Heimskringla - 16.02.1944, Page 1

........—- — ——■. ■■ <.
ÍWe recommend foi
youi approval oui
"BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
--------------------i.
We recommend tor
your approval our
" BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
---------------------+
LVIII. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 16. FEBRÚAR 1944
NÚMER 20.
Þjóðræknisþingið hefst mánudaginn 21. febrúar kl. 9.30 f. h. í G.T.-húsinu
* < HELZTU FRÉTTIR * -
Betri fréttir frá ítalíu
Fréttirnar síðast liðna viku
frá ítalíu, voru alt annað en
glæsilegar. Það var gefið í
skyn, að Ndttuno-her Banda-
þjóðanna væri í hættu staddur
og yrði ef til vill hrakinn í sjó-
inn. Hitler jós upp liði á móti
þessum her, sótti hann til Frakk-
lands, og sögðu fréttirnar, að
honum væri svo ant um að vinna
sigur þarna, að hann hefði jafn-
vel sent lið þangað frá Rúss-
landi, ekki betur en þar gengur
fyrir honum. Hann taldi sér
víst, að geta fært þjóð sinni góð-
ar fréttir úr þessari átt. Banda-
þjóðirnar voru einnig farnar aðl
gagnrýna herstjórn sína fyrir að
lenda svo nálægt Róm, með ekki
Dr. Richard Beck
forseti Þjóðræknisfélagsins, set-
ur þjóðræknisþingið og stjórnar
því. Hann stjórnar og afmælis-
hátíðinni í Marlborough Hotel,
að kveldi 23. feb.
Dr. Árni Helgason
flytur erindi og sýnir myndir frá
íslandi á samkomu Icelandic
Canadian Club 21 febrúar í G. T-
húsinu.
Séra Philip M. Pétursson
flYtur borðbæn við hátíðahaldið
afmæli þjóðræknisþingsins á
Marlborough Hotel 23. feb.
meiri her en þetta, eins og þær
ávalt gera, þegar eitthvað bjátar
á. S. 1. mánudag voru fréttirn-
ar alt aðrar. Her Bandaþjóðanna
hefir brotið lið Hitlers þarna á
bak aftur og er nú sókn hafin af
hans hálfu. Fluglið þeirra mun
mikinn þátt hafa átt í þessari
breytingu; þeir hafa meira af
því á ítalíu, en Þjóðverjar. —
Bandamenn gátu ennfremur
aukið her sinn á þessum stöðv-
um, því þeir höfðu yfirráðin á
sjónum og ströndinni.
Fimti herinn hefir einnig aft-
ur náð einum f jóða hluta af Cas-
sino. Hættan sem um var talað
s. 1. viku að her Bandaþjóðanna
á vesturströnd ítalíu væri í, virð-
! ist nú horfin.
Stríðið á Rússlandi
I byrjun þessarar viku unnu
Rússar mikla sigra í norðrinu.
Eru Þjóðverjar á flótta um 100
mílur suðvestur af Leningrad.
Sunnar eru þeir mjög skamt frá
landamærum Latvíu og suður
hluta Eistlands. — Vörn Þjóð-
verja virðisf þarna á förum.
Suður í Dneiper-bugðunni eru
Rússar að drepi niður herdeild-
irnar, sem þar eru innilokaðar.
Brytjuðu þeir niður 600 þar s. 1.
mánudag. Er sá innilokaði her
Þjóðverja talinn 100,000 manna.
Góð sala fyrir hveiti
Nú er góð sala fyrir hveiti.
Bandaríkin gera ráð fyrir að
kaupa 175 miljón mæla á þessu
ári af hveiti frá Canada. Það er
hvorki meira né minna en helm-
ingur meðal-árs uppskeru. Til
þess að flytja hveitið suður, hef-
ir Bandaríkjastjórn ráðið um
400 járnbrautavagna. Banda-
ríkin þurfa miklu meira af korn-
vöru nú bæði til fóðurs og til
iðnaðarreksturs en nokkru sinni
áður og er það sögð ástæðan fyr-
ir þessum hveiti-kaupum.
Kröfuganga Doukhobora
Frá Crestova, B. C., var sú
frétt sögð í gær, að 300 Doukho-
borar, sem öðru nafni eru stund-
um nefndir “synir frelsisins”,
hafi gert kröfugöngu í því skyni,
að draga athygli að því, að þeir
væru ákveðið á móti herlögum
og öðrum ráðstöfunum sam-
bandsstjórnar Canada stríðið á-
hrærandi. Þeir neita að skrifa á
eyðublöð stjórnarinnar (registra-
tion cards) nokkrar upplýsingar
um sig, segjast vænta þess fylli-
lega, að stjórnin standi við lof-
orð þessa lands um að veita þeim
undanþágu frá stríði, sem sam-
vizku sinnar vegna séu á móti
því. Eyðublöðunum söfnuðu
þeir saman og létu í kassa og
segjast senda stjórninni kassann.
Eyðublöð verð-eftirlitsnefndar
(Wartime Prices and Trade
Board) létu þeir einnig í kass-
ann; þykjast ekki þurfa á þeim
heldur að halda.
Kröfugönguna hófu þeir nakt-
ir, þó fremur væri kalt í veðri,
eða 28 gráður.
I þetta skifti var ekkert við
kröfugöngunni amast. Nokkrir
eða einir fjórir af þjóðflokki
þessum (Rússum), hafa verið áð-
ur hneptir í varðhald og verið
stuttan tíma í tugthúsi fyrir að
svara ekki herkvöð stjórnarinn-
ar. Er sagt að um 200 menn
muni vera á herskyldu aldri í
flokkinum. I British Columbia
er sagt að alls séu um 9,000
Doukhoborar.
ÚR HERBÚÐUNUM
Úr Winnipeg herbúðunum eru
þessar fréttir af íslendingum að
segja:
Private Ólafur Goodman frá
Wynyard, Sask., var í hópi
nokkra 17V£ árs gamalla her-
manna, sem frá Winnipeg lögðu
nýlega af stað vestur til Saska-
toon, til að stunda þar hernaðar-
nám.
•
Private Dori Einarsson frá Ár-
borg, Man., hefir tekið próf í
vélafræði, sem til þess þarf, að
geta tekið að sér keyrslu ög við-
gerð hervagna.
•
Walter Allan Nordal, Winni-
peg, hefir verið gerður að Lance-
Corporal af nr. 103 Infantry
Basic Training School í Fort
Garry. Hann var fæddur í
Stonewall, en býr nú að 254
Beacon St., Winnipeg; hann er
giftur og heitir kona hans Sophie
Nordal. Hann innritaðist í her-
inn í marz 1942; hann er 23 ára.
•
Alma Tergesen, fædd á Gimli,
hefir hlotið Corporal-nafnbótina
í Canadian Women’s Army
Corps. Hún vann á læknaskrif-
stofu í Winnipeg áður en hú
innritaðist í kvennaherinn 1942.
•
John Halverson frá Erickson,
Man., hefir gengið í Canadian
Army í Fort Osborne Barracks,
Winnipeg. Hann er 29 ára, gift-
ur og heitir kona hans Margaret
Ellenore Halverson frá Erickson.
Mr. Halverson er fæddur og upp-
alinn í Erickson, en var stárfs-
maður hjá Tomlinson Construc-
tion félaginu í Winnipeg, sem
vélfræðingur (Diesel Operator)
áður en hann innritaðist í her-
inn.
FLYTUR RÆÐU
á afmælishátíð Þjóðræknisfél.
Ásmundur Benson, B.A., LL.B.
Eins og auglýst var í síðasta
blaði, flytur Mr. Ásmundur lög-
fræðingur Benson frá Bottineau,
N. Dak., ræðu á afmælisfagnaði
Þjóðræknisfélagsins, sem fram
fer á Marlborough hótelinu hér
í borginni á miðvikudagskvöldið
þann 23. þ. m.; er hann víðkunn-
ur athafna- og gáfumaður og
mælskur vel. Mr. Benson hefir
um langt skeið gegnt ríkislög-
sóknaraembætti í héraði sínu við
hinn ágætasta orðstír, auk ann-
ara umfangsmikilla sýslana á
'vettvangi lögvísinnar; hann er af
austfirskum ættum; var faðir
hans Þórður Benediktsson frá
Dalhúsum í Eiðaþinghá, en móð-
irin María Sveinsdóttir frá Bæj-
arstæði í Seyðisfirði; er hún enn
á lífi, búsett hjá dóttur sinni i
Bellingham.
Ásmundur Benson er fæddur
og uppalinn í Mouse River-bygð-
inni í Norður Dakota; snemma
stóð hugur hans til menta, og á
sínum tíma lauk hann stúdents-
prófi við háskólann í N. Dakota,
og við þá sömu stofnun útskrif-
aðist hann í lögum með hinum
ágætasta vitnisburði; hann er
glæsimenni hið mesta, og íslend-
ingur í þess orðs fegurstu merk-
ÁRNI G. EGGERTSSON, K.C.
forseti Icelandic Canadian Club, verður forseti á samkomu
klúbbsins 21. feb. í G. T. húsinu.
ingu, er jafnan hefir borið hag
stofnþjóðar sinnar og þjóðar-
brotsins vestan hafs, af heilum
hug fyrir brjósti. Ásmundur er
kvæntur Sigríði dóttur þeirra
merkishjónanna Mr. og Mrs.
Guðmundur Freeman, sem um
langt skeið bjuggu stórbiú í
Mouse River-bygð.
ÚR ÖLLUM ÁTTUM
Hermálaráðherra Ralston, sem
nýkominn er heim úr ferð eða
dvöl á Englandi, sagði á sam-
bandsþinginu í gær, að til þess
gæti komið, að um 50,000 her-
menn þyrfti enn að senda frá
Canada út úr landinu.
★ * *
Bandamenn á ftalíu eru farnir
að gera flugárásir á Róm, járn-
brautarstöðvar fyrst, en hvar því
lýkur er ekki goft að segja. í
sumum klausturborgum Italíu,
hefir komið í ljós, að Þjóðverj-
ar skýla sér. Út úr einu klaustr-
inu, sem sprengt var nýlega upp,
skriðu um 300 þýzkir hermenn.
Að friða Róm eða þessi klaustur,
er auðvitað ekki til neins, þar
sem Þjóðverjar ráða yfir þeim og
borginni.
ISLENDINGAFÉLAG
STOFNAÐ í FARGO
OG MOORHEAD
Síðastliðinn föstudag, þ. 11.
febrúar, var mikið um dýrðir hjá
íslendingum í nágrannabæjun-
um Fargo, N. Dakota, og Moor-
head, Minn., því að þá um kvöld-
ið hafði verið efnt til fyrstu alls-
herjarsamkomu, “Þorrablóts”,
þeirra á þeim slóðum, er haldið
var í rúmgóðum og ágætum
húsakynnum, Country Club,
Moorhead bæjar.
Var samkoman um alt hin
prýðilegasta og ágætlega sótt,
því að 70 manns var þar saman
komið, eigi aðeins úr fyrnefnd-
um bæjum, heldur einnig frá
Mountain, Garðar, Grand Forks,
Casselton, Page og Mapleton í N.
Dakota, frá Barnsville í Minne-
sota og víðar. Skorti þar hvorki
gleðskap né góð föng; var þar
meðal annars á borðum ramm-
íslenzkt hangikjör frá Mountain
og aðrir gómsætir réttir, sem of
langt yrði upp að telja. Skemti-
skrá samkomunnar var að sama
skapi fjölbreytt og íslenzk vel.
Sig Björnson (umsjónarmaður
starfsemi ýmsra lífsábyrgðarfé-
laga í N. Dakota og Norður-
Minnesota) hafði með höndum
samkomustjórn og fórst það hið
myndarlegasta úr hendi. Heið-
ursgestir á samkomunni voru
tveir ungir efnismenn frá Is-
landi, Lárus Bjarnason og Hjalti
Pálsson, er stunda nám á Land-
búnaðarskólanum (State College
of Agriculture) í Fargo. Fluttu
jeir báðir gagnorðar en fróðleg-
ar ræður um íslenzkt þjóðlíf og
menningu, sem tekið var með
miklum fögnuði áheyrenda.
Aðalræðumenn voru þeir
Gamalíel Thorleifson frá Garðar,
N. Dakota, hinn góðkunni og
sérstæði fróðleiksmaður, og dr.
Richard Beck frá Grand Forks.
Flutti hinn fyrnefndi efnismikið
mál um Þorrablót að fornu og
íslenzkar hugsjónir, kryddað
fyndni og fjöri; en hinn síðar-
nefndi talaði um “Islenzkar
menningarerfðir og varðveizlu
þeirra” og bar fram kveðjur
Þjóðræknisfélags íslendinga í
Vesturheimi.
Þeir dr. B. K. Björnson, dýra-
Sigurgeir Sigurðsson
biskup íslands heldur sína fyrstu
ræðu í Winnipeg á Islendinga-
móti Fróns, 22. feb.
Jón J. Bíldfell
forseti Fróns, stjórnar samkomu
deildarinnar, sem haldin verður
22. febrúar og hefst kl. 8 e. h.
Ungfrú Agnes Sigurðsson
hefir píanó-sóló á Frónsmótinu
22. febrúar n. k.
læknir, prófessor T. W. Thordar-
son, kennari við Landbúnaðar-
háskólann í fræðslumálum, og
John Freeman, ráðunautur í
búnaðarmálum, sem allir eru bú-
settir í Fargo, kyntu heiðursgesti
og ræðumenn með fögrum orð-
um og markvissum. Thordarson
prófessor talaði einnig af mikl-
um skörungsskap fyrir útbreið-
slu á Sögu íslendinga í Vestur-
heimi með hinum ágætasta á-
rangri.
Yfir borðum voru sungnir ís-
lenzkir söngvar undir stjórn
ungfrú Dóru Austfjörð, kenslu-
kona í Barnsville, Minn., sem
einnig söng einsöngva við ágæt-
ar undirtektir samkomugesta;
sama máli gegndi um einsöng
ungfrú Doris Johnson, en þær
sungu báðar á íslenzku. Mrs. N.
B. Johnson lék undir á píanó.
Að lokinni skemtiskrá var
Frh. á 5. bls.