Heimskringla - 14.10.1931, Blaðsíða 3

WINNIPEG 14. OKTÓBER 1931
HEIMSKRINGLA
3. BLASSÍÐA
?;,r T I M BU R KA™°
The Empire Sash & Door Co., Ltd.
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ANÆGJA.
ingarinnar til þess að vekja
magnmikil áhrif með taumlitl-
nm aðferðum. Menn hafa
haft alt of mikið dálæti
á hamslausum tilhneiging-
um og tröllauknum. í ljóð-
unum flóir alt út af í þessu
efni, og margir markverðir rit-
höfundar óbundins máls hafa
einnig leiðst út í megnustu
gönur í þessu efni. Guðmundur
Kamban siglir í kjölfarið með
Höddu-Pöddu, en eins og vænta
mátti komst svo gáfaður mað-
ur bráðlega undan áhrifunum
og fann sínar eigin, farsælli
leiðir. Guðmundur Hagalín hefir
sýnilega einnig áttað sig eftir
barnalegan bægslagang, t. d.
i Brennumönnum. Smásögur
hans ýmsar á síðari tímum bera
vott um mjög mikið næmari
dómgreind, og fimi hans með
hin léttari vopn er ekki saman
herandi við aðfarir hans með
gaddakylfuna.
-—Árborg, Man. 5. febrúar 1931.
Ragnar E. Kvaran.
—Iðunn.
PÉTUR SIGURÐSSON
tónskáld.
Minningar æsku daganna
I.
Oft er það þegar maður er
fjærri æskustöðvunum, þar sem
maður hefir hlaupið á barns-
skónum sínum, í gleði og sorg,
að minningarnar gleiymast, sem
þó eru þær kærustu, og ógleym
anlegustu allra þeirra minninga,
sem hafa mestu áhrif haft á
líf vort. Þessar gömlu minn-
ingar verða oft á margan hátt
vaktar til nýs lífs í hugum vor-
um, annað hvort með gleði eða
sorgar fréttum.
Komi minninga-dísin, með
gleði fréttir, inn í hús vor, frá
æskustöðvunum, þá er það að-
eins stutta stund, sem maður
hugsar með barnslegri gleði,
um sporin sem liggja þar, en
vinna og alvara lífsins fyrir
hinu sífelda “Eg”, tekur mann
tökum og þrýstir manni til að
hugsa um hina líðandi stund.
En komi minningardísin, með
eorgar fréttir, að einhver æsku-
vinurinn hafi farið yfir á land-
ið, þar sem skáldið segir að sé
“grösugra og grænna en jörð-
in — og — geislar stafi af
hafi blá’’ verður manni þó,
þungt fyrir brjósti — þó maður
viti að æskuvinurinn sé kom-
inn til landsins þar sem full-
komnun fullkomnunarinnar er.
Og það sé aðeins um stutta
stund að ræða að hittast—aftur
og njóta samverunnar, eins og
á æskudögunum, aðeins í full-
komnari mæli.
Þegar minningadísin, ber að
dyrum okkar, með slíkar frétt-
ir, hverfur algerlega úr hug-
anum — manns eigið ‘‘Eg’’ og
hugurinn hverfur heim til æsku
stöðvanna, með vininum látna,
og upplifir með honum fegurstu
minningarnar sem æskudagarn-
ir komu með til okkar.
II.
í*að eru nú mörg ár síðan eg
var 19 ára, en Pétur 17 ára.
Við vorum mikið skildir, og að
mörgu líkir, elskuðum söng
og músik, og góða hesta.
Pétur spilaði ágætlega á orgel
lærði hjá hinum góðkunna
orgel-spilara Sigurgeir Jónas-
syni á Akureyri.
Viö áttum heima hjá pöbb-
unum og mömmunum okkar,
Pétur á Geirmundarstöðum, í
Sæmundarhlíð, en eg á Litlu-
seilu á Haugholti — það var
“í góðri færð” tveggja tíma ferð
á milli bæjanna, og komum
við oft saman. Pétur spilaði,
og eg söng, það voru yndislegir
tímar, sorgir þektum við eng-
ar, og sungum og spiluðum
af hjartans-ánægju og tókum
himin lifandi glaðir á móti öli-
um þeim nýju söngvum, sem
við gátum fengið.
Eitt sinn kom Pétur með þá
uppástungu, að stofna karlakór
í svéitinni, og kom okkur sam-
an um að biðja 8 af beztu
söngmönnum sýslunnar að taka
þátt í þeim félagsskap, — en
það vóru þessir:
Benedikt Sigurðsson, Fjalli
Jónas Sigurðsson, Fjalli
Þorvaldur Guðmundsson, Sauð-
árkrók.
Þorbjörn Björnsson, Heiði.
Sæmundur Ólafsson, Dúki.
Kristján Hansen, Sauðárkrók.
Bjarni Sigurðsson, Sauðárkrók
og Sigurður bróðir Péturs.
Viðvíkjandi málaleitun okk-
ar voru undirtektir þessara
manna, allar á einn veg, að
þeir með gleði vildu styðja fé-
lagið með söng sínum, ráðum
og dáð. —
Allir voru þessir menn á-
gætir drengir og söngmenn
góðir, sérstakiega var Benedikt
á Fjalli ágætur bassamaður, og
hefi eg aldrei heyrt jafn fallega
bassa-rödd, nema ef vera
skyldi hjá Kúban-Kosakka kórn
um. Þá Þorbjörn á Heiði, skín
andi tenórist — táhreinn og
hljómfagur tenór.
Æfingar voru ákveðnar tvis
var í viku, og meðlimir skild-
ugir að mæta á Sauðárkróki,
hvernig sem veður væri, aðeins
veikindi var afsökun. Margir
af okkur áttum langt að sækja,
30 — 50 km. en við létum það
ekki fyrir brjósti brenna, en
sóttum æfingar, eins og lög
félags okkar ákváðu.
Félag okkar starfaði í 5 ár—
og var Pétur altaf söngstjóri
þess, og enginn þótti sú sam-
koma góð — í Skagafirði eða
Húnavatnssýslu, að ekki sýngi
“Bændakórinn Skagfirski” þar.
Nafnið á flokknum var valið
óannig, af því að allir félags-
menn voru bændur, nema eg
og Pétur.
Minningarnar þyrpast til mín
frá þessum góðu gömlu dög-
um. Eg sé 'og heyri okkur
félaga syngja “Ólaf Tryggva-
son”, “Brúðarförin í Harð-
angri” — og Grænlands-vísur,
sem kannska gerðu altaf mesta
“lukku” hjá okkur.
Pétur altaf myndugur og á-
kveðinn söngstjóri — hans
minstJU hreyfingu fylgdum við
sem einn maður. Og félagarn-
ir allir innbyrðis sem einn mað-
ur, aldrei kom upp misklið, í
þau 5 ár sem við störfuðum
saman, allir unnum við í bróð-
erni og vináttu, öfund og ill-
vilji þektist ekki í hugum okk-
ar. Nú smá fækkar þessum
æskuvinum mínum. Tveir eru
dánir fyrir nokkrum árum, báð-
ir ungir menn, þeir Sæmundur
og Sigurður bróðir Péturs, og
svo nú 25 ágúst dó söngstjórinn
okkar Pétur, 33 ára gamall.
m.
Pétur Sigurðsson var orðin
kunnur um alt ísland, sem eitt
af beztu yngri tónskáldum,
lögin hans “Erla”, “Harpan
mín” og “Vor” og Litli Jón og
Litla Gunna’’ og ‘‘Hún kom’’
eru þekt, og sungin af öllum
heima á Fróni. Enda eru þau
lög hreinustu perlur í íslenskri
tónlagagerð. Fjöida mörg önn-
ur lög Var Pétur búinn að
semja, hann var snillingur að
raddsetja lög. Eg minnist þess,
að þegar eg söng lagið hans
“Erla” á hijómplötu í Berlin,
að sá sem spilaði fyrir mig —
var mjög þektur píanisti — Erz.
Salomon — og afar “kritiskur”
á alla músik, taldi að lagið
“Erla” — sem vöggulag gæti
staðið við hlið Schuberts og
Brahms — sönglögum.
Pétur var að mestu sjálf-
menntaður en tónfræði —
kontra punkt — og fuga —
form — kunni hann eins og
faðirvorið sitt. Pétur naut
aldrei neinnar peningahjálpar
frá neinum.
Með framúrskarandi dugnaði
vann hann fyrir fjölskyldu sinni,
og var orðin vel efnaður mað-
ur. Lög Péturs eru ólík sumra
annara lögum, að því leiti að
hann átti þau sjálfur, hann tók
ekki eina nótu frá öðru tón-
skáldi, hann var svo ríkur af
skáldskap — að hann þurfti
þess ekki.
Organisti — eins og eg áður
hefi sagt, var Pétur ágætur,
erfið verk eftir Bach og Han-,
del spilaði hann ágæta vel.
“Minningarnar mætar mýkja
hverja braut” segir eitt góð-
skáldið íslenzka. Og einmitt
mætu minningarnar frá æsku-
dögum okkar Péturs og hinna
tveggja vina minna, gera mér
léttara í skapi. Eg finn í hug-
anum nálægð þeirra, eg sé
broshýru andlitin þeirra, og
hlusta á fjörugar samræður
þeirra — eins og svo oft heima
í Skagafirðinum fagra — á
laugardagskvöldum á sumrin,
þegar við þeystum á góðhest-
um okkar eftir Skagafirði eftir
að hafa sungið og æft allan.
laugardaginn. Ellegar eftir vel
góðan konsert annaðhvort í
Skagafirði, eða hjá Húnvetn-
ingum. Þá vorum við barns-
lega glaðir og ánægðir, það
var líka eins og klárarnir okkar
fyndu það á sér, að við vórum
í góðu skapi, því þeir voru þá
altaf tilbúnir að gefa okkur
góðann sprett—frýsuðu spertu
eyrun, og drógu taumana af
okkur; það var eins og þeir
vissu, að við söngmennirnir
hefðum sungið vel það og það
kvöld, og vildu gera sitt til að
fullkomna ánægju okkar.
Kæri æskufélagi minn, vinur
og frændi eg þakka þér allar
>ær yndisstundir sem við átt-
um saman í æsku okkar, og
eins eftir að við urðum full-
orðnir, aldrei hefi eg kynnst
betri dreng en þér — og eg
á svo bátt með að trúa því að
þú sért farinn — og horfinn,
en eg veit að —
Oft er söngvari sár
þráir samúð og tár*
drottinn himnanna hár
mér var hrollkalt í ár.
þegar hretviðrið hrín
leitar hugurinn þín
Sendu dýrðlegan dag
yfir draumalönd mín.
Eg hef óska mergð átt
fundið æskunnar mátt
þá var heiðið svo hátt
lífið hamingju blátt.
Hvort er sólminning sú
Aðeins sveim, hugans trú?
Blær hins fjarlæga fjalls
vill hann freista mér nú.
Guð í hæðunum hátt
þetta heimslán er smátt
tak mig særðan í sátt
vþit mér söngvanna mátt
verði Harpan mín hlíf
inn í heiðið eg svíf.
Heyr þú bamshugans bæn
Ö, eg bið þig um líf.
; 1
St. Péture klaustri í sept. 1931.
Sig Skagfield
BRÉF TIL HEIMSKRINGLU.
Lundar 5. okt. 1931.
Nokkrar línur til rirtstjóra
Heimskringlu.
Á 4 síðu Heimskringlu 23.
september 1931, stendur grein
með nafni “City Hydro”. Það
var vel gert af ritstjóranum að
birta þá grein, eins og alt sem
er fræðandi og skemtilegt.
Eg hefi ekki verið stórvirkur
framkvæmdamaður um dagana,
en eg hefi haft yndi af að
sjá og lesa um nytsöm fram-
kvæmdar verk, þó smábrotnari
hafi verið, en í grein þessari
er svo ljóst og liðlega lýst, og
jafnframt gefur bendingu um,
að verða mætti á nálægum
tímum víðáttu meira svæði til
ómetanlegrar hagsældar. Þetta
vekur svo mikla forvitni um
það, hve langt þessir rafmagns
ljósa vírar geti flutt geisla sína,
og vera þó jafnframt kostnaðai
léttasti ljósgjafinn.
Eins og sjá má, þekki eg
sama eem ekkert raforku heim-
inn; þess vegna vil eg leggja
hér fram spurningu. Væri ekki
mögulegt að lagðir yrðu ljósa
vfrar yfir allar brautarstöðvar
C. N. R. frá Winnipeg til Gyp-
sumville? Það er líklega lengri
leið, heldur en ljósa vírar lagðir
hafa verið frá nokkru orku
veri?
Sannarega væri þarfa verki
til vegar komið, ef þetta er
framkvæmanlegt, og mikið fé
mundi þar til þurfa fram að
leggja, sem jafnframt greiddi
úr atvinnuskorti allmargra
manna. Okkur Lundar-búum
væri einkar kært, að fá þessari
spurningu svarað.
Guðbr. Jörundson.
ÞÉR ÞURFIÐ ALDREI AÐ BIDJA AFSÖK-
UNAR Á BAKNINGUNNI—EF ÞÉR NOTIÐ
EINGÖNGU ÞENNA BAKING POWDER—
BLUE RIBBON ER FULL TRYGGING FVLRIR
ÞVf.
Blue Ribbon Limited
WINNIPEG :: :: CANADA
örlög sumra þeirra orðið þau,
að þegar þeir stækkuðu fóru
þeir að fara lengra en það, að
fólk þekti þá, og svo hefir
komið maður með byssu og
bráðan hug að drepa, og verið
úti um selinn, sem var sanðgæf-
ur og átti sér teinkis ills von.
Sumir af þessum tömdu selum
hafa lent í silunganetum, eða
hrognkelsanetum og drukknað,
og er ekki kunnugt um neinn
þeirra, að hann hafi orðið gam-
alL
—Alþbl.
SÝKLASAFN.
Sýklasafn mikið eiga Eng-
lendingar í Listersstofnuninni
í Lundúnum. Eru þar saman-
komnar yfir 3000 tegundir af
sýklum. Geta læknar og aus-
indamenn fengið þaðan sýnis-
horn af hverri tegund, sem vera
skal.—Allur þessi grúi af sýkl-
um er alinn með mestu ná-
kvæmni, hver tegund fyrir sig
við það hitastig og í þeim nær-
ingarvökva, sem henni hentar.
Það hlýtur að vera bæði
vandasamt og hættulegt að ala
þennan fénað svo ekkert út af
beri.
Níels Dungal gaf safni þessu
lungnabólgusýkil þann, sem
hann fann í Borgarfirði. Reynd
ist hann ný tegund, eins og
Dungal hélt svo hér er um
merkilegan fund að ræða, ekki
síst þegar það bættist við að
honum tókst að finna gott
bóluefni við pest þessari. —
Hefir margur orðið frægur fyrir
minna.
—Mbl.
“Eg læt börnin alt af fara út
að leika sér, áður en eg fer að
rífast við konuna.”
“Nú, þetta hlaut að vera, þau
eru svo hraustleg og útitekin.”
Aths. ritstj.: Raforka er leidd
suður og vestur um alt þetta
fylki með leiðsiukerfi fylkis-
ins, sem orkuna keypti til
skamms tíma af ‘‘City Hydro”
og hún var auðvitað leidd alla
leið utan frá Pointe du Bois-
fossaverunum. Með góðri og
atorkusamri fylkisstjórn, gæti
Lundarbær og eflaust öll bygð-
in norður á milli vatnanna ver-
ið lýst með orku frá fylkis-
kerfinu. Heimskringla þakkar
bréfritaranum fyrir þessar þarf-
legu athugasemdir hans og
vinsamleg ummæli.
TAMINN SELUR.
Kona ein, Margrét að nafni,
sem á heima í Óseyrarnesi að
austanverðu við Ölfusárós, náði
í tvo landselskópa, karldýr og
kvendýr. Karldýrið drapst
skömmu seinna, en kvendýrið
er bráðlifandi, og lifir að sögn
góðu lífi. Fer selur þessi aldrei
í sjó né vtan, en konan, sem
á hann baðar hann á hverjum
degi og ber hann sig þá aum-
lega, hrín og vælir.
Tamdir selir hafa nokkrum
sinnum verið hafðir hér á landi,
einkum á Norðurlandi. Hafa
það er ekkert brauð til sem tekur þessu
fram að gæðum, hreinleik og saðsemi
CANADA
BREAD
Paotið Butternut brauðin-sæt sem hnotur—kjarngóð sem smjör
FRANK HANNIBAL, ráösmaður.
A Thorough School!
The “Success” is Canada’s Largest
Private Commercial College, and the
finest and best equipped business train-
ing institution in Western Canada. It
conducts Day and Evening Classes
throughout the year, employs a large
staff oif expert teachers, and provides
sufficient individual instruction to per-
mit every student to progress according
to his capacity for study.
In; twenty-one years, since the founding of the “Suc-
cess’’ Business College of Winnipeg in 1909, approxi-
mately 2,500 Icelandic students have enrolled in this
College. The decided preference for “Succese” train-
ing is significant, because the Icelanders have a keen
sense of educational values, and each year the number
of our Icelandic students show an increase.
\
Day and Evening Classes
OPEN ALL THE YEAR
The SUCCESS BUSINESS C0LLEGE, Ltd.
PORTAGE AVENUE AT EDMONTON STREET.
PHONE 25 843