Heimskringla - 19.07.1933, Qupperneq 5

WINNIPEG, 19. JÚLÍ 1933
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA.
þess að verða ekki of langorðw
skal eg nú benda á það sem eg
hefi aðallega í huga í þessu
sambandi.
Séra Ragnar Kvaran, og þeg-
ar eg tala um hann þá gleymi
eg ekki heldur frú Þórunni,
Þó hann hafi verið forseti hins
Sameinaða Kirkjufélags síðan
það var tsofnað, þá er hann
alls ekki ftokksmaður í venju-
legum skilningi. Hann er einn
af þeim mönnum, og það er sem
betur’ fer margir aðrir á víð og
dreif um jörðina, sem bæði
vill og getur rannsakað hlut-
ina. Hann er óháður öllum til-
búnum tengslum. Hefir óbil-
andi traust á sigur hins góða í
öllum mönnum. Mál hans er
hreint, óþvingað, sannfærandi
og fult af góðvild. Það er
þrungið af alvarlegum rök-
um sem eru bygð á forsendum
er stefna beint að vissu tak-
marki. Og takmarkið er að ná
meiri og meiri skilningi á þeim
viðfangsefnum mannsandans
sem leiðir menn út úr nesinu
og inn í fegurri heimkynni.
Þannig hefir hann varið sínum
tíma hér í okkar fámenna hópi
um mörg undan farin ár. Og
um leið og hann hefir verið að
kenna okkur hefir hann kent
allri íslenzku þjóðinni. Hann
hefir ausið óspart nægtabrunn
sinna göfugu hugsana inn í
okkar íslenzka þjóðlíf bæði í
ræðu og riti austan hafs og
vestan.
Af góðum og gildum ástæðum
munu V.-íslendingar sakna
þessara hjóna. Hæfileikum
þeirra beggja er þann veg farið
að þau hafa áunnið sér hylli og
virðing allra sem þekkja þau
og það eru margir nú orðið
sem hafa kynst þeim síðan þau
komu fyrst til þessa lands. Rödd
séra K. á eftir að hljóma í eyrum
manna um mörg ókomin ár. Eins
munu hæfileikar þeirra beggja
á leiksviði seint fyrnast hjá þeim
sem hafa orðið þess aðnjótandi
að vera áhorfendur. Svona er
hægt að telja upp lengi ef tími
væri til. En eg læt mér nægja
að benda á í þessu sambandi
að viðleitni sú sem þau hafa
sýnt í því að styrkja og efla á
alla lund mestu og dýrmætustu
áhugamál V.-íslendinga í heild
sinni ,verða aldrei metin því
gildi sem hún hefir í rafin og
sannleika. En þau eiga þann
góða orðstír hvert sem þau
fara. Að leita heim til ættjarð-
arinnar aftur er í sjál^u sér gott
og göfugt og í samræmi við alt
þeirra æfistarf hér í þessari
álfu. Og ekki mun eg telja
neinn góðan íslending frá þeirri
hugmynd að fara heim. Eftir
alt er ísland í huga fjölda þeirra
manna sem búnir eru að dvelja
og gerast borgarar hér, fegursta j
landið á jörðunni og við finnum !
nákvæmustu samhljómana í því j
sem íslenzka þjóðin framleiðir:
í heimi bókmentanna; sam-,
hljóma við okkar eigin hugsan- i
ir, bergmál okkar eigin sálar, j
á okkar ástkæra ylhýra máli,
sem er allri rödd fegra.
Fyrir alt þetta og alla góða
aðstoð séra K. og frú Þ. þökk-
um við honum og þeim hjónum
báðum. Við óskum þeim vel-
farnaðar og heillar heimkomu
og að framtíð þeirra megi verða
ánægjurík á ættjörðinni.
SIGURÐUR SKAGFIELD
og Ragnar H. Ragnar
Aldrei fór það svo að við
Dakotabúar fengjum ekki að
sjá þá og heyra, þeir komu hér
suður 10. júlí og hr. Skagfield
söng 3 kvöld í röð, Mountain,
Garðar og Cavalier, við ágæta
aðsókn, þrátt fyrir mikið ann-
ríki hjá okkur sveitafólkinu að
minsta kosti.
Það er hvortveggja að orð-
stír Sigurðar, sem söngmanns
hefir borist víða, enda hygg eg
að fólk yfirleitt hafi ekki orðið
fyrir vonbrigðum, ef að dæma
má hrifningu tilheyrenda eftir
lófaklappinu, hér er líka um ó-
venjulega rnifcla sönghæfileika
að ræða. Sigurður hefir að-
dáanlega sterka og mikla, og á
sama tíma mjúka rödd, í einu
orði tárhreina hljómskæru tenór
rödd, sýndist það ksma æ bet-
ur í ljós eftir því sem á söng-
skrána leið t. d. í laginu When
Celia Sings. Eg veit að ensk og
þýsk lög eru mjög falleg og
hafa mikið gildi 'sem slík — en
þó hljónauðu íslenzku lögin og
vísurnar betur í mínum eyrum,
(enda dæmi eg ekki fyrir aðra).
Það yrkir engin þjóð eins og
íslendingar, vil eg rétt sem sýn-
ishorn benda á vísurnar Kirkju-
hvoll eftir Guðm. Guðmundsson,
þetta látlausa gullfallega kvæði
um Álfana, sem hún amma
hans sagði honum frá, þegar
hann var lítill drengur, tekið úr
þessari gömlu þjóðtrú að það
væri ógæfumerki ef gert væri
á hluta þeirra eða truflaðir á
einn eða annan hátt, og svo
þessi einlæga og fölskvalausa
trú á það að, hún gamla amma
segði barnabörnum sínum aldrei
ósatt. Fyrstu vísurnar í kvæð-
inu (en þær eru 9 alls) eru
svona:
Hún Amma mín, það sagði mér
um sólarlags bil
Á sunnudögum gakk þú ei
kirkjuhvols til
Þú mátt ei trufla aftansöng
Álfanna þar
Þeir eiga kirkju í hVolnum
er barn er eg var
í hvolnum kvað við samhljómur
klukknanna á kvöldin.
Hún trúði þessu hún Amma mín
eg efaði’ ei það
og alt það væri rétt, er hún
sagði um þann stað
Eg leit því jafnan hvolsins,
með lotningu til
og lék mér þar ei nærri
um sólarlags bil
eg þóttist heyra samhljóminn
klukknanna á kvöldin.
Það er til íslenzkur talshátt-
ur, sem segir að það megi heyra
saumnál detta, sem táknar það,
^ð svo sé mikil þögn og kyrð,
að jafn vel þó saumnál dytti þá
heyrðist það. Slík var hún
þögnin hjá tilheyrendum Sig-
urðar í samkomuhúsinu á
Mountain mánudagskvöldtð 10.
júlí, þegar hann söng Kirkju-
hvol eftir séra Bjarna Þorsteins-
son, menn hlustuðu hugfángnir
á þessa töfrandi tóna, eða þá
lagið Erla eftir náfrænda hans
Pétur Sigurðssön þetta einkenni
lega pndurfagra lag með háu
tónunum og hvíslandi mýkt
lægstu tónanna.
Að öðru leyti ætla eg ékki að
skrifa um söng Mr. Skagfields
eða lögin sem á söngskránni
voru, það geta aðrir mér færari,
og hafa þegar gert, en trú mín
er sú ^ð hann verði frægur
maður fyrir sína fágætu söng-
rödd, auk þess, sem hann er
hið mesta glæsimenni og prúð-
ur á söngpallinum.
Ragnar H. Ragnar aðstoðaði
við hljóðfærið, er hann löngu
orðinn þektur meðal ísl. og
víðar, sem snillingur á pianó, og
í viðkynningu hið mesta prúð-
menni.
Já þeir voru tryltir þessir
“svartklæddu Gentlemen” eins
og K. N. mun hafa sett í vís-
ur um þá, og sem að sjálf-
sögðu birtast í blöðunum —
því Sigurður varð að endurtaka
mörg lögin, og auk þess mörg
önnur sem ekki voru á söng-
skrá.
Með þeim félögum að norð-
an var Mr. Sam Samson, sem
margir íslendinga hér -kannast
við.
Bestu þökk fyrir komuna
hingað suður og kvöldstundirn-
ar, sem við vorum með ykkur,
þið fluttuð með komu ykkar
birtu og yl sem öllum er nutu
mun verða minnisstæð.
A. M. A.
APARNIR Á GÍBRALTAR
Þegar Englendingar lögðu
Gibraltar undir sig 1704 var þar
fult af öpum. Þjóðtrúin sagði
að þeir væri þangað komnir frá
Afríku, hefði farið eftir neðan-
jarðargöngum, sem menn trúa
enn að sé undrr sundið.
Um þetta leyti kom upp s\'
þjóðtrú að yfirráðum Breta á
Gibraltar mundí lokið þegar ap-
arnir væri aldauða.
Öpunum hefir fækkað ört ár
frá ári og fyrir fáum árum voru
þar ekki eftir nema nokkrar
gamlar apynjur.
Yfirforinginn á Gibraltar fór
þá að hugsa um spádóminn og
leist ekki á blikuna. Hann tók
þá það til bragðs að láta sækja
ungan karlapa til Marokko. En
apynjurnar urðu svo reiðar þeg-
ar hann kom, að þær drápu
hann.
Aftur var sent til Marokko og
nú voru sótt þangað tvenn apá-
hjón. Árið eftir eignuðust þau
bæði afkvæmi, og þar með var
málinu borgið, og setuliðið í
Gibraltar hélt fagnaðarveizlu.
Nú eru 10 apar á Gibraltar.
Þeir eru skráðir á herlista setu-
liðsins, og í fjárhagsáætlun víg-
isins er þeim ætluð sérstök upp-
hæð. Sérstakur liðsforingi hef-
ir það starf að gæta þeirra.
að launa nema þakklæti, en guð
mun launa þeim ríkulega.
Síðaa tók Gandhi gla§ með
sítrónusafa og bar það gæti-
lega að vörum sér. Drykkinn
hafði stéttleysingi blandað og
því hefði enginn Hindiii fengist
til þess að snerta glasið.
—Lesb. Mbl.
BÁLSTOFA f REYKJAVÍK
Á síðasta bæjarstjórnarfundi
skýrði borgarstjóri, Jón Þorláks
sön, frá því hvernig bálstofu-
málinu væri komið. Hafði Ág.
Jósefsson bæjarfulltrúi gert um
það fyrirspurn til borgarstjóra.
Borgarstjóri sagði m, a.:
Fyrir síðasH. áramót hafði
bálstofunefnd saraið um það við
einn af húsameisturum bæjar-
ins að hann gerði uppdrátt af
bálstofu og kostnaðaráætlun.
Átti bálstofan að vera í sam-
bandi við greftrunarkapellu og
standa vestast í kirkjugarðinum
gamla, við Ljósvallagötu.
Samkv, áætlun þeirri er fyrir
lá, átti byggingin að kosta 200
—300 þúsund krónur.
Allur var undirbúningur máls-
ins þannig, að borgarstjóri taldi,
að fitja þyrfti upp á málinu að
nýju, til þess að fengin yrði
lausn, sem menn alment gætu
Hann heitir D. A. Smith og eríunað við.
kapteinn, en hinn opinberi tit-1 Kynti ’hann Sér síðan það
iH hans er Officer in Charge nýjasta sem gert hefir verið á
of Apes . Þrátt fyrir það þótt þvi' Sviði í nágrannalöndunum,
aparnir geri talsvert tjón er það 10g komst að raun um, að hent-
harðlega bannað að gera nokk-|Ug myndi sú gerð bálstofu, sem
uð á hluta þeirra, og liggur við i notuð hefir verið á nýrri bál-
þung refsing ef út af er brugð-
ið. — Lesb. Mbl.
FASTA GANDHIS
Mánudaginn 29. maí lauk
hinni þriggja vikna föstu, sem
Gandhi tók á sig vegna stétt-
leysingjanna, hinna útskúfuðu
meðal indversku þjóðarinnar. í
tilefni af þessu fluttu blöðin í
London löng skeyti um Gandhi
og föstuna. í stuttu máli segist.
þeim svo frá:
í þrjár vikur hafði Gandhi ekki
nærst á neinu nema blávatni.
Þegar hann hóf föstuna 8. maí
vóg hann 49^ kg., en nú vegur
hann aðeins 40 kg. og hefir þvf
lést um 19 pund.
Hann fastaði í höll hinnar
forríku Lady Thackersees. Lá
liann þar á börum með línlak
yfir sér. Fimm eða 6 lðeknar 1
komu til hans daglega og und-
rast þeir mjög hvað lífsvilji hans
var sterkur, og altaf var hann í
góðu skapi.
Þegar að þeirri stundu kom
að Gandhi skyldi nærast aftur.
höfðu þúsundir manna safnast
saman í marmarasal hallar-
Thackersees, Hindúar, Múham-
edstrúarmenn og hvítir menn.
En það voru ekki nema einka-
vinir Gandhis, 100 menn og 50
konur, sem fengu að koma inn
í höllina og sjá er hann bryti
föstuna. Þetta fólk safnaðist
saman í marmarasala hallar-
innar. í næsta herbergi lá
Gandlii hreyfingarlaus, með
votan dúk um ennið. Glerhurð
var á milli svo að allir gátu séð
hann.
Svo var bekkurinn með Gan-
dhi borinn gætilega fram í mar-
marasalinn. Múhamedsmaður
las upp kafla úr Kóraninum,
nokkurir kristnir vinir Gandhis
sungu sálm og Gyðingur nokk-
ur las upp dánarljóð á hebresku.
Síðan las Mahadev Desai, skrif-
ari Gandhis upp kvæði, sem
skáldið Rabindranath Tagore
hafði ort fyrir þetta tækifæri.
Síðan lásu allir uppáhaldsbæn
Gandhis og á meðan reisti Des-
ai hann upp á börunum. Þá
tók Gandhi til máls:
— 1 guðs nafni byrjaði eg
þessa föstu og í guðs nafni lýk
eg henni. Trú mín hefir ekki
bifast og eg lofa Guð. Eg gleymi
ekki læknunum og vinum mín-
um; öll vinátta þeirra er hluti
af guðs miskunn; eg hefi engu
stofu í Slagelse á Sjálandi.
Hentug lóð fyrir slíka byggingu
mynd vera í þríhyrnunni sem
myndast milli Skothúsvegar og
Hringbrautar sunnan við kirkju-
garðinn.
Til þess að koma bálstofu
upp hér, hefir verið gert ráð
fyrir, að leita fyrir sér með
byggingarlán hjá Líkbrenslufé-
laginu í Danmörku. Hefir borg-
arstjóri spurst fyrir um það hjá
formanni félagsins, hvort fé-
lagið myndi sjá sér fært að
verða við þeirri ósk bæjarstjórn-
ar, að veita fé til þessa. Vildi
borgarstjóri ekki að bæjarstjórn
sendi um það beiðni, fyrir en
hann vissi um, hvaða málalok
sú umsögn fengi.
Hann hefir síðan fengið þau
orð frá formanni Líkbrenslufé-
lagsins, að nægilegur meiri hluti
félagsstjórninni hefði ekki
fengist fyrir lánveitingu. — Mbl.
Sigurdsson, Thorvaldson Co. Ltd.
General Merohants
THREE STAR IMPERIAL GASOLINE
DISTILLATE—MOBILE OILS
MARVELUBE and POLARINE
RIVERTON
Phone 1
ARBORG
Phone 1
MANITOBA
HNAUSA
Phone 51-14
GRASVÖXTUR
Grasvöxtur er nú sagður svo
mikill víða um land, að menn
þykjast varla muna betri sprettu
horfur á þessum tíma. Gildir
þetta jafnt um tún og úthaga.
Tíðin hefir verið einmuna góð
og vorið hrakviðralaust.
Norður í Húnavatnssýslu
segja bændur, að þeir muni ekki
eftir slíku vori, sem þessu.
Síðastliðinn föstudag brá til
norðanáttar og gerði slæmt hret
um kveldið. Hélst það næstu
nótt og laugardag allan til
kvelds, en á sunnudag var veðr-
inu tekið að slota. Sögðu
Húnvetningar, að þetta væri
fyrsta hretið á vorinu” og þótti
myndarlega úti látið.
Á föstudag og laugardag var
dimmviðri mikið fyrir norðan
land, stormur nístingskaldur og
úrkoma. Sást lítt til fjalla, en
þess sem í þau sást, var hvítt
niður undir bygð. — Á Holta-
vörðuheiði hafði snjóað til muna
og voru dílar af nýjum snjó
meðfram veginum eftir hádegi
á laugardag. Hafði þar auð-
sjáanlega verið alhvítt um
morguninn.
Vegabótamenn, sem voru að
verki þarna uppi á heiðinni,
gátu með naumindum haldið á
sér hita við vinnuna og keptust
þeir þó við sem mest þeir máttu.
Fátt sauðfjár var runnið til
heiðar, en þó voru nokkurar
lambær komnar suður undir
sæluhús. Voru þær rólegar þar
í heiðardrögunum á föstudags-
kveldið, en á laugardag munu
flestar hafa leitað norður af og
heim til sín. Voru sumar auð-
sjáanlega á hraðri ferð. Tvær
ær fallegar, sýnilega mjög vel
fóðraðar, báðar tvílembar, fóru |
svo hratt, að því var líkast, sem
hundur væri á hælum þeirra. I
Óvíða eða jafnvel hvergi norð- i
an heiðar mun hafa verið búið i
að rýja fé, þegar hretið skall j
yfir, en sumt var gengið úr
reifinu að meira eða minna
leyti.
Fallegt var engið í Þinginu
yfir að líta — iðjagrænt og auð-
sjáanlega talsvert sprottið nú
þegar. Þar verður graslagður
í sumar, þegar fullsprottið er,
ef að líkum lætur. Bændur
töldu ekki hættu á því, að hret?
ið mundi kippa til muna úr
grasvexti, ef það stæði ekki því
lengur. Grasið væri orðið svo
mikið, að lítil hætta væri á aft-
urkipp úr þessu.
Húnvetningar hafa löngum
verið taldir hestamenn og mörg-
um bóndanum hefir þótt vænt
um reiðhestinn sinn eða reið-
hestana. Sá, sem línur þessar
ritar, vissi til þess, að einn
bóndinn var svo hugulsamur
við reiðhestana sína, að hann
lét þá í hús á föstudagskveldið.
Það var fallega gert og sýnir
hugsunarsemi hins nærgætna
hestamanns.
Hvergi var slá.ttur byrjaður
norðan Holtavörðuheiðar, að því
er séð varð frá þjóðveginum.
En í Borgarfirði voru menn á
stöku stað farnir að bera ljá í
gras. Munu þeir hafa byrjað á
laugardaginn (17. júní). Er
það gamall og góður siður víða
um land, að “bera niður” á
laugardegi. — Mun það óvenju-
legt eða jafnvel eins dæmi,
að sláttur byrji um miðjan júní-
mánuð. — Á einum stað var
búið að slá væna skák í túninu
og hirða töðuna í garð.
-Vísir, 21. júní.
Æðeoeooscoðocoðscoseosccc'j
O
EFTIRSÓKNARVERÐASTI ö
viðskiftamönnum
Reynið það og sannfærist
CRESCENT |
Creamery Co. Lld. |
SÍMI 37 101 S
Uooooooosoecocoocccoecccco

19. JÚNf
Frh. frá 1. bls.
Þótt landsspítalinn sé nú upp
kominn, er enn ýmislegt sem
vantar. Landsspítalasjóður ís-
lands ræður enn yfir nokkru fé,
sem hann mun — ef til vill
bráðlega — ráðstafa, til þess að
bæta úr einum mjög tilfinnan-
legum skorti við spítalann. Síð-
astliðið ár hefir ekki annað ver-
ið gert af hendi sjóðsins til fjár-
öflunar, en að merki hafa verið'
seld. Þetta verður einnig gert
að þessu sinni. Þar sem ekki
er mælst til annara fjárfram-
lega af neinum, en andvirðis
eins lítils merkis, ætti að mega
ganga að því vísu, að svo lít-
inn stuðning væri öllum ljúft
að veita þessu góða málefni.
Og “margt smátt gerir eitt
stórt.” ,
Þá er enn eins að minnast í
sambandi við daginn. Er það
samkoma sú, sem konur halda
þá um kvöldið, svo sem þegar
hefir verið auglýst. Má gera ráð
fyri að hún verði svo vel sótt,
að húsfyllir verði. Því það ætti
að vera hverri konu bæði skemt
un og örfun, að hittast til þess
að’ minnast þess að nú eru þær
frjálsar í landi sínu. — Mbl.
LESIÐ, KAUPIÐ
OG BORGIÐ HEIMSKRINGLU
WHITE SEAL
BJÓR
PHONE2OM70
HRESSANDI . .
KÆLANDl
Tilbúinn af sérfræðing-
um, úr malti og humli,
sem flutt er til þessa
lands. Kaupið bjórinn í
kjöggum fyrir heimili
yðar eða klúbb. Er einn-
ig seldur í flöskum.
Kiewel’s White Seal bjór fæst í klúbbum,
bjórstofum og búðum, sem selja fyrir
borgun út í hönd. Ef ætlast er til að
hann sé fluttur heim, skrifið eða símið
ölgerðarhúsinu.
PAT QUINN, ráðsmaður.
KIEWEL BREWING CO.LTD.
O ST. BONIFACE
Þessi auglýsing er ekki útgefin að fyrirmælum vínsölunefndar
ptjórnarinnar. Nefndin ber ekki ábyrgð á því, sem hér er sagt
um gæði þeirrar vöru, sem hér er auglýst.