Heimskringla - 14.11.1934, Page 3

WINNIPEG, 14. NÓV. 1934
MEIMSKRINGLA
*. SÍÐ4
Samkvæmt því, sem nú ihefir
verið rakið var stjórnin bundin
við að hækka útgjöld fjárlag-
anna um nálægt IV2 miljón
króna eða að öðrum kosti vís-
vitandi of lágar upphæðir fyrir
þessum útglöldum og blekkja
með því bæði sig og Alþingi.
Hækkun framlaga til verklegra
framkvæmda og atvinnu-
veganna
Þá kem eg að hækkun stjórn-
arinnar á framlögum til verk-
legra framkvæmda og til at-
vinnuveganna. Eru þessar helzt-
ar: ■
1. Aukið framlag til nýrra
vega k. 43.000,00.
2. Til bygginga og endurbóta
á skólum kr. 80.000,00.
3. Framlag til verkfærakaupa
sjóðs kr. 65.000,00.
4. Aukið framlag til bygginga
verkamannabústaða kr. 100.-
000,00.
5. Aukið framlag til Bygging-
ar- og landnámssjóðs kr. 100.-
000,00.
6. Aukið framlag tU hafnar-
gerða kr. 40.000,00.
7. Aukið framlag til vitabygg-
inga kr. 16.000,00.
8. Aukið framlag til nýrra
símalína kr. 30.000,00.
9. Aukið framlag til atvinnu-
bóta kr. 200.000,00. Þar af kr.
100.000,00 til stofunar nýbýla.
10. Kostnaður við skiplagn-
ingu afurðasölunnar kr. 20.000,-
00.
Lækkanir
Helstu lækkanir stjórnarinn-
ar, sem koma hér á móti eru
þessar:
Lækkun á styrk til Eimskipa-
félagsins kr. 100.000,00.
Launalækkanir vegna dýrtíð-
aruppbótar á laun yfir 4000 kr.
og burtfelling uppbótarinnar á
laun yfir 4600 krónur kr.
70.000. Framh.
—Nýja Dagbl.
VEÐURBRAUT
Tvær ófreskjur eiga heima í
loftinu og ráða öllu um tíðarfar.
Þær nefnast “hæð” og “lægð”.
Um margra ára skeið hafa
veðurfræðingar um allan heim
reynt að komast) að dutlungum
þeirra. Þeir vita nú að “lægð’
hefir þann sið að laumast í
kringum “hæð” eftir hringrás
úrvísisins. Og þeir vita líka að
“hæð” sendir vinda sína gegn
henni öfugt við hringrás úrvísis-
ins. Þeir þekkja tugi dutlunga
þeirra og hvað þeir eru flóknir.
En eflaust eru jafn margar
kenjar þessara loftsins anda enn
ókunnar. Þess vegna er það að
ttieð fullri vissu verður ekki enn
spáð um veðurfarið, en í 85—90
tilfellum af hundrað reynast þó
spádómarnir nokkumveginn
réttir.
Með því að athuga hreyfingar
lægða, hafa veðurfræðingar
komist að þeirri niðurstöðu, að
þær velji sér vissar brautir yfir
Evrópu. Þessar brautir eru 5
alls. Og um eína þeirra, sem
vísindamenn nefna “Vb,” virð-
ist reynslan hafa sýnt fyllilega
að hún sé til. Eftir henni koma
iægðirnar vestan úr Atlantshafi,
“lenda” í Bretagne. Síðan ligg-
ur brautin yfir Frakkland til
Riveria, yfir Italíu til Triest.
Þar beygir hún norður, yfir Vín-
arborg, Krakau, Warschau og
norður til Leningrad. Og á þess-
ari leið valda lægðimar öllum
óveðrum.
Mesta rigning í Þýzkalandi er
t. d. í Sljesíufjöllum. “Vb” átti
sök á hinum miklu rigningum
og vatnavöxtum í Galiziu og
Póllandi í sumar. Hún átti líka
sök á því í október 1930 að
Breslau fór að hálfu leyti í kaf.
Hún átti sök á því í júlí 1927 að
4 metra há flóðalda fell niður f
dal í Erzgebirge og varð 150
mönnum að bana. Sama máli
var að gegna 1903 þegar meiri
vöxtur hljóp í Oder en dæmi eru
til. Þá var úrkoma mæld 400
millimetrar, það er að segja að
á hvern fermeter jarðar komu
400 lítrar af rigningarvatni. —
Meðalúrkoma í Berlin er 577
millimetrar á einu ári.
Oft hefir “Vb” haft áhrif á
viðburði sögunnar. Þannig var
það 1813. Þá hljóp ógurlegur
vöxtur í ár, svo að her Napol-
eons var teptur. Stormar, ský-
fall og flóð hjálpuðu til þess að
ráða niðurlögum hans.
Einhverjum mestu vatnavöxt-
um olli “Vb” árið 1342. Allar
ár í vesturhluta og suðurhluta
Þýzkalands, í Hollandi og Aust-
urríki flóðu yfir bakka sína. —
Borgarveggir Kölnar fóru t. d. í
kaf svo að það mátti róa á báti
yfir þá. 16. nóvember 1909 fór
lægð yfir Galizíu og olli svo
mikilli fannkomu að snjóþung-
inn braut niður tré og síma. í
febrúar 1879 snjóaði svo mikið
á þremur dögum í Karnten að
jafngilt var 220 millimetra úr-
komu. 'í desember 1886 urðu
allar jámbrautalestir fastar í
snjó á 90,000 ferkílómetra svæði
í Miðevrópu. Þúsundir ferða-
manna urðu þá að halda jólin í
smáþorpum eða í járnbrautar-
vögnunum sjálfum. í maí 1905
ibrotnuðu mörg tré í Unter den
Linden undan snjóþunga. Alt
þetta var “Vb” að kenna, eða
lægðunum, sem fara eftir þeirri
braut.
í maí 1910 var 28 stiga hiti í
Austur-Prússlandi en suður við
Bodenvatn var hríð. Hinn 13.
maí 1897 var hvergi í Evrópu
jafn heitt og í Arkangel —
norður hjá Ishafi!
Fritz Zielesch.
—Lesb. Mbl.
VORU ÞÝZKU STJÓRNAR-
MORÐIN LÖGLEG?
Georg Strasser, áður háttsett-
ur í flokki nazista, var einn
þeirra mörgu, sem tekinn var
af lífi 30. júní s. 1.
Hann var slysatrygður fyrir
100 þús. mörk.
Eftir aftöku hans, sneri ekkja
Strasser sér til tryggingarfé-
lagsins og leitaði eftir að fá féð
greitt.
Hún var beðin að sýna dán-
arvottorð. Það hafði hún ekki,
og fór því til leynilögreglunnar.
Henni var vísað til hlutaðeig-
andi læknis. En hann hafði ekk-
ert dánarvottorð gefið út og
gat það ekki. Lík Strassers
hafði verið brent, án þess að
neitt slíkt vottorð hefði verið
út gefið, en það stríðir gegn
lögum.
Að lokum var ekkjunni fengið
vottorð um það, að maður henn
ar hefði verið skotinn. Með
það fór hún til slysatryggingar-
innar.
Félagið varði sig nú með því,
að Strasser hefði verið tekinn
af lífi samkvæmt boði stjóraar-
innar og þau boð væru eftir síð-
ari yfirlýsingum hennar, lög-
mæt. Og fjárgreiðslunni var
neitað.
Frú Strasser hefir nú höfðað
mál á hendur félaginu og því
ber að færa sönnur á, að á-
kvörðun stjómarinnar um af-
tökuna hafi verið lögleg, en
eins og menn muna, voru naz-
istamir drepnir án þess lað
nokkur dómstóll rannsakaði mál
þeirra.
Líftryggingarfélagið ætlaði
að hleypa málinu til Ríkisrétt-
arins og úrskurðar hefir verið
beðið með eftirvæntingu, vegna
þess, að hinir öldnu dómarar
hafa orð fyrir að taka ekkert
tillit til pólitískra sjónarmiða,
en dæma einungis eftir beinum
bókstaf laganna.
Fleiri slíkar kröfur á hendur
þýzkum líftryggingarfélögum
hafa komið fram frá ættingjum
hinna mjrrtu manna og með
samskonar forsendum, sem
krafa frú Strasser. Er þar
sannað, að aftökumar hafi far-
ið fram án dóms og laga.
—Nýja Dagbl.
VOPNASALA
Eitthvert mesta hneykslismál,
sem uppvíst hefir orðið á löng-
um tíma og allur heimurinn
fylgir með athygli og skelfingu,
eru leynibrugg vopnasalanna.—
Mannanna, sem gera það að
lífsstarfi sínu að æsa þjóðir til
styrjalda. Menn, sem leigja
sér urmul af legátum til þess
að fara um löndin og sá fræi
liaturs og tortryggni samtímis
og alið er á valdaaukningu og
frjágræðgi. Þetta eru menn-
iinir, sem espa og siga þjóð<
gegn þjóð, þar til öllu lýstur
saman í eldi ófriðarins. Þá er
takmarkinu náð — að nokkru.
Þá koma þessir sömu menn og
fyritæki með hergögn sín og
drápstæki og gera “viðskifta-
samninga.”
ófriðarþjóðunum eru seld
vopn og skotfæri, til þess að
þær geti haldið uppi “vamar-
stríði”, því engin þjóð viður-
kennir að hún hafi byrjað árás-
arstríð. Allir eru að verja sig,
hver fyrir öðrum.
Stórþjóðirnar, sem þátt tóku
í síðustu styrjöld, viðurkenna
enn ekki, að neinn þeirra hafi
gert þar annað en verja landa-
mæri sín og sjálfstæði sitt.
En þótt vopnasalarnir geti
æst þjóðir til stríða, og fengið
þannig markað fyrir framleiðslu
sína og offjár í gróða, þá er
annar þátturinn í hlutverki
þeirra eftir. Það er, að stríðin
standi sem lengst, að sem mest
sé eyðilagt af hergögnum. Þá
helzt þörfin fyrir meiri fram-
leiðslu, víðtækari og varanlegri
sölu — og stórfeldari gróða.
Og ef ekki gengur með sundr-
ungariðjunni einni saman, næst
það sem á vantar með mútum.
Hin tvö voldugu vopnafirmu,
Electric Boat Company og Vick-
ers Armstrong, annað í Vestur-
heimi, hitt í Evrópu, hafa skift
milli sín heiminum og samið
um að hvor aðili fen^i 40% af
hreinum gróða hins. Vitanlega
eru þetta leynisamningar, sem
nú fyrst hafa orðið lýðum Ijósir,
eftir að stjórn Roosevelts hafði
sett á laggir rannsóknamefnd
um vopnaframleiðslu í Ameríku.
Æðstu forstjórar þessara félaga,
háttsettir embættis- og stjóm-
málamenn og sjálfur fyrverandi
konungur Spánar, Alfons, hafa
haft “hagsmuna að gæta” í
viðskiftum vopnasalanna. Al-
fons virðist hafa verið einhvers-
konar hluthafi í gróða þeim,
sem fékkst við sölu nokkurra
kafbáta frá félaginu til spönsku
stjómarinnar.
Vopnamiðlarinn víðræmdi
Grikkinn Zaharoff, hefir skýrt
Electrical Boat frá því bréflega.
að Alfons Spánarkonungur hafi
(þetta var 1926) lagt öll áhrif
sín fram, til þess að tryggja fé-
lögunum vopnasölu til Argen-
tínu, Meiningin er auðsæ: Kon-
ungur átti von á ríflegum á-
góðahlut af sölugróðanum.
Undir yfirheyrslum hefir
sannast, að ameríska félagið
skrifaði til viðskiftavina sinna
austanhafs bréf með þessu
orðalagi:
“Eins og yður er kunnugt,
fara öll viðskifti (líklega átt
við vopnasölu) við Suður-Ame-
ríku fram gegnum mútur”.
Slíkur er kjarninn í verzlun-
arsiðfræði vopnasalanna.
—Nýja Dagbl.
Á síðasta misseri hjálpaði
skjólshúsfélag Gyðinga í París
4050 af sínum frændum til að
komast til Gyðingalands, flestir
voru flóttamenn frá Þýzkalandi.
Þegar einhver deyr á Rúss-
landi, þá er ekki hlaupið til
þarverandi A. S., að kaupa
kistu, heldur er líkkista tekin á
leigu og nárinn fluttur í henni
til næstu líkbmnastöðva. Sum-
ar af þeim líkkistum eru sagð-
ar í meira lagi snjáðar.
Stjórnin á Frakklandi safnar
málmum og geymir unz til þarf
að taka, þyí að þar í landi er
lítið um aðra málma en alumin-
um.
Dr. Absolom Rosenberger er
nýlátinn, einn helzti leiðtogi og
kennari Kvekara, fæddur í Ind-
íana, fyrir 84 árum, hann veitti
fostöðu skólum þeirra, fyrst
Penn College, Oskaloose Iowa,
svo Whittier College.
JARÐSKJÁLFTASJÓÐUR
Áður auglýst..........$946.02
Islenzkir Goodtemplarar
í Winnipeg..............37.17
Safnað af Sveini Thorvaldsyni
Riverton, Man.
Bjami Jakobsson .........2.00
Ólafur Árnason ...v......1.00
Mr. G. M. K. Björnsson..1.00
Mr. S. Thorvaldson ......1.00
Mr. Gísli Einarson ...... 50
Mrs. Gísli Einarson .......50
$6.00
Safnað af ónefndum
Riverton, Man.
H. A. Árnason............1.00
Mr. og Mrs. E. Ámason....1.00
H. Austman.............. .25
Marino Briem...............25
Th. Bergman ...............25
Mr. og Mrs. O. Coghill ..1.00
Björn S. Dalman ...........50
Mr. og Mrs. Th. Einarson..50
R. E. Eyjólfson ........1.00
Mr. og Mrs. Fred Eyjólfson 1.00
S. Friðgeirson............25
Árni Friðsteinsson ........25
G. Gíslason ...............25
Stefán Guðmundsson ......1.00
Gutt. J. Guttormsson ....1.00
S. T. Hördal ..............25
Mr. og Mrs. M. E. Johnson.50
Sigtr. Jónasson .........1.00
Ármann Jónasson .........1.00
Marino Jóhannson...........25
Clarence Mayo .............25
Ónefndur ..................25
Ónefnd.....................50
S. Pálsson ............ 1.00
J. Thorsteinsson.........1.00
Lárus Thorarinson ......). .50
K. Thorarinsson...........25
Mr. og Mrs. E. Thorbergsson .75
Helga Thorbergsson ........25
Ólafur Vigfússon ........1.00
R. F. Vídalín .............50
$18.75
Safnað af J. J. Middal
Seattle, Wash.
Mrs. L. B. Johnson .......50
S. J. Stefánsson..........50
Mrs. A. A. Hallson .......25
Miss J. Jónasson .......1.00
Jón Magnússon ....!......1.00
J. J. Middal og fjölskylda....2.00
$5.25
Safnað af J. H. Goodmundsori
Elfros, Sask.
J. H. Goodmundson .......1.00
Mrs. J. Stefánsson.........50
John Holm .................25
Mrs. Guðrún Bjömsson ......50
Hjálmar Helgason ..........25
Jónatan Jónatansson .......25
Sigurlaug Guðvaldsdóttir..50
$3.25
Kristín Guðlaugsdóttir .....50
Jón Sigurðsson
Powell River, B. C.....2.00
SafViað afTh. Anderson
Bellingham, Wash.
Mrs. P. Gíslason..........2.00
Mr. og Mrs. J. W. Johnson 1.00
Mrs. M. Goodman ..........1.00
Mrs. Kristín De Louly ......25
Mr. og Mrs. St. Johnson ....50
Mr. og Mrs. Th.
Kristjánsson ...........1.00
Mr. og Mrs. G. Holm.......1.00
Mr. og Mrs. Karl Westman .50
Mrs. Kristín Swanson .......50
Mrs. H. T. Hjaltalín .......50
Mr. B. Peturson.............25
Mrs. John Goodman ..........50
Mrs. Th. Johnson ........1.00
Mr. og Mrs. F. K. Sigfússon 1.00
Mr. og Mrs. Th. Anderson ..2.00
$13.00
Safnað af J. J. Myres
Mountain, N. D.
Freeman Einarsson .......1.00
A. F. Bjömson .............50
Mrs. A. F. Björnson .......50
Kristján Halldórsson ....1.00
Mrs. Tómas Halldórsson ....50
Hannes Björnsson ..........50
Mrs. Hannes Björnsson .....50
J. J. Myres .............1.00
Bridge dúka
Það er eiginlega ofur auðvelt
Fylgið aðeins forskriftinni og notið
fyrirmyndimar . . . og
$5.50
S. B. Kristjánsson
Furby St., Winnipeg ........1.00
Samtals ............$1,038.44
I
Klúbburinn “Helgi Magri”
mælist til þess að allir þeir er
veitt hafa móttöku söfnunar-
lista, geri svo vel og sendi
klúbbnum það sem safnast hefir
í jarðskjálftasjóðinn við fyrsta
hentugleika því sennilega verð-
ur það sem inn hefir komið sent
til íslands um næstu mánaðar-
mót.
Gjafir sendist til féhirðis jarð-
skjálftasjóðsins
Soffanias Thorkelsson,
1331 Spruce St.,
Winnipeg, Man.
Nefndin.
CLARK*S "Anchor" STRANDED COTTON
CLARK’S “Anchor” PEARL COTON 01
CLARK'S "Anchor" STRANDSHEEN.
Þessi netti og endingargóði bróder-
ingar þráður fæst í allskonar yndis-
legum litum. trtsaumurinn tekur á
sig töfragerfi við handsnertingu yðar.
Biðjið um þessa betri þráðartegund í
yðar uppáhalds verzlunarbúð.
Notið Milward’s Nálar
frægar síðan 1730
CLMKWAnchor*
EMBROIDERYTHREADS
er búið til í Canada hjá
framleiðendum Coats’ og
Clark’s Spool Cotton
The Canadian Spool Cotton Co.
Dept. HI-35A, P.O. Box 519,
MONTREAL, Canada.
Gerið svo vel og sendið mér forskrift
fyrir að sauma bróðeringar Bridge
dúkana. Eg legg innan I lOc.
Nafn ...........................
Aritun ...................
INNKÖLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
I CANADA:
Árnes..........
Amaranth.......
Antler.........
Árborg.........
Baldur.........
Beckville......
Belmont........
Bredenbury.....
Brown..........
Calgary........
Churchbridge...
Cypress River..
Dafoe..........
Elfros.........
Eriksdale......
Foam Lake......
Gimli..........
Geysir.........
Glenboro.......
Hayland........
Hecla..........
Hnausa.........
Hove...........
Húsavík........
Innisfail......
Kandahar.......
Keewatin.......
Kristnes........
Langruth.......
Leslie.........
Lundar.........
Markerville......
Mozart.........
Oak Point......
Oakview........
Otto...........
Piney............
Poplar Park......
Red Deer.......
Reykjavík......
Riverton.......
Selkirk........
Steep Rock.....
Stony Hill.....
Swan River.....
Tantallon......
Thornhill......
Víðir..........
Vancouver......
Winnipegosis...
Winnipeg Beach
Wynyard........
...F. Finnbogason
.....J. B. Halldórsson
........Magnús Tait
.....U. O. Einarsson
...Sigtr. Sigvaldason
.....Björn Þórðarson
........G. J. Oleson
.....H. O. Loptsson
....Thorst. J. Gíslason
..Grímur S. Grímsson
....Magnús Hinriksson
......Páll Anderson
.....S. S. Anderson
■J. H. Goodmundsson
.....ólafur Hallsson
........John Janusson
.........K. Kjernested
.....Tím. Böðvarsson
.........G. J. Oleson
...Sig. B. Helgason
..Jóhann K. Johnson
.....Gestur S. Vídal
.....Andrés Skagfeld
.....John Kernested
..Hannes J. Húnfjörð
.....S. S. Anderson
.....Sigm. Björnsson
.....Rósm. Ámason
........B. Eyjólfsson
...Th. Guðmundsson
........Sig. Jónsson
..Hannes J. Húnfjörð
........Jens Elíasson
.....Andrés Skagfeld
...Sigurður Sigfússon
........Björn Hördal
........S. S. Anderson
.....Sig. Sigurðsson
...Hannes J. Húnfjörð
........Árai Pálsson
...Bjöm Hjörleifsson
.....G. M. Jóhansson
........Fred Snædal
........Björn Hördal
.....Halldór Egilsson
.....Guðm. ólafsson
...Thorst. J. Gíslason
.....Aug. Einarsson
...Mrs. Anna Harvey
John Kernested
..S. S. Anderson
f BANDARÍKJUNUM:
Akra....................................Jón K. Einarsson
Bantry...................................E. J. Breiðfjörð
Belingham, Wash........................John W. Johnson
Blaine, Wash................................K. Goodman
Cavalier...............................Jón K. Einarsson
Chicago: Geo. F. Long, 2428 Hamlin Ave., Logan Square Sta.
Edinburg........................„............Jacob Hall
Garðar.................................S. M. Breiðfjörð
Grafton................................Mrs. E. Eastman
Hallson................................Jón K. Einarsson
Hensel..................................J. K. Mnarsson
Ivanhoe.............................Miss C. V. Dalmann
Milton...................................F. G. Vatnsdal
Minneota............................Miss C. V. Dalmann
Mountain...............................Th. Thorfinnsson
Point Roberts...........................Ingvar Goodman
Seattle, Wash..........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W,
Svold...................................Jón K. Einarsson.
Upham....................................E. J. Rreiðfjörð
The Viking Press, Limited
Winnipeg Manitoba
/