Heimskringla - 04.10.1939, Page 2

2. SíÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG, 4. OKTÓBER 1939
Messuformið sem notað var við minningarathöfnina
1. október s. 1. í Sambanddtirkjunni:
MINNINGARATHÖFN
Séra Ragnar E. Kvaran
24. marz, 1894—24. ágúst, 1939
Prestur Sambandssafnaðar í Winnipeg
Forseti Hins Sameinaða Kirkjufélags
Islendinga í Vesturheimi
1922—1933
í kirkju Sambandssafnaðar
Winnipeg
Sunnudaginn, 1. október, 1939
Forspil.................................Organisti, Gunnar Erlendsson
Inngangsorð lesin...........................Séra Guömundur Árnason
Eg lyfti mínum augum til fjallanna, hvaðan min hjálp mun koma. Mín hjálp
kemur frá Drottni, sem gjörði himinn og jörð. Hann mun ekki láita þinn fót rasa;
hann, þinn vemdara, sifjar ekki. Drottinn er sá sem verndar þig; Drottinn er þín
hlíf, hann er þér til hægri handar. Drottinn mun varðveita þig frá öllu illu,
hann mun geyma sál þína. Drottinn mun varðveita þinn inngang og útgang frá
því nú er og til eilífrar tíðar. (121. sálmur)
Drottinn er minn hirðir; mig mim ekkert bresta. 1 grænu haglendi lætur
hann mig hvílast: að hægt rennandi vatni ledðir hann mig. Hann hressir mína sál;
hann leiðir mig á róttan veg fyrir síns nafns sakir. Þó eg ætti að ganga um
dauðans skuggadal, skyldi eg samt enga ógæfu hræðast, því þú ert með mér:
þín hrísla og stafur hugga mig. Sannarlega fylgja mér þín góðgirai, og miskún
alla daga mins lífs, og æfinlega mun eg búa í Drottins húsi. (23. sálmur)
Sálmur ................................................ Söfnuðurinn
Þín náðin, drottinn, nóg mér er,,
Þvi nýja veröld gafstu mér;
1 þinni birtu’ hún brosir öll,
1 bláma sé eg lífsins fjöll.
Eg veit, að þú ert þar og hér;
Hjá þjóðum himins, fast hjá mér,
Eg veit þitt ómar ástarmál
Og inat í minni veiku sál.
Ef gleðibros er gefið mér
Sú gjöf er, drottinn, öll frá þér;
Og verði’ af sorgum vot min kinn,
Eg veit, að þú ert faðir minn.
Þín náðin, drottinn, nóg mér er,
Því nýja veröld gafstu mér.
Þótt jarðnesk gæfa glatist öll,
Eg glaður horfi’ á lífsins fjöll.
.............................................Séra Guðmundur Árnason
(Forseti Wins Sameinaða Kirkjufélags Xslendinga í Vesturheimi)
Sálmur ................................................. Söfnuðurinn
Langt er flug til f jarra stranda
Fýkur löður, sitormur hvin:
Eins og fugl, sem leitar landa,
Leita eg, ó guð, til þín.
Eins og sævarbylgjan breiða
Býður faðminn þreyttri lind,
Þannig, faðir, lát mig leiða
Löngun háa’ að þinni mynd.
Líkt og móðir blindu bami
Beinir veg af kærleiksgnótt,
Leið þú mig á lifsins hjarai,
Leið þú mig um harmsins nótt.
Leið þú mig í myrkri nauða;
Mig þú leið, er sólin skín.
Leið þú mig í lífi’ og dauða;
Leið mig, guð, æ nær tU þin.
Ritningarorð lesin.............................Dr. Rögnvaldur Pétursson
Eg heyrði þá rödd af himni, svo sem nið margra vatnsfalla eða sem mikinn
þrumugný; en röddin, sem eg heyrði, var eins og rödd hörpuslagara, sem slá
hörpur sínar. Þá heyrði eg rödd af himni, sem sagði: skrifa þú, sælir eru þeir
framliðnu, sem nú eru i Drottni dánir. Já, segir andinn, þeir geta hvílt sig eftir
sitt erfiði, því þeirra verk fylgja þeim.
Eg sá nýjan hrmin og nýja jörð, því sá fyrri himin og sú fyrri jörð var horfin,
og sjórinn var ekki framar til. Eg heyrði mikla rödd af himni segjandi: Þetta
er tjaldbúð Guðs meðal mannanna; hjá þeim mun hann bústað hafa og þeir
skulu vera hans fólk, og Guð sjálfur mun vera hjá þeim, og vera þeirra Guð. Hann
mun þerra hvert tár af þeirra augum, og dauðinn mun ekki framar til vera; hvorki
harmur, né vein, né mæða mun framar til vera, því það fyrra er farið..
Og hann sýndi mér móðu lífsvatnsins, skinandi sem krystall, og rann hún frá
hásæti Guðs. Og beggja vegna móðunnar var lifsins tré, og blöð trésins eru til
lækningar þjóðunum.
Ræða..........................................Dr. Rögnvaldur Pétursson
Einsöngur—“Kvöldbæn”.................................Miss Lóa Davidson
Nokkur Minningarorð;
Dr. M. B. Halldórson (fyrverandi forseti Sambandssafnaðar, Winnipeg)
Mr. Sveinn Thorvaldson, M.B.E. (forseti Sambandssafnaðar í Riverton)
Sálmur .................................................... Söfnuðurinn
Drottinn vakir, drottinn vakir
Daga og nætur yfir þér.
Blíðlynd eins og bezta móðir
Ber hann þig I faðmi sér.
Allir þótt þér aðrir bregðist,
Aldrei hann á burtu fer.
Drottinn elakar, drottinn vakir
Daga og nætur yfir þér.
Löng þá sjúkdómsleiðin verður,
Lífið hvergi vægir þér,
Þrautir magnast, þrjóta kraftar,
Þungt og sárt hvert sporið er;
Honum treystu, hjálpm kemur,
Hann af raunum sigur ber.
Drottinn læknar, drottinn vakir
Daga og nætur yfír þér.
------- - - -
Þegar æfiröðull rennur,
Rökkvar fyrir sjónum þér,
Hræðstu eigi, Hel er fontjald,
Hinumegin birtan er.
Höndin, sem þig hingað leiddi,
Himins til þig aftur ber.
Drottinn elskar, drottinn vakir
Daga og nætur yfir þér.
Ræða................................................Séra Philip M. Pétursson
(Prestur Sambandssafnaðar 1 Winnipeg)
Sálmur............................................“Sjá þann hinn mikla flokk”
(Söngflokkurinn, Pétur Magnús einsöngvari)
Sálmur............................................................Söfnuðurinn
Lýs, milda ljós, í gegnum þennan geim; Eg spurði fyr: Hvað hjálpar heilög trú
Mig glepur sýn; Og hennar ljós?
Því nú er nótt, og harla langt er heim. Mér sýndist bjart, en birtan þvarr, og nú
ö hjálpin min, Er burt mitt hrós.
Styð þú minn fót; þótt feitin nái skamt, Eg elti skugga, fann þó sjaldan frið,
Eg feginn verð, ef áfram miðar samt. Unz fáráð öndin sættist guð sinn við.
Þú ljós, sem ávalt lýsa vildír mér,
Þú logar enn,
I gegnum bárur, brim og voðasker.
Nú birtir senn.
Og eg finn aftur andans fögru dyr
Og engla þá, sem bam eg þekti fyr.
ANNAÐ LÍF1ÞESSU LÍFI
Pistar frá
Steingrími Matthíassyni
Blessunarorð
Eftirspil
Nexö sumarið 1939
Eg vil verða við vinsamlegum
tilmælum ritstjóra Heimskringlu
og senda blaðinu framvegis
nokkrar greinar, — eins og
sendibréf til vina minna. Eg
geri þetta að gamni mínu, og til
að fræða þá um hitt og þetta,'
sem á daga mína hefir drifið, |
síðan eg kvaddi feðrafrón! Því
eg veit, að mörgum þykir ó-
maksvert að fylgjast með mínu
skrítna flakki bæði á landi og
sjó og — í hugheimi.
•
Eg dæmdi mig í útlegð og fór.
til þess lágu mörg rök, og eg
hafði þaulhugsað málið. Mér
fanst eg orðinn óþarfur. Verka-
hringur minn orðinn þröngur
vegna samkepni og vegna fram-
faranna í Reykjavík. Mér fanst
ýmsir yngri geta unnið mín
störf álíka vel og eg sjálfur. Lifi
þeir ungu!
Eg var að verða uppgjafa em-
bættismaður í augum fólksins.
Og uppgjafaembættismenn eru
til afsláttar(?)
En sjálfum fanst mér eg vera
ungur enn, og eg vildi ekki láta
slá mig af. Ekki er það þó bók-
staflega meint, en sannleikurinn
er sá, að “þegar við hættum að
hreyfa okkur förum við að
deyja”. Svo var fleira vitlaust
að verða, eins og t. d. alltof
miklar framfarir í landinu (og
allar upp á krít), en Akureyri
orðin aftur úr (nema Spena-
gatá).
Gamlir vinir horfnir og nýir
komnir í staðinn, en ekki á við
þá eldri. Mér datt oft í hug
vísa Eyvindar:
“Einn dróttinn hef ek áttan,
jöfurr dýrr enn þik fyrri” o. s.
frv.-----og — “bið ek mér ei
hins þriðja”.
Eg var einmana, eins og fangi
í mínu eigin húsi, og bundinn
við það eins og snigill við sinn
kuðung. Eg gat hvorki leigt
það né selt, og það var að verða
hrörlegra en eg sjálfur.
“Út vil ek”, sagði Snorri forð-
um. “Utan vil eg fara”, sagði
eg og fór, — til að finna “annað
líf í þessu lífi”, og reyna að
lifna við duglega og bæta úr
fyrrapartinum.
•
Að eg á efri árum skyldi taka
upp á því að nema land hjá ann
ari þjóð, handan við hafið, kom
til af því, að eg átti nokkurs
konar vængi (án 'þess að eg ætli
að jafna mér saman við engl-
ana). Eg var vanur utanferð
um og umgengni við útlendinga,
ekki sízt Dani. En flestir eru
svo staðbundnir í því landi, sem
þeir byggja, að því er líkast að
þeir séu í tjóðri, hver í sínu koti
og sinni sveit, að þeir varla mega
hugsa til að losast, og syngja svo
ættjarðarsöngva til að sætta sig
við tjóðrið. En alla dreymir um
að fljúga og fara víða um heim
og geim, ef ekki í þessu lífi, þá
a. m. k. í öðru lífi.
Okkur var í æsku kent að engl-
arnir hefðu stóra og sterka
vængi og gætu flogið hratt milli
himins og jarðar (en himininn
var þá aðeins spölkorn ofan við
skýin). Seinna kendi vinur
minn, Oddur mér, Vatnsdæla-
hofverji, að við andlátið gætum
við líkamnað okkur og fengið
léttan og fjaðurstæltan, nýjan
líkama. Gætum við síðan með
viljans krafti þotið eins og hug-
ur manns milli stjörnukerfanna.
Ef vel tekst framvindan fyrir
mannkyninu, heldur hann, að
þetta kunni jafnvel að takast í
þessu jarðlífi síðar meir. Eg
gæti trúað, að englarnir hafi nú
tekið upp aðferð Odds og lagt
frá sér vængina, þótt þeir væru
góðir í gamla daga.
Við skulum nú ekki fara
lengra út í þá sálma, en minn-

FEDERAL GRAIN LIMITED
“Federal” agentar leiðbeina yður|
hvernig þér getið fengið sem
mest fyrir hveiti yðar með
verðinu sem á það er sett
af stjórninni.
ast þess, sem skeð hefir í voru
minni, að okkur hefir orðið fært
að fljúga um jörð alla, og góðar
horfur á, að í nálægri framtíð
verði flugið aðalsamgöngufærið,
og þá muni þjóðirnar blandast
svo og samtvinnast, að þær
verði allar eitt og landamærin
og öll gjaldeyris- og tollavitleysa
hverfi.
En eg vík aftur að mínum
eigin vængjum, sem eg svo kalla,
þeim er ætíð hafa hvatt mig og
knúð til utanfara, og í þetta
skifti til nýs landnáms. Þá
vængi á eg föður mínum að
þakka. Hann kendi mér ungum
að tala dönsku og ensku svo vel,
að mér varð smám saman jafn-
tamt, (eða svo að segja) að um-
gangast Dani og Englendinga
eins og landa mína. Eg fékk
í feðraarf gott eyra og áhuga
fyrir útlendum málum. Eg lærði
seinna þýzku og frönsku, nægi-
lega til að tala og skilja daglega
málið.
Eg lærði það einnig af föður
mínum að virða vel allar þjóðir
og í rauninni skoða heim allan
sem mitt föðurland.
Þegar eg lagði upp í ferðina
til vistaskiftanna fanst mér eg
fær að gegna læknisstörfum,
hvar sem þessi fjögur mál, er
eg nefndi, væru töluð. En eg
hafði aðeins danskt læknapróf
og var því aðeins hlutgengur
sem læknir í danska ríkinu, nema
eg með dýrum undirbúningi
tæki enn eitt próf. Eg öfundaði
í bili Kjartan kollega ólafsson,
sem um árið tók læknispróf í
Englandi í ofainálag við sitt
heimafengna. Með hans skír-
teinum hefði eg verið vís til að
setjast að meðal andfætlinga
okkar á Nýja-Sjálandi. Einnig
öfundaði eg Kristinn kollega
Björnsson, sem hafði svo góða
læknismentun franska, að hann
hefði vísast getað sezt að í Al-
geirsborg eða suður á Madaga-
skar. En þetta voru skýjaborg-
ir og æfintýralöngun hugans og
guð leiddi mig inn í Kanaans-
land, þ. e. atvinna var mér viss í
Danmörku, og þangað fór eg því
rakleiðis.
í tvö ár prófaði eg svo að
segja þrotlaust, sem staðgengill
danskra lækna, hvert læknisum-
bæmið á fætur öðru víðsvegar
um Danmörku. Til Færeyja og
Grænlands stóð mér einnig til
boða að fara, en þáði ekki, og
nam svo staðar í Nexö. Þar er
eg og þar verð eg, því eg uni
vel hag mínum.
Þetta með annað líf í þessu lífi
er frá mínum bæjardyrum séð,
ekki neitt dulrænt mál. Eg hefi
hreint og beint byrjað annað og
nýtt líf síðan eg kom til Dan-
merkur og tók að lifa sem
danskur íslendingur. Fussum
fei! mun þá einhver segja, sem
minnist íslendingabrags. En
mér er sama, — hvað sem hver
segir.
Að hugsa sér, að hafa verið
íslendingur í húð og hár í 60 ár,
og borðað harðfisk og hangiket
og talað og ritað móðurmálið
vort kæra o. s. frv. — og gerast
svo danskur borgari og danskur
læknir, og aðallega meðalalæknir
í stað þess að hafa verið hand-
læknir, og tala svo dönsku dag
og nátt, og tyggja upp á dönsku,
danskar krásir og drekka dansk-
an bjór og brennivín. “Der
Mensch ist wass er isst”, segir
Þjóðverjinn, og þýðir, “maður-
inn er það sem hann etur”.
Eg veit ekki hvað er annað líf,
ef ekki þetta. Og þetta mitt
danska líf hefir reynst mér svo
notalega skemtilegt, að þegar eg
hugsa vinsamlegast til minna
starfsbræðra, heima á Fróni,
þeirra, sem orðnir eru sextugir
pjakkar eins og eg, þá óska eg
þeim, að þeir mættu a. m. k. um
tíma, breyta til og verða danskir
um stund, sér til uppbyggingar,
upplyftingar og uppyngingar. —
En jafnframt er eg svo mikill
Danavinur og jafnréttismaður,
að eg óska, að danskir læknar
mættu til fslands fara og gegna
embættum og praiksis þar, í
staðinn. Ef við eigum að halda
áfram ríkjasambandinu, þurf-
um við að gera margt til að
auka og ávaxta góða andlega
sambandið, sem nú er milli þjóð-
anna beggja. Því það mun gefa
gagnkvæman góðan arð. Og
ekkert hefir mér hugkvæmst
betra en mannaskifti, (eins og
reyndar hefir verið byrjað á) —
barnaskifti á sumrin, í góða
veðrinu, til fróðleiks og skemt-
unar, verkafólkskifti, bænda-
sonaskifti, iðnaðarmannaskifti,
sjómannaskifti o. s. frv. En
Danir verða, a. m. k. í sumum
föllum, að gera svo vel — verskú
— að læra íslenzku til að vera
hlutgengir á Orminum.
Eg efast ekki um, að til-
breytnin er góð, bæði fyrir ís-
lendinga og Dani. Eg hefi talað
við marga danska menn og kon-
ur, sem verið hafa í vist á íslandi
og líta til baka til þess með ein-
lægum söknuði hreinnar sælu-
vistar.
Eg ýki það ekki, að mitt annað
líf hér í Danmörku hefir reynst
mér hreint afbragð, — það sem
af er. Það má hinsvegar vel
vera, að eg verði hundleiður á
því til lengdar, ef eg verð hund-
gamall. Den Tid, den Sorg. En
það sem af er, finst mér það hafi
verið hreint og aldeilis á borð
við það sælulíf, sem forfeður
okkar, fyrir þrem hundruð ár-
um trúðu, að' í vændum væri í
himnaríki, þess sem réttirnir
This advertisement is not published or displayed by the Liquor
Control Board or by the Government of Manitoba.