Heimskringla - 04.09.1946, Blaðsíða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 4. SEPT. 1946
Munaðar-
leysinginn
Ungu stúlkunni létti fyrir brjósti yfir því
að Ralph var ekki heima; en er Mrs. Ballar og
Sheila sátu og drukku teið sitt, leit unga stúlk-
an á Margrétu og spurði ofur sakleysislega og
eðlilega hvar Ralph væri.
Mrs. Ballar varð náföl.
“Nefndu hann ekki á nafn, Sheila. Hvorki
við mig né nokkurn annan.”
Sheila leit á hana með meðaumkvun.
“Þú ert óhamingjusöm, frænka mín,” sagði
hún. Við og við nefndi hún Mrs. Ballar þessu
nafni, og nú lýsti það samúð hennar.
“Þú gerir mig hamingjusama,” svaraði Mar-
grét og bætti við: “en þarna kemur þá maðurinn
minn.”
“Pétur frændi, húrra!” æpti Sheila.
Hún þaut út úr herberginu og hljóp á móti
honum. Hún var stór og vel þroskuð, en á
þessu augnabliki leit hún út eins og barn. Hvíti
kjóllinn hennar var stuttur, og sýndi litla fætur
með háum ristum.
Ballar fleygði frá sér yfirhöfninni og tók
hana í faðm sinn. Unga stúlkan fann til þess að
Narmy gamla hefði ekki kyst sig eins og Pétur
gerði. Hún faðmaði hann að sér ástúðlega og
neri vanga sínum að vanga hans.
“Nýji pabbi, elsku nýji pabbi,” sagði hún
og kysti hann aftur og aftur af gleðinni yfir að
sjá hann.
Ballar gekk inn til konu sinnar. Margrétu
hafði tekist að ná sér, en Sheila sá það með
skarpskygni sinni, að sambúðin var öðruvísi en
áður. Hún lét samt eins og hún tæki ekki
eftir því, en reyndi að fylla bilið, sem hún fann
að hafði orðið milli þeirra. Hún vildi endilega
skenkja teið handa Pétri frænda, kom honum
fyrir í uppáhalds stólnum hans, og er hún hafði
svo sjálf sezt á hné hans fór hún að segja gaman-
sögur af skólasystrum sínum, sem kom Ballar
til að hlægja hjartanlega og virtist einnig hressa
konu hans. Seinna að miðdegisverði loknum tók
Ballar hendi skjólstæðings síns og leiddi hana
inn í skrifstofu sína. Hjarta hennar tók að slá
örar, augu hennar virtust í hálfrökkrinu þama
inni verða svört og hún fann til þess að nú var
augnablikið komið að biðja um að fara í ferða-
lagið til Irlands.
Hún settist í kjöltu Ballars, lagði höfuðið
að brjósti hans og sagði með lágri röddu:
“Elsku góði nýji pabbi, viltu lofa mér að
fara til írlands til hennar Donnu O’Doyle, og
má eg vera hjá henni í O’Doyle kastalanum í
sex vikur. Má eg það ekki, þú lofar mér það,
er ekki svo?”
Ballra kysti blíðlega á enni ungu stúlkunn-
ar, svo lyfti hann höfði hennar og leit inn í augu
hennar.
“Jú víst mátt þú fara til Irlands einhvern-
tíma og heimsækja vinkonu þína,” svaraði
hann. “En eg þarf að segja þér mikilsverðar
fréttir, litla stúlkan mín,” að svo mæltu reis
hann úr sæti sínu opnaði peningaskápinn sinn
og tók út perlurnar, sem höfðu orðið svo ör-
lagaríkar. Hann opnaði öskjurnar og lagði
perlurnar á borðið. “Veist þú hvað þetta er,
Sheila?” spurði hann.
“Já, víst veit eg það. Þetta eru perlur. En
hvað þær eru stórar, og hvað þær eru hvítar, og
hvað þær eru fallegar!”
“Já”, svaraði Ballar, “þær eru ekki ein-
göngu fallegar, þær eru líka dýrmætar. Þær til-
heyrðu móður þinni, en hún fékk þær að gjöf
frá föður þínum. Þú átt að eignast þær ein-
hverntíma síðar meir, þegar þú verður átján
ára, en þangað til ætla eg að geyma þær.”
Hann lét öskjurnar með perlunum inn í
fjárhirsluna og læsti henni svo. Sheila stóð við
borðið.
“Fyrst mamma mín átti þær ætla eg að
bera þær fremur en nokkra aðra skrautgripi.
En má eg ekki fara með þær með mér til
O’Doyle kastalans?”
“Jú, bamið mitt, þegar þú ferðast þangað
getur þú haft þær með þér. En eg þarf að segja
þér nokkuð, og það er mjög þýðingarmikið.
Þegar hann faðir þinn dó trúði hann mér fyrir
þér. Hann var elzti vinur minn og hinn bezti;
eg tók þig að mér, og hef reynt að gera alt sem
eg get----”
“Já, það hefir þú gert — það hefir þú gert,
kæri frændi, og hve mikið fé hefi eg ekki kost-
að þig<”
“Nei, góða mín,” sagði Ballar og talaði mjög
blíðlega og mjög ákveðið, “þú hefir ekki kostað
mig einn einasta eyri; faðir þinn lét eftir sig fé,
— hvað mikið veit eg ekki — ásamt þeim fyrir-
mælum, að eg skyldi taka þig að mér og ala þig
upp; en hann skildi líka eftir fyrirmæli og regl-
ur hjá málafærslumönnum sínum í Bloemfon-
tein. Hann lagði svo fyrir, að þú, er þú værir
átján ára, skyldir kynnast og taka þátt í félags-
lífinu í London. Þú ert nógu rík til þess. Við
hjónin höfum leigt hús í fínasta hluta borgar-
innar. Margrét mun kaupa föt handa þér, og að
svo miklu leyti, sem mögulegt er, vera þér í
móðurstað. Fyrsta maí, á afmælisdaginn þinn,
þegar þú ert átján ára, flytjum við inn í nýja
bústaðinn, þar sem við eigum heima i þrjá
mánuði. A þessum þremur mánuðum kynnist
þú féagslífinu, þú verður kynt fyrir drotning-
unni og færð að sjá heiminn eins og hann birtist
á þessum sviðum. Gættu nú að að ljómi hans
freisti þín ekki, barnið mitt, og gættu þín fyrir
smjaðrinu. Hugsaðu um það eitt að þú ert að
hlýða honum föður þínum, við verðum að fara
eftir síðustu óskum hans og það bókstaflega.
Ennþá eru fjórtán dagar þangað til fyrsti maí
kemur, og á þessu tímabili mun konan mín sjá
um, að alt fari eftir reglunum hvað föt snertir.
Nanny garnla kemur með okkur til London, og
þegar hinir þrír mánuðir eru liðnir, þá er eld-
raunin, sé þetta eldraun, um garð gengin. En
þú virðist þreytt og áhyggjufull stúlka litla, og
það er heldur engin furða. Guð varðveiti þig
og gefi að þessi nýja tilvera þín verði góð, heið-
arleg og hamingjusöm.”
“‘Svo eg er þá rík,” sagði Sheila. Hún
stundi við og byrgði andlitið í höndum sér.
“Elsku nýji pabbi,” sagði hún og augu hennar
fyltust tárum, “eg vil miklu heldur vera fátæk.
Getur þú ekki látið mig vera fátæka, Pétur
frændi?”
“Eg hefi ekki sagt annað en að þú hafir
peninga, Sheila. Eg hefi aldrei sagt að þú værir
rík; en óskir föður þíns, eða við gætum miklu
fremur sagt fyrirskipanir hans, verða að fram-
kvæmast. Það munt þú sjálfsagt gera fyrir
hann, barnið gott?”
“Ó já, já,” sagð hún og laut höfði til þess
að Ballar gæti ekki séð tárin, sem brutust fram.
“Auðvitað vil eg gera alt, sem eg get í þá átt. En
má eg ekki segja það nú og hreint út að eg hata
alt, sem kallað er samkvæmislíf!”
Ballar faðmað hana að sér. “Þar er eg þér
alveg samþykkur elsku barnið mitt,” sagði
hann. “En mundu eitt, Sheila; maður getur
tekið þátt í athöfnum fhannfélagsins án þess að
. láta þær ná yfirhönd á sér; en farðu nú í rúmið
og láttu þig dreyma um hamingjusama daga.”
Sheila fór upp í herbergi sitt undarleg í
skapi. Hjarta hennar barðist ákaft og vangar
hennar, sem annars voru fölir voru nú kafrjóðir.
Nanny hafði lagt eld í arininn og herbergið var
eins vistlegt og arineldurinn, rafljósin, fögur
hiisgögn, mjúkar gólfábreiður og dýr glugga-
tjöld gátu gert það. En Sheila sá samt ekkert
af þessu. Hún hafði árum saman vanist þessu
herbergi og umönnun Nanny.
Hún hneig niður í mjúkan siól og starði inn
í eidinn með tindrandi augum. Hurðin opnaðist
hljóðlega og Nanny læddjgt inn. Hún leit snögt
á Sheilu, sem virtist ekki taka eftir henni.
“Eg hef til reiðu náttkjólinn þinn, lambið
mitt,” sagði gamla írska konan, “þvi mér fanst
það einhvern veginn að ungfrúin ætlaði snemma
í rúmið í kvöld. En hvað gengur að eftirlætinu
mínu? Hvað er að henni?”
“Æ, Nanny,” sagði hún og leit á hana með
fögru augunum, sem tárin streymdu úr. “Æ,
Nanny, mér líður svo illa, svo illa! Æ, Nanny,
veiztu----” •
“Veit eg hvað?” spurði gamla konan for-
vitin.
“Ekki nema þetta,” svaraði Sheila, að við
eigum að fara héðan eftir hálfan mánuð, og
eigum að búa í einhverju andstyggilegu, gömlu
og tiJgerðarlegu húsi í Mayfair. Hefir þú nokk-
uintíma heyrt annað eins og' þetta, Nanny?”
“Mér þætti gaman að vita,w sagði Nanny,
“hversvegna þú kallar húsið andstyggilegt, er
ekki loftið í kringum það og himininn yfir þvi?”
“Ó, það verður andstyggilegt að eiga þar
heima,” sagði unga stúlkan raunamædd, “og
mig langaði svo, langaði svo mikið til — að fara
til írlands til O’Doyle kastalans, og eg ætlaði að
hafa þig með mér, en í staðinn fyrir þetta verð
eg að dúsa hér og fara í veizlur og samkvæmi,
og eg á að fá ósköpin öll af fötum, eg, sém hirði
ekkert um ný föt. Og veiztu hvað Nanny, það
á að kynna mig fyrir drotningunni, og eg sem
aldrei hef getað gengið aftur á bak, en það verð
eg að gera þegar eg hefi hneigt mig fyrir henni.
Nanny, geturðu ekki kent í brjósti um mig?”
“En hver segir þér að gera alt þetta, ástin
mín?” spurði Nanny með miklum spekings svip.
“Já, það eru nú vandræðin,” svaraði Sheila
angurvær, “það er blessunin hann pabbi minn,
sem gerði þessar ráðstafanir áður en hann dó.
Hann lagði svo fyrir, að þegar eg yrði átján ára,
skyldi eg fara út í heiminn og kynnast félags-
lífinu. 1 þrjá hræðilega mánuði, á eg að vera í
tómum veizlum og samkvæmum frá morgni til
kvölds. En hvernig á eg að lifa þetta af?”
“Já, hjartað mitt, fyrst þetta eru fyrirmæli
þeirra sem gáfu þér tilveru þína, þá er enginn
annar vegur en að hlýða þeim,” svaraði Nanny,
“og þrír mánuðir eru svo sem enginn óra timi;
þeir líða í skyndi fyr en þú veizt af. Og mundu
eftir því, stúlka mín, að hann faðir þinn hefði
aldrei boðið þér að gera neitt það, sem ekki var
rétt og skynsamlegt.”
“En heyrðu, Nanny. Nú er annað ennþá
verra,” sagði stúlkan. “Þú mundir ekki sjá það
þegar þú lítur á mig; en eg held að eg sé rík.”
“En það er mikil hamingja,” svaraði Nanny
og sló saman höndunum, “og hversvegna er
eftirlætið mitt hrædd við að vera rík? Marga
stúlkuna hefi eg séð gráta yfir því að hafa enga
penniga, en þú ert vissulega sú fyrsta, sem eg
hefi heyrt barma sér yfir að eiga fé.”
“Nanny,” sagði Sheila, “gleymdu því nú
snöggvast að eg er fullorðin og rík — eg finn
það einhvern veginn að eg er það, þótt Pétur
frændi segði það ekki með berum orðum — og
háttaðu mig nú eins og þú gerðir þegar eg var
lítil, láttu mig svo í rúmið og haltu í hendina á
mér þangað til eg er sofnuð.”
“Já, það skal gamla Nanny gera fyrir eftir-
lætið sitt. Eg skal einu sinni ennþá vera fóstra
þín og segja þér írsk æfintýri, eins og þegar þú
varst lítil stúlka. Eg kann svo fjarskalega
skemtilega sögu um Tedda og grísinn hans. —
Legðú nú höfuð þitt á koddann, réttu mér svo
hendina og svo skal eg segja þér söguna.”
Nanny gamla var ekki komin langt með
söguna þegar andardráttur Sheilu gaf til kynna,
að hún væri sofnuð. Og hún svaf svo vært og ró-
lega að tárin komu fram í augu Nanny gömlu,
er hún spenti greipar og bað drottinn að vernda
og blessa ungu stúlkuna. / *
Svo slökti hún ljósið og læddist út úr her-
berginu.
En þótt Sheila væri í daufu skapi um
kvöldið, þá var enginn tími til að vera þung-
lyndur næsta morgun. Hún var ung og speg-
illinn hennar sagði henni að hún væri falleg.
Sólin skein inn í svefnherbergið hennar er hún
stökk út úr rúminu, þvoði sér og klæddi sig án
þess að láta sér detta í hug að fá Nanny til að
hjálpa sér, og svo hljóp hún niður í garðinn til
að fá morgunmatinn. Hún gat ekki að því gert
að finna til gleði yfir því að Ralph var ekki
heima; hún ásakaði sig fyrir þessa tilfinningu;
því að hún vissi að það sem var henni gleði í
þessum efnum var sorg fyrir vesalings Mar-
grétu. En samt þótti henni vænt um þetta. —
Ralph hafði þegar hann var drengur verið eigin-
gjarn og stríðinn. Þegar hann stækkaði hafði
verið vani hans að læðast að Sheilu, klípa hana
og hrinda henni. Þetta var slæmt, en ennþá
verra var það, að síðast þegar hann var heima
hafði hann verið herralegur og hrokafullur í
framkomu sinni við hana. Hann hafði einnig
gert ósvífnislegar athugasemdir um lit augna
hennar, um sídd gulljarpa hársins hennar og
hvernig fætur hennar væru. Hann hafði mestu
gleði af að þjóta út úr einhverju skúmaskoti og
reyna að taka hana í faðm sinn, til þess, eins og
hann sagði, “að kyssa litlu systur sína”. Sheila
var of stórlynd til að kæra hann fyrir þessa
framkomu; en hún fyrirleit þetta af heilum
huga. Nú þurfti hún aldrei að vera hrædd
framar — hún gat gengið óáreitt í hinum yndis-
lega garði, og nú var morguninn svo fagur, sólin
gylti alt og loftið angaði. Hún gat ekki að sér
gert að raula lag fyrir munni sér og ekki spilti
það gleðinni að Ballar kom í áttina til hennar.
“Heyrðu stúlka litla,” sagði hann er hún
hafði ástúðlega boðið honum góðan daginn og
stungið hendinni undir handlegg hans, “við
verðum að sjá um að þú lærir að syngja. En
hvað hann faðir þinn hefði glaðst ef hann hefði
heyrt til þín áðan. Það er dásamlegur hæfileiki
að geta sungið. Veiztu það, góða mín, að hún
móðir þín var góð söngkona?”
“Eg man ekkert eftir móður minni, eg var
baua smábarn þegar hún dó. En einhver hefir
sagt mér, að allir hafi verið söngvarar í hennar
ætt, og eins og þú veizt, frændi, þá var móðir
mín af Cary fjölskyldunni í Donegal.”
“Það er satt, Sheila, en nú höfum við engan
tíma til að hugsa um sönghæfileika þína. Það
verður alt að bíða síns tíma. Þú gleymir því
sjálfsagt ekki að nýja tilveran þín byrjar í dag.”
“Eg hefi ekki gleymt því, Pétur frændi.”
“Já, sagði hann, “það sem þú þarft fyrst og
fremst að gera er að fara með frænku þinni til
frúarinnar Tewksbury. Hún var svo væn að
lofast til að kynna þig fyrir drotningunni; en
hana langar til að kynnast þér fyrst og gefa þér
þarfar bendingar þessu viðvíkjandi. Já, það má
nú segja að hún Sheila mín litla er orðin heldur
en ekki þýðingarmikil persóna.”
“En þarf eg endilega að vera kynt við hirð-
ina, nýji pabbi?”
“Hann faðir þinn hefir óskað þess ákveðið,
barnið mitt”.
“En því get eg ekki beðið þangað til eg hefi
séð mig um í þessum nýja heimi, sem þú svo
nefnir?”
“Æ, Sheila mín litla, þú veizt ekki hvað
við á í heimi fína fólksins. Það er mjög þýðing-
armikið, að þú sért kynt við hirðina. Það er
líka mikill heiður að þú sért kynt þar svona
fljótt; en það getur þú þakkað hertogafrúni
fyrir, hún er vinur konungsfólksins og hún er að
gera þetta í greiðaskyni við mig, við höfum
þekst í mörg ár. Hún mun taka þig að sér og sjá
um þetta alt saman.”
Sheila virtist ekki kæra sig um að fara
lengra út í þessa sálma.
Ballar bætti við: “Frærika þín mun fara
með þig til hertogafrúarinnar kl. ellefu í dag,
svo við megum víst ekki eyða neinum tíma.”
“Nei, það er það víst ekki,” svaraði Sheila
og leit Afjárhaldsmann sinn með svip, sem lýsti
sorg og gleði og kvíða, svo fór hún með honum
inn í húsið og reyndi að vera eins glöð og hún
gat. Mrs. Ballar var nú komin ofan og heilsaði
Sheilu með ástúðlegum kossi. Sjálf leit hún
miklu betur og glaðlegar út en kvöldið áður.
Þegar þau höfðu drukkið kaffið, fór lög-
maðurinn inn í bæinn, þar sem störfin biðu
hans. Sheila fór, búin eins og bezt mátti vera,
ásamt fóstru sinni, til bæjarins. Sheila var
aldrei hrædd eða feimin; framkoma hennar var
ætíð frjálsleg og blátt áfram og þess vegna hlaut
öllum, sem kyntust henni að falla vel við hana.
Hún tók öllu rólega, og var ekkert í uppnámi
þótt hún ætti að heimsækja hertogafrú.
Hertogafrú þessi var ein hin ötulasta og
hluttekningarsamasta kona i aðalsætt landsins.
Hún var í raun og sannleika góð kona og bar í
brjósti samúð með öllum, bæði ungum og göml-
um. Hún var vellauðug, því að hertogadæmi
manns hennar var eitt hið elzta í landinu; en
þrátt fyrir það þurfti hún sínar sorgir að bera.
Hún átti ekkert barn. Hún hafði fyrir mörgum
árum síðan eignast dóttur, en hún dó rétt eftir
fæðinguna, og það varð eina barnið hennar.
Þegar hertoginn, maðurinn hennar dæi, fór titill
hans og eignir til fjarskylds ættingja. Hertoga-
frúin var eins og áður er sagt hin mesta ágætis-
kona, en mesta ást og samúð sýndi hún ungum
°g frjálslegum stúlkum. Stúlkur, sem spiluðu
fjárhættuspil og settu sig þannig í fjárþröng,
fyrileit hún af heilum huga; unglingsstúlkur
og saklausar, nýkomnar út úr skólanum eða frá
heimilum sínum, nutu sérstakrar hylli hennar,
og reyndi hún að vernda þær eins og væru þær
hreinar hvítar liljur, sem eigi mætti falla á.
Pétur Ballar hafði lengi þekt þessa her-
togafrú, og henni þótti vænt um hann og dáðist
að honum. Auk þess mundi ekki líða á löngu
þangað til honum yrði veitt dómara sæti með
tilheyrandi aðalsnafnbót. Hertogafrúnni var x
raun og veru sama um orður og titla; en henni
féll vel að sjá, verðleika manna viðurkenda og
launaða, og hún dáðist mjög að Pétri Ballar.
Daginn áður er Mrs. Ballar hafði heimsótt
hana, hafði hún horft á konu Péturs með undrun
og vonbrigðum; en erindi hennar, sem Pétur
hafði einnig lýst í bréfi sem hann sendi með
konu sinni, vakti mikinn áhuga hjá henni.
“En hvað þetta er gaman!” sagði hún. “Og
þér segið mér að barnið sé auðugt, mjög auðugt,
en að ekki megi tala um það við hana, heldur
láta eins og hún sé bara efnuð. Aldrei hefi eg
C heyrt nokkuð, sem er eins rómantískt og þetta,
‘ ‘ og — það er gert samkvæmt vilja látins föður
hennar segið þér, og það er fallegt. Auðvitað
skal eg taka ungfrú Danvers að mér, Mrs. Bal-
lar, og eg skal gæta vel leyndarmálsins, þótt eg,
hreinskilnislega sagt leggi ekki mikla áherzlu á
þetta. Þér segið líka að hún sé fögur. Viljið þér
koma með þessa írsk-ensku ungfrú til mín kl.
ellefu í fyrramálið?”
Það var samkvæmt þessum umræðum, að
Mrs. Ballar og Sheila létu tilkynna komu sína
hjá hertogafrúnni, sem tók á móti þeim í her-
bergi því, sem hún las fyrir bréf sín. Ritarinn
og bréfin voru send burtu, og hertogafrúin gekk
hægt á móti þeim og horfði fast í dökkgráu aug-
un hennar Sheilu.
“Ósvikin dóttir grænu eyjarinnar,” sagði
hún, “ósnert af heiminum — eg heilsa yður.”
Hið yndislega arrdlit Sheilu varð blóðrjótt
við þessa kveðju, og hún sagði blátt áfram og
eðlilega:
“Æ, hertogafrú, nú er eg ekki framar
hrædd við yður fyrst yður þykir vænt um ír-
land.”
“Þér eruð stúlka eftir mínu höfði,” svaraði
hertogafrúin. “Eg er viss um að okkur mun
falla vel saman; en Mrs. Ballar, mér þykir fyrir
því, eg get bara eytt fáeinum mínútum í að tala
við ykkur. Takið við þessu bréfi mínu og fáið
það saumakonunni minni, Maddömu Percy. —-
Hún mun sjá um alt, sem snertir búninginn, og
eg hefi nú þegar skrifað til hirðarinnar og beðið
um að mér verði send skipun um að kynna yður
við hirðina, ungfrú Danvers. Vel á minst, Mrs.
Ballar, eg vildi að eg hefði mátt vera að því, að
fara með yður, en mjög þýðingarmiklar annir
hindra það. Gerið því svo vel og segið Mrs.
Percy að hirðbúningur ungfrúarinnar, eins og
öll hennar föt yfir höfuð, eigi að vera eins ein-
faldur og auðið sé. Hvað hirðbúninginn snertir,
veit hún hvernig hann á að vera. Og vel á minst,
barnið mitt, þér eruð svo unglegar, hvaða gim-
steina ætlið þér að bera þegar þér eruð kyntar
fyrir drotningunni?”
“Pétur frændi sýndi mér perlur í gser-
kveldi, sem hafa tilheyrt móður minni. Pétur
frændi sagði að þær væni mjög góðar.”