Heimskringla - 14.02.1945, Síða 3

WINNIPEG, 14. FEBRÚAR 1945
HEIMSKRINGLA
3. SIÐA
“Af því þá kemur minnið, og
það er verst af öllu, en segið mér
hvað komið hefir fyrir í dag, eg
get ekki munað það. Mig minnir
eg væri staddur í mannf jölda, og
saei “;hana” skyndilega aftur, eg
þekti hana undir eins, þó hún að-
eins væri skuggi af því er hún
var; svo heyrði eg hljóð, og í
sömu svipan sá eg 'hana aftur, en
þá ljómaði hún í æskufegurð,
öldungis eins og eg sá hana í
fyrsta skifti. Eftir það man eg
tkkert nema að mér varð ilt í
höfðinu, og þega’' ee gat farið að
átta mig sá eg ,ð einhver lant
'jf.ir að mér og mig minnir fast-
lega að eg heyrði ,að einhver
oefndi nafn mitt. Get’ð þér skýrf
þetta fyrir mér, því eg get ekki
áttað mig á því.”
“Elskulegi kennari minn,”
svaraði Emil mjög hrærður. “Eg
skal leitast við að skýra alt fyrir
yður, en segið mér fyrst hvort
þér þekkið mig, en segið það
ekki aðeins til að geðjast mér.”
“Jtá, nú þekki eg yður aftur
niinn elskulegi lærisveinn, frá
þeim fögru og sælu dögum en
segðu mér hvað komið hefir fyr-
ir, á meðan ætla eg að leitast við
að rifja upp gamlar endurminn-
ingar.”
Skjalaritarinn skýrði honum
svo frá í sem fæstum orðum,
'hvað borið hafði við fyrir utan
kirkjuna, og því lengra sem
hann komst í sögu sinni virtist
birta yfir svip kennarans og
hann verða skýrari, sljóleikinn
svifaði smátt og smátt frá og þó
3ð eigi lýsti sér gleði á svipnum,
þá hvíldi þó yfir því ljómi fylsta
skilnings, á meðan hann hlýddi
sögunni, og angurblíða skein á
andliti hans er sagan var á enda.
“Svona er þá þessu farið,’
sagði Kennarinn og tók innilega
í hönd þess endurfundna læri-
sveins síns. Nú man eg eftir öllu.
bað var áreiðanlega hún er eg sá,
þessi kona er haft hefir svona
raunaleg áhrif á tilveru mína.
Sökum hennar yfirgaf eg þig er
eg elskaði eins og bróður minn.
Vegna hennar er eg skipbrots-
^aður og fátækur vitskerðingur,
hennar vegna lifi eg nú vesölu
°g huggunarsnauðu lífi, og sé
ekkert mér til bjargar, nema vit-
íirringahæli eða gröfina, á hæl-
inu lendi eg þó ekki því vitskerð-
ing miín er á of lágu stigi. Gröf-
in vill ekki heldur líta við mér,
því yfirsjón mín er of mikil til
þess. Eg er dæmdur til að ráfa
Sem afihrak milli manna, og aug-
iýsa ólán mitt hverjum þeim
Sem hefir gaman af að hlægja
málkennaranum heimska.”
“Reynið að vera stiltur, kvelj-
’ö ekki sjálfan yður með því að
ýfa tárin upp, við höfum fundist
aftur, og yður skal héðan i frá
ekkert bresta,” sagði skjalarit-
arinn.
“Mig brestur ekkert,” svaraði
^'lkennarinn drembilega og
teygði úr hrörlega líkamanum,
°g eg þarfnast einkis, eg vinn
fyúr mér með tungumálakenslu,
þau eru það eina sem eg lærði í
f^sku og eg ekki hefi gleymt, og
eg heimskur sé hefi eg marga
°emendur af því eg er ókaupdýr.
Jöðu, svona er heimshátturinn,
ann vill heldur fá slæma ken-
fiu ódýra, en góða sé hún dýrari.
ffirðu eitt glas af víni?”
'fá,” svaraði Emil, og furðaði
a þessari spurningu, “en afsakið
eg hefi gleymt að bjóða yður
n°kkuð.”
^g get ekki neitað því að mig
ian
Jhv
§ar til einu sinni að vita
ernig bragðið er að víni. Sú
Var tíðin er eg drakk mig ölvað-
a°n af Ijómandi glösum og ljóm-
1 nugum. Eg á engu öðru en
júaakt minni að þakka það, að
S hefi ejg^ reyn^ ag drekka til
• g °®last algleymið; eg hefi ver-
of fátækur, og sennilega litið
dr á mig til að verða
0f^kjUrútur, 0g eg hefi verið
þ f ark litiLl og viðkvæmur, til
ss að verða brjálaður.”
Sej^ Vernig er því farið að þér,
eruð svo vel lærður maður.
svo göfuglyndur og innilegur,
hafið hrapað niður í slíkt vol-
æði?”
“Hvernig er því farið, ha, ha,
ha, þú spyrð eins og barn —
þarna kemur stúlkan með vínið.
— Géfðu mér nú eitt glas, svona,
| ó hve það er smekkgott. Það er
I eins og sjónleiksfortjald minnar
I vesölu æfi væri dregið upp aft-
jur. Seztu hérna, gefðu mér í
j glasið aftur, og ef þú vilt máttu
| iblýða á sögu málkennarans
heimska.”
!
IV.
j Es ist eine atte Geschiehte,
Dooh bleibt sic innuer neu,
Und wem er gerade passier et
Dem brioht das Herzda bei.
■ segir Heine þegar um líkt efni
var að ræða, en hér látum vér
málkennarann segja sjálfan frá.
“Þú manst víst eftir því, að
hér um bil fjórðung míílu frá
heimili föður þíns, bjó auðugur
iherramaður, Hjálmur að nafni, í
skrautlegum bæ er hét Roberts-
dalur — þú munt og muna eftir
því, að oft á veiðiferðum okkar,
eða þá er við gengum til að lesa
blóm, gengum við í gegnum
skóginn fagra er óx í milli herra-
garðsins, verksmiðjunnar og
prestsetursins, hvíldum við okk-
ur þar á bökkum straumharðrar
! ár, er sneri vélunum í verk-
smiðjunni.”
“Ó hví skildi eg ekki hafa
munað eftir því er skeði á feg-
urstu dögum æsku minnar.”
Það voru einnig mínar sælustu
i stundir æfinnar, og þú varst sá
fyrsti er batst ást við mig og mér
i var hin mesta ánægja í því falin
I að segja öðrum til, og hversu líka
j lærði eg eigi af þinni barnalegu
j einfeldni? Eg var óþroskaður í
mentuninni er eg kom af háskól-
! anum, og flutti hingað til að
leggja mig eftir lyndiseinkenn-
um, og leitast við að vinna mér
j tiltrú og ást óstýriláts barns, og
iá því græddi eg jafnframt sjálf-
j ur.”
“Það tókst yður líka algerlegá,
j því enginn lærisveinn hefir elsk-
að kennara sinn innilegar en eg
i gerði,” sagði Emil.
“Hreykið mér nú ekki ofhátt,
I því eg er nægilega ruglaður fyr-
| ir, og segðu því við mig eins og
fyr er við»vorum saman, því eg
hefi ánægju af að minnast sælu-
j stunda æfi minnar.”
“Já, með ánægju, en varstu þá
áreiðanlega ánægður þrátt fyrir
allar þær áhyggjur er eg bakaði
þér?”
“Áreiðanlega, og of sæll til
þess það gæti varað lengi.”
“Manstu hvort Hjálmur átti
nokkra dóttir?”
I “Já, en hún var þá í Stokk-
| hólmi á skóla, eg veit ekki hvort
eg nokkurn tíma hefi séð hana.”
“Þú ert lánsamur”, svaraði
málkennarinn og andvarpaði,
“eg sá hana og varð ólánssam-
ur.”
“Fékstu ást á henni?”
“Já, eg elskaði hana, elskaði
hana eins og hver óspiltur mað-
ur með heitu blóði og lifandi í-
myndunarafli elskar þá fyrstu
fníðu stúlku er verður á leið
hans. Eg elskaði hana eins og
tvítugur maður elskar seytján
ára gamla stúlku í yndisfegurð
æskunnar. Æ eg elskaði hana
svo heitt að eg gleymdi djúpinu
| sem lá á milli okkar og bölvun
þeirri er á okkur mundi bitna.”
“Hvernig kyntustu henni?”
“Æ, vinur minn! Það er
harmsaga sem þó er tælandi. í
henni felst svo mikill skáldskap-
ur að hún hlaut að festa rætur
hjá mönnum Mkum mér. Alt
gekk í samsæri gegn mér. Hefði
eg hitt hana eins og fólk vana-
lega í fyrsta sinn við dansleik eða
í samkvæmi, þá hefði naumast
farið eins fyrir mér. Eins og
áður er sagt sórust öll atvik í fé-
lag gegn mér þá—”, sagði hann
og hló hræðilega — “var eg svo
blindur að skoða það sem lán
! ekki um þetta leiti árs hættulegt
að baða sig, en hverjum á eg að
þakka lífgjöfina?”
Eg sagði henni stamandi hver
eg var. Framh.
i JÓHANNA ANTONÍUS-
ARDóTTIR SIGURÐSSON
H
HAGBORG
FUEL CO.
Dial 21 331
(C.F.L.
No. 11)
H
21 331
ADMIRAL SIR JAMES SOMERVILLE
Admiral Sir James F. Somerville, G.C.B., K.C.B., K.B.E.,
D.S.O., fyrverandi yfirmaður Austur herskipaflotans, hefir
nú yfirgefið austrið til að taka .við nýrri stöðu. Hann hefir
verið yfirmaður austur flotans síðan í apníl 1942, en fyrir
stríðið var hann æðsti maður Austur Indlands hersins. Þetta
er síðasta mynd er tekin hefir verið af honum. Hann er hér
sýndur með upþáhalds köttinn sinn um hálsinn, er hann kallar
Prince Ghang, og sem fylgir húsbónda sínum og eiganda í hið
nýja embætti hvar sem það kann að vera.
mitt, ha, ha, ha, þá var eg þó
álitinn viti ráðandi maður.”
“Þú kemst í ofmikið uppnám,
ef þú heldur áfram, við skulum
í annan tíma víkja að þessu um-
tals efni.”
“Nei nei, nú vil eg tala. Til
eru þau sár er svíða svo mjög, að
það er jafnvel fróun að stinga
hnífnum í þau, þá getur einnig
skeð að eg hafi gott af því,
hversu viti firtur sem eg er. Bíð-
um nú við. Um hvað vorum við
að \ala?”
“Um það töluðum við síðast er
þú komst í kunningsskap við
dóttur herramannsins.”
“Það er satt. Það var snemma
morguns og þú hafðir verið veik-
ur í nokkra daga, og því var þér,
eigi leyft að fara með mér er eg
gekk mér til skemtunar um
morguninn. Það lá vel á mér og
eg söng vísu er eg gekk í gegn-
um skóginn með byssu mína um
öxl; eg man eftir þessu, eins og
það hefði skeð í gær. Alt í einu
heyrðist mér eg heyra til spætu
skamt frá mér. Þú hafðir beðið
mig um spætu til að stoppa af
henni haminn. Eg heyrði einu
sinni til fuglsins og læddist
hljóðlega fram á árbakkann þar
sem gamall og holur pílviður
stóð og sá eg fuglinn þá bráðlega,
er bœði var stór og fallegur. Eg
stóð fyrst kyr, skreið svo á bak
við runna nokkra, fuglinn sat
grafkyr, eg miðaði á hann,
hleypti af, og í sama bili...”
“Datt fuglinn?” spurði Emil.
“Nei, fuglinn datt eigi og eg
hefi vísl^ ekki hitt, en einmitt í
því eg skaut, heyrði eg hljóð
nokkrum fetum frá mér eins og
skvamp í ánni. Þú getur nærri
hversu skelkaður eg varð, kast-
aði byssunni frá mér og flýtti
mér til árinnar. Hvað sá eg?
Þú getur víst ekki getið þess;
unga stúlku er hélzt á floti af
klæðum sínum, straumurinn bar
hana óðfluga ofan að stóra millu-
Ihjólinu er setur vélarnar í hreyf-
ingu. Hún var orðin meðvitund-
arlaus. Eg stóð augnablik sem
steini lostin af ótta, síðan fleygði
eg af mér vesti og yfiilhöfn og
kastaði mér út í ána.
Þú veizt að eg er góður sund-
maður, náði eg því henni skjótt,
greip síðan hraustlega til sunds
með báðum fótum og öðrum
handleggnum, og komst farsæl-
lega til lands aftur. Síðan tók eg
stúlkuna í faðm minn, bar hana
upp á land, lagði hana niður í
grasið, og leitaðist eftir fremsta
megni að lífga hana við aftur.”
“Og það tókst að lokum?”
“Já, en settu þig nú í mín
spor, eg var þarna aleinn hjá
ungri og fríðri stúlku og af því
eg var svo óreyndur í þesskonar
sökum ,þorði eg varla að snerta
við henni, en þó var eg neyddur
til að lífga hana. Mér dttu þús-
und hlutir í hug á einni mínútu.
Hvað átti eg að taka til bragðs?
Átti eg að fara með hana til
verksmiðjunnar? Eg óttaðist að
hún andaðist á leiðinni, mér datt
jafnvel í hug að hún væri þá
þegar dáin af hræðslu. Eg hafði
iheyrt að losað væri um brjóst-
klæði druknaðra manna til að
lífga þá við, en gat eg fengið mig
til að gera það. Var það ekki-
vanhelgun á æskufegurð þessar-
ar ungu meyjar, en á hinn bóg-
inn fanst mér það vera rangt af
mér að kynoka mér við því er
mannslíf lá við. Eg veit sjálfur
eigi hversu lengi eg var að velkja
þessu fyrir mér, en þegar eg kom
til sjálfs mín aftur, sá eg hina
ungu mey opna augun og svo sá
eg hana roðna, og fara að hylja
brjóst sitt, er var hálf bert.”
“Guð hjálpi mér! Mig minnir
eg — já það er víst að eg sat
niður við ána og varð hrædd,”
mælti stúlkan.
“Við mig,” kallaði eg, og féll á
kné og greip hönd hennar sem lá
í grasinu og mælti; “Fyrirgefið
mér, eg vissi ekki af neinum í
grend við mig og ætlaði að skjóta
fugl, en í stað þess var eg næst-
um orðinn valdur að dauða
yðar.”
“Hvað hefi eg að fyrirgefa
yður? Það var sjálfri mér að
kenna að eg varð hrædd,” sagði
hún brosandi, en við það misti
eg þá litlu stillingu er eg átti,
“auk þess eruð það þér er hafið
bjargað mér, eða er eigi svo?”
“Eg var svo heppinn . . . .”
“Eg þakka yður innilega fyrir
það, en nú hljótið þér að vitja
klæða yðarf” sagði hún með
þeirri barnslegu einfeldni sem
konur einar geta neytt til að
koma sér úr klípu, “síðan sýnið
þér mér þá góðvild að fylgja
mér til verksmiðjunnar, því eg
er sjálfsagt of vanmegna til að
komast þangað ein.”
“Eg flýtti mér eftir yfinhöfn
minni og vesti án þess að hugsa
út í að hún þyrfti Líka að laga á
sér fötin; þegar eg kom til henn-
ar aftur var hún staðin á fætur,
en þó eg væri ennþá einurðar-
minni en hún, bað eg hana samt
að lofa mér að leiða sig, svo við
gætum sem fyrst komist heim
til hennar. Við gengum lengi
þegjandi hvort við hliðina á
öðru. Eg þorði ekki að líta á
hana, en mér var sönn ánægja
að því að finna hönd hennar
litla og heita h-víla á handlegg
mínum. Það var eins og eg væri
ölvaður, mér lá óteljandi margt
þungt á hjarta, en gat þó ekkert.
orð sagt. Hún hlýtur að hafa
veitt þessu eftirtekt hversu ráða-
laus eg var, því hún sagði með
svo hljómskærri rödd, að mér er
ómögulegt að lýsa henni, hún
var helzt lík milliröddunum á
hörpu Eólusar, svo var hún mjúk
og skær.”
“Það er til allrar hamingju
Þessi vinsæla sæmdar kona
andaðist að heimili sínu, Oak
Point, Man., þann 22. jan. s. 1.
Hún var fædd á Berufjarðar-
strönd í Suður-Múlasýslu 18. dag
maí mánaðar árið 1860 og þvi
næstum áttatíu og fjögra ára og
átta míánaða gömul er hún lézt.
Foreldrar Jóhönnu sál. voru
Antoníus Eiríksson frá Steina-
borg og k. ih. Ingveldur Jóhann-
esardóttir, skálds Árnasonar úr
Eyjafirði. Fluttust þau hjónin,
foreldrar Jóhönnu, til Canada
árið 1879 og bjuggu um langa
hríð nálægt Riverton, Man.
Jóhanna sál. dvaldi lengur á
Islandi og giftist þar fyrri manni
sínum, Þorsteini Eiríkssyni, en
hann andaðist á Islandi árið
1888. Sama ár flutti ekkjan á-
samt börnum sínum til Canada
og lifði í skjóli foreldra sinna
um ihríð. Á nýársdag árið 1891
giftist hún seinni manni sínum,
Birni Sigurðssyni frá Reiðar-
firði. Þau bjuggu fyrst við Riv-
erton í 12 ár en fluttu svo til
Hove, P. O., Man., árið 1903 og
bjuggu þar unz þau fluttu til
Oak Point árið 1926 og áttu þar
heima til dauðadags. Björn and-
aðist fyrir tæpum tiveimur árum
síðan en ekkjan dvaldi á Oak
Point oftast þar til hún andað-
ist.
Björn var búhöldur góður og
starfsmaður mikill og bjuggu
þau hjón blómabúi þrátt fyrir
þunga ómegð.
Börn Jóhönnu sál. af fyrra
hjónaibandi voru: Jón Antoníus,
andaðist fyrir innan tvítugt;
Margrét (Mrs. G. W. Goodall),
Winnipeg; Ingveldur (Mrs. E. W.
Goodridh), einnig í Winnipeg. —
Fóstursonur Jóhönnu, Eiríkur
Thorsteinsson, á heima í River-
ton.
Börn þeirra Björns og hennar
voru: Elis, til heimilis í Glen-
boro, giftur Sigrúnu dóttir
Kristjáns Jónssonar, bróður dr.
B. B. Jónssonar sál. í Winnipeg:
bjó Kristján sál. lengi að Brú í
Argyle-bygð en er nú andaður;
annar sonur þeirra er Jónas í
Selkirk; þriðji, Jóhannes, að Oak
Point, giftur Annie Zeke; fjórði.
Björn, í Kansas City, giftur ame-
rískri konu; dætur þeirra eru
tvær: Sigurþóra ekkja eftir G.
T. Wallis og á hún heima í Elm-
wood, Man., og Anna gift Jóna-
tan Jiohnson frá Markland, Man.,
og eiga þau heima í Seattle,
Wash. Einn sonur þeirra, An-
toniíus andaðist fyrir nokkrum
árum.
Jóhanna sál. var afar vinsæl
og vellátin meðal sinna ná-
granna; góðfús, hjálpsöm og
gestrisin. Mr. Taylor, póstaf-
greiðslumaður á Oak Point, tal-
aði nokkur orð við jarðarförina
og lét svo ummælt ,að hún Ihefði
haft hið mesta yndi af því að
gera öðrum gott. Slíkar mann-
eskjur eru óumræðilega mikils
virði í hvaða nágrenni sem er,
þær kveikja þann hjartayl sem
skapar gott nágrenni en dreifir
geislum kærleikans út til alls og
allra.. Þeim hjónum var haldið
fjölment gullbrúðkaup að Oak
Point árið 1941. Séra Guð-
mundor sál. Árnason skrifaði
um það í Heimskringlu og lýsir
Jóhönnu sál. á þessa leið:
“Jóhanna er prýðilega vel
gefin kona, hjálpsöm, góðviljuð,
! °S trygg nágrönnum sínum og
I vinum. Heimili þeirra hefir ver-
ið gestrisnisheimili mesta.”
Hún var ástrík og umhyggju-
l söm móðir er vakti yfir velferð
; bairna sinna með stökustu ár-
vekni til hins síðasta. Þegar eg
stend við grafbeð þessa gamla
fólks, þessara góðu, gömlu ís-
lendinga, finst mér, sem eg eigi
þar bróður eða systur, já, jafn-
vel föður eða móður að baki að
sjá. Þetta fólk hefir verið fröm-
uðir þess frama og brautryðj-
endur til þeirrar velgengni sem
við kunnum að njóta í álfunni.
Blessuð sé minning hennar og
þeirra allra.
Hún var jarðsungin frá ís-
lenzku kirkjunni á Oak Point
þann 26. jan. s. 1. af undirrit-
uðum. H. E. Johnson
Kaupið Heimskringlu
Lesið Heimskringlu
Borgið Heimskringiu
HIGH GRADE
Malting
Barley Seed
Now Available Through
SHEA-DREWRY
BARLEY IMPROVEMENT FUND
The Manitoba Barley Improvement Committee is
this year again making high quality seed barley available
for seeeding through the oountry ölevators.
Distribution will be made any place in Manitoba, and
the barley is of O.A.C. No. 21 variety.
Farmers may order up to 16 bushels. Seed will be
shipped in two buShel sealed sacks, freight prepaid. The
supply is limited, consequently applications will be con-
sidered in the order in which they are recqived.
Ask your local elevator agent for price. Cash must
accompany order.
The grower should plan on saving this year’s crop in
order to have pure seed for all his barley acreage the
next year.
Further particulars and order form, may be ohtaincd
from your local elevator agent or The Manitoba Barley
Improvement Committee, Room 245 Legislative Building.
Winnipeg, Manitoba.