Heimskringla - 23.10.1935, Blaðsíða 5

t
WINNIPEG, 23. OKT. 1935
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA
það mundi þá helst vilja segja?
Eg geri ekki tilkall til að vera
neinn sérstakur snillingur í að
lesa ,hjörtu og hugrenningar lif-
andi manna, og því síður til
þess að skilja hjörtun sem hœtt
eru að slá, og hugsanfrnar, sem
slitnar eru úr öllu samhandi við
þá íifandi. En eðli íslendingsins
þekki eg svo, að mér er óhætt
að fullyrða, að mál þeirra mundi
vera á þessa leið: “Við erum
innilega þakklát öllum þeim
sem þátt hafa tekið í því að
iheiðra minningu okkar með
þessum minnisvarða og ekki að-
eins þá sem að sýnilegan þátt
hafa tekið, heldur öllum sem
hlýlega hafa hugsað til þess fyr-
irtækis, og minningarinnar um
okkur. Hlýjar hugsanir manna
eru eins og sálin, þær verma
alt lifandi og dautt. Eitt er það
sem hryggir okkur og það er,
hversu fá að voru sporin, sem
okkur auðnaðist að skilja eftir
á strönd tímans, ykkur til upp-
örfunar og góðs, og hve óverð-
ug okkur finst, að við séum, til
þess að njóta vináttu, frænd-
ræknis og góðvildartákns þess,
sem þessi varði ber svo ótví-
ræðlega merki um. Við þökk-
um. Já; þúsundfalt. En áður
en við hverfum af þessum sam-
fundi, þá veitið okkur eina bón.
Hún er þessi. Látið minnis-
varða þennan, ásamt því að
vera sögulegt tákn, vera talandi
vott þeirra eiginleika og lífs-
þroska íslenzkrar sálar sem
megnaði að flytja okkur í gegn-
um alla landnáms erfiðleikana.
Þeir eiginleikar voru okkur í
brjóst bornir á íslandi, og þar
þroskaðir í skóla, þess bezta
kennara sem heimurinn þekkir,
góðrar og göfugrar móður. Það
var hún sem kendi okkur að
biðja guð, það var hún, sem
fyrst benti okkur á fegurð blóm-
anna, jurtanna og náttúrunnar,
það var hún sem vakti hjá okk-
ur ást á eannleikanum og til-
finninguna fyrir réttlætinu, það
var hún sem leiddi hugann unga
til sjálfstæðrar meðvitundar,
það var hún sem sagði okkur
frá Halli, Höskuldi, Njáli og
Hallgrími Péturssyni, það var
hún sem kendi okkur að ósann-
sögli leiddi til ógæfu og óein-
lægnin til eyðileggingar, það
var hún sem kendi okkur að
bera lötningu fyrir guði og góð-
um mönnum, og að við ættum
aldrei að hafast neitt að, sem
gæti rýrt virðingu sjálfra okk-
ar.
Hún mamma, kunni alt þetta
og það var henni svo mikið al-
vörumál, að hún breytti aldrei
út af því. — Hún lærði það af
foreldrunum sínum, sem tekið
höfðu það í arf, frá ættþjóð
sinni. Þessi lífsspeki, sem
sálduð hefir verið í meir en
þúsund ár, við eld og ísa, áþján
og nauðir, var lífsþrótturinn,
sem gaf henni móðir okkar
styrk sinn, í stríði lífsins, þolin-
mæði í þrautum þess, og hug-
rekki, í dauðanum sjálfum, og
það var okkar aðal styrkur líka,
í landnáms erfiðleikunum, hér í
nýja íslandi.
Bræður og systur! Þennan
arf sem er borinn yður í blóð
O'g merg, biðjum við ykkur að
varðveita í lengstu lög. Látið
þið hann vera bandið sem bind-
ur ykkur saman í dreifingunni í
þessati víðáttumiklu álfu. Látið
þið hann vera ylinn sem ornar
isál ykkar í kuldum Mfsins og
merki yðar í orði og athöfn
hvar sem þið eruð, og hvert
isem þið farið.
Arthur Henderson dáinn
London, 21. okt. — Arthur
Henderson, hinn nafnkunni
verkamannaforingi og forseti
afvopnunar þingsins dó. s. 1.
sunnudag í London á Englandi.
Hann var 72 ára og hlaut
Nobels friðarverðlaunin árið
1934. Einn af ágætustu mönn-
um Bretlands.
Aberhart vondaufur
Hon. Ian McKenzie (B. C.) her-
mála ráðherra.
Porsætisráðherra Sask. J. G.
Gardiner, er búist við að verði
akuryrkjumálaráðherra.
Yfirpóstmeistari — annaðhvort
Hon. Fernand Rinfret eða Hon,
P. J. A. Cardin.
iStjórnarskifti er sagt að fara
muni fram í dag eða á morgun.
✓
HVEITI FELLUR 3c
VIÐ STJÓRNARSKIFTIN
Calgary, 21. okt. — Aberhart,
forsæitsráðherra Albertafylkis
kveðst hugsa sér að sækja for-
sætisráðherra fundinn, sem
King hefir boðað til í nóvember
einhverntíma, en virðist, af orð-
um hans að dæma, búast við,
að það verði til lítils annars en
að tefja fyrir Social -Credit
starfinu. Hann hefir verið með-
al annars undanfarið að semja
við bændur um að taka at-
vinnulausa unga rne-nn í vinnu-
mensku, og hefir hepnast að
koma 3000 manns í vist yfir
veturinn.
Rússar ánægðir
New York, 21. okt. — Blaðið
Pravda, málgagn rússnesku
stjórnarinnar kvað, eftir því sem
blaðið New York Times hermir,
hafa fagnað kosninga-úrslitun-
um í Canada. Telur blaðið
Bennett hafa verið Rússlandi
óþægan ljá í þúfu og rænt land-
ið viðskiftum, sérstaklega við-
arsölu á Englandi með Ottawa-
samningunum. Það er von-
betra um að ná í þessi viðskifti
aftur úr því Bennett sé farinn
frá völdum.
Krókódíll gleypir spæjiara
Addis Ababa — ítalskur spæj-
ari, sem eltur var í Blálandi ný-
lega, lagði til sunds yfir á eina
þar til að forða sér. Þegar
hann var kominn út á miðja
ána, lenti ihann á milli skol-
tanna á krókódíl, sem át hann
upp á augahragði.
Herridge segir stöðu sinni lausri
Waslhington, 16. okt. — Hon.
D. W. Herridge, sendiherra
Canada í Bandaríkjunum hefir
sagt stöðu sinni lausri. Hann
var verki sínu ágætlega vax-
inn, enda miklum hæfileikum
gæddur. En eftir kosninga-
úrslitin og sérstaklega þann ó-
vanalega ruddaskap Kings þó
að líkindum að minnast á val
hans til þessarar stöðu í kosn-
ingahríðinni, af því hann var
giftur systur forsaétisráðherra
R. B. Bennett, hefir hann á-
kveðið að hverfa frá starfinu.
Eðli liberala er samt við sig, að
unna engum stjómarstöðu, sem
ekki ber á sér flokksflekk
þeirra.
Winnipeg, 16. okt. — Síðast
liðin miðvikudag lækkaði verð á
hveiti hér um 3c á markaðin-
um . Er það ægilegt verðfall á
einum degi. Ástæðan fryir því
er talin sú, að markaðurinn er-
lendis skoði það sem gefin hlut,
að stefha Kingsstjómarinnar
verði sú, að demba hveitinu á
sölutorgið, hvað sem fyrir það
fáist, til að grynna á birgðun-
um. Hvernig sem bændum lízt
nú á þetta, er það í Lögbergi
kallað, að leiða þá út úr eyði-
mörkinni og inn í fyrirheitna
landið.
METHUSALEM ÓLASON
14. maí 1850 — 4. okt. 1935
Kingsráðuneytið
King boðar til fundiar
Ottawa, 17. okt. — Fyrsta
fréttin af því, hvað Kingstjórn-
in ætli sér að hafast að, barst
frá höfuðborginni í dag. Hún
er í því fólgin að boða alla for-
sætisráðherra fylkjanna á fund
sambandsstjórnarinnar til ráða-
gerða. Fundinn kvað eiga að
halda einbvemtíma í nóvember.
Ekkert liggur á.
Blaðið Free Press, í Winni-
peg flytur í morgun fregnina af
því að þessir menn veröi skip-
aðir ráðgjafar Kingsstjómarinn-
ar:
Hon. Ernest Lapointe (Quebec)
dómsmálaráðherra
'Hon. Oharles A. Dunning (Que-
bec) fjármálaráðherra.
Hon. J. L. Ilsley (Nova Scotia)
tekjumálaráðherra.
Hon. D. W. Euler (Ont.) verzl-
unarmálaráðheira.
J. E. Michand (N. B.) fiski-
málaráðh.
Hon. R. Randurand (Que.)
leiðtogi efri málstofu.
Próf Norman Rogers (Ont.) —
verkamálaráðherra.
C. B. Power (Que.) eftirlauna-
deildarráðherra.
Clarence Howe (Ont.) eftirlits-
maður flutninga á sjó og landi
(járnbrauta og skipa).
Hon. J. C. Elliott (Ont.) opin-
bera verka ráðherra.
IHon. T. A. Crerar (Manitoba)
Þjóðnytja, náma og fólks-
| innflutninga ráðherra.
Allir sem dvalið hafa um eitt-
hvert skeið í Dakota bygðinni
íslenzku, á fyrri ámm eða jafn-
vel fram til þessa dags, hafa
heyrt Methusalems ólasonar
getið, hafi þeir ekki kynst hon-
um að öðm leyti persónulega.
Hann var með hinum fyrstu
landnemum þar í bygð og var
alkunnur meðal eldri og yngri
manna. Þá var hann og þektur
að greiðvikni og hjálpsemi með-
an heilsa hans leyfði og hann
sjálfur stýrði búi, en það mun
hafa verið, sem næst, um 45
ára bil.
Methusalem var fæddur á
Útnyrðingsstöðum á Völlum í
S. Múlasýslu 14 maí 1850. For-
eldrar hans voru Óli ísleifsson
og síðari kona hans Salný Guð-
mundsdóttir er bjuggu á Út-
nyrðingsstöðum, um all langt
skeið. Tvo systkini Methusal-
em» eru á lífi; Guðni er kominn
er yfir nírætt og dvelur hjá
börnum sínum við Caliento,
Man., og Guðrún er býr hjá syni
sínum Eínari trésmið Abra-
hamssyni á Akra, N. D., er einn-
ig er orðin háöldruð. Margt
ættingja á Methusalem heima á
ættjörðinni, er búa á hinum
fornu stöðvum ættarinnar.
Sumarið 1876 flutti Methu-
salem til Vesiturheims, með
“stóra hópnum” er svo var
nefndur og hélt rakleiðis til
Nýja íslands ásamt konu sinni
Guðrúnu Einarsdóttur Guð-
mundssonar frá Egilsseli í Fell-
ium. Bjuggu þau um 5 ára
skeið í Nýja íslandi, en stund-
uðu þó jafnframt atvinnu í Win-
nipeg, þá tíma sem hana var
að fá. Vorið 1881 fluttu þau til
Dakota námu land sunnan við
Hæðirnar um 4 mílur suðaustur
af Hallson. Bjuggu þau þar til
dauðadags, andaðist Guðrún
þar árið 1929 eftir hrörnun og
iheilsubilun er þjáðu hana um
nokkur lár og orsökuðust af
slagi. Bjuggu þau fyrstu árin,
sem aðrir landnemar við fátækt,
en á miðjum búskapar árum
sínum voru þau komin í þægi-
leg efni; tók Mathusalem sér
þá ferð á hendur, til Íslands og
dvaldi þar á annað ár og ferð-
aðist víða um land. Má nokk-
uð marka hvernig hagur hans
stóð seinni hluta búskapar ára
hans, að hverju barna sinna ú!t-
hlutaði hann hálfri bújörð (80
ekrur), er hann skifti búi sínu
meðal þeirra, eftir lát konu
sinnar, en þá voru börn þeirra
8 á lífi.
Alls eignuðust þau Methusal-
em og Guðrún 10 börn, er til
'fulltíða aldurs komust. Eru
þrjú dáin: Salný gift írskum
manni er Tom Jordan heitir,
áttu þau einn son Tómas er
alinn var upp hjá afa sínum og
er nú kvæntur og býr í Hensel,
N. D. Eiga þau ei'tt barn, Stefán
er andaðist heíma hjá foreldrum
sínum ókvæntur; VigFús andað-
ist vestur í Seattle, Wash.,
kvæntur Karólínu Stefánsson.
Eiga þau 4 böm á lífi. Á lífi
eru og öll búsett í Dakota bygð-
inni: Jón kvæntur Elínu Þor-
láksson. Eiga þau 7 börn upp-
komin og 3 barnabörn. Óli jám-
smiður á Hensel, kvæntur Þóru
Jósephsdóttur Einarssonar, eiga
þau 6 börn og tvö bamabörn;
Sigríður, gift Jóni Ásmundssyni,
eiga þau 4 böm; Guttormur,
kvæntur Jónassínu Sigurðar-
dóttur Björnsson, eiga þau 5
börn; Guðrún, gift Arnóri J.
Sæmundsson (var áður gift
Hallgrími Jónssyni Hörgdal en
misti hann fyrir 16 árum síðan)
á 4 börn; Anna, gift Jóni Jóns-
syni Hörgdal, eiga 8 börn og
Skafti, er býr á heimajörð föð-
ur síns, kvæntur Elínu Magnús-
son, eiga 7 böm. Nú við lá't
Methusalems eru 7 börn hans á
líifi, 46 barnböm og 6 bama-
barnabörn eða alls 59 afkom-
endur.
Methusalem var greindur
maður vel. Hneigðist hugur ;
hans mjög að íslenzkri sögu og j
ættvísi. Lagði hann mikla alúð j
við ættfræði einkum eftir að
hann fór að taka sér hvíldir;
frá erfiðisvinnu. Samdi hann 1
allmargar ættartölur eftir þeim j
heimildum sem hann gat náð í.1
Tvær ferðir fór hann til íslands
og var það einkum eftir síðari
ferðina (1920), að hann tók að
semja ættartölu skrár. Naut
hann ýmsra fróðra manna að
Austanlands, er útveguðu hon-
um heimildir yfir síðari alda
ættir austan lands.
Snemma á frumbýlingsárun-
um beitti Methusalem sér með
öðrum nágrönnum sínum, fyrír
ýmsum iframfara málum, svo
sem stofnun lestrarfélags
(lestrarfélagið Áróra) 1887, og
skóla héraðs 1886. Leiddi lestr-
arfélags stofnunin til þess, að
menn gátu notið góðra ís-
lenzkra bóka er gefnar voru út
á þeim árum, sem þeir annars
hefðu farið á mis við, og svo
að heimilin héldust íslenzk og
unglittgamir kyntust fomsög-
unum og hinum eldri ljóðabók-
um, er vakti hjá þeim lestrar-
fýsn og samúð með þjóðlegum
fræðum. Féhirðir var hann
kosinn fyrir skólahéraðið er
það var stofnað og endurkosinn
EIGIÐ EKKI Á HÆTTU AÐ BÖKUN MISTAKIST . .
“ÞÉR GETIÐ EKKI BAKAÐ
GÓÐA KÖKU ÚR LÉLEGUM 1
BAKING POWDER. EG HEIMTA
MAGIC. MINNA EN 1c VIRÐI
NÆGIR í STÓRA KÖKU.”
segir MADAME R. LACROIX
aðstoðar forstöðukona við The
Provincial School of Domestic
Science, Montreal.
Hinir bezt þektu matreiðslu og- fæðu sér-
fræðingar í Canada vara við að nota í gott efni
lélegan Baking Powder. Þeir mæla með
MAGIC Baking Powder til þess að fá beztan
árangur.
LADS VIÐ ALtrN—Staðhæfing þessi á hverj-
um bauk er yður trygging fyrir því að Magic
Baking Powder er laus við álún og önnur
skaðleg efni. Búinn til í Canada
um mörg ár. Var hann einkar
vinsæll í þeirri stöðu og um-
'hyggjusamur. Við kirkjumál
féks't hann ekki, var afar víð-
sýnn og frjálslyndur í þeim efn-
um og leit öðrum augum á
kennisetningar rétttrúnaðarins
en nágrannar hans margir. —
Hann var ákveðinn Únítari og
fylgjandi frjálstrúarhreyfingu
þeirri er hófst þar í bygð með
“Menningarfélaginu” gamla. —
Var hann tryggur vinur og að-
dáandi Skafta B. Brynjólfsson-
ar, sem nafn yngsta sonar hans
ber vott um. Hafði hann hausa-
víxl á því sem margir gerðu, er
lögðu verkin í trúna að hann
lagði itrúna í verkin og mun
það, eftir hinum fyrri ára mæli-
kvarða, hafa þótt bera vott um
“illa kristinn Múlsýsling” eins
og Páll Ólafsson kvað. En ekki
aflaði það honum óvinsælda.
hann var ofmikill góðvildar
maður til þess, að nokkrir teldu
sér það ávinning að eiga í ó-
sátt við hann eða gætu, gengið
(hann á bug.
Eftir að Methusalem misti
Stefán son sinn, er þá var tek-
inn við forráðum á heimiiinu,'
og svo konu sína, Itók heilsu
hans að hnigna. Ágerðist las-
leiki hans með ári hverju þó
hægt færi. Fótavist hafði hann
þó fram að síðustu vikunni fyrír
andlátið. Hann andaðist að
heimili Óla sonar síns í Hensel
föstudaginn 4. þ. m. Útförin
fór fram þriðjudaginn næstan
eftir, frá hinu foma heimili
hans og kirkju Vídalínssafnaðar
við Akra. Húskveðju og ræðu
í kirkjunni flutti sá er þetta
ritar. Enn'fremur flutti séra
Haraldur Sigmar ræðu í kirkj-
unni.
Gamlir sveitungar Methusal-
ems og samferðamenn frá fyrri
tímum, sakna hans, heiðra
minningu ihans, og þakka langa
og glaða samleið.
Rögnv. Pétursson
FRÁ ÍSLANDI
Jón Leifs
tónskáld var meðal farþega á
Gullfossi í gærkveldi og var
ferðinni heitið til Lundúna og
þaðan til Þýzkalands. Bjóst
hann við að dveljast erlendis til
næsta vors. Hann hefir nú gert
íýjan samning við Ríkisútvarpið
og verður framvegis starfsmað-
ur þess einungis þrjá mánuði
árlega. Taldi Jón Leifs sér þetta
hentugra, því að hann ætti ó-
ihægt með að dveljast hér lang-
dvölum, sakir þéss m. a., að nú
væri tekið að leika verk hans
víða um heim. Geti þá oft verið
óþægilegt að höf. sé fjarri, er
verk hans eru tekin til meðferð-
ar, ekki hvað síst vegna samn-
ihga um afnot og annars því
um líks.
* * *
Dæmdur 40 sinnum
Maður nokkur, Jón Á. Jó-
hannsson að nafni, var nýlega
dæn^dur í 60 daga fangelsi fyrir
þjófnað. Maður þessi hefir áður
verið dæmdur 39 sinnum, tví-
vegis fyrir þjófnað og 37 sinn-
um fyrir ölvun.
Setjum svo
AÐ ÖLLUM SÉ SAMA?

W I N N I

28™ COMMUNITX CHEST 2-