Heimskringla - 28.12.1932, Qupperneq 8

«. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 28. DES. 1932
Úrvals fatnaður
KARLMANNA
á himj sanngjarnasta verSí
bíður yðar í verzlun—
Humphries Ltd.
223 Portage Ave.
við Liggett’s hjá Notre Dame
FJÆR OG NÆR.
Séra Guðm. Árnason messar
að Lundar á sunnudaginn kem-
ur, nýársdag, á venjulegum
tíma.
* * *
Afmælishátíð stúkunnar Heklu
No. 33, verður haldin fimtu-
dagskvöldið 29. desember. —
Til skemtana verður ræður,
söngur o. fl. — Allir íslenzkir
'Goodtemplarar velkomnir.
* * *
Mrs. Sophía Einarsson á bréf
á skrifstofu Heimskringlu.
* * *
t Ástralíu var hitinn 95 stig
á jóladaginn. Á öllum haðstöð-
um á ströndinni var krökt af
fólki.
* * *
í Winnipeg fæddust sex börn
á jóladaginn, þrjár stúlkur og
þrír drengir.
* * *
Tveir menn voru fluttir á Al-
menna sjúkrahúsið í Winnipeg
á jóladaginn. Það sem að þeim
gengur er alkóhól-eitrun. Höfðu
háðir neytt alkóhóls í ofboðs-
legu óhófi.
* * *
Þakklæti.
Hér með bið eg undirritaður
íslenzku blöðin hér í borginni
Winnipeg, að flytja öllum, sem
eg heimsótti í Sask. s.l. mánuð,
innilegar þakkir fyrir þeirra
góðu og miklu gestrisni, sem eg
alment mætti þar og mun lengi
minnast með ánægju. Nú get
eg látið ykkur vita, kæru vinir
mínir, að eg er aftur kominn
heim í dvalarstað minn, Winni-
peg, og líður að öllu leyti vel.
Þess skal ennfremur getið, að
ferð mín hingað gekk mér eftir
beztu óskum.
Það voru einstöku fornkunn-
ingjar þar vesturfrá, sem eg
ekki hafði tækifæri til þess að
heimsækja eða sjá í þessarí
ferð minni. Þeim sendi eg nú
kveðju með beztu óskum.
Svo óska eg ykkur öllum góðs
gengis í bráð og lengd. Af heil-
um hug biður þess
Gísli Jónsson.
SendiS ghiggatjöldin yðar til viðurkendrar hreingerningaatofn-
unar, er verkið vinnur á vægu verðl
PenrlBss Taxmdry
“Verkhagast og vinnulægnaat”
55, 59 PEARL STREET StMI 22 818
NÝ SÖNGLÖG FRÁ ÍSLANDI.
Þrjú einsöngslög ...... 50c
Nokkur létt píanólög .. 50c
Eftir Sigurð Þórðarson söng-
stjóra karlakórs Reykjavíkur.—
Að dómi listrænna manna hér
í borg sögð ágæt.
íslenzkt söngvasafn
I. og II. hefti. Safnað hafa og
búið til prentunar Sigfús Ein-
arsson og Halldór Jónasson.
Hvort hefti ......... $2.50
Bókaverzlun
Ó. S. THORGERSSONAR
674 Sargent Ave., Winnipeg
SJÓNLEIKIR OG ÞJÓÐLEIK-
HÚS.
CARL THORLAKSON
úrsmiður
627 Sargent Ave., Winnipeg
Sími: 27 117. Heima 24 141
J. A.
JOHANNSON
Carage and Repair Servioe
Banning and Sargent
Sími 33573
Heima sími 87136
Expert Repair and Complete
Garage Service
Gas, Oils, Extras, Tires,
Batteries, Etc.
Frh. frá 7 bla.
leika tvö eða þrjú hlutverk, og
þess utan vera meðtekinn af á-
horfendum áður en hann verð-
ur ráðinn til að leika nokkurs-
staðar að staðaldri.
Leikendurnir læra hver af
öðrum og af tilsögn stundum,
svo gerir æfingin þá svo hæfa,
sem þeir geta orðið. Allar kröf-
ur um skólagöngur á leikskóla
ganga í þá átt að gera leikendur
dýrkeypta, en það verður að
forðast, því um langan tíma
verður leikhúsið að fara spar-
samlega að ráði sínu, ef það á
ekki að flosna upp.
Það væri aftur á móti mjög
þarfur maður fyrir leikhúsið,
sem gæti kent leikendum að
tala hreina og góða íslenzku,
þeim sem þurfa þess, ef sá mað-
ur er til. Leiklist vor verður að
gróa upp úr jarðvegi þjóðlífsins
og vorrar eigin menningar og
tungu. Með öðru móti verður
hún ekki list fyrir landsmenn.
Rekstur leikhússins.
Tekjur leikhússins verða 1)
skemtanaskatturinn, 2) það
sem kemur inn fyrir sætasölu,
3) útleika við ýms tækifæri, og
það sem bíósýningarnar gefa af
sér í hreinan ágóða. Fyrsta lið-
inn má áætla, þegar skemtana-
skattur, sem leikhúsið sjáift
borgar, er dreginn frá 70,000
krónur að meðaltali, fyrir sæta-
sölu má áætla 50,000—60,000
kr. eða 55,000— kr. sem meðal-
tal af því, og fyrir húsaleigu og
hreinar tekjur af bíósýningum
er ef til vill djarft að áætla 20,-
000 kr. Þetta eru 145,000 kr., i
og fyrir innan þann ramma
verður rekstarkostnaðurinn að 1
vera. — Ef skemtanaskatturinn
væri tekinn frá leikhúsinu, verð-
ur hér aldrei neitt þjóðleikhús
um marga áratugi. — Leikhúsið
þarf 10 fasta leikendur, konur
og karla. Launin yrðu að vera
ákveðin 2,400 kr. upp í 5,400 kr.
og þar á milii, og það þarf eitt-
hvað aukaleikendur, fólk, sem
fær borgun fyrir að ganga inn í
skörðin og þegar persónurnar
eru margar. Þetta fólk yrði að
ráða fyrir 900—1,500 kr. á ári,
og það yrði að hafa atvinnu við
hliöina á því, sem það ynni fyrir
leikhúsið. Öll þessi laun og
laun leikhússtjórans mættu fara
soeoeooosoooðcoooooocoooq
V/ONDERLAND
Föstudag og laugardag
30. og 31 des.
“MADISON SQUARE
GARDENS”
with JACK OAKIE
Mánudag og þriðjudag,
2. og 3 jan.
“ DOWN TO EARTH”
with WILL ROGERS
Miðvikudag og fimtudag,
4. og 5. jan.
“HOT SATURDAY”
with NANCY CARROL
Open every day at 6 p. m. —
Saturdays 1 p. m. Also Thurs-
day Matinee.
Brennið kolum og sparið peninga
BEINFAIT, Lump ................ $5.50tonnið
DOMINION, Lump ............... 6.25 —
REGAL. Lump ................. 10.50 —
ATLAS WILDFIRE, Lump ........ 11.50 —
WESTERN GEM, Lump ........... 11.50 —
FOTTHILLS, Lump ............. 13.00 —
SAUNDERS CREEK “BIG HORN”, Lump 14.00 —
WINNIPEG ELECTRIC KOPPERS COKE 13.50 —
FORD or SOLVAY COKE ......... 14.50 —
CANMORE BRIQUETTS .......... 14.50 —
POCAHONTAS Lump ............. 15.50 —
MCpURDY CUPPLY p0. I TD.
Builders' Supplies \^and I m Coal
Office and Yard—136 Portage Avenue East
94 300 - PHONES - 94 309
fram úr skemtanaskattinum ár-
lega.
Yfirstjórn leikhússins yrði
þjóðleikhúsnefndin eða fram-
hald af henni að annast. Hún
þyrfti að hafa fundi einu sinni
í viku, og væri betur skipuð 5
manns en þrem mönnum. Undir
hana yrði að liggja að skera úr
ágreiningi milli leikhússtjóra og
leikenda, samþykkja leikritaval
og kostnað við hvert nýtt leik-
rit, og að taka nýja leikendur í
samráði við hann, og eins gæti
hann ekki rekið leikanda frá
leikhúsinu nema nefndin féllist
á það. Þó gæti nefndin ekki
starfað ókeypis eins og nú, en
væntanlega mætti komast af
með að greiða hverjum nefndar-
manni 1,200 krónur á ári.
Fé mundi skorta til að halda
uppi hljómsveit við leikhúsið, en
hvert leikhús verður samt að
hafa einhver hljóðfæri, sem má
grípa til á bak við tjöldin.
Leikhúsið verður að reyna að
verða því samferða, sem reynist
bezt á Bretlandi og Þýzkalandi
og Norðurlöndum. Það verður
að leika jöfnum höndum gaman
og alvöru. En einu má það ekki
gleyma og það er að nota ís-
lenzk frumsamin leikrit, ef þau
eru frambærileg,—og það verð-
ur að launa þau betur en þýð-
ingar. Norðmenn hafa þótt
launa leikrit slælega, en nú hefir
þjóðleikhúsið þar tekið upp þá
reglu að launa norsk frumsam-
in leikrit með 10% af sölunni
fyrstu 5 kvöldin. Sú borgun get-
ur vel orðið 1,200 kr. þar, og
svo er lægri borgun fyrir síðari
kvöldin, sem leikritið er leikið.
Hér gæti borgunin orðið 500 kr.
fyrir fyrstu 5 kvöldin.
Hoover Bandaríkjaforseti hef-
ir sagt, að menning vor sé mest
komin undir því, hvað við ger-
um í frístundunum. Að fara í
leikhúsið er hin bezta frístunda-
vinna, og styrkt leikhús selur
sætin með lægra verði en nú er
gert, það er bæði skylda þess og
hagur. Með því móti fær leik-
húsið meira inn í sjóðinn. Eng-
inn efast um, að sæmilegt leik-
hús hefir mannandi áhrif á á-
horfendur sína, og það mun
koma í Ijós, þegar leikhúsið hef-
ir verið starfrækt í 10, 15 eða
20 ár. Leikhúsið gæti líka orð-
ið þess valdandi, að bókmentir
landsins blómguðust á ný. Þær
hafa einu sinni staðið svo hátt
áður, að margfróðir vísinda-
menn líkja sögualdarbókment-
um vorum við bókmentir Fom-
grikkja frá 500 árum fyrir og til
fæðingar Krists. Það er ávalt
gleðileg tilhugsun, ef hægt er
að benda á það, að landsmenn á
einhverju sviði haldi fram til
lpóssins, en ekki út úr því.
Indriði Einarsson.
—Eimreiðin.
ÞESS BER AÐ GETA.
Frh. frá 5. bls.
kom þar saman. Sú háleita
heillastund leið þar örfleyg fram
hjá, út í haf tímans, talandi
tákn hinna fomu orða:
• \\W
Þegar grátglaður
guði færir
barn sitt bóndi
að brunni sáttmála.
Að athöfninni lokinni skemti
fólkið sér við söng og samræð-
ur. Séra Páll vakti gleði og
gaman með smásögum frá skóla
dögum sínum og sambekkinga
sinna í Reykjavík.
Svo hnigu orð hans með þakk
látri endurminningu, til þeirra
burtu kvölddu, vinsælu hjóna,
Ólafs Árnasonar og Ragnheið-
ar. Þar hefði sitt heimili verið,
þegar hann hefði komið í þessa
bygð, og svo væri það enn. Þar
hefði hann verið heima hjá sér.
Þar hefði mannúð og bróður-
hugur, og manngildi, verið svo
frjáls og áberandi, og sami hug-
blær hlýindanna mætti manni á
hverju heimili, meðal sinna
gömlu vina, sem hann hefði
mikla ánægju af að sjá, og
gæti aldrei fullþakkað. En minn
ingin geymdist.
Þá lauk þeim samfundum.
Storminn lægði, sem verið hafði
um daginn höstugur. Fólkið hélt
heimleiðis undir björtum stjörnu
himni næturinnar, með börnin
nývígð konungi hásalanna.
Á sunnudaginn hélt séra Páll
euðsþjónustu í samkomuhúsi
bygðarinnar. Prédikaði hann af
mælsku og innblásnum anda,
og lagði út af orðum Páls post-
ula í bréfinu til Filippímanna,
2. kap., 12.—13. versi, er hann
skrifaði í fangelsinu í Róma-
borg: “Svo vinnið þér nú að
sáluhjálp yðar með ugg og
ótta, því að það er guð sem
verkar í yður bæði að vilja og
framkomu til til velþóknunar.”
ínnjhald ræðunnar allrar var
sem hér fer á eftir í fáum orð-
um:
1. Leiðarljós guðstrúarinnar.
2. Þörfin á leiðarljósinu. 3. Á-
ræði og djörfung þarf til að trúa
því að guð sé verkandi aflið, í
viljastefnu og framkvæmdum
manna hér í heimi. 4. Eitthvað
raunalegast er úrræðaleysi og
sundrung kristinnar kirkju. 5.
Vér verðum að Ijá oss guði
sem farvegi fyrir ljóssins og
kraftarins strauma.
Að lokinni embættisgerð var
fólkinu boðið að kaffiborði, og
ávörpuðu margir prestinn með
þakklæti. Svaraði séra Páll
hverri ræðu jafnóðum, og á öll-
um þeim orðum sem hann tal-
aði, mátti heyra að fólkið'hafði
gert vel fyrir sig, en hann ekk-
ert fyrir það. — Var hann svo
kvaddur með þakklæti alúð og
vinsemd.
Eftirmáli.
Áður nefnd prédikun, þrung-
in krafti og alvöru og postul-
legum anda, minnir á eldmessu
séra Jóns Steingrímssonar, þeg-
ar Skaftáreldar loguðu alt um
kring og hann bauð að loka
kirkjunni.
Loga nú ekki eldar neyðar-
innar hvarvetna út um víða
veröld? Logar ekki sá innflutti
rússneski ófriðareldur alt of
víða heima á íslandi? Nýafstað-
ið kylfustríð í Reykjavík vott-
ar það! Nú á íslenzka þjóðin
völ á að kjósa fyrir böm sín
og framtíðina, undir hvoru
merkinu hún vill ganga, heiftar-
loga kommúnismans, eða undir
merki logans helga, sem flutt-
ur var frá Jerúsalem til ítalíu.
Hér er málefni fyrir K. F. U.
M. að taka til umræðu með heil
brigðum hugsunum — undir-
búa sig og uppvaxandi kynslóð
til að taka við stjórn lands og
þjóðar á komandi tíð.
Fréttir að heiman af ofbeld-
isverkum kommúnista, árásin á
lög og landsrétt, veldur okkur
gömlu íslendingunum mikils
sársauka. Við hugðum þúsund
ára hátíð þjóðarinnar sem hvítt
lín, blettlaust, slétt og strokið.
Jöklar landsins skygðu sinn
skjöld og settu upp hvít bisk-
upsmítur yfir tign og þögn ör-
æfanna.
Var tekið eftir því tákni? Og
reis landið sjálft hærra úr van-
þekkingarhafi fjarlægra þjóða?
MESSUR 0G FUNDIR
i kirkju Sambandssafnaðar
Messur: — á hverjum sunnudegl
kl, 7. e. h.
Safnaðarnefndin: F'undir 2. og 4.
fimtudagskveld í hverjum
mánuði.
Hjáipamefndin. Fundir fyrsta
mánudagskveld I hverjura
mánuði.
Kvenfélagið: Fundir annan þriðju-
dag hvers mánaðar, kl. 8 að
kveldinu.
Söngflokkurinn. Æfingar á hverju
flmtudagskveldi.
Sunnudagaskólinn: — A hverjuj'x
sunnudegi, kl. 11 f. h.
Hér er um mikið áhrifamál að
ræða og vonbrigði. íslenzka al-
þýðan hefir verið talin mentaðri
en almúgi annara þjóða. Þar
sem nú á þessum tíma koma
fram á yfirborði mannfélagsins
og undiröldu, þeir hákarlar, er
skella skolti á vaðinn — hin göf
ugustu tengslabönd, vináttuna
(sbr. rússnesku stefnuskrá kom
múnista), — koma fram sem sið
lausir vililmenn. Og það eru
margir af þeim taldir mentaðir
menn. Ef svo er, þá er það
glögg yfirlýsing um, að mentun
er ekki menning.
Naumast hefir nokkur þjóð
jafngóð skilyrði til að vera fyr-
irmyndarþjóð, sem íslenzka
þjóðin. Og það getur hún, ef
hún sameinar sína beztu krafta.
Sigurjón Bergvinsson.
SAGA FÁLKANNA
Byrjun sögunnar “The Romance of The Falcons,” skrifuð af Fred
Thordarson, birtist 14. desember í tímaritinu “Canadian Sports and Out-
door Life”. Margar myndir, gamlar og nýjar ,af klöbbnum og skauta-
köppum hans, birtast með sögunni. Um leið og Islendingar gerast áskrif-
endur að þessu prýðilega úr garði gerða tímariti, sem í næstu 5—6 heft-
um, flytur hina glæsilegu sögu islenzkra hockey-leikara, frá því fyrst að
klúbbamir Víkingar og I. A. C. voru stofnaðir, em þeir að veita aðstoð
íslenzkri íþróttastarfsemi, þvi áskriftargjöldin, sem koma þannig inn,
ganga til Fálkanna. Nú hefir klúbburinn flokka í Juvenile (undir 18),
Junior (undir 20), Intermediate og Senior.
Eftir átta ár em þeir nýkomnir af stað aftur, en í þetta skifti með
mikla áherzlu lagða á að styðja og æfa yngri Islendingana, sem halda
eiga uppi sóma og frægð okkar á komandi ámm.
Væri það vel gert að styðja þá og veita eftirtekt íþróttum þessara
ungu pilta okkar.
Nota má “Coupon” það, sem prentað er hér að neðan”.
COUPON
I am interested in the “Romance of the Falcons”. Please,
make me a subscriber to CANADIAN SPORTS AND OUT.
DOOR LIFE.
Name .......:..............................................
Address ...................................................
$1.00 per year.
Turn this coupon in to F. Thordarson, Sec.-Treas. Falcon Hockey
Club, c.-o. The Royal Bank of Canada, Sargent and Arlington,
Winnipeg, Canada, or telephone to residence evenings: 35 704.