Heimskringla - 09.01.1935, Síða 1

XLIX. ÁRGANGUR
YFIRRÉTTUR BANDARÍKJ-
ANNA DÆMIR EINA GREIN
LAGA ROOSEVELTS ÓGILDA
Washington, 8. ja.n. — Að
einni rödd undanskilinni, dæmdi
yfirréttur Bandaríkjanna s. 1.
mánudag, að sú lagagrein í
viðreignarstarfi Roosevelts, sem
fjallar um afskifti eða íhlutun
'u'm stjórn á olíu-framleiðslu,
sé ósamkvæm lögum landsins.
Yfirréttar dómari Oharles
Evans Hughes gat þess, er hann
las upp dómin, að þing Banda-
ríkjanna hefði gefið forsetanum
ofmikið vald, er það leyfði hon-
um að banna flutning á olíu úr
einu ríki, sem ofmikið hefði til
eigin nota, í annað ríki, sem
framleiðsluna brysti, enda þótt
stjórnin hefði skipað fyrir um
hvað framleiða mætti mikið í
ríkinu.
Þessi úrskurður yfirréttarins
veldur miklu umtali í Washing-
ton. Innanríkismálaritari Banda
ríkjanna, Harold Ickes, fullyrti,
að þrátt fyrir það að 9. grein
(eða grein O) viðreisnarlaganna
(NRA) væri ógild, að svo miklu
leyti, sem hún áhrærði olíu-
framleiðslu, værí hún gildandi
í öðrum efnum. “Við munum
reglur hafa um olíuframleiðsl-
una og þeim mu'n verða fylgt,
þrátt fyrir þó svona færi um
þetta mál,” sagði Ickes.
En olíukóngamir munu krefj-
ast þess, að þessi níunda grein
viðreisnaríaganna, sé strikuð út
og viðskiftin lúti lögum hvers
ríkis, en ekki landsins, að því
er sölu á olíu áhrærir.
Eitt er það þó, sem olíufélög-
in óttast og það er, að hin
frjálsa samkepni geti gengið of
langt og það verði til þess að
fella verð vörunnar, nema því
að 'eins að þeir sjái einhvern
veginn fyrir því.
LINDBERGHS-FJÖLSKYLDAN
FÆR HÓTUNARBRÉF
Flemington, N. J. 7. jan. —
Yfirvöldin í New Jersey sögðu
frá því í dag, að Lindbergh
væru að berast bréf, er hótuðu
honum og fjölskyldu hans og
Anthony M. Hauck sóknaraðila
bráðum bana, 'ef Bruno Haupt-
mann yrði dæmdur sekur um
morð Lindberghsbarnsins 1932.
En það mál er nú fyrir rétti og
er sótt af kappi á báðar hliðar.
Mál Hauptmanns ver E. J.
Reilly, sem talinn er einn af
fremstu' lögfræðnigum í Banda-
ríkjunum að verja glæpamál.
Er sagt að hann hafi unnið um
2000 slík mál fyrir rétti, sem
líkunar þóttu litlar til að ynn-
ust.
En böndin berast mjög að
Hauptmann. Lindbergh og dr.
Condie kannast við hann sem
þann er á móti lausnarfénu tók.
Og lögreglan er ennfremur talin
hafa í fórum sínum fekari sann-
anir um sekt hans, sem hún
hefir haldið leyndum.
Eitt af helztu vitnunum verð-
ur ungfrú Gow, skozk stúlka, er
gætti Lindbergs-barnsins. Þýkir
ýmislegt benda til, að bamið
hafi verið drepið, áður en það
var flutt frá húsinu.
Vöm Hauptmanns verður sú,
að hann hafi ekki verið í New
Jersey, daginn sem barninu var
rænt og munu ein þrjú vitni
staðfesta þá sögu að sagt er.
Að öðru leyti kveðst hann hafa
verið bendlaður við þetta mál
sakir viðskifta hans við Isidor
Fisch, loðvörukaupmann þýzkau
sem nú er dauður, en í mót-
töku fjórsins eða morði Lind-
iberghs barnsins hafi hann ekki
átt neinn þátt.
Við kviðdómsúrskurði um
hvort Hauptmann sé sekur um
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 9. JANUAR, 1935
NÚMER 15.
morð Lindbergs-bamsins eða
ekki, er búist áður en þessi
vika er liðin.
SAMNINGAR MILLI FRAKKA
OG ÍTALA
Rome, 8. jan. — Fjórir samn-
ingar, áhrærandi samband ítal-
íu og Frakklands og frið í Mið-
Evrópu, voru undirskifaðir s. 1.
mánudag af forsætisráðherra
Benito Mussolini og utanríkis-
ráðherra FTakklands, Petrre
Laval.
Samngingarnir er sagt að lúti
að þessu:
1. Að Frakkland og Italía
vinni saman í pólitískum mál-
um Evrópu.
2. Að bæði löndin vinni að
sjálfræði Austurríkis og bjóði
nágrannaþjóðum þess, að haf-
ast ekkert að án þess að leita
ráða til sín (þ. e. ítalíu og
Frakklands) fyrst um það.
3. Þessi samningur áhrærir
nýlendurnar í Tunisia, Lybia og
Somalilandi. Hliðrar Frakkland
þar mjög til og leyfir ítölskum
íbúum í Tunisia að halda á-
fram að búa þar að minsta
kosti til ársins 1963. Ennfrem-
ur veitir það ítalíu ýms hlunn-
indi í sínum hluta Somali-lands.
4. En ,fjórði samningurinn er
yfirlýsing frá ítalíu og Frakk-
landi um það, að það sé ólög-
legt, að Þjóðverjar auki her sinn
fyr en stórveldin hafa gert
samning við þá um það.
Sáttmáli þessi, sem á að vera
til þess að efla frið og spekt í
Evrópu, er því aðeins hernaðar-
samtök þessara landa gegn ó-
vinum sínum.
NIÐURSUÐUFÉLÖGIN NÆST
Ottawa, 8. jan.—Whitall Can
company limited, heitir eitt af
stærri niðursuðuhúsum í Can-
ada. Það er í Montreal. Síð-
astliðinn mánudag voru stjóm-
endur þess yfirheyrðir af Ken-
nedy eða Stevens-nefndinni. —
Kom brátt í Ijós, að ójafnt var
vinnuiaunum skift. Flmm af
stjórendum félagsins höfðu eins
mikið kaup og hverjir 93 þjónar
þess, eða hver jafnt og 20
verkamenn. Um 220 manns
vinnur hjá félaginu. Vinnulaun
þessara 5 stjórnenda námu $53,-
000 á ári.
Skýrsla yfir skoðunarmanns
reikninga bar með sér, að félag-
ið hafði á fimm árum haft f
hreinan ágóða $2,063,000.
Kaup vinnufólksins, sem flest
er konur og yngra fólk, var
15'/2C á kl.st. Á innstæðufé
sínu hafði félagið 14% í hreinan
ágóða á árinu 1934.
Varaforseti félagsins, E. S.
Whitall, kvað 15 /i c á kl.st. for-
svaranlegt kau'p í borginni
Montreal. Var hann all æstur
og kvað tölur yfirskoðunar-
manns Ijúga, að því leyti, að
ágóðinn hefði ekki allur verið af
starfsreksti félagsins, heldur
einnig af sölu á eignum þess
annars staðar. Þær tölur hefði
hann sjálfur ekki fært á rek-
stursreikning, en yfirskoðunar-
maður hefði ekki þýðst það.
ÞORSKABITUR
(ÞORBJÖRN BJARNASON)
Þú gafst okkur sál þína og söngva spil
og sólskin frá heimum dreymdum.
í óð þínum svifum við íslands til
og æðri sýn þaðan geymdum.
Þú sýndir oss öræfin ósnert og frjáls
í alföðurs ljómanum heiðum,
er sól kysti Fjallkonu fannhvítan háls
á fjallanna upplöndum breiðum.
Þú kvaðst um öreigans auðugu sál,
sem alþjóð í fjötrum geymir
svo engin gefst tómstund að tendra sitt bál,
né túlka hvað listina dreymir.
Já, svona er að lifa hjá lítilli þjóð
sem launar þér smámannlega.
í hundana fara þín fegurstu ljóð
og framvísin spámannlega.
Að þekkjast sem brot úr sjálfs vors sál,
er saga vor flestra — og dómur,
því rétturinn æðsti er magamál —
vor meistari og alþjóðar rómur.
Þeim örlögum þrungin er æfi vor
að öll þessi veraldar saga —
og trúin á alínættið — tengir vor spor
við tóman og fullan maga.
Þótt kofinn þinn lægi lágt við mold,
reis ljóðið þitt hátt mót sólu.
Og ennþá á listin sitt friðland á fold
í fjárhússkró Hjálmars úr Bólu.
En kennimark eitt ber hvert Iifandi ljóð:
það lifir þótt höfundur deyi
á ófæddra vörum, hjá óbornri þjóð,
á ógengnum framtíðarvegi.
Þ. Þ. Þ.
stökum bönkum fór svo að ber-
ast frá viðskiftamönnum heldur
mikið af þessum ávísunum og
grunaði að alt væri ekki með
feldu, eins og heldur ekki var.
Leynilögreglan sendi nálega alt
sitt lið út af örkinni að leita
svikaranna. Rangluðu tveir af
þeim inn í búð á Portage Ave.
(Breslauer and Warren, 410
Portage Ave.) aðallega til þess
að vara við þessutn ávísunum.
En þá stóð svo á, að annar svik-
arinn var þar að kaupa sér
demantshring fyrir eina af þess-
um ávísunum. Var hann hand-
samaður og er nú í varðhaldi.
Heitir hann Mack Makator, 32
ára gamall og kom fyrir
skömmu frá Saskatoon, Sask.
Sá er með honum var mun
hafa beðið úti, en hann forðaði
sér er hann sá hvað orðið var
og hefir ekki náðst.
Alls er sagt að þeir hafi með
þessum ávísunum náð um —
$3,000 út úr bönkunum á þess-
um eina morgni, og öðru eins
frá gistihúsu'm og verzlunum.
Lögreglan er þeirrar skoðun-
ar að rnenn þessir heyri til fé-
lagi, sem bæði ávísanasvik og
önnur fjáraflabrögð reki og sé
í öllum Vesturfylkjum Canada
milli Winnipeg og Vancouver.
mögulegt, að vera velkristinn
maður í þeim félagsskap, sem
nefndur er “Capitalism” því að
það fyrirkomulag er grundvall-
að á grimd, kænsku og undir-
feríi. Ef þú hefir ekki þessa
andlegu' gáfu til að bera, þá
verður þú undir.” Ennfremur
sagði þessi lærði maður: “Mörg
þúsund verkastúlkur í Quebec
hljóta að ganga á stræti og
selja blíðu sína, til þess að forða
foreldrum sínum og systkinum
við hungri. Hvorra er syndin,
stúlknanna eða þeirra, sem
borga þeim of lágt kaup fyrir
vinnuna?”
¥ ¥ ¥
iSmirnoff heitir læknir í Rúss-
landi, sagður læknir Stalins,
sem haft er eftir, að hann hafi
heimt úr helju 12 menn, eftir
að hjartað í þeim var hætt að
slá. “Eg tek hjartað úr þeim
veika og læt í hann. hjarta úr
togleðri, tek svo holdhjartað,
skoða það og geri við það sem
að því er, læt það svo aftur á
sinn stað í manneskjunni.” —
Þetta er haft eftir lækni þessuhi
í einu dagblaði borgarinnar.
¥ ¥ ¥
Á eynni Ceylon gengur yfir
malaría veiki svo skæð, að 2,000
Atkvæðagreiðsla þeirra er í'úóu á síðastliðnum hálfum
burtu verða 13. janúar, fór fram ' mánuði. Veikin liggur þar í
í Saar í gær. Greiddi f jöldi ]andi og gýs upp og verður mjög
manna atkvæði. En mörg at- mannskæð, öðru hvoru.
kvæði urðu að engu nýt, vegna
ýmsa reglna er brotnar voru. Föstudaginn fyrir jól var þoka
Atkvæði allra þeirra er hróp- mikil á Englandi, skip rákust á,
uðu: “Heil Hitler!” voru ónýt eitt sökk, en mönnum var
dæmd. Og þau voru' mörg. bjargað, ferðalögum og flutn-
Kona 'ein hafði á orði, “að hún ingum var hætt sumstaðar, og
væri fædd Þjóðverji og ætlaði slys, einkum manna Imeiðsl,
að deyja sem Þjóðverji”, tapaði urðu mjög víða. Eftir að dimt
flokksblaða hans svo langt að
það spyr, hvort King sé hrædd-
ur um að hann tapi stöðu sinni
sem flokksleiðtogi við það.
* * *
Blaðið Wilton’s Review segir:
Dr. Dafoe, er Dionne-fimmbur-
unum hjálpaði í heiminn, situr
nú hvert heiðurssamsætið af
öðru í New York. Dr. Dafoe
hlýtur að vera kapitalisti að
græða svona á erfiði annara.
FRA TSLANDI
sínu atkvæði fyrir það. Við at-
kvæðagreiðsluna má ekki minn-
ast á neitt mál, er henni kemur
við.
* * *
Blaðið Free Press flytur þá
frétt í morgun, að kosningar til
sambandsþingsins muni fara
fram 20. apríl. Fréttin er þó að-
var orðið af nótt, voru menn
látnir ganga á undan “busses”
með björt ljós, til þess að forð-
ast árekstra.
* * •
Ráð eru gerð til að gera ak-
brautir neðanjarðar í London,
með því að umferð er erfið,
sökum mannfjölda, á hinum
eins dregin af skrafi manna í I gömlu strætum. Víkur verða á
HVAÐANÆFA
ÁVÍSANAFALSARAR RAKA
SAMAN FÉ Á EINUM
DEGI f WINNIPEG
Síðast liöinn laugardag voru
ávísanafalsarar ekki iðjulausir
í Winnipeg-borg. Þeir voru að-
•eins tveir, en höfðu um morg-
uninn ekið í bíl milli fjölda
banka í Winnipeg, með ferða-
mannaávísanir — (Travellers
cheques), sem hver bankinn af
öðrum greiddi þeim peninga út
á. Voru ávísanirnar frá $50 til
$100 og jafnvel meira. Ein-
Fyrir nokkru voru' 3 Kín-
verjar handteknir fyrir að hafa
peningaspil og aðrar fjárbrellur
með höndum að 249 King St., í
Winnipeg. Tók Stubbs, fyrrum
dómari, að sér að verja mál
þeirra og kvaðst hafa ýmsar
sakir fram að bera, á þá, er
Kínverjana tóku. Kom málið
fyrir rétt í gær og voru Kín-
verjarnir allir sektaðir, tveir
$200 hvor en einn $100. Var
búist við að Stubbs mundi kalla
nokkur vitni til yfirheyrslu, en
úr því varð ekkert. En málið
mun þó koma fyrir áfríunar-
rétt.
¥ ¥ ¥
Fyrir nokkru byrjaði fylkis-
stjórnin í ManiYoba að selja
verðbréf. Hefir salan gengið
hægt og bítandi, en samt nemur
verðbréfasalan nú orðið $300,-
000. Stærstu' kaup voru gerð
af vátryggingarfélagi í Austur-
Canada ónefndu; námu þau
$100,000. Verðbréfasalan sem
fylkið gerði ráð fyrir, nam
$3,878,000. 1 vexti greiðir það
4i%.
höfuðborginni um það og því,
að verið er að hraða prentun
kosningaskránna.
* ¥ *
Fylkisþing Manitoba kemur
saman í byrjun febrúar. Með
fregninni af þessu er þess getið,
að löggjöfin sem lögð verður
fyrir þingið mu'ni ekki stórfeng-
leg aö þessu sinni.
¥ * ¥ ,
Þann 4. júní í sumar var bú-
peningur tahnn á Bretlandi. —
Kindur reyndust vera 16'/2 mlij.,
stórgripir 6 miljónir og 600 þús.
svín 8 milj. 318 þús., hross 885
þús. og 500. Kindum og hestum
hafði fækkað allmikið frá í
fyrra.
¥ * *
1 Vancou'ver skeði það nýlega,
að maður að nafni Andrews
gekk í hjónaband með ungri
blómarós; f aðir brúðarinnar
hélt veizluna á sínu heimili og
fylgdi ungu hjónunum til þeirra
heimilis, en er þar kom, sló
Bruni í Keflavík
Keflavík, 10. des.
íbúðarhús Sigurðar Péturs-
sonar, skipstjóra hér í Keflavík,
brann til kaldra kola kl. l'/2 í
nótt. Eldsins varð fyrst vart á
efsta lofti hússins. Húsið var
vátrygt en innanstokksmunir
ekki. Hús þetta var með stærstu
og föngulegu'stu húsum hér í
Keflavík Björgun innanstokks-
muna gekk vel og má þakka
það því, að skemtun var í Ung-
mennafélegshúsinu, sem er
skamt frá í sömu götu, og fór
fólk undir eins af skemtuninni
til björgunar innanstokksmun-
um. Engin vatnsleiðsla er hér
og lítilfjörleg slökkvitæki.
* * *
Frá Siglufirði
'Siglufirði 10. des.
Hallgrímskveld var haldið í
gærkveldi í kirkjunni hér á
iSiglufirði, að tilhlutun Hall-
grímsnefndar. 28 manna bland-
aður kór söng, og Sigurður
Gunnlaugsson söng einsöng. —
Erindi um Hallgrím Pétursson
fluttu Friðrik Hjartar skóla-
stjóri og Sigurður Björgúlfsson
kennari. Aðsókn var góð, þrátt
fyrir stórrigningu og hálku.
í dag hefir verið hér á Siglu-
firði norðaustan stórrigníng og
allmikið brim. Brim hefir gengið
yfir sjóvarnargarðinn, og varð
af því allmikið flóð norðantil á
eyrinni. Flæddi í kringum nokk-
ur hús, en ekki varð þó neitt
tjón af.
* * *
Vélbátur ferst
Tveir menn drukna
9. des
Síðastliðinn föstudag um kl.
báðar hendur, eða lendingar,
fyrir bifreiðar, og geymslu skál-
ar. En öll þau undirgöng verða
svo mikil að íbúar borgarinnar
geta leitað þar hælis, undan
sprengjum eða öðrum ófriðar 14 lögðu af stað úr Stykkis-
háska. Að grafa göngin er nóg 1 hólmi þeir Lárus Jónsson, bóndi
vinna handa 250,000 manns í
1 ár en kostnaðurinn áætlaður
2000 miljónir dala.
¥ ¥ ¥
Samkvæmt erfðaskrá þess
sáluga Sharles Miller á sú kona
í Ontario að eignast hálfa mil-
jón dala, sem fæðir flest börn á
árunum 1926-1936. Mörg hefir
hert sig í þeirri kepni, en Mrs.
Kenney heitir sú, sem telur sér
sigurinn vísan. Hún á heima í
Toronto og eignaðist nýlega sitt
ellefta barn, síðan 1926.
¥ ¥ ¥
Nýtt áhald er fundið, sem
magnar mannsröddina svo mik-
ið, að hún er miljón sinnum
sterkari, þegar hún kemur úr
hljóðaukanum, heldu'r en þegar,
hún kemur í hann. Seint verð-
hann tengdasoninn og fór burt ur Df mikill hávaði í heiminum.
með brúðurina. Andrews gekk i _______________
fyrir dómarann og bar sig upp SMÆLKI
undan þessari meðferð, bað líka, _____
um sárabætur fyrir að brúður-1 j ritinu Saturday Evening
in var gripin úr faðmi hans. Post, er eftirfarandi skýring á
Dómarinn dæmdi honum 500 orgjnu “Liberal”: Liberal er
dali í skaðabætur. sá, er eyðir óspart peningum, er
conservatívar hafa lagt fram
Til að slökkva eld hafa þýzk- J til eins eða annars fyrirtækis
ir gert vél, sem dælir kolsýru-1 0g þakkar sér, ef fyrirtækið
dufti á bálið en ekki vatni og j hepnast, en kennir conserva-
kæfir það eldinn miklu fyr, að tívum um, ef það misheynast.
því er sagt er. j ¥ ¥ ¥
* * * j ýms blöð liberala hafa verið
Einn prófessor, að nafni King að ýta undir King með að kalla
Gordon, lýsti þessu á C.C.F. J til flokksfundar yfir land alt
þingi í Ontario: “Eg trúi því j fyrir kosningar. En King dauf-
statt og stöðugt, að það sé ó- heyrist við því. Gengur eitt
á Staðarfelli, og Skúli Sigurðs-
son úr Stykkissólmi, á litlum
vélbát hlöðnum matvöru, og
ætluðu sem leið liggur norður
og austu'r yfir mynni Hvamms-
fjarðar til Staðarfells á Fells-
strönd, en það er talin tveggja
til þriggja stunda sigling. Bát-
urinn kom ekki fram, en búist
var við að hann hefði lent ein-
hversstaðar á leiðinni. í gær
var hafin leit og í dag var leit-
aö á þrem vélbátum. Leitar-
menn fundu innan við Hvamms-
fjarðarröst vélarhús bátsins og
krókstjaka og fleira smálegt, er
menn töldu vera úr bátnum. —
leitað var gaumgæfilega í öllum
eyjum, þar sem líkur þóttu til
að mennimir kynnu að vera, en
árangurslaust, og er alment
ætlað að bátu'rinn hafi sokkið
og mennirnir farist.
Sagt er að skurðlækningar
muni breytast gersamlega við
það, að svokallaður radíó hníf-
ur kemur til brúkunnar. Hann
svíður fyrir æðar, um leið og
hann sker þær og tekur þannig
fyrir að þær blæði og gerir
taugunum þau skil að skurður-
inn verður þjáningarh'till. Sár-
in gróa vel án lýta, að sögn.
¥ ¥ ¥
Lok á dósir með niðursoðnum
mat svokölluðum, er nú byrjað
að hafa úr gleri, svo að kaup-
endur geti séð innihaldið, áður
þeir kaupa.