Heimskringla - 31.12.1941, Qupperneq 7

WINNIPEG, 31. DES. 1941
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA
FERÐ AHUGLEIÐING AR
Eftir Soffonías Thorkelsson
Framh.
Það var síðdegis þ. 3. apríl
að eg sat í káetu yfirvélstjóra
Hallgríms Jónssonar, að okkur
bárust þau boð að nú væri leyf-
ið komið frá London að við
mættum sigla og vakti það
mikinn fögnuð. Nú urðu allar
hendur á lofti að búa sig sem
bráðast til ferðar. Eg man það
vel hvað skipsfólkið varð létt í
spori og viðmóti við þá fregn,
er skipstjóri lét það fréttast að
við legðum af stað kl. 10 í
kvöld. Þetta var stjörnubjart
kvöld og veðrið hið blíðasta,
þótt ekki væri komið lengra en
fram í april. Eg gat því altaf
verið á dekki og veitti það mér
mikla skemtun að fylgjast með
athöfnum skipsverja með und-
irbúning ferðarinnar. Það var
snerpa og fjör í hverri hreyf-
ingu, og að mér virtist fegin-
leiki yfir að losast úr þessari
Prísund og mega fara ferða
sinna. Ef til vill hefir mér
sýnst þessi feginleiki hjá skips-
höfninni vegna þess, að sjálfur
var eg glaður yfir að vera nú
að leggja af stað heim. Eg
held að allir, sem átt hafa
heima í mörg ár fyrir vestan,
geti sklið það.
Um kvöldið var skipið laust
frá bryggju og haldið austur
eftir ánni, East River, til hafs.
Það er altaf áhrifamikil sýn að
sjá New York borg, en þó sér-
staklega frá vatnaleiðunum,
koma inn eða fara niður árnar,
East River eða Hudson River.
Þó er það lang áhrifamest að
sjá hana í heiðskiru veðri að
næturlagi, þar sem má segja að
hver gluggi ljómi í ljósadýrð,
elskuleg stúlka og varfærin.
Hún hefir getað séð við öllum
brögðum karlmanna og var þó
komin nokkuð til aldurs.
En ungfrúin var að öllu leyti
sem bezt á sig komin og ágæt-
ur ferðafélagi og virtist ósigr-
andi fyrir sjóveikinni.
Þriðji félaginn var Þorlákur
(man ekki seinna nafn hans í
svip). Hann var ágætis ná-
ungi og skemtilegur, maður á
bezta aldri. Þorlákur hafði
futzt frá íslandi til Boston fyr-
ir 14 árum og stundað þar sjó-
mensku á trollurum. Hanh var
giftur þarlendri konu og var nú
orðinn Bandaríkja þegn, og var
nú stýrimaður. Mér leist svo
á piltinn, að vel mætti trúa
honum fyrir skipi og ekki
mundi hann vanta kappið. Eg
var hinn fjórði. Honum lýsi
eg ekki öðruvisi en að hann er
þur á manninn, en hefir gaman
af annara gleðskap. — Þetta
var nú alt liðið af farþegum og
fanst mér til um það hvað Eim-
skipafélagið mundi tapa miklu
á ferðalagi okkar með svo
mörgu og dýru þjónustufólki
BREZKAR KONUR AÐ GERA VIÐ VÉLAR í FLUGFÖRUM
Hér er ein hinna yngri kvenna á Bretlandi sem lært
hefir svo mikið í vélafræði, að geta leyst einn mann af
hólmi, til þess að taka þátt í störfum í hernum. Á mynd-
inni er konan að framkvæma nokkuð (tappet clearance),
er konur eru sagðar færari um en karlmenn vegna þess að
hendi þeirra er liðugri í úlnliðnum en hendur á karl-
mönnum eru.
ekki nema jaki o'g jaki á
stangli, sem við fórum fram
hjá, en veður bjart, svo það
gerði okkur engan farartálma,
og goðum aðbunaði, þvi þeir & , & , , .
enda vorum við næstum þvi
lausir við hann áður en fór að
dimma að nóttu, og höfðum við
engar áhyggjur af því, með
þeim ágætu mönnum, sem
höfðu stjórn á skipinu. En
það var annað sem vakti at-
höfðu ekki hækkaði farþega-
gjöldin eða fæðispeninga að
neinum verulegum mun, þótt
farmgjöld á vörum hefðu verið
margfölduð.
Alstaðar er maturinn manns-
ins megin, og ber ekki minna á
........... hygli okkar þennan dag, er við
tm a sjoleiðum en annarsstað- náðum samban(il vlB 4tvarpi5 j
að, ef lasleiki hamlar því ekki.
Klukkan 8 er sezt að morgun-
verði, klukkan 10 er borið kaffi
Reykjavík, strax og við kom-
um norður fyrir Nýfundna-
, ^ land, sem færði okkur fréttir
og kokur, kl. 1 miðdagsverður §em okkur hljóð> að Hitler
ORÐ í TÍMA TÖLUÐ
með kostulegum réttum, kl. 4
kaffi og kl. 6 er aðalmáltíð
dagsins. Menn mega gæta sín
alvarlega við miðdagsborðið
mqð herafla sínum hefði ráðist
þá um nóttina á Noreg og Dan-
mörku og tekið bæði löndin
herskildi. Einnig fylgdi það
og kaffidrykkjuna. að hafa lyst fréttunum að þýzka herráðið
a kvoldmatnum. Rettirmr voru hefði gagt að lsland Qg Græn.
og þaðan lítum við upp í há- hinir ágætustu, flestir íslenzkir 1&nd nú að teljast þeirra
loftið af tindum hennar sem alt — £-------— —-------
er “stjörnuljósum stráð”, og
rennur manni í hug Ijóðmæli
Matthíasar:
Ö, þá dýrð sem lífið á.
Hvernig getur gröf og dauði,
gengið yfir lífsins auði?”
Eg naut þess stórfagra út-
sýnis á láði og legi og lofti,
gagntekinn af hrifningu og
þakklátssemi yfir að vera til
og njóta lífsins, fegurðar þess
og minna mörgu gæða. Nú var
eg að skilja við Ameríku, þetta
blessaða land, sem hafði reynst
mér svo vel .eins og raun ber
vitni um, að eg gat veitt mér
það mesta eftirlæti, sem eg gat
gert mér vonir um að mér gæti
hlotnast. En þrátt fyrir hrifn-
ingu mína og þakklæti til
landsins ágæta, 'Norður-Ame-
ríku, er hafði reynst mér ágæt
fóstra og var nú orðið föður-
land barna minna og barna-
barna og gleði hugar míns yfir
að eg var nú að fara til vöggu-
stöðva minna, þá sigraði þó
svefninn mig, þegar kom fram
á nóttina, og að morgni voru
öll lönd horfin fyrir löngu. —
Logn var á, og svo var það
Mla vegu, þangað til við kom-
úm norður undir Grænland. Þá|annars
gerði mikla veðurbreytingu, en
við komum að því seinna.
Við vorum 4 farþegar með
skipinu. Meðal þeirra var
Horðmaður einn að nafni Osk-
ar Lomaland. Hann hafði ver-
ið um tíma í Bandaríkjunum en
var norskur borgari og var nú
að fara heim og sækja konu
sína og fá leyfi frá norska rík-
inu að mega flytja úr landinu'
sem innflytjandi til Bandaríkj-
anna. Hann gat ekki með neinu
móti verið lehgur þar sem
ferðamaður, eða án þeirra skil-
ríkja að heiman. Ferðinni var
bví heitið til íslands og þaðan
til Noregs. Þetta var mjög
virðulegur maður, skemtilegur
°g þægilegur félagi. Eg tel
hann fyrstan í hópnum því
hann var elztur.
Annar farþeginn var ungfrú
ein frá Akureyri, að nafni
Helga ólafsdóttir og mjög
og framreiðslan öll svo prýði
leg að eg, sem er hótfyndnn,
hafði enga athugasemd við
hana að gera. Nú skyldum við
halda að öllu þessu matarsýsli
væri lokið, en það er nú síður .. * , ... .
„____Q þa hlyti það að verða bitbein
en svo. Kl. að ganga 9 faum . C, ,
hagsmunasvæði.
Þetta fanst okkur vera stór-
ar fréttir en ekki góðar. Við
sáum strax hvert stefndi, að
kæmu Þjóðverjar til íslands,
þeirra og Breta, og um það yrði
barist til hins ítrasta, því ekki
gæti það komið til mála, að
við enn hressingu, kaffi eða te,
eftir því sem hver vill hafa,
með kexi, sætabrauði og
smurðu. Fyrir mitt leyti hafði Englendmgar letu Þjoðverja
eg ekki þörf fyrir svona mikinn «ð hakdyr smar.
mat og kostulegar veitingar og
aftók að taka þátt í öllu þessu
Eg held að okkur öllum hafi
orðið eins þungt fyrir brjósti
borðhaldi. En ferðaféíagar af Þessum fréttum eins °S verið
mínir færðu mér heim sanninn gat‘
um það, að hyggilegast væri Em kvöldið kemur útvarpið
að eg fylgdi þeim að borðinu me® fréttir frá íslandi um að 2
og tæki ódeilan verð með þeim, Þýzkir kafbátar hafi sézt fyrii
því ef eg gerði það ekki, þá Austurlandi. Okkur fanst það
yrði 1. stýrimanni sagt að eg gera málið ennþá alvarlegra
væri veikur og hann kæmi °S töldum það fyrirboða þess,
þjótandi með meðalakassa hann ætlaði lika að her-
skipsins og færi að gefa mér nema Island. Þótt skipstjórinn
inn einhverja mixtúru. En eg se stiltur og gæflyndur þá varð
Þjóðræknisfélagið annaðist
gærkveldi dagskrá útvarpsins,
og fór fram söngur, ræðuhöld
og upplestur. Var þar alt gott,
sem flutt var og sumt með á-
gætum.
Óhætt mun þó að fullyrða, að
sá dagskrárþátturinn, sem
mesta athygli vakti, var ræða
Vestur-íslendingsins Björns
Björnssonar prófessors, sem í
senn var prýðilega flutt, karl-
mannlega og vel hugsuð, og bar
á sér alt annan blæ en nöldrið
og holtaþokuvælið, barlómur-
inn og ráðaleysið, sem daglega
getur að líta vegna ástands
þess, sem nú er ríkjandi hér í
landi og raunar heiminum öll-
um. (Ræða sú, sem hér er tal-
að um er birt á öðrum stað í
blaðinu.—Ritstj. Hkr.)
Björn Björnsson er sonur
Gunnars Björnssonar skatt-
stjóra, sem mörgum er kunnur
hér, enda hefir hann sótt land-
ið tvisvar heim, í hið fyrra
sinnið sem fulltrúi Bandaríkj-
anna á Alþingishátíðinni 1930,
en í hið síðara kom hann í boði
Þjóðræknisfélagsins, ásamt frú
sinni, og fór þá víða hér um
landið. Er óhætt að fullyrða að
Gunnar er einhver ágætasti
sonur íslands, sem erlendis hef-
ir dvalið og virðast börn hans
engir ættlerar í þeim efnum.
Öll eru þau fædd vestanlands
og alin þar upp, og þótt sum
þeirra hafi sótt Island heim, er
- HAFNSPJÖLD -
-j 1 —
Dr. M. B. Halldorson 401 Boyd Bldg. Skrifstofuslmi: 23 674 Stundar sérstaklega lungnasjúk- dóma. Er að finna á skrifstofu kl. 10—12 f. h. og 2—6 e. h. Heimili: 46 Alloway Ave. Talslmi 33 15 8 Thorvaldson & Eggertson LðgfrceOingar 300 NANTON BLDG, Talsími 97 024
Office Phone Res. Phone 87 293 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 109 MEDICAL ARTS BUILDING Office Hohrs: 12—1 4 P.M.—6 P.M. AND BY APPOINTMENT M. HJALTASON, M.D. ALMENNAR LÆKNINGAR Sérgrein: Taugasjúkdómar Lætur úti meðöl 1 viðlögum Viðtalstímar: kl. 2—4 e. h. 7—8 að kveldinu Sími 80 857 643 Toronto St.
Dr. S. J. Jóhannesson 215 RUBY ST. Beint suður af Banning Talsimi 30 877 Viðtalstimi kl. 3—5 e.h. A. S. BARDAL selur likkistur og annast um útfar- ir. Allur útbúnaður sá besti. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. 843 SHERBROOKE ST. Phone 86 607 WINNIPEG
J. J. Swauson & Co. Ltd. REALTORS Rental, Insurance and Financial Agents Sími: 26 821 308 AVENUE BLDG.—Winnípeg Rovatzos Floral Shop 253 Notre Dame Ave., Phone 27 989 Presh Cut Flowers Daily. Plants ln Season We speciaUze in Wedding & Concert Bouquets & Funeral Designs Icelandic spoken
DR. A. V. JOHNSON DENTIST 506 Somerset Bldg. Office 88 124 Res. 27 702 Dr. P. H. T. Thorlakson 205 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy Sts. Phone 22 866 Res. 114 Greníell Blvd. Phone 62 200
þetta i fyrsta skifti, sem Björn i
Björnsson kemur hingað og býr
nokkra stund hjá heimaþjóð-
inni.
Það mun hafa vakið óskifta
athygli, hve Björn mælti á
vildi ekki eiga neitt á hættu honum þó enn meira um þessar hjarngóðri tungu og með ís
með meðalagutlið hjá honum. fréttir en farþegunum, og
Eg veit að Sigmundur, 1. stýri- beindi getgátum sínum að mér,
maður, er vænsti maður og af Þyí eS var brezkur borgari,
prýðilegur sjómaður, en eg hefi þetta gseti haft hinar alvar-
hreint enga trú á læknisþekk- legustu afleiðingar í för með
ingu hans ser> að hann hefði canadískan
Annar aðbúnaður á skipinu borgara um borð, þar sem þjóð-
var eftir því með ágætum, og in okkar væn i stnði við Þjoð-
má eg segja að eg yrði hvergi verJa; Sagði hann að mætt‘
fullkomins buast við þvi, að þegar undir
fsland kæmi, þá yrði skipið
var, en
hreinleika, hvar sem á var litið. , . „
-t * * . ,. stoðvað af þyzkum kafbat og
Norður með landi var haldið , , . ^ ,
dag
en
eg tekinn um borð í hann og
múndi sér falla illa ef svo yrði,
eftir dag í litlu kuli
oftast i logni. Eg var margbú- teiiii
,nn að spa þv. v.ð felaga m.na af sinu ^ og eg yrðl
að svona mundi veðrið verða
sem við fengjum alla leið til
þá fyrsti maðurinn. Eg bað
* , , , , . , . karl að vera rólegan og gera
fslands, þar sem þeir hefðu mig
! i,,1.1__* ekki svona ohemjulegar aætl-
um borð, því eg væri lukkunnar
barn oe veðursæll með afbrigð- . , * , ,,
um™ Sg mintu beir fé.agar
anir fyrir framtiðina, því að
mig á það seinna, að eg mundi
vera fremur lélegur spámaður,
þegar við þurftum að liggja í
Grænlandssundi næstum því
ferðlausir fyrir stórsjóum og
ur hans mundi ekki rætast, og
mundi eg ganga rólegur til
svefns í kvöld, og var það nærri
komið fram á varir mínar að
segja, að það væri ekki verk
skipstjóra, að koma inn ótta
En eg gerði það
Framh.
roki *
Á fjórða degi eftir «» viO t6r‘>efk'a^ge7fann aö þetta var
um frá New York, s.gldum v.ö g h,á mannim,m
í heiðskíru veðn, en norðan- eKK1 aseinmBU J
kælu og sýndi hitamælirinn, að
sjórinn var óvenju kaldur, er
mundi boða það að ís væri í ná- ^ KAUPIÐ HEIMSKRINGLU—
lægð, og leið ekki á löngu áður útbreiddasta og f jölbrevttasta
við sáum hann. Þar var íslenzka vikublaöið
en
enzkum hreim, þegar þess er
gætt, að hann dvelur nú hér í
fyrsta sinni. En hér er aðeins
eitt dæmi af mörgum, sem
sannar þjóðrækni og þraut-
seigju Vestur-fslendinga, og
rækt þá og trygð sem þeir bera
í brjósti til íslands og íslenzkra
verðmæta. Mætti fordæmi
jeirra vera í minnum haft, er
við hér heima berjum lóminn
yfir því stundarástandi,
við eigum nú við að búa.
En þótt alt gott megi segja
um flutning erindisins, var þó
innihaldið ennþá betra. Það var
hressandi að heyra heilbrigða
rödd, sem hvatti til dáða, dró
ályktanir af staðreyndum, sem
bjartsýni um framtíð þjóðar-
innar bygðist réttilega á. Það
er mála sannast, að ef dæma
má af lífsreynslu þjóðarinnar á
fyrri öldum, baráttu hennar
fyrir tungu og þjóðerni og á-
rangri þeim, sem náðst hefir,
er sá ótti ekki réttmætur, sem
menn bera í brjósti um spill-
ingu íslenzkrar tungu, vegna
innar hefir ekki staðist próf-
raunina, en allur þorrinn hefir
hvergi þokast um set. Af vand-
ræða undantekningum má eng-
ar almennar ályktanir draga,
og afstaða þjóðarinnar í opin-
berum málum getur ekki og
má ekki eingöngu miðast við
þær, enda þýddi það með öðr-
um orðum að heilbrigð skyn-
semi yrði að víkja fyrir því ó-
heilbrigða, sem í þjóðlífifiu
finst, og virðist þá farið öfugt
að öllum hlutum. Meginþorri
þjóðarinnar er gæddur því
þreki og siðferðisstyrkleika,
þrautseigju og þráa, sem getur
boðið þessari hættu, sem öðr-
um, byrgin, og það er síður en
svo ástæða til að örvænta, þótt
eitthvað beri út af. íslenzka
þjóðin sem heild hefir til þessa
staðist prófraunina, og hún
mun gera það, meðan sjálfs-
virðing og sjálfsmetnaður
hennar er óskert, og alment má
fullyrða að svo sé.
Það er mjög ánægjulegt, hve
þjóðin hefir sem heild brugðist
vel við þessari raun, — konur
jafnt sem karlar. Hitt er leitt,
að einstaka undantekningar
skuli finnast í báðum kynjum,
sem þjóðinni eru til vanza, og
einkum liggur sú hætta við
borð, að erlendir menn, sem
ekki hafa kynni af öðrum en
þessum lýð, dæmi þjóðina af
sem honum, sem henni þykir þó
mesta skömm til koma.
Björn Björnsson hvatti þjóð-
ina til þess að standa vel á
verðinum og var bjartsýnn um
framtíð hennar, vegna þess
styrkleika, sem með henni býr.
Hafi hann þökk fyrir. Þeir
menn, sem trúa á þjóðina og
opinberlega um hana tala á
þessum tímum, eru ekki of
margir. Hætt er við að hinir
vantrúuðu menn spilli fyrir
góðum árangri með vantrú
sinni. Það er trúin ein, sem
bjargað getur, jafnt í þessu
efni sem öðrum, í þessu tilfelli
trúin á þjóðina og framtíð
THE YVATCH SHOP
THORLAKSON & BALDWIN
Dlamond and Wedding Rings
Agent for Bulova Watcbes
Marriage Licenses Issued
699 SARGENT AVE
HELGIDAGSBROT
Austurríski ríkiserfinginn,
Franz Ferdinand var myrtur á
sunnudag og var það morð not-
að sem tilefni til Norðurálfu
stríðsins 1914-18. Nokkru
seinna réðust Þjóðverjar á
Frakkland og Belgíu, einnig á
sunnudag. Bretar og Frakkar
sögðu Þjóðverjum stríð á hend-
ur á sunnudag 1939. ítalir réð-
ust á Grikkland á sunnudag,
fyrir rúmu ári síðan. Þjóðverj-
ar hófu sína miklu herferð gegn
Rússum á sunnudag í sumar
sem leið og loks réðust Japan-
ar á Bandaríkin, nú fyrir rúm-
um tveimur vikum, einnig á
sunnudag. Því er nú ver, að
það er ekki sjáanlegt, að Lord’s
Day Alliance, sem hefir tekið
að sér að vernda helgi hvíldar-
dagsins, geti nokkuð við þetta
ráðið.—Úr Windsor Star. F.
FJÆR OG NÆR
dvalar hins erlenda liðs hér á hennar.—Vísir, 16. nóv. 1941.
landi, eða eyðingu og glötun
mannfólksins og þeirra helgi-
dóma, sem því hafa verið látnir
Þeir menn eru til sem kjósa
í té af forfeðrunum. Að vísu er (frekar að fara til kirkju á
það satt, að litill hluti þjóðar- sunnudögum en vera heima.
Þann 19. des. gaf séra Sig-
urður ólafsson saman í hjóna-
band að heimili Mr. og Mrs. E.
O. Markússon Ketil Valgarðs-
son, fyrrum verzlunarmann og
um langt skeið bónda við Gimli,
og Mrs. Steinunni Frímann,
ekkja Jakobs Frimanns /við
Hnausa, Man. Mr. Valgarðs-
son er alkunnur orku og dugn-
aðarmaður, er barist hefir sigr-
andi æfibaráttu af eigin ram-
leik og ráðdeild. Hann er nú
réttra 80 ára að aldri, en hefir
átt heima hér í landi um full 63
ár. Steinunn kona hans er
nokkru yngri en hann, dugandi
kona, komin af miklu starfs- og
atorku fólki, ættuð frá Kúfhól í
Austur-Landeyjum í Rangár-
vallasýslu. Mr. og Mrs. Val-
garðsson búa á Gimli.
• • •
Lúterska kirkjan 1 Selkirk
Nýársdag: Áramóta guðs-
þjónusta kl. 7 e. h. Allir vel-
komnir. S. ólafsson