Heimskringla - 14.07.1937, Blaðsíða 8

8. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 14. JúLf 1937
FJÆR OG NÆR
Séra Eyjólfur J. Melan messar
í Árnesi n. k. sunnudag (18. júlí)
kl. 2 e. h.
* * *
Sveinn Thorvaldson, M.B.E.,
frá Riverton, var staddur í bæn-
um í gær.
* * *
Um eða fyrir síðastliðin mán-
aðamót lagði Edward Marion
Halldórsson listmálari, sonur dr.
M. B. H lldórssonar af stað
vestur til San Franciscó, Cal.
Bjóst hann við að dvelja þar
eitthvað. Hann fór með frænda
sínum Halldóri Halldórssyni, frá
San Francisco, syni Bjöms
Halldórssonar, er hér var á ferð
eystra í brúðkaupstúr.
J|C * *
Sigurður Vilhjálmsson, >637
Alverstone St., Winnipeg biður
Guðm. Einarsson frá Galtastöð-
um í Hróarstungu (var á Sand-
hæðunum í N. Dak.) að láta sig
vita um addressu hans. Enn-
fremur æskir hann að vita hvar
Jón Eyjólfsson frá Breiðavaði í
Eiðaþinghá (var einnig í N. D.)
er nú búsettur.
* * *
Björn Hjörleifsson frá River-
ton, Man., kom til bæjarins s. 1.
mánudag.
RIGHT
IN FRONT
AGAIN!
Are you tbinking of
buying a Radio ? Then
wait until you have seen
EATON’S great, Oiew
FALL & WINTER
CATALOGUE
now in preparation and
soon to be in the mail.
VIKING
will once again be the
brightest star in the
Radio sky!
Every Season for two
years past now, we have
offered a Viking Radio
which has been the big-
gest value event of the
Western Radi'O year. Once
again we have really sur-
passed ourselves and wili
offer a VIKING, which in
appearance, performance,
and value, actually out-
shines any previous efforts
of ours. Here is a value
which you must investi-
gate before you make
your final decision.
WAIT!
EATON’S
f dag verða gift Dr. J. A. Bíld-
fell og Miss Muriel Meech í
Knox-kirkjunni, kl. 3.30. Dr.
Bíldfell er sonur Jóns J.
Bíldfell og Soffíu konu hons. En
brúðurin er dóttir Rev. and Mrs.
Meech í Morris, Man. Heimili
þeirra verður í Wynyard, þar
sem Dr. Bíldfell er nú fasta
læknir. Heimskringla óskar til
lukku.
* * *
Þriðjudaginn 29. júní andaðist
að heimili sínu 2611 Clinton St.,
New Westminster, B. C., Björn
Kristmundarson, (Benson), —
maður á sjötugs aldri; hann var
fæddur 6. apríl 1870 á heimil-
inu Litluborg í Víðidal, Húna-
vatnssýslu. Kristmundur Benja-
mínsson og kona hans, foreldrar
Björns sál., komu frá fslandi
með fjölskyldu sína til Canada
1874. Kristmundur settist fyrst
að í Ontario, en var síðar með
hinum fyrstu íslenzku landnem-
um er námu lönd við Winni-
peg-vatn, nálægt Gimli, Man. —
Þar, hjá foreldrum sínum, ólst
Björn upp til fullorðinsára; —
hann fluttist hingað til Van-
couver 1901, hvar hann dvaldi
stöðugt síðan. Hann var tví-
kvæntur, fyrri konan Jóhanna,
var systir Páls Johnson raf-
magnsfræðings í Winnipeg. —
Eftirlifandi kona hans, sem einn-
ig heitir Jóhanna, var áður gift
Pétri Jóhannsson frá Húsabakka
á íslandi í Skagafirði.
G. H. Hjaltalín
1863 Comox St., Vancouver, B.C
* * *
Dánarfregn
Þann 8. þ. m. lézt á heimili
sínu nálægt Langruth, Man.,
merkiskonan valinkunna, frú
María Sesselja Hannesson eftir
langvarandi sjúkdómsstríð. Hún
var jarðsungin á föstudaginn, 9.
júlí af séra Carl J. Olson að við-
stöddu miklu fjölmenni. Hr.
Halgrímur Hannesson, eftirlif-
andi eiginmaður hennar og sjö
einkar mannvænleg börn, fylgdu
henni til grafar ásamt systkyn-
um, öðrum ættingjum og vinum.
Frú Hannesson var bráðgáfuð
kona og góð, og er fráfall henn-
ar mikið harmað í öllu nágrenn-
inu. Móður hennar, frú Guð-
björg Guðnadóttir, sökum hárr-
ar elli, gat því miður ekki sótt
athöfnina. Hún er ein íslenzka
kvenhetjan sem lagt hefir drjúg-
an skerf til hins vestur íslenzka
þjóðlífs.
C. ó.
TRYGGUR HUNDUR
Fyrstu 3 mánuði ársins 1937
fórust 251 manns í London á
Englandi af umferðaslysum.
Kaupið Heimskringlu
Lesið Heimskringlu
Borgið Heimskringlu
oðosoðosccceooðOðoeocðSðM
KÆLIÐ YÐUR
með
RAFMAGNS BLÆVÆNG
• Látið ekki hitan yfirbuga
yður. Kaupið rafmagns-blævæng
og látið svalan blæ hressa yður.
Hafið hann á skrifstofu yðar, í
lesherbergi eða eldhúsi. City
Hydro sýningar-staðimir sýna
margar tegundir blævængja. —
Þeir gefa frá sér sterkan kul,
hávaðalaust. Söluþjónn vor er
reiðubúinn að heimsækja yður
með sýnishorn.
'X $2.95
Oiiu rlinLro
Boyd Building
• WESXINGHOUSE
(sýndur að ofan)
• POUAR CUB
• ARCTIC AIRE
• GENERAL ELECTRIC
SÍMI
848 131
f kringum um 1850 var maður
í Vestmannaeyjum, er Sigmund-
ur hét Jónatansson, upprunnin í
Húnaþingi. Hann fór ungur til
Kaupmannahafnar og nam þar
beykisiðn. Hann dvaldi þar all-
mörg ár og stundaði iðn sína.
Svo kom hann til Vestmanna-
eyja og gerðist beykir við verzl-
un Bryde kaupmanns þar, og
reyndist trúr og húsbóndahollur.
Sú verzlun varð að rima úr
eyjunum á fyrsta tug tuttugustu
aldar fyrir íslenzkum fjármála-
mönnum og má þar fremstan
telja Gísla Johnson, konsúl, at-
hafnamann mikinn.
Sigmundur giftist konu sem
Guðrún hét, en hún dó eftir eins
eða tveggja ára sambúð.
Svo var það vor eitt að kaup-
skip kom frá Danmörk til Vest-
mannaeyja (ártalið veit eg
ekki). Skipstjóri var vinur Sig-
mundar beykis frá veru hans í
Höfn; hann hafði á skipi sínu
ungan hund (hvolp) og gaf Sig-
mundi hann að skilnaði; og óbil-
andi trygð hundsins er aðal efnið
í þessari smásögu.
Eftir að Sigmundur misti
Guðr. konu sína, tók hann sér
aðra konu er úlfheiður hét frá
Djúpavogi í Hálsþinghá við
Berufjörð. Ekki undi hún hjá
honum nema eitt ár, og fór með
Jóhanni Malmquist á skiplinu
“Bóthyld”, sem hann þá stýrði
og heim til átthaga sinna. —
Hvernig sem það atvikaðist þá
fór úlfheiður að ári liðnu til
Sigmundar aftur, þá giftust þau
og lifðu í farsælli sambúð til æfi-
loka.
Þá bjó á Ljótarstöðum í Aust-
ur-landeyjum bóndi sá, er Þor-
kell hét, smiður góður og í hví-
vetna hinn ágætasti maður. —
Hann var móðurfaðir hins mæta
manns Þorbjarnar Magnússonar
(nú á Betel) .
Hrein vinátta var með þeim
Sigmundi og Þorkeli, sem kom
fram og sýndi sig á hreinum
viðskiftum þeirra. Svo kom það
fyrir að hundapest geysaði í
Rangárvallasýslu svo sum heim-
ili höfðu engan hund eftir; þá
stóðu smalarnir ráðalausir, sem
enginn var hundurinn.
Þegar nú enginn hundur var
eftir á Ljótarstöðum, leitaði
Þorkell til Sigmundar vinar síns
í eyj unum sem nú átti fullvaxinn
og stóran en ekki grimman hund
(frá skipstjóranum sem fyr er
sagt). Þorkell fékk hann hjá
vin sínum og fór með hann heim
til bús síns; hundurinn var kall-
aður Spytts og reyndist bæði
þægur og vitur.
Að tveim árum liðnum, um
mánaðamót september og okt.
fór Sigmundur og fleiri á skipi
til Landeyjar að kaupa sér kind
ur til frálags (slátrunar). Hann
kom og gisti á Ljótarstöðum;
þegar hann hafði litla stund
setið í baðstofu, þá kom hundur-
inn Spytts og rann hægt eftir
gólfinu þangað sem Sigmundur
sat, og nasaði fyrst á fótum
hans, smá færði svo trýnið upp
eftir honum og lagði framlapp-
irnar á axlir hans með falslaus-
um vináttu merkjum. Þá varð
Sigm. svo orðs, því gerirðu þetta,
farðu nú og éttu matinn, sem þú
átt og er hjá bælinu þínu.
Hundurinn hlýddi orðum hans
og gekk burtu.
Daginn eftir fór Sigmundur
til Fljótshlíðar að heimsækja
þar kunningja sína og var í
þeirri ferð fáeina daga og hund-
urinn með honum. f bakaleið-
inni gisti hann á Ljótarstöðum.
Daginn eftir var sjóve^ður hag-
stætt og það flutt til skips sem
hafa þurfti; hundinn (Spytts)
átti Þorkell áð hafa áfram og
var hann því látinn í úthýsi og
lokað ramlega. Sigmundur reið
til sjávar og alt var látið í skip-
ið, sem út átti að fara, því
hrynt á flot, greidd til segl, því
hægur norðan kaldi var á eftir.
Það er frá hundinum að segja,
þegar Sigmundur var farinn, tók
hann að veina og lét öllum látum
er hann kunni til að brjótast út.
En það kom fyrir ekki. Og svo
hafði þorkell sagt að sér gengi
til hjarta veinið og hljóðin í
honum, að hann opnaði húsið
hóti fyr en gert var ráð fyrir.
Óðar en húsið var opnað stökk
hann alt hvað hann mátti á eftir
Sigmundi. Og þegar seglið var
ný dregið upp sá Sigmundur
hundinn koma stökkvandi yfir
sandinn og leggja umsvifalaust
til sunds á eftir skipinu. Þá bað
hann menn að taka niður segl-
ið og bjarga hundinum, en fékk
það svar: Við viljum ekki missa
af góðu leiði fyrir einn ómerki-
legan hund. Þá stóð Sigmundur
upp og segir: úr því þið neitið
að bjarga dýri, sem er að gefast
upp þá skal hér fleira verða frá-
sagnarvert, því eg skal nú fara
sömu leið og hundurinn minn.
Þeir sáu honum var alvara, að
steypa sér í sjóinn. Þá skipaði
formaðurinn að fella seglið og
hamla aftur á bak, þv'í var hlýtt
og Sigmundur náði í hundinn og
innbyrti hann; svo var honum
þá daprað sundið að hann var
nærri máttlaus. Sigmundur fór
úr yfirhöfn sinni og breiddi yfir
hundinn. Að klukkutíma liðnum
náðu þeir hejlu og höldnu til
eyja.
Að nokkrum árum liðnum frá
þessu er nú var sagt, lagðist Sig-
mundur veikur, það varð hans
banalega; hvern dag er hann lá,
fór hundurinn að rúmi hans og
lagði hausinn upp á sængina
með vinalátum. Svo dó Sig-
mundur og hundurinn fáum
mánuðum á eftir, gamall og far-
inn að kröftum.
Björg Sveinsdóttir nú 85 ára
gömul hefir gefið fér efnið í
þessa smásögu; hún var þá barn
að aldri er þetta gerðist, en það
er sem hún hafi óbilandi minni
og sansa, en hefir verið blind um
nokkur ár. Sveinn faðir Bjarg-
ar var sonur úlfheiðar, sem að
framan er nefnd, frá hennar
fyrra hjónabandi. Bróðir Bjarg-
ar var Jósef er druknaði af skip-
inu Blíðfara, sem fórst á Breka
milli Bjarnar og Elliðaeyja 1868.
Björg á eina dóttir, sem Val-
gerður heitir, og býr hér í Selk-
irk. Hún er sæmdarkona, aldrei
hafa þær mæðgur brugðið sam-
búð sinni og svo mun það verða
þar til dauðinn skilur þær.
Selkirk, 7. júlí 1936.
Sveinn A. Skaftfeld
væru í lagi.
— Já, svaraði prestur.
MacPherson spurði þá, hvort
ekki væri hægt að breyta nöfn-
unum. Hann vildi nefnilega eiga
systur kærustunnar. \
— Nei, það er ekki hægt, sagði
prestur.
— Þá verðið þér að fá nýja
pappíra og það kostar 2 shillings.
— Jæja, það er þá ekkert
hægt að gera við því, stundi
MacPherson. Eg verð þá víst
að ganga að eiga kærustuna.
5j: * *
Englendingur var í kynnisför
hjá vini sínum í Aberdeen. Einn
daginn sagði hann:
— Eg hefi veitt því eftirtekt.
J að það eru óvenjulega margir á
] götunni í dag.
— Já, svaraði Skotinn.
— Það er verið að safna sam-
skotum í húsunum í dag, til þess
að byggja nýja drykkjumanna-
hælið.
VEIÐIKONUNGUR
ÍSLANDS
HITT OG ÞETTA
Ungverji einn, dr. Szell, hefir
komið með þá tillögu að breyta
nafninu á bænum Budapest og
kalla hann Buda. Hann segir,
að Buda sé gamalt ungverskt
orð, sem þýði “maður með á-
hrifavald”. Budapest nær yfir
þrjá gamla bæi, Buda, Pest og
O’Buda. En nöfnunum Buda-
pest og Bukarest er oft ruglað
saman.
Auk þess finst dr. Szell seinni
hluti nafnsins “pest” óviðkunn-
anlegt, þar er það þýði á mörg-
um tungum Evrópu drepsótt.
* * *
Forstjóri stærðar gistihúss í
Kaupmannahöfn fór um daginn
í eftirlitsgöngu um alt húsið, til
þess að líta eftir vinnubrögðum
fólksins og starfsháttum.
Loks staðnæmdist hann hjá
ungum manni í eldhqsinu, sem
stóð við þvottabalann og var að
þvo upp diska, heldur úrillur á
svip.
“Þér skuluð ekki vera stúrinn
yfir starfi yðar, góði minn,”
sagði hann í hughreystandi róm.
Eg byrjaði sjálfur á því að þvo
upp diska, en endaði sem gisti-
hússeigandi!”
“En hvað mynduð þér segja
í mínum sporum. Eg byrjaði
sem gistihúseigandi, en endaði
sem uppþvottamaður!” sagði
pilturinn.
* * *
MacPherson kom til prestsins
tveim dögum fyrir brúðkaup
sitt og spurði hvort pappíramir
Frh. frá 5. bls.
að sjóarnir námu við möstrin á
meðan við vorum að rétta það
við.
Þetta atvik átti sér stað árið
1926, sömu nóttina, sem “Bal-
holm” fórst á Mýrum. Eg efast
ekki um að skipum hafi áður
hvolft á þenna hátt, en að þau
hafi verið ofansjávar eftir það
hefir ekki átt sér stað. í þetta
skifti þótti mér mest um vert ró-
lyndi skipshafnarinnar og oft
hefi eg hugsað um hve merki-
legt það var að þeir skyldu fást
til að fara ofan í lest og kolarúm
til að rétta skipið við, eftir þau
ósköp, sem á höfðu gengið.
— Þér tókuð upp vaktaskifti á
yðar skipum áður en vökulpgin
gengu í gildi.
— Já, og eg sá aldrei eftir því.
Strax meðan eg var stýrimaður
var eg farinn að skifta á vaktir.
Síðar, er eg tók við skipstjóra,
hélt eg áfram vaktaskiftingu.
— Hverjar eru helstu breyt-
ingar, sem orðið hafa á fiskveið-
unum í þessi 25 ár? spyr eg Guð-
mund að lokum.
— Þær eru vitanlega nokkrar,
en aðalbreytingin er þó sú, að
fiskurinn virðist vera horfinn. í
“gamla daga” var ekkert að fylla
togara á einni viku, en nú virð-
ist vera dauður sjó þar sem áður
var krökt af fiski og æti.
Fiskfræðingar vorir hafa sín-
ar skoðanir á þessu fiskleysi, og
telja að fiskurinn komi í árgöng-
um. Má það rétt vera. Eg hefi
aftur á móti þá trú, að sjórinn
umhverfis landið sé að hitna með
ári hverju. Fyrir mörgum árum
byrjuðum við að mæla sjóinn
daglega og þær mælingar sýna,
að sjórinn hefir hitnað að meðal-
tali um 2 stig. Eg held því, að
fiskurinn hafi fært sig eftir hita
sjávarins og ætinu norður í kald-
ari sjó. f fyrra kom eg norður
til Spitsbergen, þar var krökt af
æti og nógur fiskur. Virtist
mér þar svipað eins og var hér.
er sem best fiskaðist. Sama er
að segja um Bjarnareyju, þó
ekki sé þar eins mikið af æti fyr-
ir fiskinn.
Þá má í þessu sambandi geta
þess, segir Guðmundur, að varla
verða menn varir lengur við hinn
kalda pólarstraum. Höfum við
jafnvel mælt 8 stiga hita í sjó á
Halamiðum, þó fost væri.
Guðmundur Jónsson skipstjóri
nýtur trausts og virðingar meðal
sjómannastéttarinnar og allra,
sem honum hafa kynst. Árið
1924, er hann hafði verið 10 ár
hjá Kveldúlfi, var hann sæmdur
Við Kviðsliti?
Til linunar, bóta og styrktar
reynið nýju umbúðirnar, teyju-
lausar. Stál og sprotalausar. —
skrifið: Smith Manfg. Company,
Dept. 160, Preston, Ont.
MESSUR og FUNDIR
< kirkfu Sambandttafnaðar
Messur: — á hverjum tunnudofi
Kl. 11 f. h. á ensku
Kl. 7 e. h. á íslenzku.
Safnaearnefndin: Punölr 1. föstu-
deg hvers mánaðar.
Hjálparnefndin: — Fundlr fyTsta
mánudagskveld 1 hverjum
mánuði.
Kvenfélagið: Fundir annan þriðju-
dag hvers mánaðar, kl. 8 að
kveldlnu.
Söngœfingar: Islenzki söng-
flokkurinn á hverju fimtu-
dagskvöldi.
Enski söngflokkurinn ft
hverju föstudagskvöldi.
Sunnudagaskólinn: — Á hverjum
sunnudegi, kl. 12.15 e. h.
ISLENZKA BAKARÍIÐ
702 SARGENT AVE., Winnipeg
Einasta íslenzka bakaríið í
borginni
tslenzk bakning af allri tegund.
Pantanir utan af landi afgreiddar
fljótt og vel.
Sími 37 652
THOR GOLD
Mining Syndicate
NAMURNAR ERU 20 MILUR
AUSTUR AF KENORA, ONT.,
VIÐ ANDREW FLÓA —
LAKE OF THE WOODS
Félagið hefir umráð á 400
ekrum 1 námulandi við Andrew
Bay, Lake of the Woods í Ken-
ora-umdœmi.
Sýnishorn af handahófi i nám-
unni hafa reynst frá 50c upp i
$40,000 úr tonninu og í Channel
Samples eru frá 60c upp i $60.00
I tonninu.
KAUPIÐ NCr—
A $10 HVERT UNTT
(300—500 hlutir í Unlt)
Thor Gold Mining Syndicate
Head Office: 505 TJnion Trust
Bldg., Winnipeg Man.
Ráðsmenn:
Forseti: M. J. THORARINSON
370 Stradbrooke St., Winnipeg
Skrifarl og féhirðir:
SKtrLJ BENJAMINSON
Whittier St., St. Charles, Man.
Fálkaorðunni í viðurkenningar-
skyni fyrir frábæran dugnað. —
Var það allra mál þá, að ef orður
væru jafnan veittar svo að verð-
leikum, mundi þykja meira til
þeirra koma.
Um Guðmund kvað Árai óla
blaðam. í Lesbók 1930:
Veiðikóngur! Dáðadrengur!
djarfur í lund og heill í starfi.
Sækonungur lifðu lengi
landi að færa auð til handa.
Undir þetta munu vinir og
kunningjar Guðmundar taka í
dag á þessum merkisdegi hans.
—Mbl.
Buy With
Confidence
’35 Hudson 8 Sedan
6 wheels, trunk, wheel shields,
electric hand, radio, heater.
$995.00
’33 Reo 6 Sedan
Flying Cloud—6 wheels,
trunk rack, heater.
$550.00
‘34 McL.-Buick Coupe
6 wheels, metal tire covers,
rumble seat, radio, heater.
$750.00
‘35 Ford V8 Coach
De Luxe, trunk, heater, radio.
Looks like new.
$695.00
’30 Chevrolet Sedan ....$325
’30 Pontiac 6w.w Sed. $345
’30 Ford Coupe .......$275
’30 Ford Coach .......$295
’29 Nash Sedan .......$275
’29 Chevrolet Coach ....$245
’29 Plymouth Roadster $225
’29 Studebaker Sedan $295
Pontiac Coach....) ^45 qq
Chandler Sedan.... ’
Nash Coach.......) ^aeh
TODAY & EVERYDAY
You will do better at our
lots Portage at Balmoral St.
Portage at Spence St.
212 Main St., South
BUY WITH CONFIDENCE
Leonard & 1V/| cLaughlins
Motors iTl Limited
Safest Place to Buy Used Cars
Sales PHONES Service
37 122 — 37 121