Heimskringla - 04.01.1950, Qupperneq 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 4. JANÚAR 1950
Alma Crosmont
Þýtt hefir G. E. Eyford
Eg veit þetta allt saman, eins og þú sérð, og til
allrar óhamingju sé eg þennan ömurlega sorg-
arleik rétt hérna þar sem eg er hér í herberginu
en get ekkert gert.” Hann þagnaði. Sagan var
sögð. En það var ennþá saga, sm Dr. Armath-
waite vildi heldur fá að heyra.
“Þú sagðir”, sagði hann dálítið hikandi,
“fyrst þegar eg kom hér, að það gæti skeð, að
það væri auðveldara fyrir nýkominn mann að
vera óháðari í þessu máli, en þú gætir verið.Ef
þú vilt nú koma mér á rétta leið, og gefa mér
nauðsynlegar leiðbeiningar, þá skal mig ekki
skorta vilja til að haga mér þar eftir.”
“Það er eg vissum”, sagði Dr. Peel. “En eg
er orðinn hræddur um, að það sé orðið of seint
að blanda sér í þetta mál, það mundi bara setja
Aphra Kildonan í meiri hættu, án þess að það
hjálpaði Almu Crosmont hið minsta.”
“Viltu segja mér í hverju, að hættan fyrir
lafði Kildonan er fólgin?”
“Ekki í kvöld”, sagði gamli læknirinn
snögt og dróg sig til baka, eins og honum væri
nauðugt að sega leyndarmál sitt, og það gerði
Dr. Armathwaite hræddan um, að hann mundi
kanske aldrei segja það. “Eg er orðin þreyttur,
eg get ekki talað meira í kvöld. Eg skal tala við
þig á morgun — já á morgun.” sagði Dr. Peel.
Og er Dr. Armathwaite rétti honum hend-
ina og sagði góða nótt, sá hann í andliti gamla
mannsins svipbrigði, sem alt í einu rak allar
hugsanir um leyndarmálið úr huga hans, og setti
á hann hrygðar og alvöru svip, svo hann gekk
út úr herberginu, með löngum og jöfnum, hæg-
um skrefum, eins og er maður gengur út úr her-
bergi, þar sem dauðin er á leiðinni inn. Hann
sneri sér í dyrunum, og horfði lengi á gamla
læknirinn, sem hafði tekið svo vel á móti sér,
og sýnt sér svo mikla tiltrú. Meðan hann stóð
þar, þegjandi, og hreifingarlaus, sneri Dr. Peel
sér við, og er hann sá svipin á andliti Dr. Arm-
athwaite, rétti hann út hendina og brosti veiku
brosi til hans. Dr. Armathwaite sneri strax til
baka og tók með miklum innilegleik hans mögru
og köldu fingur í sína heitu og sterku hendi.
Þetta þétta og innilega handtak, virtist sem
snöggvast koma lífi og krafti í hruman líkama
gamla mannsins; og hann endurgalt handtakið
svo hjartanlega..
“Eg er svo hjartanlega glaður að þú komst
hingað”, sagði Dr. Peel í veikum róm. “Eg get
nú hvílt í ró, er eg veit að slíkur maður sem þú
tekur við starfi mínu þegar eg er farin. Eg hef
ánafnað þér þetta borð, með þeim skjölum sem
í því eru. Þau segja þér allt sem þú óskar að
vita um þetta mál, þú verður að gæta þeirra vel,
geyma þau 1 læstri skuffu, eins og eg hef gert.
Góða nótt, Guð blessi þig, Dr. Armathwaite”.
Þeir horfðu alvalega hvor á annan um stund
og svo skildu þeir, og það var með nýrri og
dýpri tilfinningu um skyldu og ábyrgð og al-
varlegum ótta, að ungi læknirinn lokaði hurð-
inni að svefn herbergi sjúklingsins á eftir sér.
Það hljómaði fyrir eyrum honum hin hátíðlegu
orð, sem hann heyrði gamla læknirinn segja, og
er hann kom ofan í forstofuna, tók hann hatt
sinn og frakka og gekk út úr húsinu í áttina til
Mereside. Hann var nú á valdi hins dularfulla
máttar, sem tvisvar áður hafði á móti vilja hans,
eins og leitt hann til, Mrs. Crosmont. Með sögu
hennar í huga sér, sem hann hafði svo nýlega
heyrt, lagði hann á stað, án frekari umhugsunar.
Það var kalt og skuggalegt kvöld, sudda-
regn, og þoka ofan að jörðu; engin umferð á
veginum, og dauða þögn allt í kring. Hann var
komin hálfa leiðina á milli Bankesome og Mere-
side, þegar hann fór að hugsa um, hve bjánalegt
það væri af sér að ætla að fara að heimsækja
gifta konu, þvert á móti vilja mannsins henn-
ar. Svo datt honum nokkuð í hug, sem kom hon-
um til að hægja göngunni. Það var e'inmitt þetta
kvöld, sem Mr. Crosmont átti að fara til Liver-
pool. Hann fór að hugsa nánar um þetta, og sá
að það var hreint af og frá að hann færi heim að
húsinu, þegar hann vissi að húsbóndin var ekki
heima, sérstaklega iþegar hann hafði verið búin
að fyrirbjóða sér, að heimsækja konuna sína
aftur.
Hann sneri við og gekk hratt til baka. En
þá sá hann fyrir framan sig í þokunni, andlit
Almu náfölt og afmyndað, neðri vörin hékk nið-
ur og augun eins og í frosnum fiski, en það var
eins og hún hvíslaði í eyra hans, er vindurinn
blés krapregninu í andlit honum.
—Kondu, kondu! Yfirgefðu mig ekki! —
Hann sneri við aftur, og það var eins og
lyngdi og birti til í lofti. Fullur ótta og kvíða
hélt hann nú áfram í áttina til Mereside, án þes3
að stanza.
19. Kafli
Þokan varð þéttari og slyddan breyttist í
úðarigningu, þegar hann kom að skógar trján-
um, þar sem hann hafði fyrst mætt Almu, þar
sem vegirnir mættust, leit hann upp á hæðina
til hægri og sá á hornið á húsi Ned Crosmonts,
sem var tilsýndar eins og svört hrúga, því það
sást ekki ljós í neinum glugga, og ekkert sem
bar vott um að þar væri nein lifandi vera, og
klukkan var þó ekki orðin tíu. Hann furðaði sig
hvernig á þessu stæði, og reyndi að halda áfram
uppeftir brekkunni að húsinu. Þetta afl sem
hafði eins og dregið hann áfram, virtist nú alt í
einu að hafa horfið, alveg eins og tvisvar áður,
er hann var undir sömu áhrifum, og hann fór að
hugsa um, hvaða bjáni hann væri að láta leiða
sig til svona án vitundar. Hann var nú búin að
ná fullu valdi yfir sér, og var nú ákveðin í að
snúa sem fljótast heim aftur, og er hann var
kominn ofan af hæðinni, að trjánum við vatnið,
var eins og þyturinn í laufi trjánna og öldu-
skvampið við ströndina bæri honum til hjarta,
og gerði hann órólegan og hræddan. Hann vissi ]
að það var engin manns málrómur, þessi rödd j
sem hrópaði á hann ,en það var rödd sem barst j
honum til eyrna, um mannlega þjáningu og bæn |
um hjálp; honum fanst að hann hefði heyrt slíkt \
svo oft áður, en ekki gefið því neinn gaum.
Er hann hafði staðið þannig um stund í ;
hálfgerðu ráðaleysi og reynt að gera sér grein
fyrir hinum undarlegu og óeðlilegu hugsunum
sem ásóttu huga hans, þá virtist honum að þetta
veika harma kvein, sem var svo að segja eins og
undirhljómur við annan hljóm sem hann heyrði
að kom frá hinu megin við vatnið. Hann varð á
sama tíma gripin af ómótstæðlegri löngun ti!
þess að halda áfram eftir lægri brautinni, og
fara svo hærri vegin til baka, og koma alveg upp
að húsi Crosmonts, og reyna að komast að því,
hvað það hefði verið sem kom honum til að fara
út í hrakviður svo seint á kvöldi um hávetur?
Þegar hann kom þangað sem hærri og lægri
vegirnir mættust, rétt fyrir utan þorpið, Mer-
eside, hafði hugur hans hvarflað til Dr. Peel og
sögu hans, og þess sambands, sem var milli
hljómleiksins, sem hið gamla tónskáld hafði
skrifað, og músikinnar sem dóttir hans 'heyrði
innan hinna sömu veggja. Var ekki hinn dáleið-
andi músiks draumur orðin að virkilegleika?
Var ekki það, sem hugur hans og hjarta hafði
lagt að í tónleikin orðið lifandi í Almu, eins og j
í “Psyohe” í tónltiknum?
j Hann fór að hugsa um hina gömlu grísku j
sögu, um hina fögru Psyche, sem var dæmd til i
að giftast óvætti, og sem gyðjan Venus ofsótti
vegna afbrýissemi. Er honum kom þessi gamla
saga í hug ,datt honum í hug önnur svipuð saga, j
sem honum var nú orðin kunnug. Lafði Kildón-
an í sinni geislandi fegurð sem reyndi að vinna
hann, og hafa þannig bæði hann og Crosmont í
sinni hendi. Hún lét sér á sama standa um hinn
aldraða eiginmann sinn, sem gat ekki hugsað I
neitt illt um konuna sína, sem hann elskaði og j
nú var henni sama um gamla læknirinn, sem j
var að dauða komin, beygður undir þeirri byrgði j
sem lá eins og farg á herðum hans dag og nótt j
hennar vegna, og um framtíð Almu Crosmont, j
sam var í hættu að missa vitið, og lífið líka í sam j
kepni hjartalauss keppinauts.
Hann var lengi að velta þessum hugsunum
fyrir sér, þar til annað komst ekki að í huga
hans. Honum virtist sem hann sjá Almu í þok- |
unni, líta út sem sorgmædda í dökkum búningi. |
Hann hélt áfram, en þessi vera var stöðugt fyr-
ir augum hans, þangað til að honum fór að detta
í hug, að þessi vofa sem hann sá fara á undan
sér, hlyti að vera lifandi manneskja, en alls ekki
neitt fyrirbrigði. Hann tók i)ú eftir því, að hann
var komin fram hjá Mereside og ofan að vatns-
endanum.
Þessi vofa hvarf honum sjónum af og til, en
kom svo aftur í ljósmál, een hélt stöðugt áfram,
án þess að stanza né líta við. Hún gekk svo hart
að hann gat varla fylgst á eftir henni, svo það
var ekki hægt að ímynda sér að það væri hin
virkilega Mrs. Crosmont. Hann gekk eins hart
og hann gat, en gat ekki dregið hana uppi. —
Þessi eltingarleikur hélst þar til hann var kom-
in inn á milli gisinna trjáa, neðst í hæðinni, fyrir
neðan hús lafði Kildonan, Crags!
Honum varð meir en lítið bylt við, er hann
sá, að það var ekki svipur eða vofa sem hann elti
Þessi vofa hélt áfram meðfram hæðinni, og fór
yfir vegin sem liggur upp að húsinu og virtist
að stanza eitt augnablik, við þéttan kjarrrunna,
sem lokaði fyrir leynistigin. Hann hvatti nú
sporið og komst að runnanum. Hann ýtti grein-
unum frá sér og hélt áfram eftir leynistignum.
Það var hæði blautt og sleipt, eftir rigninguna,
að ganga eftir þessum mjóa stig, þó dimt væri,
gat hann séð í blautri moldinni för eftir litla
kvenmanns fætur, en hann sá nú ekki til vof-
unnar sem hann fylgdi. Þegar hann kom þangað
sem steintröppumar voru, heyrði hann hljóð,
eins og lykli væri snúið í riðgaðri skrá, hann
flýtti sér, en er hann kom að hliðinu, fann hann
að það var læst, og ómugulegt að komast lengra.
Hann stóð kyr ofurlitla stund við hliðið, en af-
réði brátt hvað hann skyldi gera. Hann gekk of-
an hæðina þar til hann kom að veginum, sem
liggur þar upp að húsinu. Hann hugsaði sér að
gæta þess hvort nokkur færi frá Crags, eftir
leynistignum eða aðalveginum.
Hann gekk uppihaldslaus í fjóra klukku-
tíma á milli þessara vega, án þess að heyra
nokkuð hljóð, eða verða nokkurs var. Um mið-
nætti hætti að rigna og birti til í lofti, og tungl-
ið braust fram milli skýjanna og tunglsbirtan
sló silfur línum á vatnið, gegnum þokumóðuna
sem enn lá yfir því. Hann beið enn um stund, ef
hann skyldi verða einhvers var, sem hann var
orðin vonlaus um, og var að hugsa um að fara
heim til sín og leit á úrið sitt, sem var að verða
tvö. Hann gekk einn hring enn, en er hann kom
að innganginum að leynistignum og mætti þar
konu sem braut sér braut gegnum kjarr-runnan,
varð honum svo bilt við, eins og hann stæði aug-
liti til auglitis fyrir framan liðið lík, og rak upp
veikt undrunar óp.
Það var Alma Crosmont. í hinu daufa
tunglsljósi leit hún út sem draugur, hún hafði
djúpar dökkar rákir undir augunum. Hún starði
beint framfyrir sig, eins og hún sæi ekkert, var-
ir hennar skrælþurar, voru hálf opnar, og andlit-
ið var eins og steingjörfingur. Hún virtist ekki
sjá manninn sem stóð fyrir framan hana, en
gekk bara beint áfram, og hélt höndunum fram
fyrir sig. Er hún var rétt komin að honum, vék
hún til hliðar til að komast framhjá honum og er
hún hljóp fram hjá honum tók hann eftir því,
að hún dró þungt andan, með hrætuhljóði, eins
og maður sem líður illa í óværum svefni.
Hann fór á eftir henni og kallaði til hennar.
Hún ansaði ekki, en hélt áfram með sama hraða
þó hún virtist svo þreytt að hún gæti varla
hreift fæturnar. Það voru næstum tvær mílur
heim til hennar. Hann var orðin kú uppgefin er
hann kom að húsi hennar, hann var undrandi
yfir þessum æðisgengna krafti sem gerði þess-
ari veikbygðu konu mögulegt að komast þetta
Hún fór inn í húsið um bakdyrnar sem voru
opnar. Hann beið dálitla stund til að vita ef hann
sæi ljós í nokkru herbergi í húsinu, en er hann
sá hvergi ljós, sneri hann á leið heim til sín til
Branksome, hryggur í hug, en sannfærður um að
hann hefði komist lengra á leið með að uppgötva
leyndarmálið á Crags.
Dr. Armathwaite, sem var þreyttur eftir
næturgönguna, svaf óvanalega lengi frameftir
morgninum, eftir og var lerkaður er hann vakn-
aði. Undir eins og hann hafði borðað morgun-
verðinn fór hann upp til Dr. Peels, sem hafði
ekki farið á fætur, en lét reisa sig upp á kodd-
anum, svo hann gæti heyrt hvað ungi læknirinn
hafði að segja um næturferðalagið. Áhyggju-
fullur og stúrin í bragði, sagði hann við Dr.
Armathwaite, að hann vildi biðja hann að fara
til Crags, með bréf til lafði Kildonan.
“Ef þú vilt gera svo vel og rétta mér pappír
og blýant, svo skal eg senda bréfið ofan til þín,
þegar eg er búin að skrifa það”, sagði Dr. Peeh
Dr. Armathwaite kvaddi hann og fór ofan
í borðstofuna ,þar sem hann mætti Millie, sem
var í góðu skapi, hún hljóp sem fljótast út í
gluggaskotið og beygði sig yfir einhvern dýr-
grip, sem hún hafði falið í saumakörfunni sinni
sein hékk undir glugganum. Dr. Armathwaite
tók æfinlega svo mikla hlutdeild í því sem henni
þótti mikið varið í og þau voru svo samrýnd,
eins og systkini, svo hann gat spurt hana án þess
að viðhafa nokkrar serimóníur um hvað sem var.
“Hvað er það sem þú hefir þarna?” spurði
hann, er hann stóð bak við hana, og sá hana láta
eitthvað í saumakörfuna.
“Ekkert sem er þess vert að sýna þinni
tign”, svaraði hún og sneri sér að honum, en
hélt þó hendinni á saumakörfunni.
“Er það eitthvert leyndarmál?”
“Ó-o nei — ekkert svo merkilegt.”
“Því má eg þá ekki fá að sjá hvað það er?”
“Þér mundi hvorki vera ánægja né hugþró í
því”.
“Þú hefir rangt álit á mér. Eg er svoleiðis
sinnaður, að eg get þagað um svoleiðis smá-
muni.”
“Mitt litla leyndarmál eru ekki neinir smá-
munir, get eg fullvissað þig um það.” sagði
Millie og hló.
“En Millie, eg dey af forvitni. Er það eitt-
hvað sem einhver hefur gefið þér?”
“Já”.
“Þá hlýtur það að vera bók. Annað gæti það
ekki verið, sem þú fagnaðir svona mikið yfir”.
“Nei, það er ekki nein bók”.
“Pakki með blómsturfræi?”
“Nei”.
“Þá veit eg ekki hvað það getur verið sem
þér þykir svona vænt um, nema að það sé eitt-
hvað handa fátæklingunum. — Já, —nú veit eg
það — það er sínnepsplástur handa einhverri af
gömlu konunum sem þú ert altaf að hlynna að”.
“Nei.”
“Segðu mér það þá?”
“Það er bréf.”
“Eréf! Og frá hverjum er það?”
“ En minn góði maður, finnst þér ekki að
þú sért að verða nokkuð nærgöngull?”
“En þú lest altaf béfin þín upp hátt?”
“En eg vil ekki lesa þetta bréf upp hátt”,
sagði Millie með alvöru svip.
Hvernig hún sagði þetta, og hinn óvanalegi
svipur á andliti hennar , gerði Dr. Armathwaite
forviða.
“Þú vilt þó líklega ekki segja að það sé
ástarbréf, Millie” ,sagði hann með nokkurs kon-
ar álasi og undrun. .
“Því gæti það ekki verið? Er það eitthvað
sem þú hefur aldrei haft neina reynslu í?”
“ó, eg veit, að heimskar stúlkur geyma og
varðveita slíkt, en eg hélt að þú hefðir meira
vit”.
“En, minn góði Frank, þú getur ekki dæmt
um vitsmuni mána, fyr en þú sérð hverju eg
svara”.
“Nú, eg vona að þú sért þó ekki að hugsa um
að segja já. Ef iþú gerir það, þá missirðu mína
virðingu og álit, sem þú vinnur aldrei aftur”.
“Þú sannarlega neyðir mig til að taka þetta
mál til yfirvegunar.”
“Eg verð að biðja þig að gera meira en það,
Miss Peel. Eg verð að biðja þig að hafna tilboði
þessa manns án nokkurrar minstu umhugsunar.
Eg vil ekki tala um mínar eigin tilfinningar, sem
eru særðar djúpu særi með umhugsunina um
meðbiðil. En eg vil undir öllum kringumstæð-
um setja skilyrði. Ef þú tekur þessum manni og
giftist honum, þá verðurðu að búa hér nálægt,
svo að þú getir komið hingað á hverjum morgni
um morgunverðarleytið því eg vil ekki vera þess
valdandi, að Mrs. Peel búi til morgun kaffið
mitt. Hún kemst æfinlega í illt skap við að gera
það, hristir könnuna og gerir kaffið þykkt eins
°g graut, og þar að auki lætur hún mig aldrei
fá nógan sykur. Þú misvirðir ekki að eg segi
þetta?”
“Nei, alls ekki. Það sem þú segir er mjög
skynsamlegt og sýnir mikið af góðum vilja.”
“Já, og að eg þannig áskil mér vissa hluti er
betra en að eg skyldi alveg setja mig á móti, að
það væri lýst til hjónabands með þér. Má eg fá
að heyra hvað þessi vesalings maður heitir?”
“Eg vil ekki segja þér það. Við fríðu stúlk-
urnar verðum að vera býsna aðgætnar með það.
Eg vil altaf forðast blóðs úthellingar í þeim
málum, ef mér er mögulegt að koma í veg fyrir
það.”
“Þá skal eg ráðast hér á allt umhverfið. Þú
veist hve heitt er blóðið 1 Armathwaite ættinni”.
“Og mundir þú ganga svo langt að ráðast á
London”?
“Hm. Eg býst við að eg yrði að hugsa nán-
ara um það. Þessi hataði biðill er þá vesalings
London maður?”
“Já, að því leyti, sem hann hefir búið i Bed-
ford Square eina viku.”
“Bedford Square!” endurtók Frank með
hægð, og ofurlítið bros sást í munnvikum hans,
sem breiddist meir og meir yfir andlit hans, eft-
ir því sem Millie roðnaði meir og meira, sem fór
henni mæta vel. “Þu meinar þó ekki, Millie, að
segja, að það sé-------”
“En því ekki”? og hló feimnislega. Svo
varð hún alvarleg undir eins. “Satt að segja, er
eg alveg undrandi yfir þessum heiðri”, sagði
hún. “Eg — Eg hef aldrei áður fundið eins mik-
ið til þess hve ófríð eg er, eins og nú, er eg
hugsa til að geta einn fagran veður dag orðið
kona Mr. Hugh. Crosmonts, þá vildi eg óska að
hægt væri að gera við nefið mitt. Það er svo
skálmyndað, auðvitað dettur engum í hug að
það sé blómstur bikar.”
“Það er ágætt nef, Millie, og svona lagað
nef er á mörgum góðum andlitum og andlitið
þitt tilheyrir góðri og yndislegri stúlku.”
“Nú, jæja. Það er ekki svo auðvelt að geta
verið góð á þessum þrauta tímum. Eg held ekki,
að honum hafi getað gengið fríðleikurinn til í
þessu tilfelli.”
“Það eru hinir sjaldgæfu ávextir, Millie,
sem maður þarf að þekkja og kynnast til þess
að kunna að meta þá. En er ekki okkar góði
Hugh allt of gamall fyrir þig?”
“Nei, eg er lika orðin hálfgerð kerling og
mér geðjast ekki að óþroskuðum ávexti”.
“Hvenær kemur hann til að heimsækja
þig?”
“Vertu nú rólegur. Það er nú ekki komið
svo langt ennþá. Eg fékk bréfið með póstinum í
morgun. Eg ætla ekki að svara þvl í dag, og eg
ætla að reyna að halda mér frá að gera það á
morgun. Eg vil ekki að það líti svo út, eins og
eg hafi verið alveg tilbúinn að segja já, án
neinnrar umlhugsunar. En að hinu leitinu er það
ekki hyggilegt að láta það dragast, því hann sér
kanske einhverja með fallegrra nef.”
Hún var full af gletni en það var viðkvæmni
í augum hennar og gleði hreinur í málrómnum,
sem gaf til kynna að hjarta hennar var snortið.
“Hefur þú nokkurn tíma beðið stúlku um
að verða konan þín, Frank”, spurði hún eftir
litla þögn.
“Ó — já, þrisvar eða fjórum sinnum, og
kanske oftar; en áreiðanlega þrisvar.”
“Og sömu stúlkuna í hvert sinn?”
“Nei, nei, altaf sina í hvert skiftið”..
“Frank, þú hlýtur þá að vera reglulegur
daðrari.”