Heimskringla - 08.05.1940, Blaðsíða 6

6. SÍÐA
HE.MSKRINCLA
WINNIPEG, 8. MAí 1940
“Dick,” sagði hún mjög ákveðin en þó blíð-
lega, “gerðu svo vel og segðu ekki neitt.”
Burke hló hörkulega.
“Við hverju búist þér?” spurði hann ógn-
andi. “Þetta liggur í augum uppi og er ofur
einfalt, ungi maður. Annaðhvort drápuð þér
Griggs eða hún gerði ;það.”
Inspektorinn bandaði að svo mæltu hend-
inni í áttina til myrta svikarans. Edward
Gilder fylgdi eins og ósjálfrátt bendingunni
með augunum og sá nú fyrst hinar drauga-
legu, dauðu leifar úr holdi og blóði, sem eitt
sinn höfðu verið maður. Hann hneig næstum
niður við þessa hræðilegu sjón; hann rétti út
hendina er hann reikaði yfir að stól og náði
taki á honum og hneig svo niður í hann mátt-
vana. Honum fanst hann vera alt í einu mjög
gamall og hrumur. Hann furðaði sig óljóst á
þeirri tilfinningu; hún var svo algerlega ný í
hugsun hans. En brátt barst honum til eyrna,
eins og úr mikilli fjarlægð hin harða rödd lög-
reglustjórans, sem vægðarlaust hélt áfram
hinni svívirðilegu ákæru. . . Og þessi óskaplega
ákæra var borin fram gegn hinum ástkæra syni
hans, eina syninum hans. Þetta var svo óheyri-
legt, svo ótrúlegt. Þetta var martröð, ljótir •
draumar, sem við ekkert höfðu að styðjast. En
samt hljómaði hin byrsta rödd embættismanns-
ins, eins og hún væri raunveruleg.
“Annað hvort drápuð þér hann, eða hún,”
endurtók ráma röddin. “Segðu mér ungi mað-
ur, drap hún hann?”
“Nei, það veit hamingjan að hún ekki
gerði!” hrópaði Dick forviða.
“Þá hafið þér gert það!” Það var dómur
embættismannsins um þetta mál.
Aftur tók María til máls æðislega. Einu
sinni ennþá var hún algerlega ráðalaus yfir
hinum hræðilegu viðburðum, sem gerst höfðu
þesisa nótt.
‘Nei, nei! Hann gerði það ekki!”
Burke endurtók ákæruna með einskonar
velþóknun, því ekki var um að villast hvað
rétt væri í málinu.
“Annaðhvert ykkar drap Griggs. Hvert
ykkar gerði það.” Hann ygldi sig á Dick.
“Drap hún hann?”
Aftur svaraði hann með reiði sem fædd var
í huga hans af örvæntingunni yfir forlögum
stúlkunnar.
‘Eg sagði yður að hún hefði ekki gert
það!”
Lögreglustjórinn, sem nú var ætíð grimm-
úðlega áhrifalmikill í rödd, hreyfingum og
augnatilliti, sneri sér nú að stúlkunni með fjör-
lausu yfirbragði og þráa.
“Jæja þá, drap hann hann?” spurði hann.
Hann kinkaði kolli í áttina til Dicks. Og
þegar hún þagði sagði hann hranalega: “Eg er
að tala við yður: “Drap hann mannnin?”
Svarið var gefið með mjúkum og skýrum
rómi en það hljómaði eins og reiðarslag forlag-
anna.
“Já.”
Dick sneri sér í áttina til konu sinnar með
ásökunar og furðusvip.
“María!” sagði hann eins og hann tryði
ekki sínum eigin eyrum. Þessi ódrengskapur
fanst honum óskiljanlegur í fari hennar, því
nú hugðist hann loksins þekkja tilfinningar
hennar til sín. Burke var samt sem áður, ekki
fremur en venja hans var til að hirða um til-
finningamál. Þau áttu ekkert erindi í verka-
hring hans sem starfsmanns lögreglunnar. —
Aðal áhugamál hans var þetta að finna hinn
rétta veganda.
“Þér eruð reiðubúnir að sverja það, að
hann drap hann,” sagði hann rösklega, mjög
vel ánægður yfir þessari ákveðnu niðurstöðu,
þessa flókna málefnis.
María hliðraði sér kænlega hjá því að
svara spurningunni beinlínis, þótt hún hins-
vegar virtist játa henni.
“Því þá ekki ?” svaraði hún með tregðu.
Edward Gilder fanst Jþessi ákæra svo óþol-
andi, að hann eins og lifnaði við og sat nú tein-
réttur í stólnum. Á þessari skelfingarstund,
þá skildist honum það á ný, að þetta væri kór-
ónan á hefnd konunnar, sem hafði svarið að
hefna sín á honum.
“Guð hjálpi mér!” hrópaði hann örvænt-
ingarfullur. “Og þetta er hefnd þín!”
María heyrði hann og skildi. óskiljanlegt
bros birtist á fögru vörunum hennar, en það
lýsti engri ánægju, sem spratt a gleði yfir
fengnum sigri. Brosið lýsti aðeins ósegjan-
legri sorg og hún sagði mjög blíðlega: “Eg þrái
enga hefnd — ekki nú!”
“En þeir munu ásaka og dæma drenginn
minn fyrir morð,” svaraði auðmaðurinn eins og
ruglaður.
“Ó, nei, það geta þeir ekki gert,” svaraði
hún. Og aftur sást vottur fyrir háðsbrosi á
vörum hennar. “Nei, það geta þeir ekki,”
svaraði hún ákveðin og rómurinn bar vott um
að þungu fari væri létt af henni, því nú hafði
hún af hyggjuviti sínu, fundið leið út úr þess-
um hræðilegu ógöngum, sem hún og maður
hennar höfðu lent í.
Burke horfði á hana fjúkandi reiður og
reiði hans var blandin tortryggni þó á óljósan
hátt væri.
“Og því ætli við getum það ekki?” spurði
hann þóttalega.
María stökk á fætur. Hún var alvarleg og
,þó glöð, að ráðkænska hennar hefði vísað henni
veg til að sleppa úr möskvum sannananna, sem
voru að vefjast kring um þau Dick og hana,
þótt þau væru saklaus. Augu hennar leiftruðu
framar venju, og hún mælti með þýðri rödd,
staðfasti og næstum því háðslegri.
“Af því að þið gætuð aldrei sakfelt hann,”
sagði hún skorinort. 0g nú lék ánægjubros
um fríðu varirnar hennar.
Burke ygldi sig af reiði, en samt óttaðist
hann um málstað sinn og það sem bjó á bak við
þessa fullvissu konunnar.
“Hverjar eru ástæður yðar fyrir þessu?”
spurði hann með fyrirlitningu. “Þarna er lík-
ið.” Hann benti á stirðnaðan líkama dauða
mannsins rétt hjá þeim. “Og byssan fanst á
honum. Auk þess eruð þér fúsar til að sverja,
að hann var vegandinn. Eg held að okkur verði
svo sem ekki örðugt að sanna á hann sökina og
fá hann dæmdan. Því þá ekki ?”
María svaraði rólega en með slíkri sann-
færingu að eigi var unt að mótmæla.
“Af því,” svaraði hún, “að maðurinn minn
skaut bara innbrotsþjóf.” Og nú benti hún
einnig til dauða mannsins. “Þessi maður,”
sagði hún hæglátlega, “var innbrotsþjófur.
Það vitið þér! Maðurinn minn skaut hann til
þess að verja heimili sitt!” Nú varð stutt þögn.
Þvínæst bætti hún við með dásamlegri mildi í
fallegu röddinni sinni: “Af því getið þér séð
lögreglustjóri, að hann var innan vébanda lag-
anna!”
XX. Kap.—Hver skaut Griggs?
Næsta morgun sat Burke inni á skrifstofu
sinni í illu skapi yfir því, hve ráðabrugg hans
hefði mishepnast. Hann hafði vonast til þess
að ráð þessi hepnuðust og að hann gæti þannig
rétt við virðingu sína sem lögreglumaður, því
að honum fanst að María Turner hefði gert
lítið úr henni. En í staðinn fyrir að ná þeirri
niðurstöðu, sem hann óskaði svo mjög að ná,
hafði hún orðið mjög óheillavænleg. Allur
árangurinn var sá, að besti njósnarinn hans og
stuðningsmaður í baráttu hans við glæpamenn-
ina, hafði verið drepinn. Einhver hafði drepið
Griggs. Burke hafði hugsað sér að hjálpa
voldugum manni, með því móti að koma tengda-
dóttur hans saklausri í fangelsi, en í stað þess
hafði hann komið honum í enn meiri ,vanda,
því nú varð hann að taka son hans fastan fyrir
höfuðglæp, morð. Ástandið var í sannleika
sagt, hörmulegt. Burke ásetti sér því umfram
alt að hefna sín á konunni, sem þannig hafði
viðrað valdi hans með kænsku sinni. Hvað
sem öðru leið, mátti morð Griggs ekki vera
óhegnt. Það varð að finna morðingjann fyrst
og láta svo lögin hegna honum síðar, hver svo
sem hann væri. Til þess að ná þessu takmarki,
var lögreglustjórinn að yfirheyra þá Dacey og
Chicago Rauð, sem lögreglan hafði klófest í
holum þeirra stuttu áður. Það var enginn inni
nema lögregluþjónninn, sem var á verði og
þessvegna skammaðist Burke sín ekkert fyrir
að nota þær fortölur, sem lögregluliðið hefir
fengið svo miklar mætur á.
“Látið þið nú undan,” sagði hann, og var
rödd hans há og grenjandi, eins og í Bashan
nauti. Hann stóð þar andspænis hinum tveim-
ur þjófum. Hann otaði fram höfðinu ógnandi
og augun leiftruðu eins og í villudýri. Menn-
irnir hörfuðu báðir fyrir honum — sem bæði
var fyrir það, að þeir væru hræddir við hann,
og svo höfðu þeir sínar ástæður að gera það.
Þetta var hvorki staður né stund að sýna neitt
drembilæti manninum, sem hafði þá á valdi
sínu.
“Eg veit ekkert!” urraði Chicago Rauður
eða öllu heldur vældi. “Hefi eg ekki verið að
segja yður það í meira en í klukkutíma?”
Burke lét ekki svo lítið að svara honum
með orðum, en með hraða, sem var ótrúlegur
fyrir svo stóran mann, hrinti hann Dacey, sem
var á leið hans, svo harkarlega að hann skopp-
aði yfir hálft herbergið.
Þetta var nú eins og innleiðsla og sýnis-
horn af því, hvað hann ætti við, er hann spurði
næstu spumingu: “Dacey, hvað er langt síðan
þú komst úr fangelsinu?”
Hinn svaraði stamandi af ótta:
“Ein vika.”
Burke sagði vægðarlaust: “Langar þig til
að sitja inni í svartholinu fáein ár í viðbót?”
Rödd lögreglustjórans var óheillavænleg og ills
vitandi, og skildi mannræfilinn það sem skalf
af ótta fyrir framan hann.
Þjófurinn titraði á beinunum, en andlit
hans, sem var fölt af fangelsisvist og vöntun á
sólskini, rétt eins og strá sem vex í kjallara,
varð nú eldrautt. Þegar hann tók til máls báru
orðin þess vott hve hræddur hann var.
“Nei, það veit heilög hamingjan!”
Burke beið nú svolitla stund, eins og til að
gefa þjófunum tækifæri til að íhuga hvað
þeirra biði, en hann hélt áfram að stara misk-
unnarlaust á mannræflana. Hann kunni þessa
bardaga aðferð. En þarna átti það fyrir hon-
um að liggja að bíða ósigur, því að þetta voru
ólíkir menn enska Eddy, sem nú var dauður að
maklegleikum fyrir svik sín við félaga sína.
Þegar spurningin kom loksins gegn um saman-
pressaðar varirnar, var hún einis og skamm-
byssuskot.
“Hver skaut Griggs?”
Báðir mennirnir svöruðu sem einum rómi:
“Eg veit það ekki. Eg veit það hreint
ekki.”
Af ákafanum færði Chicago Rauður sig á-
fram að Burke.
Það veit guð almáttugur, að eg veit ekkert
um það!” sagði hann. Lögreglustjórinn rak
honum kjaftshögg, og það eina högg dugði, því
að Rauður féll á bæði hnén.
Komstu nú á lappir og meðgáktu,” öskraði
Burke þar sem hánn stóð yfir fallna manninum.
Chicago Rauður hlýddi því aumingjalega,
þótt hann stærði sig af kröftunum, fanst hon-
um ráðlegast að vera auðmjúkur nú er hættan
vofði yfir honum. Hann stóð því á fætur og
það var alt og sumt. Honum datt aldrei í hug
að meðganga. Svíkja félaga sinn og koma upp
um hann. Hefði öðruvísi staðið á, mundi hann
hafa neitað að taka við kjaftshöggum svona
auðmjúklega, því áflog og ryskingar voru hon-
um öllu kærari ef hann náði í mótstöðumann
svona við sitt hæfi, eins og lögreglustjórinn
var.
Þegar hann skreiddist því á fætur, gætti
hann sín að halda sig í hæfilegri fjarlægð frá
lögreglumnaninum, þótt stóru hendumar hans
lönguðu til að kreppast í hnefa og slá manninn,
sem hafði misþyrmt honum.
Sjálfsvirðing hans, sem isvona var farið,
var bjargað, því Cassidy kom inn í skrifstofu
lögreglustjórans, til þess að tilkynna komu
héraðssaksóknarans.
“Láttu hann koma inn,” iskipaði Burke.
Hann bandaði hendinni í áttina til varðarins
við dyrnar. “Farðu með þá til baka,” sagði
hann. fllúðlegt háðsglott lék um varir lög-
reglumannsins, er hann sagði við dyraverðinn,
í rómi sem samsvaraði illkvittnis svipnum á
andliti hans:
“Vertu ekki harður við þá, Dan,” sagði
hann og nú var hin dýra rödd hanis eins og
þýðlega, vegna velþóknunarinnar yfir þessari
fyndni og meðferðinni, sem þessir tveir
þrjóskuseggir, sem höfðu staðið upp í hárinu
á honum, myndu fá hjá undirmönnum hans.
Dyravörðurinn glotti íbygginn eins og hann
skildi þetta alt, og svo rak hann fangana á
undan sér í burtu. Er þeir ambluðu leiðar
sinnar fullvissir um á hverju þeir ættu von, þá
datt þeim samt aldrei í hug að svíkja félaga
sinn. Þeir mundu aldrei gera það. Alt sem
þeir höfðu að segja um dauða enska Eddys var
þetta: “Hann fékk það sem hann átti skilið!”
Lögreglustjórinn lét fallast ofan í skrif-
borðsstólinn sinn á meðan hann beið eftir
Demarest, héraðssaksóknaranum. Þegar hann
kom, heilsuðust þeir mjög innilega.
Eg kom strax og eg fékk boðin frá þér,”
sagði saksóknarinn, um leið og hann fékk sér
sæti við skrifborðshornið. “Eg hefi líka sent
Mr. Gilder orð. ... En heyrðu nú Burke,
segðu mér frá þessu í snatri.”
Lögreglustjórinn gaf skýrslu sína í fáum
orðum:
“Jœ Garson, Chicago Rauður og Dacey á-
samt Griggs, brutust inn í hús Edwards Gilders
í nótt sem leið. Eg vissi að þeir ætluðu að
gera þetta, svo eg lét Cassidy og tvo menn með
honum fela sig rétt fyrir utan herbergið, sem
þeir brutust inn í. Eg fór svo í burtu og kom
aftur eftir eitthvað hálfan tíma, til þess að
taka þá fasta.” Nú færðist mikill leiðinda og
rauna svipur á hið þunglamalega andlit lög-
reglustjórans, og hann bætti við vandræðalega:
“Jæja, þegar eg ruddist inn í herbergið, þá
fann eg yngri Gilder þar ásamt þessari Turner
stúlku, sem hann giftist. Þau voru að tala
þar saman.”
“Þú sást ekkert hinna þar?” spurði Dem-
arest hvatlega.
Burke varð sótsvartur í framan af reiði,
og andlit hans varð mjög hörkulegt.
“Jú, eg fann Griggs, liggjandi endilengan
á gólfinu og steindauðan. Svipur hans fyltist •
viðbjóði. “Turner stúlkan segir að yngri Gild-
er hafi skotið Griggs, vegna þess að hann
braust inn í húsið. Hefur þú nokkurntíma
heyrt annað eins ?”
“Hvað segir drengurinn um það?” spurði
saksóknarinn.
Burke hristi höfuðið eins og ráðalaus.
“Ekkert,” svaraði hann. “Hún sagði hon-
j um að segja ekkert, og þessvegna segir haxm
auðvitað ekki neitt, eins vitlaus og hann er af
ást til hennar.”
“En hvað segir hún þá?” spurði Demarest.
Honum var skemt undir niðri vegna þess hversu
gremjulegt þetta var fyrir löreglustjórann.
Rómur Burkes varð grimdarlegur er hann
svaraði.
“Hún neitar að segja nokkuð. Heimtar að
fá lögmann,” en nú hýrnaði yfir honum er hann
bætti við: “Við höfum náð þeim Chicago Rauð
og Dacey, og munum hafa náð Garson áður en
dagurinn er liðinn. Já, vel á minst, þeir fundu
unga stúlku í heimili Turner stúlkunnar. Og
við höfum eitt sönnunargagn í þetta sinnið!”
Nú varð sigurhrós *í röddinni. Hann opnaði
skúffu í skrifborðinu sínu og tók upp skamm-
byssu Garsons.
“Þú hefir aldrei séð svona byssu fyr, eða
hvað?” mælti hann. »
Demarest kvað það satt vera eftir að hann
hafði skoðað vopnið.
“Nei, það hefði eg hugsað,” svaraði Burke
hróðugur. “Þessi hlutur framan á hlaupinu, er
Maxim hljóðdeyfari. Þúsundir slíkra áhalda
eru nú í notkun á kúlubyissum, en þeir hafa
aldrei getað notað þá á skammbyssur fyr en
nú. Þetta er eina skammbyssan, sem til er
þessarar tegundar,” bætti hann við með aðdáun
og smeygði vopninu niður í vasa sinn. “Hún er
algerlega hávaðalaust. Eg hefi reynt hana
sjálfur. Jæja, eins og þú sérð, þá er okkur það
hægðarleikur að rekja feril hljóðdeyfarans.
Cassidy er að rannsaka þetta núna.”
Báðir mennirnri ræddu nú um glæpinn um
stund, og komu fram með ýmislegar getgátur
viðvfkjandi leyndardómi hans. Þá kom Cassidy
inn í skrifstofuna til þess að gefa iskýrslu sína
viðvíkjandi skammbyssunni.
“Eg símaði til verksmiðjunnar í Hartford,”
sagði hann, Vog eg fékk að tala við Maxim sjálf-
an, sem fundið hefir upp þetta áhald. Hann
sagði að þetta væri sérstök byssa, sem hefði
verið gert fyrir Henry Sylvester, háskólakenn-
ara við Yale háskólann. Hann þurfti hennar
með sem sýnishorns. Mr. Maxim sagði að slík
byssa hefði aldrei verið á markaðinum og
mundi aldrei verða.”
“Það er vegna mannúðlegra ástæða,” sagði
Demarest.
“Það er líka eins gott!” sagði Burke. “Þær
mundu gera morðingjunum heldur en ekki auð-
velt fyrir, þeim er starf sitt nógu auðvelt eins
og nú er. . . . Jæja, Cassidy?”
“Eg náði í þennan Sylvester,” bætti Cas-
sidy við. “Eg símaði honum líka. Hann segir
að heimili isitt hafi verið rænt fyrir eitthvað
átta vikum síðan, og á meðal annara muna, sem
stolið hafði verið væri þessi byssa.” Cassidy
hló þurlega. “Hann færði mér ennfremur þá
furðulegu frétt, að lögerglan í New Haven hafi
ennþá ekki getað fundið hina stolnu muni. Það
eru nú karlar sem segja sex lögreglnþjónarnir
þar.”
Demarest brosti íbygginn, ier leynilög-
regluþjónninn hélt til dyranna samkvæmt
bendingu Burkes.
“Nei,” sagði hann illgirnislega, “það eru
aðeins lögregluþjónarnir í New York, sem hafa
uppi á stolnum munum.”
“Góða nótt!” sagði Cassidy og sneri sér við
í dyrnunum eims og tli að sýna vanþóknun sína
yfir þessari sneið, en Burke glotti yfir henni.
Demarest varð alvarlegur á ný er hann
bar fram spurninguna, sem honum lá þyngst
á huga.
“Eru nokkur líkindi til að Gilders dreng-
urinn hafi skotið Griggs ?”
“Ja, nú skaltu ekki spyrja mig!” sagði
lögregluistjórinn raunalega. “Menn mínir voru
rétt fyrir utan hurðina, þegar Griggs var skot-
inn, og enginn þeirra heyrði neitt. Það var
iþessi fjandans hljóðdeyfari, sem því olli. En
auðvitað veit eg að allur hópurinn var inni í
herberginu.”
“En segðu mér hvernig þú veist það fyrir
víst,” spurði Demarest þurlega. “Sástu þá
fara þangað inn?”
“Nei, það gerði eg ekki,” svaraði lögreglu-
stjórinn önuglega. “En Griggs-----”
Demarest leyfði sér að setja upp vanþókn-
arsvip vegna þess, að hann þekti lögin.
“En Griggs er dauður, Burke, svo þú kemst
hvergi með þetta. Þú getur ekki sannað að
Ganson, Chicago Rauður né Dacey hafi farið
inn í húsið.”
Burke gretti sig yfir þessari röksemda-
leiðslu.
“En Griggs sagði að þeir ætluðu að gera
það,” svaraði hann.
“Eg veit það,” svaraði Demarest með mikl-
um yfirtaetiissvip. “En Gríggs er dauður.
Sjáðu nú til Burke, þú gætir aldrei endurtekið
við réttarhaldið það sem hann sagði þér. Slík-
ur vitnisburður er óleyfilegur fyrir rétti.
“Æ, þessi lög!” svaraði lögreglustjórinn
fyrirlitlega og fjúkandi reiður. “Jæja, eg skal
þá gera annað. Eg skal kæra Gilder drenginn
fyrir morðið og halda þessari Turner stúlku
fyrir vitni.”
Saksóknarinn hló hátt að þessari ráðagerð.