Heimskringla - 29.10.1941, Page 1

Heimskringla - 29.10.1941, Page 1
The Modern Housewife Knows Quality That is Why She Selects «< CANADA BREAD” “The Quality Goes in Before the Name Goes On” Wedding Cakes Made to Order PHONE 33 604 LVI. ÁRGANGUR WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 29. OKT. 1941 ALWAYS ASK FOR— “Butter-Nut Bread” The Finest Loaf in Canada Rich as Butter—Sweet as a Nut Made only by CANADA BREAD CO. LTD. Phone 33 604 "n"úMER 5. ’' HELZTU FRETTIR - •* Stjórnin á Islandi biðst lausnar Samsteypustjórnin á Islandi hefir lagt niður völd. Hermann Jónasson, forsætis- ráðherra, og allir ráðgja'farnir (4) báðust lausnar s. 1. mið- vikudag (22. október).' Það voru dýrtíðarmálin, sem urðu stjórninni að falli. Verð- lag var úr skorðum gengið; hafa því eflaust ollað viðskifta- höft við önnur lönd og mann- fjöldinn í landinu af völdum erlends herliðs. Dýrtið var þar °rðin, er þjóðinni og fjármálum landsins stafaði eflaust hætta af í framtíðinni. Til þess að ráða bætur á Þessu, lagði framsóknarflokk- urinn frumvarp fyrir þingið, er fól í sér beiðni um að heimila, stjórninni umráð vöruverðs. En Þetta vald vildu þingmenn ekki veita. Aðrir flokkar í stjórn- inni risu upp gegn frumvarpinu °g mun þar helzt hafa verið um sjálfstæðisflokkinn að ræða. Er eftir honum haft, að hann áliti frumvarpið spor í áttina til “sósíalista einræðis.” 1 þessari frásögn er farið eft- ir frétt af falli stjórnarinnar í Winnipeg Tribune. En þessu máli til frekari skýringar skal hér birtur kafli nr bréfi frá Mr. Thor Thors, er skeyti hefir fengið frá stjórn íslands um það sem skeð hafði; hljóðar kafli bréfsins þannig: “-----Eg vil ekki láta hjá hða, að skýra þér frá því, að samkvæmt símskeyti frá ís- ienzku ríkisstjórninni hefir hún hinn 22. þ. m. beðist lausnar Vegna ágreinings um úrræði til að vinna gegn hinni vaxandi dýrtið í landinu. Híkisstjórnin beindi lausnar- heiðni sinni til ríkisstjóra, en hann hefir tekið sér frest til að kynna sér viðhorfið á alþingi. Það er óvist ennþá, hvernig Þessum málum kann að lykta, °g hvort flokkunum á alþingi tekst að ná samkomulagi um aframhaldandi samvinnu, en eg skal tilkynna þér, þegar frekar er vitað um þessi mál--------” Heimskringla þakkar Mr. Thors frétt þessa og þykir gott að eiga þess von að geta fært" ^sendum sínum meira um Þetta mál síðar frá honum. Stríðið á Rússland Hm það ber öllum fréttum saman, að Rússar hafi alger- 'ega stöðvað árásina á Moskva. ^jóðverjar hafa þar ekki sótt neitt á í heila viku og virðast meira segja heldur hafa fjar- i^egst, eða hörfað undan. Þetta a sér stað bæði norðan og vest- an höfuðborgarinnar. Aðalsókn bú virðist á suður-vígvellinum 1 Ukraine og suður við Svarta haf. Veður hafa versnað í grend við Moskva og í Norður- Rússlandi, hafa verið snjór og kuldi. Játa Þjóðverjar, að það hafi dregið úr sókn þeirra. Samt hafa þeir ávalt frá sigr- Urn að segja. Síðast liðinn föstu- ^ag sögðust þeir hafa tekið Kharkov (Kraká) í Ukraine, b°rg með rúmri hálfri miljón 'húa. Á mánudagskvöld sögðu fréttir frá Rússlandi, að Rússar verðu borgina ennþá. Á nokkrum siðustu dögum ^egja Rússar af Þjóðverjum hafa fallið um 50,000 manna nmhverfis Moskva. Dagana mjlli 11 og 18 október segjast ússar hafa skotið niður 500 flugvélar af Þjóðverjum. Rússar viðkurenna, að Stal- ino í Ukraine hafi verið tekin af Þjóðverjum og með vörn Rostov myndi senn í ströngu standa. En að telja hana tap- aða, væri enn of snemt vegna þess að hún væri enn all fjarri vígvellinum. Rússneskt blað, “Volga Com- mune”, hélt fram um helgina, að Þjóðverjar hefðu tapað 3Ví> miljón manna á þeim 126 dög- um, sem stríð þeirra við Rússa hefði staðið yfir. Áform Hitlers vestra 1 ræðu sem Roosevelt forseti hélt s. 1. mánudag sagði hann áform Hitlers þau, að “afnema öll landamæri í Suður- og Mið- Ameríku og gera úr þeim fimm fylki í þess stað undir stjórn Þýzkalands. Annað stóra at- riðið fyrir Hitler væri að af- nema öll trúarbrögð, gera bók sína “Mein Kampf” að biblíu og löggilda hakakrossinn og sverðið í stað kross Krists.” Forsetinn kvaðst hafa þetta svart á hvítu í skjölum og á uppdrætti af landabréfi, er nazistar hefðu gert yfir ráða- gerðir sínar í byrjun stríðsins. Forsetinn kvað Þjóðverja nú hafa skotið fyrsta skotinu og ráðið bandarískum skipshöfn- um bana. En það væri eigi að síður eftir að sjá, hverjir hleyptu af síðasta skotinu. Forsetinn lagði mikla áherzlu á þörfina á að auka herútbún- aðinn; hann var og harðorður í garð Hitlers sinna. En nær stríði virtist þjóðin ekkert eftir þessa ræðu en margar aðrar. GAMLA MILLAN (Lauslega þýtt) Hlustaðu’ á millunnar örlagaóð um æfinnar fallvalt skeið— er hjólin starfa stöðugt og jafnt eins og stundin, sem kom og leið. Og hvernig draummildur haustsins blær hreyfir hin visnuðu blöð, en á gulnuðum akrinum erfiðis sveit að uppskeru starfar glöð. Um hverfulleik allrar hérvistar manns má hvarvetna dæmin fá— því millunnar hjól ei hreyfir það afl, sem er horfið í tímans sjá. Hinn ljúfi sólvindur lífgað ei fær þau lauf, sem á grund eru stráð. Og uppskeruvél er á akrinum hljóð þó alt hafi þroska náð. Af brúninni ennþá brunar fram hið blátæra straumsins flóð— en stefnir nú ekki’ í áttina þar, sem aldna kornmillan stóð. Um hverfulleik allrar hérvistar manns má hvarvetna dæmin fá— því millunnar hjól ei hreyfir það afl, sem er horfið í tímans sjá. 1R. St. ÚR ÖLLUM ÁTTUM Blöð í Stokkhólmi sögðu s. 1. mánudag, að sókn Hitlers í Rússlandi mundi hér eftir verða beint til Donets-dalsins í Suð- ur-Rússlandi. Þar er mikill heriðnaður rekinn. Komist hann alla leið til Rostov, við Svarta hafið, segir blaðið, að hægt verði að hindra þaðan samgöngur milli Kákasus og Moskva; það sé svo nærri þeirri leið. Til Róstov sé að vísu langt, en Hitler muni ekki líta neitt ómögulegra að kom- ast þangað, en til Moskva eða Leningrad. # * * i íhaldsflokksmenn í Canada,' halda fund í Ottawa n. k. 7. ogí 8. nóvember. Ekki kvað vaka fyrir flokkinum, að draga upp1 nýja stefnuskrá, heldur að, ræða þau mál, sem efst eru nú j á baugi, eins og hermálin og! rekstur þeirra í höndum Kings,l stjórn á vöruverði o. s. frv. Til almenns fundar mun og verða ákveðið að kalla til að kjósa flokksforingja; Mr. Hanson var aðeins kosinn til bráðabirgða. * * # Gen. Sir Archibald Wavell, yfirmaður brezka hersins á Indlandi, hefir verið í Tiflis í Rússlandi eina eða tvær vikur að athuga sameiginlega vörn Kákasus landanna af hálfu Breta og Rússa, til þess að vera þar fyrir, ef Þjóðvrejar bryt- ust inn í Donets-dalinn og aust- ur með nbrðurströnd Svarta- hafsins. Hvar þaé lið tæki upp vörnina, er ekki sagt frá. Ef til vill færi það áleiðis til Rostov; samt getur verið að það búist aðeins til varnar milli Svartahafsins og Casp- iska hafsins og verji leiðina suður til Iran, láti við það sitja. Rússar segja þýzka hermenn vera að missa móðinn. Dæma þeir það af útliti hertekinna manna. Segja þeir þá nú með öllu ólíka því sem fangar voru í byrjun rússneska stríðsins. Þeir eru þreyttir og þjakaðir andlega og líkamlega. Fáir eða engir þeirra gera sér nokkra von um að Þýzkaland vinni stríðið. Allir eru þeir lúsugir og rifa sig og klóra milli þess sem þeir tína af sér lýsnar. • • # Haldið er að Beaverbrook lá- varður, vörubirgða-ráðherra ■brezku stjórnarinnar, verði að segja stöðu sinni lausri vegna vanheilsu. • * • Kostnaðurinn við að taka að sér eftirlit á vöruverði, er sagt að muni kosta sambandsstjórn- ina 15 miljón dollara á ári. Alt kostar nokkuð. * * * í ræðu sem Mussolini hélt í gær, kvað hann Bandaríkin og alla óvini öxulþjóðanna verða malaða mjölinu smærra. Þetta mun hafa átt að vera svar við ræðu Roosevelts forseta s. 1. mánudag. • • • í gær voru liðnir þrir mán- uðir frá því, að flugárás hafði verið gerð á London. * * • í blaðinu Winnipeg Free Press eru að birtast greinar um Rússland eftir Ralph Ingersoll, rit^tjóra blaðsins P.M. í New York. Ber hann Rússum vel söguna, segir iðnað þeirra undraverðan og langt fram yfir það, sem vestrænu þjóðirnar hafi hugmynd um. Eina af stærri skotfæra-verksmiðjum sínum segir hann Rússa hafa flutt austur í land, fl. hundruð- ir mílna og verksmiðjan hefði verið tekin þar til starfa að sex dögum liðnum frá því að byrj- að var að flytja hana. Stríðinu segir hann Rússa halda áfram i fleiri ár, ef með þurfi. Grein- ar þessar eru skrifaðar á svo ljósu og tilgerðarlausu máli, að þær' eru þess eins vegna þess verðar að vera lesnar. BRÉF FRÁ NEW YORK New York City, 23. okt. 1941 Herra ritstjóri: Hérmeð leyfi eg mér að til- kynna þér að með Lagarfossi komu hingað eftirtaldir stúd- entar síðastliðinn sunnudag, til þess að leggja stund á þau fræði, sem getið er Við hvern um sig: Oddný Stefánsson, verzlunar- nám við háskólann í Minne- sota. Einar Ragnarsson Kvaran, vélaverkfræði við háskólann í Berkeley, California. Þórður Reykdal, vélaverkfræði við háskólann í Madison. Wisconsin. Örlygur Sigurðsson, teikni- og listanám við háskólann í Minnesota. Guðmundur Hraundal, tann- smíði og tannlækningar við háskólann í Iowa, Iowa City. Gunnar Norland, enskunám við háskólann í Manitoba, Win- nipeg. Þar að auki komu hingað Margrét Thoroddsen til véla- bókhaldsnáms og Edvard Frið- riksson til að nema mjólkur- fræði og stjórn á mjólkurbú- um. Enn er von á nokkrum stúd- entum með Goðafossi, sem 'er væntanlegur hingað í byrjun næsta mánaðar. Með beztu kveðjum, Thor Thors ÍSLANDS-FRÉTTIR The Y. P. R. U. of the First Federated Church are holding a Box Social Tuesday evening, November 4th, commencing at 8.15 sharp. Girls — bring a box lunch (enough for two). All young people are invited to attend. 115 miljónir einneign bankanna erlendis I nýútkomnum Hagtíðindum birtast ýmsar fróðlegar tölur úr reikningum bankanna og verður nokkurra getið hér. Útlönd: Afstaða bankanna gagnvart útlöndum hefir tekið stórfeldum breytingum siðan stríðið braust út. 1 janúar 1940 skulduðu bankarnir er- lendis 12.1 milj. kr., en í júní 1941 áttu bankarnir inni erlend- is 115 milj. króna. Seðlaveltan: 1 janúar 1940 voru seðlar í umferð 12.7 milj. kr., en 34.7 milj. kr. í júní þ. á. Fyrir stríð komst seðlaveltan hæst 11—12 milj., svo að hún hefir þrefaldast þann stutta tíma, sem liðinn er síðan stríð- ið braust út. Innlög: 1 janúar 1940 námu sparisjóðs- og hlaupareiknings- innstæður 78.9 milj. kf., en 169.2 milj. í júní 1941. Útlán (víxlar, veð- og á- byrgðarlán, reikningslán og lán á hlaupareikning) námu í jan. 1940 104.6 milj. kr., en 89.2 milj. í júní þ. á.—Mbl. 8. ág. * * * Beint síma- og póstsamband milli íslands og Ameríku Morgunblaðið frétti í gær eftir áreiðanlegum heimildum, að Thor Thors aðalræðismaður okkar í New York hefði simað, að líkur Væru til þess, að mjög fljótíega yrði opnað beint síma- og póstsamband milli Ameríku og Islands, en þó með einhverj- um nánar tilgreindum skilyrð- um, sem blaðinu tókst ekki að fá vitneskju um hver væru. Reynist þessi fregn rétt — og má vonandi ganga út frá að svo verði — þá verður létt þungu fargi af þeim mörgu kaupsýslumönnum hér, sem reka verzlun og viðskifti við Ameríku og fyrir allan almenn- ing yrði þetta til ómetanlegs hagræðis. Svo sem kunnugt er, hefir síma- og póstsambandið milli íslands og Ameríku verið ó- venju örðugt síðan stríðið braust út. Það hefir oft tekið vikutíma að koma almennum símskeytum, fram og aftur, milli þessara landa, sem á venjulegum tima tæki ekki nema 2 daga. Allir vita, hvern- ig hefir gengið með póstinn, þrátt fyrir beinu skipaferðirn- ar milli landanna. Oft hefir pósturinn verið mánaðar tíma eða jafnvel lengur á leiðinni. Þessi seinagangur með sím- skeyti og póstinn hefir vitan- lega verið mjög bagalegur. — Þetta hefir törveldað mjög öll viðskifti milli landanna. Nú eru líkur til, að viðskiftin milli þessara landa, Ameríku og Islands færist mjög í vöxt. Ef ekki hefði fengist bót ráðin á því erfiða síma- og póstsam- bandi, sem verið hefir milli landanna, hefði til stórvand- ræða horft. En nú virðist ætla úr þessu að rætast, samkvæmt fregn þeirri frá aðalræðismanninum, Thor Thors, sem að framan greinir. Munu allir fagna þess- um tíðindum.—Mbl. 15. ág. # • # 15 íslenzk skip í þjónustu brezka flotans Yfirstjórn brezka sjóhersins hér hefir óskað að fá leigð 15 línuveiðaraskip eða stóra vél- báta í þjónustu flotans hér við landi. Þessi ósk mun hafa borist til ríkisstjórnárinnar. Ekki veit Morgunblaðið með hvaða kjör- um skipin verða leigð eða til hve langs tíma.—Mbl. 15. ág. * # • Hvernig Ameríkumenn kunna við sig ð fslandi Bandaríkjahermaður einn, sem hér hefir dvalið, Thomas H. Knott að nafni, ritar í blað brezkra hermanna “The Mid- night Sun” um fyrstu áhrifin, sem hann hafi orðið fyrir hér á fslandi. Hann segir m. a.: “Eg hélt að þessi borg (Rvík) væri algerlega ólík okkar góðu gömlu borgum heima, en eg varð fyrir þægilegum von- brigðum. Eg varð fyrst bndr- andi, er eg bragðaði kaffið. Það var gott og nærri því eins og það væri ameriskt. Reykvíkingar klæðast likt og Ameríkumenn. — Stundum gleymir maður algerlega, að maður sé á Islandi og heldur að maður sé að ganga eftir Aðalstræti (Main Street). Það tSLENZKUR SENDI- HERRA í BANDA- RIKJUNUM Thor Thors Það hefir nú skipast svo til, að ísland hefir ákveðið að opna sendiherraskrifstofu í Wash- ington. Sendiherrann íslenzki, hinn fyrsti hér vestra, er hr. Thor Thors; hann hefir sem kunnugt er verið yfirkonsúll íslands vestan hafs undanfarin ár og haft skrifstofu í New York. Vestur-lslendingum er frétt þessi i tvennum skilningi mikið fagnaðarefni. Hún ber það ljóst með sér, að samhugur og samvinna milli Islendinga og Bandaríkjamanna fer vaxandi og það er það, sem þeir hafa lengi æskt og þá hefir dreymt um. í annan stað er það mað- urinn sem sendiherrastöðuna hlýtur. Þeir hafa kynst Thor Thors talsvert og að svo góðu, að í þeirra huga býr enginn efi á, að hann sé vel til þessarar stöðu valinn. Með ferðum sín- um hingað norður á fund landa sinna, hefir hann verið hyltur af íslendingum. Hann hefir á- valt verið reiðubúinn að leggja tíma, vinnu og fé í sölurnar til að greiða fyrir málefnum vor Vestur-íslendinga, þrátt fyrir mikið annriki við dagleg störf; fýsir oss nú við þetta tækifæri að viðurkenna það og þakka. Hr. Thors er lögfræðingur að mentun til. Áður en hann kom vestur, var hann alþingis- maður. Hann hefir tekið mik- inn þátt í iðnaðarlífi þjóðar vorrar. Vestur-lslendingar óska hr. Thors alls góðs í þessari nýju stöðu. Skrifstofa hans verður að 3839 Massachusetts Ave., Washington, D. C. er ekki mikill munur. Stúlk- urnar nota varalit og andlits- púður og klæðast fallegum föt- um. Eins og allir vita, er erfitt að kynnast þeim, vegna þess hve þær eru ómannblendnar að eðlisfari. Þeir Islendingar, sem eg hefi hitt, hafa verið mjög kurteisir í máli og komið vel fram i verki. Ennþá eru þeir ekki farnir að venjast okkur, en eg býst við að það lagist með tímanum. Brezku hermennirnir, sem eg hefi hitt, eru prýðis menn. Fjör þeirra er stórkostlegt, þegar lit- ið er á alt, sem þeir hafa orðið að þola nýlega. Þeir eiga heiður skilið fyrir framkomu sína. Samvinna okkar og þeirra er enn einn liður, sem tengir frjálsa menn, sem berjast fyrir lýðræðinu. —Mbl. 9. ág. Umferðin er svo mikil milli Long Island og New York, að tvíhæða járnbrautir hafa verið teknar í umferð til að full- nægja flutningaþörfinni.

x

Heimskringla

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.