Heimskringla - 08.02.1939, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 8. FEBRÚAR 1939
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA
GÓÐ TÍÐINDI
Margt af því, sem nú á dögum
berst til augna manna og eyrna,
er næsta furðulegt. Blöðin birta
á degi hverjum kynstrin öll af
hinum ótrúlegustu fregnum og
skoðunum málsmetandi manna,
og útvarpið sveiflar út sams-
konar sálarforða án afláts frá
miðnætti til miðnættis. Dýpri
og ferlegri örlagaþættir í lífi
mannkynsins eru sífelt að skjóta
upp á yfirborðið eða myndast í
hugum þeirra, sem með völdin
fara, svo að útsýnið er í sann-
leika alt annað en fagurt. Hver
dagur, svo að segja býr yfir nýj-
um straumum í sögu heimsins.
Það er alt annað en rólegt að
lifa nú á dögum.
Hinir bjartsýnni eflaust líta
isvo á, að stórfeldar framfarir
muni vera í aðsígi, því driffjöð-
ur allra framkvæmda er óneit-
anlega nægjuleysið og óróinn.
Og þeir hafa nokkuð til síns
máls. Án umróts og átaka yrði
harla lítið úr framförunum, og
fáir munu neita því, að á miklum
og margvíslegum breytingum sé
þörf. Það gengur sízt of mikið
á.
En það sem fylgir flestum af
þessum heimsfréttum og yfirlýs-
ingum nú er nokkurskonar und-
iralda ógnar og kvíða. Með hverri
nýrri frétt er eins og verið sé
að tilkynna nýja hættu og geig-
vænlegri en menn eiga að venj-
ast. Af því stafar róleysið, frek-
ar en vegna einberrar atgerða-
fýstar, og því er það lamandi.
Hræðslan er að ná yfirhöndinni,
og flestir af þeim, sem einhverja
hugsun hafa, eru að verða að
bölsýnismönnum, Og þá er svo
hætt við að dómgreindin fari út
um þúfur. Ekki er af of miklu
að taka þó óttinn spilli ekki
jafnvæginiv
Auðvitað eru þeir til meðal
valdhafanna, sem vita hverju
sætir, og leika á hugar ástand
manna nokkurnvegin eftir vild.
Það hafa þeir Hitler og Mus-
solini jafnan gert, og það álít
eg að Chamberlain hafi afrekað
meistaralega fasismanum til
bjargar í haust er leið. Og þó
að ýmsir efristéttar menn séu
nú fyrir nokkru farnir að sjá og
segja hvert stefnir — og tel eg
ekki Anthony Eden þar með —
þá hefir honum tekist að leika
rulluna áfram gagnvart Spánar-
málunum alt til þessa. Eg er
því ásáttur með að líta upp til
hans sem kæns hugvitsmanns;
en mikið undrar mig afstaða
þingmannanna sænsku, sem
leggja nú til að honum verði
veitt Nobels friðarverðlaunin
fyrir aðgerðir hans í Munchen.
Því nú er Hitler farinn opinber-
lega að hælast um hvað hann
hafi grætt á þeim samningum:
nú hafi hann Frakkland í hendi
sér hvenær, sem hann vilji.
En þrátt fyrir hið dökka út-
lit, sem heimurinn hefir á sér
um þessa,r mundir, er meiri á-
stæða til bjartsýnis nú en nokkru
sinni fyr. Að sönnu lítur út
fyrir að heimurinn verði að
ganga í gegnum nokkurskonar
eldraun á næstu árum og þola
harðvítuga hegning heimsku
sinnar. En því varð sennilega
aldrei afstýrt, hvort sem var,
eins og í pottinn var búið, og vel
má vera að sú alda líði hratt og
ákveðið í haf reynslunnar og
skili þjóðunum von bráðar upp á
hálendi lífs og friðar. Að vita
sig nálægt þeim áfanga, þó
strangur reynist, er ærið tilefni
til bjartsýnis, borið saman við
vonleysi liðinna alda. Alt til
síðustu daga hefir ríki það legið
í meðvitund manna sem fjar-
lægt draumaland ofan og utan
við athafnasvið jarðneskra
barna, en er nú óðum að komast
inn fyrir sjóndeildarhring ó-
heftra hugsjóna. Hjálpa þar
ekki sízt til þær byrjunar til-
raunir sem nú þegar hafa gerðar
verið af okkur lítt meiri mönn-
um. Gott dæmi til eftirbreytni
er oft happadrýgra en langar, ó-
hrekjahlegar ræður.
Á rökkurtjald heimsmálanna
stafar nú nefnilega ofur litlum
Ijóma af nýjum atburði, sem
hlýrri og vonvænlegri straumum
kann að veita inn á hugsanaferil
og líf manna áður langt líður.
Eg á við fregnina um það, að á
Rússlandi sé nú ráðgert að veita
öllum íbúum þess alt það brauð,
sem þeir þarfnast, ókeypis. Er
svo ummælt að hver þegn eigi
heimting á brauði, eigi síður en
lofti og vatni, til dæmis. Að
vísu er brauð eitt saman ófull-
nægjandi til manneldis; en nokk-
uð er betra en ekkert, og þegar
tilkallið er einu sinni viðurkent
er mjög líklegt að hver krafan
reki aðra, eftir því sem fram úr
greiðist með framleiðsluna, unz
öllum þörfum rnanria, að minsta
kosti er fullnægt. Fyrir nokkru
síðan, til dæmis, var öllum lands-
búum þar heimilað, samkvæmt
lögum, að nota símakerfi þjóð-
arinnar sér að kostnaðarlausu.
Þó að þetta, ,sem nefnt hefir
verið, sé máske ekki stórvægi-
legt í sjálfu sér, þá er það þó
bending þess, að stefnt sé í rétta
átt, og að því leiti gjörólíkt öllu,
sem fólk í hinum upplýsta heimi
hefir átt að venjast. Aðal tor-
færan í vegi þess, að það geti
með bráðum hætti orðið fólkinu
í umheiminum að þeirri kenn-
ingu sem vera skyldi, er eðlileg
tortrygni þess við alt, sem álit-
legt er og óflókið. Reynsla þess
í hinum gamla sið hefir kent því
að búast við, að hvar, sem vel sé
boðið liggi fiskur undir steini.
Þar, sem brauðið er brent í hrúg-
um, við ærnan kostnað, í augsýn
hungraðra hópa, sem kaupseyrir
vanta, er ekki von að trúin á vit
og mannúðlegt framferði rótfest-
ist í skyndi. En dropinn holar
steininn, og eitt raunverulegt
dæmi er á við þúsund fjallræður
af munni fariseanna.
Stórbretaland má því gefa
hverja smáþjóðina af annari í
hendur Hitlers og hans nóta, og
King má selja okkur með húð og
hári á vald auðklikkunni í Mont-
real. Á meðan ein stórþjóð reyn-
ist trú sinni köllun er engin á-
stæða til að örvænta. Dæminu,
sem hún gefur í breytninni, verð-
ur ekki um alla tíð varnað birt-
ingar; og þegar múgurinn loks-
ins sér hvað til síns friðar heyrir
hrökkva öll heftibönd hans, eins
og fífukveikur, og hnefaréttur-
inn, í lörfum lýginnar, stendur
berskjaldaður fyrir krafti og
kærleika hins nýja lífs.
Eins og nóttin er ávalt dimm-
ust rétt fyrir birtinguna, svo er
svæsni fésýslunnar mest rétt á
undan dauðateygjunum. Sú
stund er nú fyrir hendi. En
villuljósin og hrævareldarnir,
sem fólkið svo iðulega glæpist
á, eru þegar farnir að deyfast
fyrir geislum morgunstjörnunn-
ar. Tákn tímans spá fagurri
framtíð.
—P. B.
Lesið Heimskringlu
INNKÖLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
I CANADA:
Amaranth.............................J. B. Halldórsson
Antler, Sask.........................-K. J. Abrahamson
Árnes................................Sumarliði J. Kárdal
Árborg.................................G. 0. Einarsson
Baldur............................................Sigtr. Sigvaldason
Beckville.............................Björn Þórðarson
Belmont....................................G. J. Oleson
Bredenbury..............................H. O. Loptsson
Brown............................... Thorst. J. Gíslason
Churchbridge.........................H. A. Hinriksson
Cypress River...........................Páll Anderson
Dafoe...................................S. S. Anderson
Ebor Station, Man....................K. J. Abrahamson
Elfros...............................J. H. Goodmundson
Eriksdale..._.....................................ólafur Hallsson
Fishing Lake, Sask................................Rósm. Árnason
Foam Lake............................. H. G. Sigurðsson
Gimli................................... K. Kjernested
Geysir..............................................Tím. Böðvarsson
Glenboro...................................G. J. Oleson
Hayland.................................Slg. B. Helgason
Hecla.............................. Jóhann K. Johnson
Hnausa...................................Gestur S. Vídal
Húsavík...........................................John Kernested
Innisfail.......................................ófeigur Sigurðsson
Kandahar................................S. S. Anderson
Keewatin.................................Sigm. Björnsson
Langruth..............................................B. Eyjólfsson
Leslie..............................................Th. Guðmundsson
Lundar........................Sig. Jónsson, D. J. Líndal ’
Markerville........................ Ófeigur Sigurðsson
Mozart...................................S. S. Anderson
Oak Point............................Mrs. L. S. Taylor
Oakview.............................................S. Sigfússon
Otto...............................................Björn Hördal
Piney...................................S. S. Anderson
Red Deer.......................................Ófeigur Sigurðsson
Reykjavík..................................Árni Pálsson
Riverton............................Björn Hjörleifsson
Selkirk___________________________ Magnús Hjörleifsson
Sinclair, Man.......................K. J. Abrahamson
Steep Rock.........................................Fred Snædal
Stony Hill.........................................Björn Hördal
Tantallon........................................Guðm. ólaf&son
Thornhill............................Thorst. J. Gíslason
Vfðir............................................A.ug. Einarsson
Vancouver..............................Mrs. Anna Harvey
Winnipegosis....................................Finnbogi Hjálmarsson
Wlnnipeg Beach......................................John Kernested
Wynyard................................S. S. Anderson
( BANDARIKJUNUM:
Akra...................................Jón K. Einarsson
Bantry..................................E. J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash.................Mrs. John W. Johnson
Blaine, Wash...................Séra Halldór E. Johnson
Cavalier.....:........................Jón K. Einarssoa
Crystal...............................Th. Thorfinnsson
Edinburg..............................Th. Thorfinnsson
Garðar................................Th. Thorfinnsson
Grafton................................Mrs. E. Eastman
Hallson................................Jón K. Einarsson
Hensel..................................J. K. Einarsson
Ivanhoe.............................Miss C. V. Dalmann -
Los Angeles, Calif....Thorg. Ásmundsson, 4415 Esmeralda St.
Milton...............................................S. Goodman
Minneota...........................Miss C. V. Dalmann
Mountain..............................Th. Thorfinnsson
National City, Calif......John S. Laxdal, 736 E 24th St.
Point Roberts..........................Ingvar Goodman
Seattle, Wash.........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.
Svold.................................Jón K. Einarsson
Upham...................................E. J. BreiðfjörO
The Viking Press Limited
Winnipeg; Manitoba
HLUTAFÉLAG stofnað
til kaupa og útgerðar
nýtízku togara
Undanfarið hefir verið unnið
að stofnun hlutafélags með því ]
markmiði að kaupa hingað ný-
tízku togara — einn eða fleiri —
með öllum nýjustu tækjum til
veiða og vinslu aflans — og gera
hann út héðan úr Reykjavík.
Félagið var stofnað á Þor-
láksmessudag, kosin stjórn fyrir
það og lög samþykt.
Nú þegar er komið allmikið
hlutafé, en í dag tilkynnir stjórn
félagsins, að þeir, sem kynnu að
vilja gerast hluthafar í félaginu,
geti snúið sér til skrifstofu Stef-
áns Jóh. Stefánssonar og Guð-
mundar Guðmundssonar, Aust-
urstræti 1, sem gefur allar nán-
ari upplýsingar og tekur á móti
umsóknum.
Eins og kunnugt er var á síð-
asta alþingi samþykt, að Fiski-
málasjóði skyldi heimilað að
styrkja félag, sem stofnað yrði
til kaupa nýtizku togara með
25% af kaupverði þeirra, en
hlutafjárframlög yrðu 15%. Enn
fremur skyldi heimilt að veita
lán úr Fiskimálastjóði alt að 7%
af hlutafénu.
Það er áreiðanlegt, að stofn-
un slíks félags sem þessa vekur
mikla athygli og að vonir manna
eru, að því takist að fá hingað
nýtízku togara, nýbygðan og
keyptan frá útlöndum, skip, sem
búið sé nýjustu tækjum og hafi
betri skilyrði til að stunda veið-
ar og hagnýta aflann en aðrir
íslenzkir togarar, sem svo að
segja allir era úr sér gengnir og
jafnvel þeir beztu búnir úreltum
og ónógum tækjum, sem líka
hefir komið fram í afkomu
þeirra.
Meðalaldur togaranna, sem
fyrir eru í landinu, er 18 ár, og
það er varla nema eðlilegt að
erfiðlega gangi með afkomu
slíkra tækja. Þetta hafa ýmsir
menn ekki viljað skiljji, og nægir
í því sambandi að benda á, að
því hefir jafnvel verið haldið
fram, — að það væri fásinna að
vera að kaupa nýja togara, þeg-
ar hinir gömlu væru reknir með
tapi.
Aðalatriðið er þó það, hvort
togaraútgerð getur borið sig með
nýtízku skipum. Það er alls
engin sönnun fyrir því að tog-
araútgerð með nýtízku skipum
geti ekki borið sig, þó að erfið-
lega hafi gengið undanfarin
aflaleysisár fyrir hinum úreltu
skipum okkar.
Það má geta þess að skýrslur
þær, sem skipulagsnefnd at-
vinnumála lét gera fyrir fyrir
árin 1934 og 1935 sýndu að tapið
á 28 togurum 1934 nam 775 þús.
kr., en á 31 skip 1935 um 1,7
milj. króna eða tæpar 214 milj.
króna. Taki maður hinsvegar
meðaltal af 7 yngstu togurun-
um, er meðal hagnaður af
rekstrinum tæpar 7 þús. kr. á
togara.
- NAFNSPJÖLD -

Dr. M. B. Halldorson 401 Boyd Bldg. Skrlfstofusími: 23 674 Stundar sérstaklega lungnaajúk- dóma. Er að flnni 6 skrifstofu kl. 10—12 f. h. og 2—6 e. h. Heimlli: 46 AUoway Ave. Talsimi: 33 ISt Thorvaldson & Eggertson Ixigfræðingar 702 Confederation Life Bldg. Talslml 97 024

Omci Phon» Reb. Phohi 87 293 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 109 MEDICAL ART8 BUILDINQ Omci Hoons: 12 - 1 4 P.M. - 6 P.M. un BT APPOIHTMBHT W. J. LINDAL, K.C. BJÖRN STEFANSSON tSLENZKIR LÖGFRÆÐINQAR 4 öðru gólfl 325 Main Street Talsimi: 97 621 Hafa etnnig skrifstofur a0 Lund&r og Olmli og eru þ&r að hitta, fyrsta miðvikudag 1 hverjum mánuði.

Dr. S. J. Johannes.ion 272 Home St. Talslml S0 877 Viðtalstimi ki. S—6 •. h. M. HJALTASON, M.D. ALMENNAR LÆKNINGAR Sérgrein: Taugasjúkdómar Lætur útl meðöl I viðlögum Viðtalstímar kl. 2—4 e. j«. 7—8 að kveldlnu Sími 80 857 666 Victor St.

J. J. Swanson & Co. Ltd. REALTORS Rental, Insurance and Financial Agents Blml: 94 221 800 PARIS BLDO.—Wlnnipeg A. S. BARDAL selur likkistur og annaat um útfar- lr. Allur útbúnaður sá bestl. Enníremur selur hann allskonar niinnisvarða og legsteina. 843 SHERBROOKE 8T. Phone: SS S07 WINNIPEO

Gunnar Erlendsson Planokennarl Kenslustofa, 796 Banning St. Sími 89 407 THL WATCH SHOP Thorlakson Baldwln Diamonds and Weddlng Rings Agents for Bulova Watcheg Marriage Licenses Issued 699 Sargent Ave.

Jacob F. Bjamason —TRANSFER— Baggage and Furniture Moving 591 SHERBURN ST. Phone 35 909 Annast allskonar flutnlnga fram og aftur tnn bæinn. Rovatzos Floral Shop S06 Notre Dame Ave. Phone 94 954 Fresh Cut Flowers Daily Plants in Season We specialize in Wedding & Concert Bouquets & Funeral Designs Icelandlc spokea

DR. A. V. JOHNSON DENTIST 506 Somerset Bldg. Office 88124 Res. 36 888 MARGARET DALMAN TEACHER OF PIANO 0S4 BANNING ST. Phone: 26 420

þannig með varanlegum hætti forðað frá gleymsku sögnum um afrek hans, við störf, ferðalög o. s. frv. Slíkt rit mun áreiðan- lega eiga vinsældum að fagna. —31. des. * * * Hríð á Norðurlandi Office Phone Res. Phone 21169 48 551 Dr. K. J. AUSTMANN 309-310 Medical Arts Bldg. Eye, Ear, Nose and Throat Office Hours: 9—12 a.m. Evenings—by appointment only.
Stórhríð var um Norðurland í
gær, einkum norðaustan lands.
Sömuleiðis var hríðarveður á
Ströndum með allmikilli fann-
komu. Hefir norðanátt haldist
við norðurströndina í nokkra
Að sjálfsögðu ætti bæjar- jdaga, en áður hafði verið þar til-
1 nyn T? mrVi n ^TÍlrn 1* n Á V\nf n ínv« /vn V«1 imtÍXmÍ níf i v» Unv'Xín/Tn
stjórn Reykjavíkur að hafa for
ystu í máli sem þessu, þar sem
það gæti orðið til mikillar at-
vinnuaukningar, en það hefir
ekki fengist fram, þrátt fyrir
ítrekaðar tilraunir og margra
ára umræður. — En þrátt fyrir
það ætti bæjarfélagið að taka
þátt í þessu félagi og styðja þar
með tilraunir þess. Væri það
ekki vansalaust ef svo yrði ekki.
Það skal tekið fram, að hluta-
bréfin í hinu nýja hlutafélagi
eru upp á 100—500 og 1000 kr.
—Alþbl. 28. des.
ÍSLANDS-FRÉTTIR
eftir Tímanum
tölulega hlýviðri eftir harðinda-
kaflann um mánaðamótin.
—31 des.
* * *
Snjóþyngsli Norðanlands
Meiri snjóþyngsli eru nú norð-
anlands en menn muna síðustu
20 árin, enda öll umferð tept til
kaupstaða úr nágrannasveitum,
nema á sleðum. öll mjólk er
flutt til Akureyrar á þann hátt
og flutningar innanbæjar sömu-
leiðis. í kaupstaðnum eru svo
miklir skaflar, að þeir ná upp á
mið hús, og eru menn sem óðast
að rjúfa stærstu skaflana og
moka þeim í sjóinn.
—Vísir, 4. jan.
.* * *
Verzlunarjöfnuðurinn
Bráðabirgðaskýrlur Hagstof-
unnar eru komnar út um utan-
ríkisverzlunina s. 1. ár og er
verzlunarjöfnuðurinn hagstæður
urinn 57,752,170 kr. Á siðast-
liðnu ári voru þessar tölur svo:-
Innfl. 51,6 milj. og útfl. 58,8
milj. kr.—Vísir, 9. jan.
Hollendingur og Þjóðverjí
sátu saman á kaffihúsi og ræddu
um stjórnmál. Þeir voru orðnir
allheitir og rifust um það, hvort
Þjóðverjar myndu ráðast inn í
Holland eða ekki. Loks segir
Þjóðverjinn og leggur þunga á-
herslu á orðin: “Mér $r alveg
sama hvað þið segið, en þið skul-
uð fá Hitler fyr eða síðar inn í
Holland!”
“Má vel vera,” sagði Hollend-
ingurinn með mestu ró, “við er-
um þegar búnir að fá keisarann,
og Hitler kæmi okkur því alls
ekki á óvart!”
Minningarrit um
Bjarna í Hólmi
Nokkrir vinir Bjarna í Hólmi
hafa bundist samtökum um út-
gáfu á minningarriti um hann.
Er svo ráð fyrir gert, að í því
verði úrval af frásögnum ýmissa |Um
manna víðsvegar af landinu, sem ; Heildarinnflutningurinn nam kr.
kynni hafa haft af Bjarna, og 49,102,020 og heildarútflutning-
Bréf
Stephans G. Stephanssonar,'
fyrsta bindi, er nú komið vest-
ur. Er bókin til sölu hjá Mag-
núsi Peterssyni bóksala, 313
Horace St., Norwood, Man., og
hjá dr. R. Péturssyni á skrif-
stofu Heimskringlu. Verðið er
$1.75. Ágætari og verðmætari
bók er ekki hægt að hugsa sér,
en þessa. Skrifið sem fyrst eft-
ir henni.