Heimskringla - 24.06.1931, Blaðsíða 2

2. BLAÐStÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 24. JÚNÍ 1931
Olafur Ástgeir
Eggertsson
Leikari og leikstjóri andaðist
úr inflúenzukendri lungna-
bólgu á Winnipeg Almenna
Spítalanum eftir nokkurra daga
legu þar, þriðjudaginn 17, feb-
rúar 1931, 55 ára.
Eg vitjaði hans á spítalanum
daginn etfir að hann hafði ver-
ið fluttur þangað. Var hann
þá málhress, en sjáanlega al-
varlega veikur, samt gerði eg
mér góðar vonir um bata hans.
Hann kvaddi mig með inni-
legu handtaki og broshýru and-
liti eins og hans var venja.
Tvisvar kom eg á spítalann
seinna í vikunni, hafði honum
þá svo elnað sóttin- að viðtal
var ekki leyft. Sá eg hann að-
eins í svip. — Fáum dögum
síðar barst ættingjum og vin-
um sorgarfregnin að hann væri
horfinn í þögnina miklu.
óiafur Ástgeir Eggertsson var
fæddur 6. júnf 1876 á Kolbeins-
stöðum í Kolbeinsstaðahrepp í
Snæfellsness og Hnappadals-
sýslu. Faðir hans var Eggert
Guðnason en móðir Ástríður
Þorvaldsdóttir. Móðirinn dó af
bamsförum, er Ólafur fæddist,
og tók móðurbróðir hans, ólaf-
ur Þorvaldsson (faðir Kristjáns
Ólafssonar, umboðsm. N. Y. Life
f Wpg.) sveininn í fóstur næt-
ur gamlann og hafði hann með
sér að Litla Hrauni er var bú-
jörð hans.
7 ámm síðar flutti ólafur
Þorvaldsson — er þá var orð-
inn ekkjumaður — vestur um
haf með fósturson sinn og
nafna.
Settust þeir fyrst að — á
samt bróður Ólafs eldra, Þór-
arni Þorvaldssyni — norður við
íslendingafljót í Nýja íslandi.
Eftir nokkurra ára dvöl þar
fluttust þeir fóstrar upp til
Winnipeg og var heimili þeirra
á Point Douglas nokkur ár.
Mikið ástríki var með þeim
fóstrum en eigi var sambúð
þeirra langvinn því Ólafur eldri
varð nú aldurhniginn, heilsu-
tæpur og efnalítill, og varð
Ólafur Eggertsson eins og svo
margir unglingar á landsnáms
árunum að fara út í heiminn
á unga aldri til að vinna fyrir
sér, en Ólafur eldri mun síðast
hafa haft athvarf hjá hinni á-
gætu konu Mrs. Ásdísi Hinrick-
son nú forstöðukona við Betel.
Ólafur mun hafa stundað
ýmsa vinnu á uppvaxtarárun-
I um. Nokkur ár vann hann f
| prentsmiðju blaðsins “Tribune’.’
Lít'illar sem engrar skóla-
mentunar naut Ólafur á yngri
árum, en síðar var hann að
námi við Wesley College stutt
skeið, en námsgáfu og fróðleiks
fýsn hafði hann í ríkum mæli,
og mátti heita sjálfmentaður.
Snemma hneigðist hugur hans
að leiklist, og mun hann hafa
notið nokkurrar tilsagnar í
þeirri grein. Kom hann stund-
um með framsögn eða leik á
skemtisamkomum á fyrri ár-
um er þóttu bera vott um
listgáfu í þessa átt.
28 maí 1902 kvæntist Ólaf-
ur, Mörtu Maríu Anderson, var
heimili þeirra hér í Winnipeg.
Eitt barn fæddist þeim er and-
aðist skömmu eftir fæðinguna,
og nókkrum mánuðum síðar
andaðist móðirin úr brjóstveiki.
Festi hann þá eigi yndi í
borginni og fór vestur í Sask-
atchewan og nam land suður |
af þorpinu Mortlack, á sér-!
lega fgru svæði með hæðum
og hvömmum og mun hin
næma fegurðartilfinning hans
hafa ráðið valinu. Eignaðist j
hann þar hálfa section af landi
og stundaði búskap, mest hveiti
rækt á sumrum og farnaðist
vel, en dvaldi í Winnipeg á vetr
um og iðakði leiklist og fleira.
12 júní 1912 kvæntist Ólafur
seinni konu sinni Jóhönnu
Straumfjörð, dóttir Jóhanns
Straumfjörð læknis er nam land
í Mikley og síðar bjó í Grunna-
vatns bygð. En skugga dauðans
brá aftur yfir hjúskapar ham-
ingjúu Ólafs, eftir tæpra tveggja
ára sambúð fæddist þeim barn,
en það kostaði líf móðurinnar,
barndnu var komið í fóstur til
Mrs. Ásdísar Hinriksson, en
andaðist nokkrum mánuðum
síðar. Þrátt fyrir nákvæma
umhyggju fóstrunnar.
Mikið ástríki var með þeim
hjónum, og varð honum þett-
að þungbær sorg, en hann lét.
! ekki bugast, heldur varð minn-
ing hinnar ágætu og ástríku
konu honum hvöt tál fórnfýsi
og athafna fyrir göfug mál-
efni.
Fyrst gaf hann lúthersku
i kirkjunni í Selkirk, þar sem
kona hans hafði starfað og
verið fermd, prýðilegan marm-
ara skírnar font til minningar
um Jóhönnu Straumfjörð og
var sú fagra og smekklega
j gjöf afhjúpuð við hátíðlegt
; tækifærí og veitt viðtaka og
j þökkuð af presti safnaðarins
sr. Steingrími N. Thorlakssyni
er fermt hafði hina látnu
| nokkru síðar réðst Ólafur í það
að safna fé fyrir gamalmenna
hælið “Betel’* á þann hátt að
halda samkomur út um flest-
allar bygðir íslendinga í Can-
ada og Bandaríkjunum.
Tókust þessar samkomur er
hann einn stóð fyrir og lagði
! til alt prógrammin á, mæta vel,
og hafði hann á þennan hátt
j upp afgangs kostnaði, ihá^ft
annað þúsund dollar, er hann
gaf þessari kærleiksstofnun er
hefir notið svo almennrar vin-
sældar og velvilja fólks vors
hér í álfu — gjöfin var til minn
j ingar um Jóíhönnu Straum-
f jörð.
Snemma starfaði ólafur að
! því að sýna stærri og smærri
sjónleiki meðal íslendinga hér
í bænum, einn af þeim var
“Pernilla’’ eftir Holberg, með
þann leik var ferðast utan bæj-
ar, samverkamenn ólafs við
þennan leik voru þá Christoph-
er Johnston (skáldið er and-
aðist fyrir fáum árum í Chi-
cagi), Rósa Egilson, Sig Júl.
Jóhannesson, Karólína Dal-
mann og fl. Lék ólafur
leikrita listrænt og bókmenta-
legt gildi þeirra, en síður fjár
gróðavon, einnig að koma á
framfæri verðmætum í leikrita
gerð, frá hinum ýmsu þjóð-
flokkum er flutst hafa tál þessa
lands.
1925 lék Ólafur, ásamt öðr-
um landa vorum, Guðmundi
Thorsteinssyni, kennara — í
leik sem heitir “The Little
Stone House’’, fyrir Commun-
ity Players.
Professor Osborne frá Mani-
toba Háskólanum, sem ritaði
um leákinn fórust svo orð að
“sá leikur var eins stórhríf-
andi eins og nokkur leiklist er
eg hef séð’’. “Leikendur höfðu
áhorfendur alveg á valdi sínu’’,
í lok greinarinnar segir hann:
“En aðal sigurvegararnir í
þessum mikla leik voru Miss
Vernon McMartin og Ólafur A.
Eggertsson’’, hrósar hann báð-
fyrir frábæra hrífandi leiksnild,
er þessi vitnisburður Þróf. Os-
borne aðeins örh'tið sýnishorn
af hrósi því er Ólafur hefir feng
ið í enskum blöðum um leikara
gáfu sína.
Sem leikstjóri hefir Ólafur
getið sér hinn besta orðstír
hin síðari ár.
Fyrir Comr^unity Players
æfði hann leikinn “Conflict’’,
og Japanskan leik er hét “The
Pine Tree’’, afareinkennilegur
leikur, og tókst frábærlega vel.
Fyrir Womens University Club
æfði hann hinn ágæta leik “The
Dover Road’’, sem hann fékk
að verðuga mikið hrós fyrir.
“Forgotten Souls’’ eftir Pinski
æfði hann fyrir Menorah Soci-
ety (Gyðinga Stúdenta^félag)
og er það eftirtektarvert að sú
stórgáfaða þjóð sækji leiðsögn
til íslendings'.
Fyrir Skozkt þjóðræknisfélög
æfði hann umfangsmikinn leik
er bygður var á sögu Walter
Scotts, “Guy Mannering’’. Var
Það er óumræðilegur sparnaSur í
því aS geta búiS sér til fimtíu vindl-
inga úr 20 centa pakka af Turret
Fine Cut.
En þaS eru efnin, sem þér fáiS í
Turret Fine Cut, sæt og sjálfþrosk-
uð, angan og ilmur, sem veitir þess-
um vindlingum, er þér vefjið sjálfir,
óviðjafnanlega yfirburði, auk sparn-
aðarins.
CHANTECLER VINDLINGA
PAPPÍR ÓKEYPIS
S tvímælalaust BORGAR SIG ‘AÐ VEFJA VINDLINGANA SJÁLFUR'

TURRET
FINE CUT
‘Hieronymus’’ afburðavel í
>eim ledk.
Nokkra sjónleiki æfið Ólafur
fyrir íslenzka Stúdentafélagig.
Fyrst “Ungfrú Siegliere’’, er
Þorvaldur heitinn Þorvaldsson,
er þá var formaður Stúdentafél
agsins hafði snúið úr frönsku
og lék Ólafur hinn aldna og
hrjáða greifa í þeim leik frá-
bærlega vel.
Þegar hin fræga leikkona,
fröken Guðrún Indriðadóttir
kem vestur um haf að tilhlut-
un klubbsins “Helga Magra’’
til að leika Höllu í sjónleiknum
“Fjalla Eyvindur’’ eftir Jóhann
Sigurjónsson, tók Ólafur oflug-
ann þátt í leiknum, lék Árnes
tókst leikurinn ágætlega og
fór sigurför >im bygðir íslend-
inga hér nærlendis. Leikendum
of sérstaklega hinni aðkomnu
leikkonu til sóma og fræðar-
auka.
Sá sem þettað ritar færði
það í tal við Ólaf hve æskilegt
það væri að Vestur-íslending-
um gæfist kostur á að njóta
hinnar glæsilegu leiklistar Frú
Stefaníu Guðmundsd. í Reyk-
javík. ólafur tók þessard bend-
ingu með fögnuði og var það
um tíma hans mesta áhuga-
mál að fá frú Stefaníu hingað
vestur, og er það langmest
honum að þakka að sú hug-
mynd komst í framkvæmd. Til
undirbúnings myndaði hann
dálítinn leikflokk hér í Wpg.,
var svo frú Stefaníu boðið vest-
ur og samvinnu flokksins. Þáði
hún það og kom vestur með
son, Oscar og 2 dætur Emilíu
og Önnu Borg en Ólafur Egg-
ertsson tók á sig fjármunalega
ábyrgð í sambandi við fyrirtæk-
ið og er það ekki nema eitt
dæmi af mörgum um ósér-
plægrí hans og fórnfýsi.
Frú Stefanía lagði til leik-
in, og voru þessi leikin: “Kinn-
arhvolsystur’’ eftir Hauch;
“Heimilið’ ’eftir Sudermann;
“ímyndunarveikin’’ eftir Mol-
iere.
Mörgum mun vera í fersku
minn hve frábærlega vel sú
samvinna hepnaðist, Ólafs of
Stefaníu. Tókst hin innilegasta
vinátta milli þessara göfuga
listhneigða sálna er hvor um
sig kunni svo vel að meta mann
kosti og list hinnar.
Eftir að frú Stefanía hvarf
heim aftur með syni sínum,
myndaði Ólafur annan leik-
flokk er ásamt þeim gáfuðu
systrum Emilíu og Önnu Borg.
ferðuðust með hinn / fræga
sjónleik “Þjónninn á Heimil-
inu’’, um bygðir íslendinga við
góðann orstír. — í þeim flokki
var Christopehr Johnston
skáldið og aldavinur Ólafs —
og léku þeir aðalpersónurnar
í leiknum af mikilli list.
Fyrir 5 árum stofnaði Ólaf-
ur til leiklistar samkepni milli
íslenzkra leikflokka og gaf
fagurt sigurmerki (sigurgyðja
sfiurbúin á háum ibenholt fót-
stalli) er keppa skyldi um hér
í Winrf^^g ár hvert. Tvisvar
ehfir v«”ið kept; fyrst vann
leikflokkur frá Árborg, og ann
að sinn flokkur frá Wynyard.
Nokkur gjóður hefir myndast
’’ aambandi við þessa samkepni
og var það að tilmælum ólafs
að honum var ráðstafað i
byggingarsjóð þjóðleikhússins í
Reykjavík — sem var honum
mikið áhugamál að styðja, með
öðrum peningum er hann hef-
ir ráðstafað í þann sjóð mun
upphæðin nema rúmum 2000
kr.
Fyrir utan leikstörf meðal
samlanda sinna hefir hann af-
rekað miklu og getið sér frægð
meðal innlendra í þeirri grein
Þegar Community Players of
Wiinnipeg settu á stofn sitt
“Little Theatre’’ tók hann drjúg
ann þátt í starfi þeirra bæði lék Röllu og Wooton Goodman
sem leikari og leikstjóri. | er Wk Eyvind. Var leikurinn,
Markmið þessarar “Little leikstjóra og öllum hlutaðeág-
Theatre’’, hreyfingar er eins endum til sóma.
og sumum er kunnugt það að Mikinn áhuga hafði Ólafur á
taka aðallega til greina í vali því á seinni árum að koma
VISS MERKI
Nýrun hreinsa blóðið. Ef þau bregð-
ast, safnast eitur fyrir i því og veld-
ur gigt, Sciatica, bakverkjum og:
fjölda annara kvilla. Gin Pills gefa
varanlegan bata, með þvi að koma
nýrunum aftur i heilbrigt ástand.
Kosta alstaðar 50c askjan.
134.
þjóðlegum íslenzkum leikrituna
á framfari meðal innlendra. Að
því mun hann hafa verið að
starfa er hann lagðist banaleg-
una.
Listgáfa hans og smekkvísi
þroskuðust stöðugt. Enda um-
gekst hann listrænt fólk, og
naut samvinnu helstu listmál-
ara innlendra hér í bænum við
leiksýningar sínar.
Makill bókamaður var hann
og átti merkilega gott bóka-
safn er hann andaðist.
Yngstur var hann systkyna;
sinna — 2 bræður eru dánir,
Guðvaklur dáinn 16. apríl 1927.
Helgi er dó af slysi í Winnipeg
á landnáms árum ísl. hér.
Þaug sem lifa of syrgja
þennan göfuga og gáfaða bróð-
ur eru:
Mrs. Ástdís Johnson
ekkja eftir Jósep Johnson
byggin gam eistar a
Ásbjörn Eggertsan
fyrrum kaupmaður á Gimli
nú búsettur í Winnipeg
Guðgeir Eggertsson
bóndi í Þingvallanýlendu
Ólafur sál. var jarðaður f
Brookside grafreit frá útfarar
stofu Bardals, og vinur hins
sé leikur leikinn á Walker leik- framliðna sr. Sigurður Ólafs-
húsinu og tókst mæta vel.
En það sem er ef til vill
aðdáunarverðast af öllu er ólaf
u rhefir afrekað sem leikstjóri,
er það sem hann gerði fyrir
blindingjanna.
Á blindra stofnuninni sér í
borginni voru nokrir sem iðk-
uðti hljómlist og sönglist og
nokkrir sem fengist höfðu við
leiklist áður en þeir mistu
sjónina.
x Samkomu höfðu þeir haldið
í smáum stíl — en langaði svo
til að koma á stórum sjón-
leik og leituðu þeir til ólafs
sem leikstjóra.
Tók hann að sér að æfa þá
í sjónleiknum “A Pair of Spec-
tacles’’, eftir Sydney Grundy.
Með fádæma þolinmæði og ná-
kvæmni tókst honum að æfa
þessa blindu svo, að þegar
þeir léku fyrst á Playhouse og
síðar á Walker Theatre að ekki
var hægt að merkja á tilburð-
um eða hreyfingum að þeir
væru blindir og leiklist þeirra
var á háu stígi, enda fengu
þeir og leikstjórin mikið lof í
blöðunum.
Nokkra smærr ileiki æfði
hann fyrir þá blindu og voru
þeir leiknir fyrir troðfullu húsi
á Playhouse Theatre.
son flutti fagra og hjartnæma
líkræðu.
Minning þessa göfuga list-
fenga og kærleiksríka manns
mun lifa lengi í hjörtum þeirra
er þektu hann best.
Friðrik Sveinsson
• * •
Innilegt þakklæti viljum við,
systkyni hins látna bróður vors
Ólafs Ástgeirs Eggertssonar
votta öllum er auðsýndu samúð
og aðstoð við útförina og lögðu
blóm á kistuna.
Mrs. Ástdís E. Johnson
Ásbjörn Eggertsson
Guðgeir Eggertsson
Sale of Building
Sealed tenders addressed to the un(t-
ersig-ned and endorsed “Tender for
purchase of Immigration Shed, Win-
nipeg, Man.”, will be received at
this office until 12 o.clock noon (day-
light saving), Friday, July 10, 1931,
for the purchase of Immigration
Building No. 3 (Old Hospital Build-
ing) situated on Government prop-
erty on parts of Lots 116 and 117,
Plan 63 D.G.S. 35, East St. John,
.Winnipeg, Man.
The party whose tender is accept-
ed must pay the full amount im-
mediately in cash, on notification of
acceptance of tender.
, Building, including foundations
í fyrra vetur tókst ÓJafur á to grade ievel to be removed from
hendur að æfa og sjá um all- site-wlthin thirty (30) days from
an útbúnað á'“Fjalla Eyvindi’’,
ensku þýðinguna fyrir Comm-
unity Players. Á “Little Thea-
tre’’.
Leikendur voru innlendir að
nndantpknnm rílafi o, ixv A, 1 the Minister ot Public Works, equal
unaanteknum Olaíi er lek Ar- to ío per cent of the amount of the
nes og Miss Öllu Johnson er tender, which wili be forfeited if the
notification by the Department of
the acceptance of the tender, and
property to be cleared of all ruhbish-
and debris resulting from same re-
moval.
Each tender must be accompanied
by an accepted cheque on a chart-
ered bank, payable to the order of
lék Guðfinnu.
Sá sem þettað ritað sá leik-
person tendering decline to carry out
his bid. Bonds of the Dominion of
Canada or bonds of the Canadian
• „ _„„ ,____ , . . National Railway Company will aiso
inn eitt ktold og að hans domi. >,e accepted as security, or bonds
and a cheque if required to make
tókst hann mjög val, útbún-
aður góður. íslenzku leikend-
urnir léku aðdáanlega. —
sömuleiðis frú Nancy Pyper, er
up an odd amount.
Any further narticulars required'
may be obtained on application to
the Resident Architect, Customs
Building, Winnipeg, Man. or to the
undersigned.
The Department does not hind it-
self to accept the highest or any
tender.
By order,
N. DESJARDINS,
Secretary^
Department of Public Works,
Ottawa, June 19, 1931.
\