Heimskringla - 18.12.1940, Blaðsíða 3

Heimskringla - 18.12.1940, Blaðsíða 3
WINNIPEG, 18. DES. 1940 HEIMSKRINGLA 11. SÍÐA draum, og Lloyd George hélt ræðu mikla á fundi banka- manna í City, þar sem hann réðist á Þjóðverja fyrir ágengni þeirra. Churchill, sem áður hafði verið með allan hugann við innanríkismál, sneri sér nú með þeim krafti, sem jafnan einkennir hann, að þvi að kynna sér utanríkismálin og þá einkum hvernig Bretland væri undir það búið, ef til stríðs kæmi við erlenda þjóð. Til ófriðar kom ekki að þessu sinni, en þetta Marokkó-mál varð til þess, að Churchill var gerður að flotamálaráðherra. Frá því I október 1911, að Churchill varð flotamálaráð- herra, og fram í ágúst 1914, að stríðið hófst milli Breta og Þjóðverja, gerði hann alt, sem í hans valdi stóð, til að auka °g bæta brezka flotann. Og honum veittist eins létt að verja hina breyttu afstöðu sina í flotamálunum eins og afturhvarf sitt í flokkabarátt- onni áður. Hann, sem hafði barist gegn auknum framlög- um til flotans, taldi nú aldrei nógu miklu fé til hans varið og var ákveðinn í að gera hann sem allra sterkastan á svo stuttum tíma sem framast væri unt. Hann hafði í þessu starfi nána samvinnu við fyr- verandi yfirmann flotans, Fish- or, og að einkaritara í flota- ntálaráðuneytinu valdi hann David Beatty, sem síðar varð fraegur af framgöngu sinni í Sjóorustunni nxiklu við Jót- landsstrendur. Þegar Chur- chill hafði tíma til frá störf- um sínum í flotamálaráðu- neytinu í Whitehall fór hann um borð í herskipin, kafbátana í viðunandi horf. Samkvæmt |Þá gerðist það, að Kitchener fyrirmælum hans voru einnig eða sjóflugvélarnar, eða þá smíðaðir fyrstu land-bryndrek- með snekkju flotamálaráðu- neytisins, “Enchantress”, til þess að sjá alt með eigin aug- um og kynnast sem bezt ásig- komulagi sjóhersins. Það er haft eftir Asquith forsætisráð- arnir, sem síðar fengu mikla þýðingu í styrjöldinni. Hann stóð einnig fyrir herflutningum Breta til Frakklands um Dun- kirk, að undirlagi Kitcheners lávarðar, enda var það brezka herra, að Churchill hafi verið flotanum að þakka hve vel mjög herskár á fundum ráðu- þeir flutningar tókust. sendi landher til Gallipoli, og ætlaði með því að vinna upp aftur það, sem flotinn hafði tapað með hinni mishepnuðu tilraun sinni til að komast um sundið. Churchill taldi þetta hið mesta óráð, vegna ófull- nægjandi undirbúningS og bygði alt sitt traust á flotan- um. Landherinn, sem sendur var, reyndist altof fáliðaður, enda lyktaði þessari för illa. 1 þessu öngþveiti, sem orðið var innan herstjórnarinnar í Lon- don, bætti það ekki úr skák, að Fisher sagði af sér og stakk af til Skotlands. Asquith skipaði honum í nafni konungs að hverfa aftur í stöðu sína, en Fisher sat við sinn keip. Her- förin til Gallipoli leiddi til breytinga í stjórninni. Chur- chill varð að leggja niður flota- málaráðherraembættið. And- stæðingar hans kendu honum Frh. á 12. bls. neytisins síðustu vikuna í júlí 1914 og krafist þess að fá að láta flotann vera tilbúinn til atlögu á hvaða augnabliki sem væri. Laugardaginn 1. ágúst hafði hann skipað hverri flota- deildinni um sig á sínar á- En hamingjan hefir það til að snúa við mönnum bakinu, einmitt þegar þeir standa á há- tindi frægðarinnar, og Chur- chill hefir ekki farið varhluta af því. Tveir stórviðburðir stríðsins, þar sem hann kom kveðnu vígstöðvar, án þess að mjög við sögu, drógu um hríð hafa fengið til þess samþykki ráðuneytisins. “Eg tek á mig persónulega alla ábyrgð gerða minna gagnvart konungi *bg stjórn í fyrramálið,” sagði hann við forsætisráðherrann og hélt áfram að gefa fyrirskip- anir sínar til flotans, um að vera viðbúinn árás, um að vinna í samráði við franska flotann og um að virða hlut- leysi ítalíu. Tuttugu og fjór- um klukkustundum síðar sam- þykti ráðuneytið allar þessar ráðstafanir, og kl. 12 á mið- nætti nóttina milli 2. og 3. ágúst var styrjöldin hafin milli Bretlands og Þýzkalands. Það var Churchill að þakka, að flot- inn var viðbúinn, og eftir á gat stjórnin hrósað happi yfir því, að hann hafði tekið sér meira vald en hann í raun og veru hafði. Jafnframt flotamálaráð- herrastarfinu tók Churchill að sér að koma loftvörnum Breta mjög úr áliti hans, en þessir viðburðir voru: fall Antwerpen- borgar og herferð Breta til Gallipoliskaga. I október 1914 fór Churchill eftir beiðni Kitcheners lávarð- ar til Antwerpen, sem þá var umsetin af Þjóðverjum, og átti hann að telja kjark í varnarlið borgarinnar, svo að það héldi út í nokkra daga, unz hægt væri að senda því liðstyrk. — Hann tók þar að nokkru leyti að sér herstjórnina, og Belgar héldu út í fimm daga og björg- uðu Belgíuströnd að nokkru frá að lenda í höndum Þjóð- verja, þó að Antwerpen yrði að BANKA FORMENN TELJA SIGUR VÍSAN, SJA CANADA-BÚUM NÝ VIÐFANGSEFNI NÝ TÆKIFÆRI Huntly R. Drummond, bankastjóri, hrósar meðferð stjórnar- innar á skýrslu og tillögum Rowell-Sirois nefndar—Álítur hveitibirgðir landsins mjög verðmœtar til framtíðar— Telur úr að verja fé til friðar tima framtaka. \ . W. Spinney. aðalráðsmaður, segir bankann ráðinn til að leggja sig allan fram til sigurs—Leggur fram fjárhags- skýrslu sem sýnir aukin fjárframlög til ’stríðsverka— Útlán hœkka til jafnaðar á mánuði um $38,000.000 —Gróði lítið eitt minni. Á ársþingi hluthafa Montreal bankans, nýlega afstöðnu, gaf forstjórinn Huntly R. Drummond, yfirlit yfir verzlun og vísu að gefast^upp. ^org^ viðskifti í Canada, á umliðnu ári, brýndi fyrir sinúm samborg- urum, að “kappkosta af öllu megni, að hafa stjórn og reglu, hver á sínu húsi.” og tjáði þinginu: “Að sigri fengnum kalla að oss firnamikil ný störf, ný vandamál og umfram alt ný tækifæri.” VULCAN Iron Works Ltd. ER MIKIL SKIFTI Á VIÐ ISLENDINGA BIÐUR HEIMSKRINGLU AÐ FLYTJA ÞEIM INNILEGAR HATÍÐAÓSKIR. SEM OG ÖLLUM FYLKISBÚUM FJÆR OG NÆR Blómgist Land þetta og Lýður GLEÐILEG JÓL FARSÆLT NÝTT ÁR •JJiiiiiiiniiiniiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiitHiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiHMiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiuiiiiniiiiiiniiiiiiiiiiiiniitiiiiiiiiiuiiii Jólakökur Efnismikil, dökk jólakaka. Pundið................................ 50<í ísuð, prýdd, dökk jólakaka, Pundið ............................... 60(f 2- pda. Kringlótt kaka, ísuð með möndlum og skrauti. t skrautlegum umbúðum....... 1.30 3- pda. Sama. Mjög vinsæl stærð............1.85 4- pda. Sama. Mátuleg handa heimili-------.2.40 5- pda. Fögur kaka, efnismikilr dökk, ísuð með möndlum, prýðilega skreytt, i skrautlegu málmhylki ........................3.50 arinnar og tjón það, sem Bandamenn biðu þar, var not- að til árása á Churchill heima fyrir í Bretlandi, og það var ekki fyr en löngu síðar, að sannað var og sýnt til hlítar, að þessi för hans, sem talin var honum til vansæmdar, var í raun og veru sannkölluð sigur- för. Miklu alvarlegri fyrir Chur- chill urðu árekstrar þeir, er urðu milli hans og Fishers lá- varðar, sem í nóvember 1914 tók við yfirflotaforingjastarf- inu. Enginn einn maður annar en Churchill hafði gert eins mikið og Fisher til að koma flotanum í sem fullkomnast horf. Hann var nú orðinn 74 ára, en hinn ernasti og engu síður stórlyndur og ráðríkur en Churchill sjálfur. 1 janúar 1915 barst beiðni til Breta frá Nikulási stórhertoga í Rúss- landi um hernaðarlega aðstoð gegn Tyrkjum á Balkanskaga. Churchill lagði til að brezki flotinn yrði látinn ráðast á tyrknesku vígin við Dardan- ellasund. Fisher vildi ekki hætta flotanum í sundin, en = lagði til að ráðist yrði á Þýzka- land að norðan, með landher inn í Slésvig-Holstein og með sjóher á strandlengjuna við Eystrasalt. Áætlun Fishers var feld. Á fundi, sem haldinn var í herstjórninni í London um málið, komst alt í uppnám. Fisher hótaði að segja af sér. Aðmírállinn yfir flotadeildinni, sem átti að ráðast inn í sund- ið, réði frá því að halda áfram tilrauninni, vegna tundurdufla- hættu og varnarvirkjanna á ströndinni. Churchill samdi símskeyti til hans um að halda áfram. En skeytið var aldrei sent. Herstjórnin í London vildi ekki taka á sig ábyrgðina. HVER SKAMTUR I SKRAUTLEGUM PYREX BOLLA Sex búðingar (hver um 6 únsur) í glærum loftheldum umbúðum, til saman í umgerð sem bera má á borð. 1 vönduðum umbúðum til jólagjafa--1.30 SPEIRS R4RNELL Baking Co., Limited 'Feeding a City since 1882" •S>IIIIC3l|||||||||||C]lllllllll,l|C]|||||||||,l|C]|||||||||||lC]ll||||||||||C3||||||||||||C]||||||||||||t]||||||||||||E]|||||||||ll|E]IIIIIIIIIIIIC3IIIIIIIIIIIIElllllllllllllC«& STANDARD VÖRUR eru núrner eitt Ef að þið hafið ekki reynt okkar KAFFI-RJÓMA MJÓLK og . SMJÖR þá gerið það nú um Jólin Standard Dairies LIMITED 696 McGEE St. Phone 29 600 Bankastjórinn sagði þetta lánd í uppgangi hvað viðskifti snerti, vinnu meiri en nokkurn- tíma áður, afkomu í verksmiðj- um hraðvaxandi, en — því mætti ekki gleyma, að gera fyrir afturkasti. “Því ber oss öllum,” sagði hann, “að leggja alt fram sem vér getum til að heyja stríðið, en hafa jafnframt hugfasta þá lagfæringu sem hlýtur að koma seinna meir.” “Mestu sparsemi í útlátum skyldi við hafa,” sagði hann, bæði af einstakra hálfu og hins opinbera, og fyrirtækjum, öðrum en þeim sem stríðið snerta, skyldi frestað til þess tíma að þau koma ekki í bága við hernaðinn, og atvinnu af þeim fyrirtækjum þarf nauð- synlega við. Vér megum ekki kasta frá oss gætni og forsjá, heldur gera alt sem vér getum til að halda stjórn og góðum aga á voru heimili. Oss er nauðsynleg varúð í stjórnar út- látum, forsjá í viðskiftastjórn, og að hver einstakur taki ekki á sig ábyrgð sér um megn.” Skýrsla bankans Um fjárhagsskýrslu bank- ans, sem var lögð fyrir hlut- hafa, fór Mr. Drummond nokkr- um orðum: “Eg er feginn að geta sagt, með sanni, að banka yðar er ekki aftur farið um afl, þó að aldarfarið sé frábrugðið venju. Allar eignir vorar, þó minni reiknist en í fyrra, telj- ast enn með háum tölum. Fyr- ir öllum afföllum er fyllilega séð og enn sem fyr erum vér færir um að mæta hverju sem að hendi ber.” Herbúnaður rœður viðskiftum í yfirliti yfir viðskifti lands manna, gat bankastjórinn þess, að um þetta leyti fyrir ári síðan hefði verið farið að votta fyrir áhrifum herbúnaðar á viðskifti, en nú væri þar komið, að venjulegar vísitölur hagráð- anna segðu alls ekki satt til um far viðskiftanna, vegna þess að útboð hers og hagnýt- ing allra landsins eigna til að heyja stríð með fullu fylgi, hefðu raskað og umturnað þeim tölum. Búskap kvað bankastjórinn hafa gengið vel í Canada árið 1940 og korn uppskeru góða. ‘Gripa sala og mjólkur afurða” sagði hann, “hafa verið í góðu lagi og tekjur bænda munu verða miklar. Nú er nýbúið að hirða, við góða nýting, upp- skeru sem vel má verða sú stærsta í sögu landsins, þegar allir reikningar eru gerðir upp. Að þyngd og gæðum er hún ein sú bezta sem vér höfum nokkurntíma haft. Nú sem stendur hugsum vér, ef til vill, fullmikið um vandann af með- ferð uppskerunnar, en eg vildi mega benda á, að vorar miklu hveitibirgðir er auður í beztu og áþreifanlegustu mynd, og í núverandi kringumstæðum ó- mögulegt að geta sér til, hvers virði hún kann að verða. “Mr. Winston Churchill hefir lýst því, að eitt fyrsta starfið sem Bretland taki til við, að sigri fengnum, muni verða að sjá mannmergð Evrópu fyrir matvælum, en þar er nú þröngt í búi. Þjóðunum í Evrópu er kunnugt um þetta loforð og þær munu smámsaman finna til hve mikils virði það er Bak við það loforð eru þær geysimiklu hveitibirgðir sem Canada geymir í sínum korn- skemmum.” 1 fjárreiðum hvatti Mr. Drummand til sparnaðar í út- látum til “friðartíma fyrir tækja,” svo að hernaður Can- ada mætti rekast með því meira fylgi. Hann gat um nefndina sem ræður verðlagi (Price Control Board), en þá nefnd hefir stjórnin til þess að “reyna kappsamlega að láta vörur halda lagi.” mönnum viðskifta um alt þetta land og hvetja fólk til að kaupa brezkan varning umfram ann- an innfluttan, því að hver dal- ur sem svo er varið, hjálpar Bretlandi í þess hernaðar raun og hjálpar Canada líka til gengis auka. Samvinna við Bandaríkin Hann taldi varnar samning- inn við Bandaríkin merkilegri en alt annað — fyrir utan stríðið — sem Canada hefði hent frá því landið fékk sjálf- stæði. Mr. Drummond kvað af- leiðingar þess samnings verða enn merklegri eftir stríðið, er Canada yrði, miklu meir áður, ifandi hlekkur í samskiftum Stóra Bretlands og Bandaríkj- anna. Ávarp aðalráðsmanns Að þessi stofnun tekur æ meiri þátt í fjárreiðum stríði Canada viðkomandi, sýndi G. W. Spinney í fjárhagsskýrslu sem hann bar fram af sinni hálfu og Jackson Dodds, O.B.E., sem er aðal ráðsmaður ásamt honum, með svolátandi um- mælum: “Vér erum fullráðnir til að styðja af öllu afli þetta átak þjóðarinnar, treystum fyllilega því að sigur fáist, enda það að ganga fyrir öllu öðru.” Skýrslan sem Mr. Spinney lagði fram, sýnir mikið magn fjár, tiltækt hvenær sem er. Allar eignir nema $961,300,000, en í fyrra námu þær $1,025,- 500,000 um sama leyti. “Lækk- unin stafar,” segir hann, “af jví mestmegnis að skuldabréf Fylkis- og Landstjórna voru endurnýjuð þegar í gjalddaga féllu, en ekki talin á gróða- lána skrá. Skyndilega tiltæk- ar eignir nema alls $663,200,000 eða 75 prósent af innstæðu al- mennings. Hreinn ágóði $3.436,000 varð $27,000 minni en í fyrra. “Þessi árangur er ekki bágur,” sagði ráðsmaðurinn” með tilliti til þess að skattar til Dominion og Fylkisstjórna námu $1,928,- 000 á árinu, $729,000 umfram síðastliðið ár, mestmegnis til hinnar fyrnefndu stjórnar. — Tekjuauki til að vega á móti þessum útgjöldum og ’öðrum hærri reksturskostnaði, fékkst aðallega af viðskiftalánum, sem voru að meðaltali þetta ár um 22 prósent hærri. “Skattinn á óhóflegum gróða,” kvað bankastjórinn, ”varna því að félög græddu um of. Jafnframt er það skylda stjórnarinnar að sjá um að kaupgjald hækki ekki úr hófi, en kaupgjald verkafólks er stærsti þátturinn í útgjöld- um verksmiðjanna.” Ræðumaðurinn fór mjög lofsamlegum orðum um hve frábærlega vel hin brezka þjóð hafi orðið við skakkaföllum hernaðarins og sérstaklega um það, að hún skyldi geta haldið áfram útflutningi varnings stórum stíl. 1 því sambandi mælti hann: “Eg vil leyfa mér að taka undir með forustu Viðtkiftalán að meðaltali $38,000.000 hœrri Upphæð ávaxta fjár, $462,- 000,000 minkaði um $55,000,- 000, en útlán og discontó óx úr $16,200,000 upp í $217,600,- 000. “Vöxtur útlána fram að 31. október”, sagði ráðsmaður- inn, “gefur ekki fyllilega skýra hugmynd um hversu stöðugt sú deild hefir þróast. Á þessu fjárhagsári hafa útlán aukist á hverjum mánuði um $38,000,- 000, frá því í fyrra. Þessi hækkun útlána er aðallega til verksmiðju eigenda, sem sýn- ir aukin viðskifti, svo og til búnaðar, vegna hveitis sem geymt er.”

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.