það er ein—og ei sú minsta—
örlaganna náðargjöf,
fá að stíga hraustur hinsta
heljarsporið fram að gröf.
Fagur var þinn vorsins draumur
vel hann spáði á marga lund.
Leið þín æfi lygn sem straumur.
Lánið fékstu í heimanmund.
Æðsta hnossi er hugur þráði,
hamingjan örlát sæmdi þig, —
góðri konu, er geislum stráði,
gleðinnar alt í kringum sig.
Þó ei geymdir gull í sjóði,
græddir hylli og vinafjöld.
Fleira er lán en fjárins gróði;
fleira sæmd en tign og völd.
Þér var hygnisgáfa gefin,
glöggskygn hún þér sjaldan
brást;
eygðir gegnum vafa-vefinn
veilu, er mörgum yfirsást.
Ætíð fékst svo orðum hagað,
umræður að spynnust frá. '
Vel ei féll þér, væri þagað
vina skemtimótum á.
Gætni með til mála lagðir,
mælsku keppni beittir ei.
“Já og amen’ aldrei sagðir,
ef þín dómgreind kvað við nei.
Vildir, sjálfs af sjónarmiðum,
sérhvert mál er fyrir lá
skoða, frá sem flestum hliðum,
fyr en dóm þar legðir á.
Vinum með er varstu saman
vaktir gleði, líf og fjör.
Létt þá fjúka léztu gaman,
léku bros um hverja vör.
Fanst þeim sem úr lofti létti
lognmollunnar drunga ský,
og að sætu á sólskinsbletti
saman fjallahlíðum í.
Veit eg, frjálst hvar fylgi ræður,
félagsvinir sakna þín;
einkum þar sem eins og bræður
íslendingar njóta sín.
Þökk fyrir gamlar gleðistundir,
gamanstef og skemtihjal.
Hvort munu okkar endurfundir
eiga stað í fögrum dal.
Far nú vel! f heimi hinum,
hugs til smíða færðu tóm.
Öll þau bros er vaktir vinum,
verði þér eilíf feginsblóm.
Þorskabítur.
Stjórnin á Islandi fallin
ÞingiS rofið. — Skilnaðar við
Danmörku krafist.
í blaðinu Winnipeg Evening
Tyibune stóð eftirfarandi skeyti
í gær frá Kaupmannahöfn:
“Fréttir frá Reykjavík á fs-
landi í dag (21. apríl) bera með
sér að lýðveldishugsjónin er
að grafa um sig í landinu.
Stúdentafélagið hefir krafist
þess að lýðveldi verði stofnað á
íslandi eins fljótt og unt er. —
Hófu stúdentar kröfugöngu til
sendiherrahallarinnar dönsku í
Reykjavík í gær.
Stjórnmálaástandið á íslandi
hefir verið í öngþveiti síðan s.l.
viku, að forsætisráðherra Tr.
Þórhallssyni var greitt van-
traustsatkvæði, sem hefir þing-
rof í för með sér.
Bíður konungurinn eftir grein
argerð frá fráfarandi ráðherra.
DýRT ER LÖGMANNSORÐIÐ.
Reikningur var lagður fram
í Manitobaþinginu s.l. laugar-
úag frá lögfræðingunum R. W.
Craig og A. B. Hudson. Var
hann fyrir vinnu lögfræðing-
anna í sambandi við afhendingu
náttúru-auðlinda fylkisins, sem
^ú eru loksins komnar í hendur
þess. Til þess að byrja með,
nam reikningur þessi $65,000.
En Brackenstjórninni hefir auð
sjáanlega þótt sá reikningur of
^ár, því í þinginu er skýrt frá
Pví, að stjórnin og lögfræðing-
arnir hafi komið sér saman um
^45,000 . sem fullnaðarbotrgun
fyrir starfið. Reikningur Mr.
Craigs var fyrir 200 daga starf,
en Mr. Hudsons 160 daga.
Þegar reikningur þessi var i
borinn upp í þinginu, hófustl
vsæsnar umræður um hann. J.
T. Haig, K.C., og S. J. Farmer,
álitu það keyra fram úr öllu
hófi, að greiða jafnvel $45,000.
að ekki sé nú talað um fyrri
upphæðina fyrir þetta starf.
Var skoðun þeirra sú, að lög-
fræðingastarfið í sambandi við
auðlindirnar hefði átt að vera
leyst af hendi af skrifstofu
dómsmálaráðherra fylkisins. —
Hörðnuðu umræður um þessa
reikninga, og var Bracken-
stjórnin óspart mint á það, að
hún væri örlátari á fé til lög-
fræðinga en til bænda og sveit-
anna. Loks gerði J. T. Haig
breytingartillögu, sem í því var
eiginlega fólgin að skera reikn-
inginn niður um $24,000. Virt-
ist Mr. Haig sanngjarnt, að svo
mikið ($24,000) væri greitt af
námastjórnardeildinni, og veit-
ingin til þeirrar deildar væri
lækkuð sem því nam. Um þessa
breytingartillögu Haigs fór at-
kvæðagreiðsla fram í þinginu
s.l. föstudag. Voru 14 atkvæði
með henni og 30 á móti. Brack
enstjórnarsinnar greiddu allir
atkvæði á móti breytingartillög
unri. einnig tveir liberalar, J.
W. Breckey og Skúli Sigfússon.
En með henni greiddu conser-
vatívarnir og verkamannafull-
trúarnir atkvæði. Breytingartil-
lagan var því feld, en aðaltil-
lagan um að greiða lögmönn-
unum $45,000 fyrir starf sitt,
var því samþykt.
ingja í Catalóníu að máli. —
Fylki þetta hafði lýst því yfir,
að það ætlaði sér að krefjast
skilnaðar frá aðalríkinu Spáni.
Hafði för ráðherranna þann á-
rangur, að fylkið tjáist ekki
ætla að hreyfa aðskilnaði að
minsta kosti fyr en þjóðþing
kemur saman. Er líklegt talið,
að fylkin muni, þegar frá líður.
hætta við aðskilnaðarhugmynd-
ina, og reyni að sjá lýðveldinu
fyrst borgið.
nema því aðeins að hann verði
því vægari, getur hann orðið
tilfinnanlegur fátækum mönn-
um með stóran fjölskylduhóp.
Þingið hefir samþykt 70 ný
lög og lagabreytingar.
KOMMÚNISTAÆRSL f WPEG.
Sigríður Jónsdóttir Jónsson
Hinn 17. s.l. janúar andað-
ist að heimili sínu í San Diego
í California, Sigríður Jónsdótt-
ir Jónsson. Sigríður var fædd
að Hömrum í Hraunhreppi í
Hítarnesþingum; hún fluttist
tveggja ára gömul með for-
eldrum sínum Jóni Jónssyni og
Þorbjörgu ólafsdóttir að Stapa-
seli í Stafholtstungum í Mýra-
sýslu og þar ólzt liún upp.
Sigríður átti 3 systkini, 2 al-
systur sem báðar hétu Vigdís,
önnur dó ung og hin var látin
heita eftir henni, en hálf bróð-
ir hennar hét ísak. Sigríður
misti móður sína þegar hún
var 9 ára en faðir hennar gifti
sig aftur, og átti þenna pilt
með seinni konu sinni og þau
fluttust bæði til Ameríku. Vig-
dís giftist Thorleifi Kristjáns-
syni Thorlacius. Þau fluttust
til Manitoba og námu land í
Mikley og eru bæði dáin fyrir
nokkrum árum en ísak var síð-
ast búsettur í Ardalsbygð og
er nú dáin fyrir fáum árum.
Árið 1871 giftist Sigríður
eftir lifandi manni sínum Jóni
Jónssyni frá Svarfhóli í Staf-
holtstungum í Mýrasýslu, syni
Jóns Haldórssonar frá As-
Frh. á 5 bls.
MANITOBAÞINGI SLITIÐ.
FRÁ SPÁNSKA LÝÐVELDINU
Þrír ráðherrar nýju lýðveld-
isstjómarinnar á Spáni, brugðu
sér f Ioftfari til Barcelona til
að finna. Macia sveitarhöfð-
Fylkisþinginu í Manitoba var
slitið s.l. mánudag. Hefir það
staðið yfir síðan 27. jan. s.l.
Málið, sem lá fyrir þinginu
síðustu lífsstundir þess, var lög
gjöfin um að veita Winnipeg-
bæ heimild til þess að leggja
nefskatt (Poll Tax) á bæjar-
búa.
Verkamannaleiðtogarnir börð
ust lengi og hraustlega á móti
þessari löggjöf. Og þeir höfðu
meira að segja í hótunum um
að lengja þingsetutímann von
úr viti, út af þes^u máli. En
eftir langar og ítarlegar um-
ræður á mánudaginn um mál-
ið, var atkvæði greitt um það,
og var nefskatts löggjöfin sam-
þykt með 25 atkvæðum - gegn
fjórum.
Síðan að bærinn hreyfði fyrst
þessu skattamáli, hefir hug-
myndinni um skattinn lítilshátt
ar verið breytt. En eins og bær-
inn hefir nú samþykt hann,
nær hann til allra manna og
kvenna 21 árs að aldri og upp
að 60 ára aldri. Undanþága er
veitt þeim er eignaskatt og
tekjuskatt greiða. — Upphæð
þessa skatts hefir ekki ennþá
verið ákveðin af bænum. Fjöl-
skyldufeður, sem leigja hús, en
eiga þau ekki, greiða þenna
skatt. Þeir eru ekki skoðaðir
gjaldendur neins skatts, þó að
fasteignaskattar allir komi lík-
legast að mestu eða öllu leyti
úr vasa þeirra með húsaleig-
unni, sem þeir borga. Nefskatt-
ur þessi kemur því niður á hin-
um fátækari og eignalausu, og
tóku að kasta steinum. Varð
einn gluggi Hudson’s Bay búð-
- Hm 6000 manns, með leiðtog arinnar fyrir einum þeirra og
um kommúnista í broddi fylk-' mjölbrotnaði. Lögreglumaður
ingar, safnaðist saman fyrir ut-1 varð fyrir öðrum, en meiddist
an þinghúsið í Manitoba s. 1. h'tt. Og þá tók lögreglan til ó-
miðvikudag. Erindi þessa hóps I spiltra mála með að elta þá
var að finna Bracken forsætis- j Uppi í hópnum, sem óspektirn-
ráðherra að máli, viðvíkjandi; ar gerðu. Gránaði þá gaman-
vátryggingu gegn atvinnuleysi, jg 0g endaði leikur þessi svo,
sem kommúnistarnir fóru fram 1 að lögreglan hafði barið niður
á að Manitobaþingið lögleiddi um^níu manns, en alls meidd-
nú þegar. Brackenstjórnin veitti J ust um 24.
þeim áheyrn og ræddi við kom- I Yfirvöldin hér virðast líta á
mumstana um þetta efni inni]uppþot þetta sem hafið meira
a stJ°1’narskrifstofunum. Kn tif þegs ag augiýsa kommúnista-
við bon kommúnista um að lög I stefnuna> en til þess að bæta
ei a v tryggingu gegn at- has atvinnuleysineja. Höfðu
1™.. ^eSS*. einh!er , kommúnistar kröfugöngu í
frammi víða um land þenna
sama dag. Sambandsstjórnin í
ráðstöfun væri gerð fyrir tekj-
um í því sambandi, gat fylkis-
stjornm ekki orðið. Fylkisstjórn ottawa var heimsótt f sömu
ma kyað hann ekki hafa líkt erindum og voru ,undirtektir
þn nogar tekjur til þess sem þennar þær gömu og fylkis_
u ’ 'f væf StraUm af’stjórnarinnar hér. Og fréttir
þemi utgjoldum, er shkri vá- þárust vfðar að af krofugöng_
tryggmgu væn samfara. En | um kommúnista. Að hinu leyt_
nefnd þessan skyrði hann frá inu kom það f ljós> að þeir
* a /. væ” ^011 yrir ai>i kommúnistar, sem handteknir
aHar fylkisstjormr landsins yoru f mnlAvegt hofðu ekki
verið atvinnulausir nema tvo til
jþrjá mánuði og höfðu þann
kæmu bráðlega saman í Otta-
wa, til þess í samráði við sam-
, , ^ uija, liiauuui ii\jil>u \ux iuj
af hvern tíma fengið styrk frá bænun,
k f ,kæ1n,að K. tekjur tf ,Þeir voru allir e5a flestir Rúss-
þess að logleiða atvmnuleysis-1
vátryggingu. Meira gat stjórn-
in ekki gert viðvíkjandi mála-
leitun kommúnista.
Eitt af kröfum kommúnista
kvað hafa verið það, að hverj
Á meðan að þingað var um um atvinnulausum manni væru
þetta á stjórnarskrifstofunum, j'Sreiddir $25 a viku- Hvað sem
hélt hópurinn, sem fyrir utan um réttmæti kröfunnar er að
þinghúsið hafði safnast, niður seSÍa> lætur að líkum- að við
á Portage Ave. Hann fór niður henni eig1 stjórnir bágt með
“The Mall’’, en skamt fyrir að verða.
sunnan Hudson’s Bay búðina, ^ Ýmsir halda því fram að lög-
fóru einstöku menn að sýna af reglan hafi verið óþarflega
sér óspektir. Er í fréttunum í þunghent á þessum mönnum.
dagblöðunum af þessu frá því Auðvitað voru þeir vopnlausir
sagt, að t/vær konur hefðu mjög og varnarlausir. En svo á lög-
eggjnð menn til óspekta. Kom regla í vök að verjast, því ef
að þvf að einn eða tveir menn til kæmi skaða og skemdar-
verka, væri henni Iegið á hálsi
fyrir að hafa ekki komið í veg
fyrir þau í tíma.
ALFONSO EKKI Á HJARNI.
Alfonso fyrverandi Spánarkon
ungur er ekki á hjarni staddur,
þó útlægur hafi verið gerður
úr ríki sínu. Það er sagt að
konungshjónin eigi á milli sín
í peningum og gimsteinum sem
næst $35,000,000. Tóku þau
það með sér, þegar þau fluttu
frá Spáni. En auk þess er Al-
fonso einn af stærri hluthöfum
í Monte Carlo og Deauville
spilavítunum. Hann er einnig
eigandi nokkurra iðnaðarstofn-
ana á Frakklandi. Af ríkisstjór-
um Evrópu er sagt að Þýzka-
landskeisari sé sá eini, er rík-
ari hefir verið en Alfonso.
Fjölskylda Alfonso er á Frakk
landi sem stendur. Er haldið að
hann hafi keypt höll í Englandi
og að þar muni hann setjast
að. Var rétt fyrir fall hans
sem konungs, sent ógrynni af
fínum og fáséðum húsmunum
út úr landinu, sem nú kvað
vera komið til Englands. Mál-
verkin ein í þeim farangri er
sagt að numið hafi $3,000,000.
Skoðanir hans á lýðveldinu
á Spáni eru þær, að það verði
hrunið innan sex mánaða og
að þá verði hann aftur kvadd-
ur til ríkisstjórnar. Kveður
hann verkföll, stjórnleysi og
uppreisn verða lýðveldinu að
falli. Fáir, og jafnvel ekki nán
ustu vinir hans geta tekið und-
ir þessa skoðun.
Ríkisstjórn féll Alfonso 13.
í hendur nokkrum mánuðum áð
ur en hann fæddist. Hefir hann
því ríkt í 46 ár, þó aðrir færu
með stjórn fyrir hann þar til
hann varð lögaldra. Síðustu 10
árin stjórnaði hann með dæma-
lausri ráðrfkni og ofbeldi.