Heimskringla - 06.03.1940, Síða 8

8. SíÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG, 6. MAEZ, 1940
FJÆR OG NÆR
MESSUR í ÍSLENZKU
SAMBANDSKIRKJUNUM
Messur í Winnipeg
Umræðuefni prestsins við
guðs])jónusturnar í Sambands-
kírkjunni n. k. sunnudag, verða
kl. 11 f. h.: “Religion in Prac-
tice” og kl. 7 e. h.: “Hvað virð-
ist yður um Krist?”
Sunnudagaskólinn kemur sam-
an kl. 12.15.
* * * *
Messað verður í Sambands-
kirkjunni í Árnesi s.d. 10. marz
n. k. kl. 2 e. h.
* * •
Séra G. Árnason messar 10.
marz á Lundar.
* * #
Gísli Hallsson og Guðrun kona
hans, Oak View, Man., urðu fyr-
ir jœirri SOrg að missa elzta soi:
sinn, Stefán Pétur að nafni, 17
ára gamlan. Hann dó á sjúkra-
húsi í Winnipeg og var jarð-
sunginn 28. febrúar norður við
Oak View af séra Guðm. Árna
syni.
* * *
Hjálmur Þorsteinsson skáld,
Gimli. Man., lézt 29. febrúar á
sjúkrahúsinu á Gimlí. Hann var
jarðsunginn í gær af séra Guðrn.
Árnasyni.
* * *
Andlátsfregn
Frú Ingibjörgu Líndal í Saska-
toon, barst símskeyti frá ís-
landi þ. 27. febr., að faðir henn-
ar, héraðshöfðinginn Hjörtur
Líndal hreppstjóri á Efra Nupi
í Miðfirði í Húnavatnssysiu
hefði látist 26. febr. s. 1.
Hjörtur Líndal hefir búið é
Efra Núpi síðan 1883 og vetið
hreppstjóri Fremri Torfustaða
hrepps frá 1880 til dánardæg-
urs, nær því í full 60 ár. Munu
því vera miklar líkur til að hann
hafi skipað hreppstjóra stöðu
allra mann lengst á íslandi, þess
utan var hann tugi ára sýslu-
nefndarmaður Fremi /Torfu-
staða hrepps auk margra annara
trúnaðarstarfa í héraði. Hjörtur
Líndal var fæddur 26. jan. 1854.
Þessa glæsilega sveitarhöfðingju
verður sennilega síðar minst.
A. P. J.
* * *
Heimskringlu hefir verið sent
gott landabréf af Finnlandi, sem
hún er beðin að selja. Landa-
bréfið köstar 25c og fara þau í
sjóð nefndarinnar, er hér starf-
ar að fjársöfnun fyrir Finnland.
J. J. Swanson
frambjóðandi C. C. F.
flokksins í Winnipeg
South Centre
heldur útvarpsræðu á
fimtudagskveld 7. marz,
10.45 e. h. CKY. fslend-
ingum boðið að hlusta á.
Prentvilla varð í nokkrum ein
tokum af blaðinu s. I. viku í
kvæði Kristjáns Pálssonar til
Dr. R. Péturssonar, er leiðreti-
ist hér með; það var í upphat:
annarar vísu; þar stendur: “Vm
ir vors og Þóða”, en átti að vera:
Vini vors og ljóða
vinir þakkir færa o. s. frv.
Þe4r er eintök þessi lentu hjá,
eru beðnir að athuga þetta.
* * *
Dr. Ingimundson verður stadd-
ur í Riverton þann 12. þ. m.
* * *
fvar Jónasson dáinn
Hann var fæddur á Skjálg ’
Kolbeinshrepp í Mýrasýslu á is
landi 31. júlí 1859. Foreldrar
hans voru Jónas Jónasson og
Guðrún kona hans er síðar flutt i
að Kolbeinsstöðum. Um 30. ára
aldur fluttist ívar vestur unr
haf, og settist að hér í Winnipeg,
og átti hér heima næstu 25 ár,
eða fram að árinu 1914. Á þess-
um árum stundaði hann Tjald-
gerðaiðn og skósmíði. Árið 1914
fluttist hann til Langruth, Man..
og þar var hann til heimilis, unz
hann gerðist vistmaður á Elii-
heimilinu Betel að Gimli, fyrir
nær fjórum árum síðan.
ívar heitinn var giftur þrem
sinnum og lifði allar konur sín-
ar. Sú fyrsta þeirra var Magnea
Pétursson. Við henni átti hann
tvö börn, einnig bæði dáin Dótt-
ir af þessu hjónabandi dó í
heimsókn til íslands árið 1922,
og sonur, Pétur að nafni, (heim-
kominn hermaður) lézt 1928. —
Ekkja hans og þrjú börn þeirra,
sonarbörn ívars heitins, eru nú
í Montreal.
önnur kona ívars var Þor-
björg Sigurbjörnsdóttir, við
henni átti hann eina dóttir,|
Guðrúnu, sem gift er Freeman |
Thórðarson að Langruth, Man.
Eiga þau hjón einnig þrjú bórn, \
svo að samtals eru barnabörnj
ívars sex.
Þriðja kona ívars var Þor-|
björg Samson. Varð þeim ekki
barna auðið.

Z-r-í
. • «
**_£5
Se// your
produce by
TELEPHONE
You’ll find it pays to-.keep in
touch with the market daily....
A telephone can save many trips
to town—first call the market
and see if the price is right -
then deliver the goods.
p
Do Uot Be Without
a Telephone
Saddur lífdaga, og þreyttur
safnaðist ívar til feðra sinna
sunnudaginn 25. febr. s. 1. og fór
útfararathöfnin fram frá út-
fararstofu Bardals miðvikudag-
inn þann 28. s. m. Séra Vaiai-
mar J. Eylands jarðsöng, að
dótturinni og tengdasyni og
margra gamallra vina viðstödd-
um.
ívar var ákveðinn í skoðunum.
Trúr vinur vina sinna, guð-
hræddur og góður drengur. —
Blessuð sé minning hans í hjört-
um ættingjanna og vinanna.
Einn af hans gömlu vinum.
* * *
Messur í Gimli lúterska
prestakalli sd. 10. marz:
Betel, morgunmessa.
Gimli, ensk messa kl. 7 e. h.
Sunnudagaskóli Gimli safn-
aðar kl. 1.30 e. h.
Fermingarbörn á Gimli mæta
föstud. 8. marz kl. 3 e. h. á
heimili Mr. og Mrs. Helgi G.
Helgason.
B. A. Bjarnason
* * *
Séra Carl J. Olson flytur
guðsþjónustur næsta sunnudag,
10. marz sem fylgir:
Foam Lake, kl. 3 e. h.
Leslie, kl. 7 e. h. (M.S.T.)
* * *
Baldursbrá
Nú fást keyptir 3 árgangar af
barnablaðinu Baldursbrá fyrir
$1.00, sent póstfrítt. Það eru til
6 árgangar og eru 3 þeir fyrri
innheftir. Ætti fólk að nota
þetta tækifæri á meðan upplagið
endist. Pantanir sendist til:
B. E. Johnson,
1016 Dominion St., Winnipeg
* * ♦
Viking Press hefir til sölu 3
eintök af “Kertaljósum”, kvæð-
um Jakobínu Johnson
* * *
Mre. J. B. Skaptason biður
Heimskringlu að geta þess, að
hún taki á móti áskriftagjöldum
fyrir ritið “Hlín” er fröken Hall-
dóra Bjarnadóttir gefur út. Verð
ritsins er 35c. Heimilisfang
Mrs. J. B. Skaptason er 378
Maryland St., Winnipeg.
* * *
íslendingar!
Þér sem eruð bókamenn og
bókavinir! Munið eftir því, að
þér aukið þægindi yðar, og
prýðið alt í kring um yður, með
því, að láta binda og gylla bækur
yðar. Þá þurfið þér ekki annað,
en að renna augunum yfir kjöl-
inn á bókunum, til þess að finna
bókina, sem þér þurfið á að
halda. Sendið því bækur yðar,
sem fyrst, í bapd eða viðgerð,
til Davíðs Björnssonar að
“Heimskringlu”. — Stafirnir
þryktir í gull eða silfur á kjöl-
inn, eftir því sem óskað er. —
Miklu efni úr að velja í mörgum
litum. Verkið vel af hendi leyst.
* * *
Jóns Sigurðssonar félagið I.O.
D.E., hefir beðið “Heimskr.” að
minna fólk á, sem ekki hefir enn
eignast bókina “Minningarrit
íslenzkra hermanna”, sem félag-
ið gaf út fyrir mörgum árum
síðan, að enn gefist því kostur á
að eignast bókina, því fáein ein-
tök eru enn eftir óseld hjá for-
seta félagsins, Mrs. J. B. Skapta-
son, 378 Maryland St., Winni-
peg. Bókin kostaði upphaflega
$10.00 í góðu bandi, en er nú
færð niður í þriðjung þess
verðs, auk burðargjalds. Pant-
anir ætti að gera sem fyrst, þvi
ólíklega endist upplagið lengi úr
þessu.
Jan III. Sobieski, sem var kon-
ungur í Póllandi á 17. öld, fædd-
ist, var krýndur, giftur — og dó
á sama mánaðardegi, 17. júní.
BORGIÐ HEIMSKRINGLU—
því gleymd er goldin skuld
HANITOBA TELEPHONE SY5TEM
ÍSLENZK FRÍMERKI
til sölu hjá
MAGNÚSI ÁSMUNDSSYNI
Túngötu 27,
Siglufirði — ICELAND
Þakkarávarp
Þann 31. janúar s. 1. urðum
við fyrir því eignatjóni að missa
húsið okkar í eldi, með öllum
innanhúsmunum og fatnaði og
tóku sig þá til bæði skyldfólk og
vinir og kunningjar okkar og
söfnuðu saman og gáfu peninga
sem urðu nógir til að kaupa fyrir
indæla eldastó og gáfu okkur
hana ásamt matvöru og nýjum
og gömlum fötum. Fyrir allar
þessar gjafir og innilegt vinar-
þel, sem þeim fylgdi, þökkum
við af hjarta og biðjum góðan
guð að launa og blessa þá fjær
og nær, sem þar áttu hlut að.
Jóhann J. Einarson
Mabel J. Einarson
Hnausa, Man.
EINAR BENEDIKTSSON
Frh. frá 5. bls.
góðvinur hans. ■ Þótti honum
yfirdómarinn hafa verið hart
leikinn og ekki að öllu leyti að
maklegleikum. Kom hann svo
sínum fortölum, að Benedikt
Sveinssyni var boðið að verða
sýslumaður í Þingeyjarsýsiu
þjóðhátíðarárið. Tók hann því
boði og flutti norður í land með
börn sín nema eina dóttur, sem
jafnan fylgdi móður sinni. Einar
sonur þeirra var þá tíu ára.
Skilnaður foreldranna og allur
aðdragandi þess máls hafði verið
bitur harmur fyrir þennan bráð-
gáfaða dreng, sem virti föður
sinn og unni móður sinni hug-
ástum. Kom það löngu síðar
fram í skáldskap Einars Bene-
diktssonar, hve mjög hann
harmaði ótímabæran missi móð-
ur sinnar.
Katrín Einarsdóttir dvaldi
eftir burtför sína frá Elliða-
vatni í Reykjavík og Kaup-
mannahöfn, á lífeyri frá manni
sínum. Eftir að Einar sonur
hennar var orðinn fulltíða mað-
Ur, voru þau mæðgin stundum
saman, en aldre til lengdar. Móð-
irin var stolt yfir þessum gerfi-
iega og glæsilega syni, en for-
lögin höfðu skilið móður og barn
á þeim tíma, þegar þau vildu og
áttu að vera saman.
IV.
Stjórn Dana hafði sent Bene-
dikt Sveinsson frá höfuðstaðn-
um í stærsta og erfiðasta sýslu-
mannsembætti landsins. Báðar
Þingeyjarsýslur eru eins og lítið
konungsríki að stærð. Húsavík
var höfuðstaðurinn með einni er-
lendri selstöðuverzlun. Enginn
vegur eða brú gerð af manna-
höndum var þá til í þessum víð-
lendu bygðum. í þetta hérað
flutti Benedikt Sveinsson í ónáð
stjórnarinnar, einskonar ekkju-
maður með nokkur hálfstálpuð
börn. Hann keypti stóra og erf-
iða jörð, Héðinshöfða á Tjörnesi,
nokkru norðar en Húsavík. Hann
bjó á þessari jörð í nálega ald-
arfjórðung, konulaus, en með
mörgu heimafólki og hafði stór-
bú. Hann gerði margar og
kostnaðarsamar umbætur á jörð-
inni, en tækni þjóðarinnar í þeim
efnum var á lágu stigi og varð
fæst af umbótum hans til fram-
búðar nema steinhús mikið úr
höggnu grjóti, sem enn ber vott
um stórhug og framsýni sýslu-
manns. Orka og lífsfjör Bene-
dikts Sveinssonar var svo mikið,
að hann gat í einu stjórnað stór-
búi í sveit, hinum víðlendu sýsl-
um og auk þess verið hinn ó-
þreytand foringi þings og þjóðar
í sjálfstæðisbaráttunni. Og sú
vinna var hans mesta hugðar-
mál.
íslendingar litu á stjórnarskrá
Kristjáns IX., sem bráðabirgð-
aráfanga. Stjórn landsins var
enn í Kaupmannahöfn og fram-
kvæmd af erlendum mönnum, ó-
kunnugum íslenzkum landshátt-
um. Jón Sigurðsson andaðist
1879. Það má kalla að Benedikt
Sveinsson hafi þá tekið við for-
ustu í íslenzkum stjórnmálum
og var þar í fararbroddi til
dauðadags 1899. Þetta hlutverk
Benedikts Sveinssonar var ó-
SARGENT TAXI
Light Delivery Service
SIMI 34 555 or 34 557
724 >/2 Sargent Ave.
venjulega erfitt. Fyrri hluta
þessa tímabils gengu gífurleg
harðindi yfir landið, og mikiil
fjöldi manna flutti vestur um
haf í þeim þrenginum. Samhliða
þessu var á þeim árum einræðis-
og kúgunarstjórn í Danmröku.
Vilji þings og þjóðar var að engu
hafður um hin þýðingarmestu
mál. Benedikt Sveinsson fékk
Alþingi og Þingvallafundi til að
samþykkja kröfur um meira
frelsi og réttindi til handa þjóð-
inni. En einræðisstjórn Dana
neitaði öllum slíkum kröfum ár
eftir ár. Barátta Benedikts
Sveinssonar var erfið og sýndist
vera tilgangslaus. En hún und-
irbjó framtíðina. Um saina
leyti og Benedikt Sveinsson féll
frá varð einræðisstjórn Dana að
láta af völdum og frjálslyndir
menn tóku við stjórn landsins
og litu með sanngirni á að ís-
lendingar höfðu áratugum sam-
an barist við þeirra hlið móti
rangsleitni hægrimannastjórnar-
innar. Fimm árum eftir andlát
Benedikts Sveinssonar var
stjórn íslands flutt frá Kaup-
mannahöfn til Reykjavíkur og
Hannes Hafstein orðinn fyrsti
íslenzki forráðamaður landsins
frá því Gamli sáttmáli var gerð-
ur seint á 13. öld. Benedikt
Sveinsson hafði eins og hinn
mikli leiðtogi Gyðinga leitt þjóð
sína langan veg yfir háskalega
eyðimörk og horft frá tindum
hárra hugsjóna inn til hins fyr-
irheitna lands, sem hin hugstóra
íslenzka þjóð átti að gera að
óðali frjálsra manna um ókomn-
ar aldir.
V.
Benedikts Sveinsson var her-
foringi þjóðar sinnar og Héð-
inshöfði var herbúð, öllu fremur
en heimili. Einar skáld óx þar
upp, móðurlaus, við hlið föður,
sem einbeitti orku sinni í bar-
áttu móti valdi Dana á íslandi.
Og þessi ungi sveinn hafði marg-
ar ástæður til að líta á Dani líkt
og Hannibal á Rómverja. Stjórn
Dana hafði kúgað og féflett
þjóðina í margar aldir. Hún
hafði beitt óvenjulegu harðræði
við föður hans. Hann sá danska
verzlunarmenn flytja arðinn aí
íslenzkri vinnu til útlanda ár
eftir ár. Hann sá stjóm Dana
neita öllum kröfum íslendinga
um aukið frelsi. Einar Bene-
diktsson erfði hugsjónir föður
síns um frelsismál þjóðarinnar.
Hann var alla æfi hietur og ein-
MESSUR og FUNDIR
4 kirkju SambandssafnaOar
Messur: — á hverjum sunnudegi
Kl. 11 f. h. á ensku
Kl. 7 e. h. á islenzku.
Safnaðarnefndin: Punair 1. föstu-
deg hvers mánaSar.
Hjálparnefndin: Fundlr fyrsta
mánudagskveld i hverjum
mánuðl.
KvenfélagiO: Fundir annan þriðju-
dag hvers mánaðar, kl. 8 að
kveldinu.
Söngæfingar: Islenzki söng-
flokkurinn á hverju fimtu-
dagskvöldi.
Enski söngflokkurinn &
hverju föstudagskvöldi.
Sunnudagaskólinn: — A hverjum
sunnudegi, kl. 12.15 e. h.
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG
ISLENDINGA
Forseti: Dr. Richard Beck
XJniversity Station,
Grand Forks, North Dakota
Allir íslendingar í Ameríku
ættu að heyra til
Þjóðræknisfélaginu
Ársgjald (þar með fylgir
Tímarit félagsins ókeypis)
$1.00, sendist fjármálarit-
ara Guðm. Levy, 251 Furby
St., Winnipeg, Man.
lægur í trúnni á ísland, íslenzku
þjóðina, tungu hennar, menn-
ingu og framtíðarskilyrði. Og
skoðun hans á Danmörku og
Dönum var fram á elliár mótuð
af reynslu æskuáranna og hinni
löngu, og að því er virtist, von-
lausu baráttu Benedikts Sveins-
sonar við hið útlenda kúgunar-
vald.
Framh.
Kenslukonan: Getur Hans litli
skýrt orðið “ekkert”?
Hans: “Ekkert” er — ekkert!
Kenslukonan: Það er engin
skýring.
Hans (hugsar sig um): Eg
veit ekki hvað þér meinið. En ef
hann Bjössi spyr mig, hvort eg
sjái nokkuð fallegt á kenslukon-
unni, þá svara eg náttúrlega:
Nei — ekkert!
* * *
— Mundirðu nú eftir kanari-
fuglinum, góði minn?
— Ja.
— Gafstu honum fræið ?
— Nei.
— Gafstu honum að drekka?
— Nei.
— Heldur hvað?
—Eg bara mundi eftir honum!
Sá sem getur gefið upp-
lýsingar um Elizabet Sig-
urðardóttur (Sigurðsson?)
frá Skeggstöðum í Svart-
árdal, geri svo vel og geri
undirrituðum aðvart.
SIGURÐUR ÓLASON
lögfræðingur, Aust. 3.
Reykjavík, ICELAND