Heimskringla - 14.07.1937, Side 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG, 14. JÚLÍ 1937
“Þú munt vera Mr. Merston. Það var
fallega gert af ykkur að koma. Eg býst við eg
sé ein heima sem stendur, en Burke kemur
bráðum heim.” Með það gekk hún með gestin-
um upp á svalir, og sá hvar kona sat á stóli,
holdskörp og afturfararleg, kinnfiskasogin,
varla meir en tíu árum eldri en Sylvia sjálf.
“Þetta er konan mín,” sagði sá glaðmælti Mer-
ston, en ekki hreyfði sú kona sig úr sætinu,
Sylvía fann, áður þær tóku höndum saman, að
þæt" mundu varla vera likar, höndin var svo
mögur á þessari bliknuðu konu, að Sylvía þótt-
ist finna kögglana nuddast saman. “Komdu
sæl!” sagði hún við Sylvíu, “eg vonast til þér
líki vel í þessu hryllilega landi!”
Bóndi hennar tók undir: “Talaðu ekki
svona, Matthildur, það er ekki hlýlegt tal við
nýkomið fólk.” Konan kreisti saman þunnar
varir, svo munnvikin teygðust niður á við.
Sylvía svaraði liðlega: “Eg er ekki búin að
finna alla þess hryllilegu ókosti ennþá. En þurt
er það nú og þorstlátt, sýnist mér.” Eftir það
spurði hún hvort þau hefðu þegið riokkurn
greiða, en þáu sögðust rétt nýkomin. Hún
gekk þá inn og sagðist verða að skipa til um
beina.
“Þetta sýnist vera allra alminlegasta
stúlka,” sagði Merston þegar hún var gengin
burt. “Mig furðar mest hvernig og hvenær
Burke náði í hana, honum bregst ekki lánið nú
heldur en fyr.”
“Hún hefir líkast til náð honum en hann
ekki henni,” svaraði kona hans stuttlega. “Það
verður ekki langt þangað til hún sér eftir því.”
í því bili kom Sylvía aftur og hélt á bakka,
Mr. Merston spratt upp og tók við honum af
henni. “Konan mín og eg vorum að tala um,
hvar Burke bar það lán að hendi, að eignast
þig,” sagði hann. “Þú ert nýkomin til þessa
lands, er ekki 'svo? Og hann hefir ekki farið í
langferð svo eg muni eftir.”
Sylvía leit upp og vissi ekki hverju svara
skyldi, hló við og segir: “Við hittumst í Ritzen.”
“Ritzen!” segir Mr. Merston. “Hvað í víðri
veröld kom þér þangað?” Svo bætti hann við
fljótlega: “Eg bið forláts. Þú mátt til að
afsaka hvað eg er áfjáður af forvitni. En þú
ert fyrirmannleg í útliti og fasi eins og þú ættir
hefðartitil til höfðingdóms, ^svo eg gat ekki að
því gert, að eg varð hissa þegar eg sá þig.”
“Jæja, fáið ykkur svaladrykk!” sagði Syl-
vía liðlega. “Eg á enga hefð né réttindi til
neins nema eg á að heita konan hans Burke
Rangers. Við rennum þessu búi í félegi, hann
er aðalstjórinn, eg honum til aðstoðar vitan-
lega. Burke segir mér til hvað gera skal og
eg haga mér þar eftir.”
“Þú heldur ekki lengi blómlegum hörunds-
lit ef þú ert ríðandi á ferð í þessu ryki og hita,”
sagði Mrs. Merston.
“Ó eg ætla að vona að það rætist ekki,”
svaraði Sylvía hlægjandi. “En bættur sé skað-
inn, eg hugsa ég sakni þess ekki miikð. Það er
ekki nema gaman að reyna, að þessháttar geri
hvorki til né frá.” Þá heyrðist að riðið var í
hlað. “Nú er Burke að. koma.”
Mr. Merston gekk af svölunum út í sólarbálið
að heilsa húsráðanda en sú magra og fölnaða
Mrs. Merston sat eftir hnakkakert og súr á
svip. Til hennar talaði Sylvía.
“Eg býst við þér mundi líka að koma inn
og taka ofan og skola af þér. Það er fjarska
heitt, er ekki ? Eigum við að fara inn og þrifa
okkur upp ?” Hún var blátt áfram og vingjarn-
leg eins og henni var lagið en því viðmóti gátu
fáir staðið á móti, aðkomukonan skifti ósjálf-
rátt um svip, gretturnar fóru af henni, hún
stóð upp, gat þó ekki setið á þeirri óánægju
sem hún bjó yfir og segir:
“Mér finst sannarlega, að ef Englendingar
mega til að búa í Suður-Afríku, þá ættu þeir að
eiga konur af Búra kyni.”
“Ó vildir þú að maðurinn þinn hefði átt
konu af Búra fólki?”
Mrs. Merston brosti heldur harðlega. “Það
er auðheyrt að þú ert ennþá ekki komin úr
flónanna paradís. Njóttu þess vel meðan má!
Það helst ekki lengi. Karlmennimir hér í landi
hafa öðru að sinna.”
“Þó það væri, því er betur,” sagði Sylvía
rösklega. “Og kvenfólkið líka, ætla eg að
vona. Eg skyldi halda að hér sé ekki mikill
tími til kvennafars eða blíðusókna.”
Mrs. Merston hló kuldahlátri og fetaði inn
á eftir henni. “Ekki mikill tími til neins, Mrs.
Ranger. Ekkert nema þrældómur frá morgni
til kvelds.”
“0, ekki hefi eg orðið vör við þan ennþá,”
sagði Sylvía.
Hún leiddi Mrs. Merston til gestastofu, þar
sem hún hafði búið sjálf frá því hún kom. Þar
voru orðin mikil umskifti, gripir á veggjnm og
borði og dragkista og viðhöfn sem efnuðu
myndarkvenfólki fylgir en það stranga viðhafn-
arleysi karlmanna útrekið. “Eg er hrædd um
að hér sé ekki mjög nettlegt,” sagði Sylvía,
“eg tek vanalega til þegar á líður. Mér er ekki
um að hleypa þeim blökku að þessum munum
mínum.”
Mrs. Merston litaðist um. , “Og hvar sefur
maðurinn þinn?” sagði hún.
“Hinumegin við ganginn. Hans herbergi er
álíka á stærð og þetta. Þau eru ekki sérlega
stór.”
“Þú átt gott áð hafa önnur eins húsa-
kynni,” sagði Mrs. Merston. “Okkar er ekki
annað en bárujárns kofi með einni milligerð.”
“Virkilega ?” sagði Sylvía, opineygð. “Það
er ekki glæsilegt eftir lýsingunni, víst er það
Hafið ekki svalir einu sinni?”
“Við höfum ekki nokkurn skapaðan hlut,
sem þægindi er að,” sagði Mrs. Merston og
herti á með beizkju. “Við lifum eins og grísir
í stíu!”
“Hjálpi okkur! Ekki langaði mig til þess,”
sagði Sylvía.
“Nei, það veit eg að þig mundi ekki langa
til. Það verður að venjast öðru eins til að una
því. En þú verður að fara gegnum kvörnina
áður en langt um líður, ekki síður en aðrar
sveitakonur. Við megum allar til með að fara
gegnum mylluna. Þið Burke Ranger haldist
ekki í aldingarðinum Eden mjög lengi.”
Sylvía hló og vissi varla hverju svara
skyldi. “Eg hugsa það sé ekki neinum hent
ugt, að vonast eftir of miklu af lífinu, hvar sem
er”, svaraði hún . “En iðjusemin er allra meina
bót, það þarf varla að liggja illa á þeim, sem
hefir altaf nóg að gera, eða finst þér ekki svo?
Að minsta kosti leiðist manni ekki á meðan.”
Þá spurði hin afdráttarlaust: “Finst þér
virkilega þú vera sæl hérna?”
Sylvía þagði við ofurlitla stund, svaraði
svo: “Já.”
“Og þú hefir verið gift hvað lengi? í sex
vikur?”
“Þar um bil,” svaraði Sylvía.
Mrs. Merston leit við henni hörkulega,
jafnvel grimmúðlega, döprum og fjörlausum
augum. “A—a, bíddu dálítið lengur! Þú ert
ung ennþá með óskert æskufjör í æðum. Bíddu
þangað til þetta miskunarlausa land byrjar að
taka tökum á þér. Bíddu þangað til þú ferð að
ganga með börn og allir kraftar eru sognir úr
þér, og verður samt að gegna öllum sömu verk-
unum, alla tíð sama þrældómnum, meðan þú
getur staðið á fótunum, og maðurinn þinn kem-
ur inn og hlær að þér og segir þér að herða
þig, þó þú sért öldungis vanmegna! Þá skaltu
sjá til hvernig þér líkar parrakið! Allur æsku-
blóminn horfinn! Og ekkert eftir — hreint
ekkert eftir!”
Hún flutti þetta með svo miklu fylgi, að
Sylvíu hnykti við, en hún tók til þeirrar lægni
í umgengni, sem hún hafði til að bera og reyndi
að slétta úr snurðunum. “ó, áttu börn?”
spurði hún. “Hvað mörg? Segðu mér af þeim!”
“Sex hefi eg átt,” sagði Mrs. Merston
dræmt og dapurlega. “Þau eru öll dáin.”
Þegar Sylvía æjaði af vorkunn, gerði kon-
en ekki annað en kreppa hnefana, sýndi engan
annan vott tilfinningar, en hélt áfram í sama
daufa beizkju tón:
“Þau dóu öll áður en þau komust á legg.
Það er nokkuð loftslaginu að kenna, nokkuð
líka af því að eg hefi ofmikið að gera, eg er
útslitin. Hann” — hér varð tónninn óendan-
lega beizkur—“hann sér það aldrei. Karlmenn
geta ekki séð það — eða vilja ekki. Það skaltu
sanna. Þú átt eftir að reyna það alt saman.
Eg öfunda þig alls ekki Mrs. Ranger. Eg þori
að segja, að þér finnist enginn í víðri veröld á
við manninn þinn. Það er lagið þeirra nýgiftu.
En það verður ekki langt þangað til þú veizt
betur. Karlmenimir gera hvað þeim gott þyk-
ir, fylgja sínum geðþótta og losta dutlungum,
og hugsa ekkert um hvernig öðrum líkar. —
Burke Ranger er engin undantekning, þori eg
að segja. Hann er þar að auki mesti vargur,
Það veit hver maður.”
“Ó segðu mér ekki það!” skaut Sylvía
mjúklega inn í. “Við erum félagar, skaltu vita.
Lof mér að láta lítinn ilm í vatnið. Það er svo
hressandi!”
Mrs. Merston tók varla eftir þessu litla
þægðar viðviki, henni var svo ríkt í hug, að
koma út níðinu. “Þú þekkir ekki mikið til hans
ennþá. En allir sem þú kynnist geta sagt þér
sömu söguna. Hann hafði frænda sinn hér hjá
sér, indælan pilt, og var svo vondur við hann.
að vesalings maðurinn fór í vondan soll, hýddi
hann með svipu og rak hann burt, útaf óveru-
legri yfirsjón. Já, það er engin furða þó þér
bregði við annað eins, en satt er þetta samt,
það má eg fullyrða. Guy Ranger var ekki sér-
lega stöðugur í rásinni, veit eg það. En þetta
keyrði hann alveg um koll. Hann varð aldrei
samur maður á eftir.”
Sylvía var hvít í framan en svipurinn ein-
beittur, þegar hún tók fram í:
“Gerðu svo vel og hættu þessari sögu. Hvað
sem Burke gerði, þá gekk honum gott til. Það
veit eg fyrir víst. Eg þekki hann það mikið.
Og — eg kæri mig ekki um að bera ógóðan hug
til hans í nokkurn máta.”
“Þú vilt heldur vera sjónlaus eins og þú
ert ?” sagði Mrs. Merston með súra brosið.
“Já,” svaraði Sylvía.
“Þá byggir þú þitt hús á sandi. Og það
mun hrynja og jafnast við jörðu”, sagði konan
og sneri sér frá henni.
III. Kapítuli.
Samkomulag
Gestirnir fóru ekki fyr en undir kveld,
þegar þau voru farin létti Sylvíu mikið, þessi
heimsókn hafði þreytt hana meira en hún gat
gert sér grein fyrir. “Komdu á hestbak með
mér!” sagði Burke, en hún hristi höfuðið: “Nei,
þökk fyrir. Eg held eg vilji heldur hvíla mig.”
Hana langaði umfram alt að vera ein, svo hún
gekk til stofu sinnar og lagðist fyrir, en hann
sagðist ætla að setjast fyrir á svölunum með
pípuna sína. Hann sóttist eftir að vera með
henni, þegar honum varð á milli verka, eftir
litla stund heyrði hún að ráðsmaðurinn Hans
Schafer var farin að tala við hann úti á svölun-
um og varð sárfegin, tók hatt sinn léttan með
breiðum börðum og læddist út. Það var heitt
að ganga en mikill léttir að komast burt frá
húsinu, hún vonaðist til að Bu.rke sæi ekki til
hennar, og væri svo upptekinn af búsáhyggjum
að hann færi ekki að leita fundar við hana.
Hún hélt í áttina til drangsins sem hún
hafði altaf fyrir augunum þegar hún leit út og
hún hafði oft hugsað sér að reyna að klifra, en
það dró undir sig þangað, sléttan var ekki eins
f1 auðgengin og út leit tilsýndar, og drangurinn
var alt öðru vísi þegar að honum kom, heldur
en langt til að sjá, urð, skriður og hamrabelti.
og miklu torsóttari en hún hafði gert sér í hug.
Hún fór ekki beint upp, heldur sniðgekk bratt-
ann þangað til við henni blasti, undir sól að
sjá, einsetu kofinn á farbakkanum, þá tók frá
henni alla orku að klifra lengra. Þá settist hún
á stein og tók að glíma við þær tilfinningar,
sem sótt höfðu á hana allan daginn, frá því Mrs.
Merston hafði útmálað lífið fyrir henni. Þreytt
fanst henni hún vera, bæði á líkama og sál en
það hroðalega viðhorf varð hún að takast á við,
og reyna að ná yfirtökum á því stæka ógeði og
þeim uppeistarhug, sem hún nú var í. Hún sat
fyrir æði lengi, foldin logaði í roða sólseturs, þá
vissi hún að Burke mundi vænta hennar heim
til kveldverðar, en ekki orkaði hún þá að slíta
sig frá einverunni á dranginum. Henni fanst
hún vera að bíða eftir einhverju. Hún var of
magnþrota til að biðja, samt þótti henni sem
nokkiy úrlausn á hennar hugarstríði væri í
vændum. Hún mændi á dýrðina í vestri með
sárri þrá og gleymdi öllu öðru; þó hún væri van-
megna bæði á sál og líkama hafði hún hugboð
um, jafnvel fulla vissu um, að henni mundi
koma hjálp með einhverjum hætti .
Dýrðip fór að dvína og svalan andvara
lagði um foldina, uppi á drangnum byrjaði fugl
að kvaka, hún vatt við höfði að líta til hans og
þá sá hún hvar Burke sat á klettastalli varla
meir en stofulengd frá henni, horfði ekki á hana,
heldur til fjallanna í fjarska, eins og örn af háu
hamrasetri, og af augum hans var að ráða að
hann sæi margt sem hulið var hennar sjónum.
Hún sat hreyfingarlaus og þagði, fyrst
greip hana hræðslublandin furða, síðan feimni,
líkt og hún hefði orðið ásjáandi að nokkru sem
henni var ekki ætlað að sjá, gat þó ekki að sér
gert né slitið af því augun. Hann var hvass-
eygur og afar harðlegur á svip, einbeittur og
áfjáður líkt og veiðimaður í nánd bráðar og af
þeirri stálbeittu sviphörku lagði undarlegan
titring, líkt og 'fyrirboða að hjarta hennar.
Svo vék hann höfði við ofurlítið, eins og hann
fyndi tillit hennar, þá hvörfluðu sjónir hans
ofan til hennar, hvassar sem hnífstungur, hún
fann roða þjóta um andlit sitt, eins' og hún
hefði verið staðin að ósvinnu, hún varð svo
feimin að hún gat ekki orði upp komið og leit
strax undani. Hann stóð upp og færði sig til
hennar, hægur að vanda.
Hún hrökk við og hjartað barðist svo ákaft,
að henni fanst hún varla ná andanum, hana
langaði til að spretta upp og flýja ofan borgina,
en hann var kominn of nálægt. Hún spenti1
greipar um hnén, sat grafkyr og sagði ekki orð,
en hann stóð uppi yfir henni og horfði á hana
og segir: “Eg komfá eftir þér af því eg vissi að
þér mundi aldrei takast að ná efsta tindinum
einsömul.”
Hún glímdi við þá undarlegu vanstilling
sem sótti að henni, leit upp til hans og segir:
“Eg hugsaði ekki til að klifrast hærra, það
er brattara en mig grunaði.”
“Svo er það, hreint altaf”, sagði Burke og
settist hjá henni. Hún hrökk lítið eitt undan,
ósjálfrátt, en hann virtist ekki verða þess var.
Hann tók af sér höfuðfatið og lagði frá sér og
segir:
“Mér þykir bágt, að Mrs. Merston þurfti
að hanga hjá þér allan daginn, samvera við
hana er alt annað en upplífgandi, er eg hræddur
um.”
“Það gerði mér ekki mikið til,” svaraði
Sylvía.
Hann leit við henni vinsamlega og gletnis-
lega. “Ekki ofboðið af Afríku og öllu hennar
hroðalega háttalagi?” spurði hann.
Hún hristi höfuðið. “Eg er ekki alveg eins
ístöðulítil og það.”
“Þú mundir heldur vilja vera hér kyr en
fara aftur til Englands?”
Augu henar hvörfluðu ofan að einsetukof-
anum á farbakkanum. “Af hverju spyrðu mig
að því?” spurði hún í hálfum hljóðum.
“Af því eg vil vita það,” svaraði Burke.
Hún þagði við og hann hélt áfram að lítilli
stund liðinni. “Mig grunar að Mrs. Merston sé
ekki lagið að vekja ánægju hjá þeim sem um-
gangast hana, jafnvel þó hún ætti heima í
skrautlegri höll á sigurhæðum veraldar, mundi
hún vera óánægð.”
Að þeirri samlíking brosti Sylvía og svar-
aði: “Eg hugsa að hún hafi ekki mikið til að
vera sæl af. Það er ekki vel hægt að dæma
hana hart eins og á stendur.”
“Hún á einhvern þann bezta eiginmann,
samt,” sagði hann.
“Heldurðu að það sé fyrir öllu?” spurði
Sylvía.
Hún átti ekki von á því sem hann svaraði.
“Nei, ekki held eg það. Hann spillir henni
með ofmiklu dálæti, sem hver kvenmaður hefir
ilt af. Þær fíflast af því og verða svo geð-
stírðar þegar frá líður.”
Sylvía sneri sér við og horfði á hann og
segir dálítið glettin: “Mikið þekkirðu kven-
fólkið vel!” Hann hló með þeim hætti sem hún
skildi ekki í, og segir:
“Ef eg ætti konu, þá skyldi eg gera hana
sæla, en ekki með þeirri aðferð.”
“Eg hélt þú ættir konu,” segir Sylvía.
Augu þeirra mættust og hún leit undan, því
í augum hans var kraftur sem hún mátti ekki
við. “Nei,” sagði hann, “bara að nafninu til
ennþá sem komið er. Þó lítið sé, er það skárra
en ekki neitt. Alténd er það vonin, að hún verði
veruleg eiginkona einhverntíma og veiti mér
hugsvölun og hressingu.”
Sylvía þagði við. Eftir litla stund hallaði
hann sér að henni og talaði í hálfum hljóðum:
“Mér finst líkt og eg hafi höndlað mjög fá-
gætan fugl og styggan. Eg er að reyna að
kenna honum að treysta mér, en það sýnist út-
heimta langan tíma og mikla þolinmæði. Held-
urðu að mér takist það nokkurntíma, Sylvía?
Heldurðu að hann komi nokkurtíma og hreiðri
sig við hjarta mitt?”
Enn var þögn. Mærin hafði augun á
sendnum sverði foldar og því sem þar blasti við,
Maðurinn hafði augun á henni og aðgætti hana
þegjandi, mjög hægur og einbeittur á svip. —
Loksins leit hún upp og beint í augu hans með
fullri einurð og segir: “Þú veizt vel, félagi, að
það er ekki sanngjarnt, að spyrja mig slíks. Þér
getur ekki veizt — alt.”
Burke þreifaði í vasa sjnn eftir pípunni og
segir: “Jæja, lagsmaður láttu þá sem þetta sé
ósagt!”
Hún átti ekki von á að hann léti svo brátt
undan mótmælum hennar, augnaráð hans' var
svo hvatlega að hún bjóst við öðru og vissi varla
hvað segja skyldi og horfði á hann þegjandi
meðan hann lét í pípuna sína hægt og vandlega.
Loksins þegar hann leit á hana að því búnu,
segir hún: “Eg vil síður líta út fyrir að vera
yfirtak vandlát og vanþakklát. En” — hér
greip hún andann á lofti og leitaði orða — “þó
þú hafir verið mér fjarska góður, þá get eg
ekki að því gert, mér finst þú hefðir getað verið
Guy að meira liði — ef þú hefðir verið betri við
hann, þegar honum varð á. Og” — nú komu
tár fram í augun á henni — “tilhugsunin um
það spillir — hreint öllu.”
“Eg skil,” sagði Burke og þó svipurinn væri
harðlegur, var rómurinn mjúkur. “Mrs. Mers-
ton mun hafa sagt þér alt um það?”
Sylvía roðnaði við og snerist frá honum
lítið eitt. “Hún sagði ekki mikið.”
Nú þögðu bæði þar til Burke tók á greipum
hennar og segir: “Svo mér er ætluð ,refsing
fyrir það, eða hvað?”
Hún hristi höfuðið, kiptist lítið eitt undan
átaki hans, lét þó svo vera. “Nei. Bara — eg
get ekki gleymt, það og ekkert annað.”
“Né fyrirgefið?” sagði Burke.
Hún barðist við tárin. “Nei, ekki það. Eg
er ekki heiptrækin. En — ó Burke — eg vildi
óska, eg vildi óska — að við gætum fundið
Guy.”
Honum brá og segir nú þurlega: “Af
hverju?”
Svipur hans ægði henni litla stund, en þrá-
in var svo sterk í hjarta hennar að kvíðinn
hvarf frá henni, hún tók báðum höndum um
handlegg hans og talaði svo: “Ef við bara gæt-
um fundið hann og bjargað honum — bjargað
honum úr þeim hræðilega pytti sem hann virð-
ist hafa dottið í! Við gætum það ef við værum
samtaka, eg er viss um að við gætum það,
alveg viss — ef við bara gætum fundið hann!”