Heimskringla - 31.12.1941, Síða 1

The Modern Housewife Knows
Quality That is Why She Selects
“CANADA
BREAD”
“The Quality 'Goes in
Before the Name Goes On”
Wedding Cakes Made to Order
PHONE 33 604
—————........ - - *
ALWAYS ASK FOR—
“Butter-Nut
Bread”
The Finest Loaf in Canada
Rich as Butter—Sweet as a Nut
Made only by
CANADA BREAD CO. LTD.
Phone 33 604
LVI. ÁRGANGUR WTNNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 31. DES. 1941 NÚMER 14.
Heimskringla óskar lesendum sínum og skiftavinum farsæls nýárs

' - HELZTU FRETTIR < -
Skammdegisvitinn
Þegar ársins allra lengst er nótt,
úti kaldast blæs á húsaþökum;
svörtust myrkur heim oss hafa sótt,
horfir sól að skýja’ og f jallabökum.
Þá slær bjarma yfir alla jörð
útfrá Betlehem, í nætur-skugga.
Aldadjúp eg rek um hjörnin hörð
harmabarna-spor að f járhúsglugga.
Jón Jónatansson
Hong Kong fallin
Hong Kong gafst upp og var
tekin af Japönum á jóladaginn.
Var eyðileggingin orðin svo
mikil, að ekki var talið nema
eins dags forði af vatni í aðal-
borginni (Victoría). Upp átti
því ekki að gefast fyr en í sið-
ustu lög. í herliðinu sem eyj-
una varði, voru um 2000 Can-
adamenn, bæði úr Quebec Roy-
al Rifles deildinni og Winnipeg
Grenadiers. Með þeim voru
brezkir og indverskir hermenn.
Mannfall er haldið að mikið
hafi verið, en hvað mikið, verð-
ur ekki vitað um, fyr en Japan-
ir birta skýrslur um það. Und-
an komst ekkert af liðinu; það
sem ekki féll, var hertekið.
Churchill í Canada
Winfeton Churchill, forsætis-
ráðherra Canada, kom til Ot-
tawa í byrjun þessarar viku.
Á þriðjudaginn hélt hann ræðu
í sameinuðu þingi, er var út-
varpað um allan heim. Mac-
kenzie King, forsætisráðherra
Canada, gerði Churchill kunn-
ugan, kvað hann persónugerf-
ing hinnar miklu brezku þjóð-
ar. Ræðu sína byrjaði Chur-
ohill með þakklæti til Canada
fyrir aðstoð þess í stríðinu, er
hann gerði mikið úr. Þá mint-
ist hann ýmsra atriða úr sögu
stríðsins, ófara Hitlers í Rúss-
landi og Lybíu og kvað með
þær fyrir augum ástæðu til að
vona hins bezta. Til Frakka lá
honum þungt hugur, kvað þá
hafa getað gert hið sama og
Niðurlendinga og Vichy Frakk-
land væri ver af, en sá hluti
landsins, sem Hitler hefði nú
setulið í. Á Roosevelt forseta
mintist hann sem sendan af
forsjóninni til að verja frelsi og
mannréttindi heimsins. Lófa-
klapp dundi upp aftur og aftur
við undir ræðuflutningnum,
enda var ræðan hin bezta og
snildarlega með efnið farið.
Trúlofuð
1 bréfum frá New York, er
sagt að ungfrú María Markan
hafi tilkynt trúlofun sína. —
Hinn lukkulegi kvað vera
Georg Östlund, forstjóri eins
stærsta raforkufélagsins í New
York. Hann er sonur Davíðs
östlunds, er öllum Islendingum
var kunnur af ritinu “Fræ-
korn”, er hann gaf lengi út. —
Heimskringla óskar til lukku!
Björn Hjörleifsson dáinn
Björn bóndi Hjörleifsson í
Riverton, lézt s. 1. miðvikudag
á sjúkrahúsi í Selkirk. Hann
var 74 ái'a, fæddur á Hallfreð-
arstöðum í Hróarstungu 22.
april 1867. Vestur um haf kom
hann 1893, settist fyrst að í
Winnipeg, en flutti síðar til
Nýja Islands. Hefir hann síð-
an um aldamót búið við River-
ton. Árið 1894 giftist hann eft-
irlifandi konu sinni, Guðrúnu
Jóhönnu Einarsdóttur, ættaðri
úr Skaftafellssýslu. Eignuðust
þau 11 börn, en hve mörg
þeirra eru á lífi, er þeim er
þetta ritar ókunnugt um.
Björn var vel gefinn maður
og skáld gott, skemtinn og vin-
sæll; hann var góður fylgis-
maður þeirra mála er hann mat
situðnings verð. Hann unni
skoðanafrelsi og var bæði and-
lega og enfalega sjálfstæður
maður.
Skuld Breta
Eins og kunnugt er hefir skuld
Breta í Canada óðum hækkað.
Er það lítil furða, þar sem þeir
kaupa nú hér vopn og annað
fyrir nálega 2 miljónir dala á
dag. Við lok fjárhagsárs Can-
ada-stjórnar í marz, er búist
við að skuldin verði $1,200,000,-
000. Er nú nefnd í Ottawa að
ihuga viðskifti og tollamál og
jafnframt þessa skuld Breta.
Hefir til orða komið að . gefa
hana eftir. Ennfremur er
hreyft, að afnema verzlunar
höftin milli Canada og Banda-
ríkjanna, og jafnvel koma á
nýju viðskiftaskipulagi milli
allra stríðsþjóðanna, tollafríu,
svo að stríðsvörurnar geti
streymt viðstöðulaust þeirra á
milli. Það getur verið að um
miðjan janúar fréttist eitthvað
frekar um þetta, svo mjög er nú
reynt til að flýta þessu máli.
Canada getur með sínar miklu
hráefnabirgðir, orðið aðal
vopna- og vöruframleiðslu
landið í stríðinu.
Fleiri kallaðir í herinn
Menn á aldrinum frá 22—25
ára, hafa nú verið kallaðir í
Canada-herinn. Eiga þeir nú
þegar, að láta lækna skoða sig.
1 Manitoba hefir tilkynning
verið send til 1000 manna um
þetta.
Nazistar fara halloka
Nazistar fara enn halloka
fyrir Rússum., Það virðist ekki
hafa orðið neitt til bóta, að
Hitler tók við herstjórninni.
Fréttirnar í gærkvöldi voru
þær, að Rússar væru farnir að
sækja á suður á Krímskaga,
sem þeir hafa ekki fyr gert. Á
síðast liðnum 10 dögum, hafa
Rússar tekið 332 bæi og þorp
til baka af nazistum.
Að Þjóðverjar hafi tápað ein-
um þriðja eða 35% af flugher
sínum á Rússlandi, er nú full-
yrt.
I nánd við Kalinin, sagðist
fregnriti einn hafa ferðast um,
eftir einn bardagann og talið
yfir eitt þúsund hervagna,
skriðdreka, byssuvagna og alls-
konar farartæki liggjandi fram
með veginum á aðeins 25 mílna
svæði. Alt var þetta brotið og
bramlað og hafði oltið um. —
Þvílíka eyðileggingu sagðist
hann aldrei hafa séð.
Hitler tók við herstjórninni
til þess að reyna að koma á
samkomulagi innan hersins. —
Þar hefir lengi verið reiptog
milli nazista flokksins ög
margra yfirmanna þýzka hers-
ins, sem skoða stjórn nazista
flokksins oft ihættulega og illa
hugsaða. En misti herflokkur
nazista herstjórnina, er Hitl-
er hætta búin. Þannig er nú
jfyfir honum komið. Vitrari
menn í hernum eru farnir að
vantreysta Hitler. Til þess að
það vantraust vaxi ekki, tekur
hann yfirstjórnina í sinar
hendur.
Eden í Rússlandi
Anthony Eden, utanríkis-
málaráðherra Breta, er staddur
í Rússlandi. Hann er að út>
skýra herstefnu þeirra Chur-
ohill og Rosevelts fyrir Stalin,
sem fer fram á miklu nánari
samvinnu en áður milli þjóð-
anna, sém við öxulþjóðirnar
berjast. Er sagt að þeim komi
vel saman og Stalin virðist eins
spentur fyrir samvinnu um að
yfirstíga Hitler og Churchill er
sjálfur. Samtal þeirra í Rúss-
landi fór fram á sama tíma og
Churchills og Roseve.lts í Wasfe
ington, og er mælt, að þeésir
fjórir menn, hafi stöðugt ákifst
á skoðunum.
%
Lybíu-stríðið
Fyrir helgina voru Þjóðverj-
ar í Lybíu í undanhaldi 90 míl-
ur vestur af Bengasi. Höfðu
Bretar þá á skömmum tíma
tekið 13,000 fanga.
Öxulþjóðunum hefir ekki enn
tekist að koma miklum her
suður. Bretar hafa ótæft sökt
skipunum, sem lið fluttu suður.
Og um Spán hafa Þjóðverjar
ekki farið með lið. Er haldið,
að þeir óttist að fara um Spán
vegna pestar er þar hefir verið
skæð síðan á stríðsárum þess.
Eyjar teknar af Frökkum
Suður af Nýfundnalandi eru
tvær litlar eyjar, sem Frakkar
eiga. Heita þær St. Pierre og
Miquelon. Síðast liðna viku
sló De Gaulle eign á eyjarnar
fyrir hönd ókáðra Frakka. Kom
lið hans á fjórum skipum til
þess að taka eyjarnar. Síðar
lét hann eyjaskeggja greiða at-
kvæði um hvort þeir kysu held-
ur að heyra Vichy-stjórninni
til eða hinum óháðu. Voru
98% með því, að segja sig und-
an Vichy-stjórninni.
Þetta eru smá-eyjar og fá-
mennar, en De Gaulle heldur
fram, að þaðan hafi njósnum
verið haldið uppi og fregnir
sendar nazistum.
ÚR ÖLLUM ÁTTUM
Fimtíu canadiskar hjúkrun-
ar-konur, hafa farið til Suður-
Afríku. Þær komu þangað s. 1.
mánudag og voru boðnar vel-
komnar af borgarstjóranum í
Cape Town.
# # #
í fréttum frá Ottawa, sem
birtar voru í Free Press í gær,
segir að búist sé við að Walter
J. Líndal, K.C., verði skipaður
í dómarastöðu.
Það er búist við stórkostleg-
um orustum innan skamms á
Kyrrahafinu.
* * *
Bretar gerðu snarpa árás á
hervirki Þjóðverja á vestur-
strönd Noregs s. 1. mánudag.
Tvö virki voru eyðilögð, 4 flug-
för skotin niður, níu skipum
sökt, 95 Þjóðverjar og níu
norskir Quislingar voru hand-
teknir.
* * •
Charles A. Lindbergh, hefir
boðið sig fram til þjónustu í
flugher Bandaríkjanna. Hann
hafði stöðu áður, í flughersráð-
inu, en sagði henni lausri, er
Roosevelt forseti tók að finna
að við hann fyrir að vera ein-
angrunarsinni. Að boð Lind-
berghs verði tekin til greina,
er talið óvíst.
* # #
Hjá þýzkum hermönnum i
Paris, ber talsvert á uppreistar-
anda. Hafa 100 verið teknir af
lífi vegna þessa síðan 1. des., og
50 fyrirfarið sér.
TIL MóÐUR MINNAR
Eftir T. J. Oleson
(á Mæðradaginn)
'v
Ef þannig lifði eg þennan dag
að þér eg hefði gleymt;
já, þér sem dýpstu og æðstu ást
mér.ávalt hafðir geymt,
Það væri synd—þó sé eg brott,
en sért þú heima kyr,
í hug og anda samrýmd samt
við sjáumst eins og fyr.
■Og ófullkomna kvæðið mitt
þér kveðju mína ber. —
Mér betur ár frá ári skilst
það alt, sem skulda eg þér.
Eg vil svo margt, eg vona—nei,
eg veit þú skilur mig;
eg þennan dag ei dylja má
hve djúpt eg elska þig.
Sem indæl rós með ótal blöð,
er uxu í kyrð og leynd
unz fegurð öll, sem áttu þau,
í einni heild varð greind;
já, móðir kær, þin ást var eins:
Hvert ár, nei sérhvern dag
hún fagra og nýja nótu söng,
sem nú er heildarlag.
Um þig eg hugsa þessa stund,
mín þrá og ósk er sú
að týni eg aldrei trausti því,
sem til mín elur þú.
Og þann, sem helgar þennan
dag
eg þess af hjarta bið,
að þig hann blessi, móðir mín,
þér miðli ást og frið.
Sig. Júl. Jóhannesson
þýddi
NæBti fundur Jón Sigurðs-
sonar félagsins (I. O. D. E.),
verður haldin að kvöldi 6. jan.
að heimili Mrs. L. A. Sigurðs-
son, 104 Home St.
i
i
TALAÐ Á HLJÓMPLÖTU 1
RIKISÚTVARPINU 1
REYKJAVÍK
11-11-1941
Jólaóvarp biskups Islands til
Vestur-íslendinga 1941
• • • Því sjá eg boða yður mik-
inn fögnuð, sem veitast mun
öllum lýðum; því að yður er í
dag frelsari fæddur, sem er
Kristur Drottinn, í borg Dav-
iðs.”—(Lúk. 2, 10-11).
Þessi orð engilsins hina fyr-
stu jólanótt eru vafalaust feg-
ursta, bjartasta o.g bezta kveðj-
an úr ríki himnanna til vor
mannanna. Hún flutti mann-
kyninu fagnaðarríkasta boð-
skapinn frá háum himni guðs.
Boðskap, sem á að ná til endi-
marka jarðar, til allra manna.
Mér þykir vænt um, kæru sam-
landar mínir, að fá tækifæri til
þess að ávarpa yður með þess-
um mikilvægu orðum jólaboð-
skaparins, í fyrsta skifti er
rödd mín berst til yðar. 1 ijósi
þeirra færumst vér næst hvert
öðru og skiljum vér hvert ann-
að bezt. Þau minna oss, betur
en alt annað á, hve sterkum
böndum vér erum tengd, að vér
erum ekki aðeins frændur og
vinir, heldur systkini, börn
sameiginlegs, eilífs föður. Að í
brjóstum okkar ailra búa sams-
konar tilfinningar, hin sama
þrá, sem leitar upp í lönd ó-
dauðleikans, upp til guðs — al-
góða, himneska föðursins.
Það eru jól. Og boðskapur-
inn um mannssoninn, Frelsara
mannanna Jesús Krist, fer um
viða veröld.
“Hlustar húm,
hlusta þjóðir,
hlustar alheimur
hlusta uppsalir
hlustar hvert hjarta,
því að heimi brennur
ein óþrotleg
ódauðleg þrá.”
Jólin vekja ávalt bernsku og
æskuminningar vorar. Eg veit
að svo er það ekki sízt um yður.
Sunnudaginn 28. des. s. 1. hélt
þjóðræknisdeildin í Wynyard
aimenna samkomu i samkomu-
sal íslenzkzu kirkjunnar í
minningu um fullveldi Islands.
Samkoman var vel sótt og fór
hið bezta fram.
Jón Jóhannson var forseti
samkomunnar og setti hófið
með stuttri ræðu.
Séra Halldór hélt aðal ræð-
una og birtist útdráttur úr
henni í Wynyard Adanvce. —
Auk þess flutti Gunnar Jóhann-
son og H. Axdal stuttar tölur
auk þess sem hinn síðartaldi
las upp kvæði eftir Þorstein
Erlendsson og Einar Benedikts-
son.
Dálítill flokkur ungmeyja
undir leiðsögn Mr. J. S. Thor-
steinson skemti með þvi að
syngja íslenzka söngva. Frú
Thorsteinsson söng ennfrqmur
einsöng og svo söng hver með
sinu nefi algenga íslenzka al-
þýðu söngva. Yfir höfuð virt-
ust menn skemta sér hið bezta.
Ræða séra Halldórs kemur
ef til vill seinna i Heimskringlu.
Sum yðar horfið í anda langt í
fjarlægð, heim í landið, þar
sem þér áttuð hin fyrstu jól —
landið þar sem þér numduð
ástkæra ylhýra málið, þar sem
móðirin laut yfir vögguna og
signdi barnið sitt, og bað þess,
að englar Guðs mættu yfir því
vaka, landið ykkar, sem þið
aldrei munuð gleyma. Minn-
ingin um hina fögru, björtu,
leyndardómsfullu jólanótt blas-
ir við — heima. Alstirndur
himininn, tunglsljósið veitir
birtu sinni yfir snæviþakið
landið, norðurljósin sveiflast,
þjóta í töfraljóma sínum um
víða vegu loftsins. — Inni í
lágri, fátæklegri baðstoíu er
hlýtt og hljótt og undursam-
lega fagurt — jólaljósin eru
kveikt og boðskapurinn um
sveininn unga, hljómar á feg-
urstu tungu jarðarinnar. Faðir
og móðir brosa við barninu.
Kærleikurinn ræður ríkjum. —
Kristur — Jesús Kristur — er
fæddur.
Jólin komu með birtuna og
ljósið í skammdegis myrkrinu.
Það er dimt í þessum heimi í
öllum löndum og álfum heims
um þessar mundir. En kær-
leiki guðs er hinn sami. Jólin
koma enn, er dimmast, erfið-
ast og uggvænlegast er í þess-
um heimi. Koma með hina ein-
ustu von þessarar veraldar,
boðskapinn um Krist og kœr-
Ieika hans, sem er öllum vegur-
inn, sannleikurinn og lífið. Jól-
in eru hátíð friðar og kærleika,
og án efa vildum vér nú öll,
vestan hafs og austan, ásamt
miljónum manna um víða ver-
öld taka undir bæn Matthíasar
Jochumssonar:
“Sælu njótandi,
sverðin brjótandi
faðmist fjarlægir lýðir.
Guðsríki drotni,
dauðans vald þrotni,
komi kærleikans tíðir.”
t
Kæru íslendingar í Vestur-
heimi:
Orð mín eiga að bera yður
jólakveðjur og jólaóskir að
heiman. Frændur yðar og vin-
ir, já allir Islendingar í heima-
landinu senda yður blessunar-
óskir. Kirkja Islands, móður-
kirkjan, sem tók yður sjálfa
eða iiiæður yðar óg feður i
faðm sinn, minnist yðar á þess-
ari helgu hátíð og biður yður,
bæði ungum og gömlum, bless-
unar guðs. Vér óskum heima
á íslandi, og biðjum að jóla-
ljósin, sem loga í kirkjum yðar
og á heimilum, mættu bera
yður boðin um ást guðs og
jafnframt opna yður sýn inn í
fögur minningalönd, hin fögru
sólríku minningalönd bernsk-
unnar.
Bræður og systur: Vér
heima í landinu okkar og ykk-
ar mundum fagna því um jól-
in, að þér væruð oss nær.
En það er ekkert, og á ekk-
ert að vera, sem aðskilur oss,
annað en öldur hins mikla út-
hafs.
Dýrð drottins ljómar frá
austri til vesturs, um oss öll á
helgri jólahátið.
“Því að yður er í dag frelsari
æddur.”
Frá Islandi berst yður óskin
helga, óskin um gleðileg jól.
Guð blessi yður öll.