Heimskringla - 21.01.1953, Page 2

2. SIÐA
rtEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 21. JANÚAR 1953
pÉÍmskriitpla
fStotnuB lStt
Sfeznut 6t á hverjum tniðvikudegi
Eigendur: THF vTKTNr preSS LT’
853 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man. — Talsfmi 74-6251
Ver« blaðslns er S3.00 árgangunnn, borgist íynrtra
Allar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD
OU viOskiftabréf blaOinu aélútandi sendist
The Viking Press Limited, 853 Sargent Ave., Wirtnipeg
Ritstjóri STEFAN EINARSSON
Uíanáskrift tii ritstjórans:
EDITOP HETMSKRINGLA Sqrepni Ave Wínnlpteg
Advertising Manager: GUNNAR ERLENDSSON
"Heimskringla" is published by THE VIKING PRESS LIMITED
and printed by VIKING PRINTERS
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man., Canada — Telephone 74-6251
Leacn þar kominn með stafla af þar eða berjast, heldur sátu
bókum um efnið og reifði það
síðan bæði í gamni og alvöru.
Vínlandsferðir hafa orðið mörg-
um að yrkisefni, ef svo mætti
segja, og margt af því, sem um
þær hefur verið skrifað, reynzt
mesta glundur, jafnvel á miðri
20. öld
Einar Haugen frá Wisconsin-
friði að mat sínum.
Einn daginmfór eg upp í Em-
pire State bygginguna, hæsta
mannvirki í heimi. Var það mikil
sjón að líta þaðan yfir steinkast-
ala borgarinnar, þessa tröllasmiíð
eða Grjóttúnagarða. Var bygging
Sameinuðu þjóðanna, tæpra 40
hæða hús, ekki meiri til að sjá en
háskólanum í Madison flutti' einn eldspýtustokkur, sem ein-
síðasta erindið, sem á dagskrá hver tröllkarlinn hefði sett þarna
jvar: Problems of Communica-! upp á rönd, og skýjakljúfarnir
I tions in Scandinavia, þ. e. um þá þá á boið við dávæna vindla!
Authorized aa Second Class Mail—Post Office Dept., Ottawa
WINNIPEG, 21. JANÚAR 1953
Jólaferð austur að hafi
eítir Finnboga Guðmundsson
Það er varla í frásögur færandi, þó að einhver bregði sér bæjar-
leið um jólin svona til hátóðabrigða, en þar sem lagt hefur verið að
mér að skýra ögn frá ferð þeirri, er eg gerði fyrir skömmu austur
til Boston á fund í Modern Language Association, er bezt að sjá,
hvað upp kemur, þegar eg sezt við skrifborðið.
Eg lagði af stað 19. desemher og flaug á fjórum tímum til Tor-
onto, þar sem skipt var um vél og síðan látið dynja suð-austur til
New York. Hlýtur byr að hafa verið mjög hagstæður, þvií að við haldi, er lýtur að persónulegum
vorum nauma 2 tíma á leiðinni þangað frá Toronto. I kynnum manna og samfundurti,
ekki sízt mikils verður. Við vor-
örðugleika í samskiptum Dana,
Norðmanna og Svía, sem beinliín-
is eru sprottnir af mismun tungu-
mála þeirra, þá og, hvað hafi ver-
ið gert og gera megi til þess, að
heldur dragi saman með þeim.
Hafði Einar dvalizt á Norður-
löndunum þremur nokkurt skeið
við rannsóknir á þessu efni.
Hafði hann lagt spurningar fyrir
fjölda manna í hverju landi og
síðan unnið úr svörunum margs
konar fróðleik. Var erindi hans
skenvtilegt, og spunnust af því
talsverðar umræður.
Að dagskrá lokinni stöldruðu
menn við og spjölluðu saman,
enda er sá þátturinn í slíku þing-
Af þeim íslendingum, sem eg
hitti eða hafði samband við í
New York, minnist eg þess, að
þeir Hannes Kjartansson ræðis-
maður og fvar Guðmundsson
blaðafulltrúi báðu mig fyrir sér-
stakar kveðjur til Vestur-íslend-
inga, og kem eg þeim nú á fram-
færi.
Frá New York fór eg með lest
til íþöku að heimsækja þá Hall-
dór Hermannsson og Jóhann
Hannessno. Margir þeir, sem á
þingið komu í Boston, mintust
Halldórs og söknuðu hans og
þótti sjónarsviptir að honum í
þingsalnum. En um Halldór
mætti við hafa lýsingu Heims-
kringlu, þar sem segir frá Inga
Svíakonungi, er hann var stadd-
ur á konungastefnu í Elfunni, að
Þetta Nútíma Fljóthefandi
Dry Yeast, þarf
Engrar Kælingar
Kom eg mer nu fyrir í storborginm, og um kvoldið, er eg var ,
, . _ 6 * ,*• , r , um þarna þrir íslendingar, við hann var einna mestur og þreku-
úti að ganga niðri i miðbænum, hver haldið þið, að liði þar ofan i _ _f 6_.. |,____,
! Stefán Einarsson og Jóhannj legastur, og þótti hann öldur-
Hannesson, er í sumar var skip- mannlegastur”. — Halldór átti
aður umsjónarmaður íslenzka'ekki heimangengt þessu sinni,
bókasafnsins við Cornell-háskól-j ™ það hefur gigtin séð.sem setzt
ann í íþöku. Tók hann við því hefur að honum og gefur honum
starfi af Kristjáni Karlssyni. Jó “engi frið”. En hugurinn er enn
hann er frá Siglufirði, lauk stú- hinn og á honum sér engin
strætið nema Vilhjálmur Þ. Gíslason. Hafði mér verið sagt fyrr um
kvöldið, að hann væri farinn heim til íslands. En eins og menr.
vita af frásögnum íslenzku blaðanna, var Vilhjálmur vestra í boði
Bandaríkjastjórnar að kynna sér og að heimsækja leikhús, út-
varpsstöðvar og aðrar menningarstofnanir. Var það furðuleg tilvilj-
un, að við skyldum hittast þarna á förnum vegi og báðir held eg.
jafnundrandi yfir þeirri ráðstöfun forsjónarinnar Vorum við síð- j AkureyrTigXlagðíj merki“”hvorkÖi ”aídurs“ né” gigTai
an aðfangadag flaug heim með íslenzkri flugvél frá félaginu Loft-
leiðum. Öfundaði eg hann dálítið, en lét þ»ð þó ekki á mig bíta,| tók þar meistara
enda væsu ekki um mig aðfangadagskvoldið þvi að þa var eg boð- j ^ £ sneri ^ bókavarzlan
inn til frænda mins Agnars Tryggvasonar (Þorhallssonar), full-j^.------;
trúa Sambands íslenzkra Samvinnufélaga í New York, og konu
hans Hildar Þorbjarnardóttur (Björnssonar) frá Geitaskarði í
Langadal. Var rétt eins og maður væri kominn norður á eitthvert
höfuðbólið heima, sami blærinri og sama veizlan: íslenzkar rjúpur
og hangikjöt, og laufabrauð, sem frúin hafði skorið og bakað af
norðlenzkri list. til bókavörzlunnar enda hefir
Húsfreyjan las jólaguðspjallið, og sungið var Heims um ból bann jafnan lagt sig eftir íslenzk-
og nokkrir fleiri jólasálmar. Tveir gestir voru auk mín, Jónas | um fræðum) þótt hann kysi sér
Kristjánsson frá Akureyri og þýzkur maður, vinur hjónanna, er ensku tll háskólanáms.
seinna snaraði sér í jólasveins gervi. Brá börnunum heldur í brún,
þegar hann barði að dyrum, þó að þau tæki honum vel, er þau höfðu
áttað sig á honum og erindi hans.
Daginn eftir, á jóladag, var Stefáns Einarssonar von með lest-
inni frá Baltimore á leið til Boston og fundumst við í New York
og urðum samferða norður. Átti þingið að visu ekki að
hefjast fyrr en hinn 27. des., en Stefán þurfti að vera a fundi með j tæki efndu til bókasýningu, og
útgáfunefnd American Scandinavian Foundation. Er Stefán, svo j var þar margt tróðlegt að sjá.
sem kunnugt er, að vinna að íslenzkri bókmenntasögu frá upphafi, Ekki veit eg tolu a þatttakendum
og fram á okkar daga, og ætlar fyrrgreind stofnun að gefa hana út, > í þingi þessu, en þeir hafa þó
að öllum líkindum næsta ár (1954). Verður mikill fengur og hag- sjálfsagt skipt þúsundum. Væri
ræði að því verki og ekki að efa, að það verður ritað bæði af víð- j margt hægt frá því að segja og
tækri þekkingu og glöggri yfirsýn. Stefán vinnur einnig um þess-, ýmsu, er þar fór fram, en eg læt
ar mundir að kennslubók, er nota á með íslenzkum textum, er tekn- ^ betta nægja.
hafa verið á hljómplötur (Linguaphone). Bjóst hann við að ljúka Þrjá íslendinga hitti eg, bú-
síðan stund á enska tungu ogj Hann er eins og örninn, sem situr
! bókmenntir vestur í Berkeley í hátt uppi.á hamri og horfir það-
an yfir víðan völl. Verk hans öll,
og aðdrættirnir,
heim og fékkst við enskukenslu í prentuðu skrárnar og ritgerðirn-
Reykjavík um hríð, m.a. við há- ar í safninu Islandica, eru fyrir
skólann. Til íþöku kom hann þó löngu orðin ómetanleg hverjum
úr vesturátt, hafði kennt nokkurn þeim, er við þessi fræði fæst, og
tíma í enskudeild háskólans í þó munu þeir fleiri, sem á ó-
Berkeley. Hyggur Jóhann gott komnum dögum eiga eftir að
njóta elju hans, váðsýni og skarp-
skyggni.
Gaman var að koma í íslenzka
bókasafnið með Jóhanni og renna
augunum um bókaraðirnar. Er
Heldur ferskleika!
Yerkar fljótt!
Hér er þetta undursamlega nýja ger, vinnur eins fljótt og ferskt
ger, samt er það altaf ferskt, heldur fullum krafti í matskápnum.
Þér getið keypt mánaðar-forða í einu.
Engar nýjar forskriftir nauðsynlegar. Notið Fleischmann’s
Fast Rising Dry Yeast alveg eins og ferskt ger. Að leysa upp:
(1) í ofurlitlu volgu vatni skal leysa upp vel eina teskeið ai
sykri móti einu umslagi af yeast. (2) Sáldrið í það dry yeast.
Látið standa 10 mínútur. (3) Hrærið vel. (Vatn gem notað er
þannig reiknist sem hluti af þeim lög sem forskriftin sýnir.)
Biðjið nú þegar matvörusalann yðar um hið nýja Fleischmann’s
Fast Rising Dry Yeast.
Kaupið mánaðarforða hjá matsölumanni yðar.
1 pakki jafngildir 1 köku af Fresh Yeast!
Margs konar fræðafélög héldu
þing í Boston um þetta sama
leyti og á sambandi við aðal
kennaraþingið, svo að erill var
mikill á mönnum þessa dagana.
Bókaverzlanir og útgáfufyrir-
eins og maður trúi því ekki fyrr
en tekið er á því, hver kynstur
hafa verið skrifuð á íslenzku —
og um íslenzk efni á öðrum tung-
um.
Frá íþöku var ferðinni heitið
til Toronto, og greip eg nú tæki-
færið að skoða Niagara-fossana í
’eiðinni. Get eg sagt, að eg hafi
ekki séð heiðarlegan foss, síðan
eg fór af íslandi. Varð eg ekki
fyrir vonbrigðum af fossunum,
því að þeir steypast fallega fram
af gljúfuíbarminum og hika
hvergi í fallinu. Þá var ekki dyn-
urinn lítill og huggun að heyra
hann, áður en lagt var á slétturn-
ar fossalausar og brimlausar.
Borgir eða bæir standa við
gljúfrið lieggja vegna, og er ó-
líku saman að jafna, hve miklu
er staðarlegra Canada-megin, þar
sem á barminum oru fagxrrlOgð
stræti, glóandi garðar og reisuleg
hús. Hafa Bandaríkjamenn af
litlu að státa á sínum bakka, nema
ef vera skyldi því, að fossarnir
falla þeirra megin — Canada-
HVAÐ ÆTLIÐ ÞÉR FYRIR YÐUR
VARÐANDI NÝTT LÍFSSTARF í
CANADA?
ir
setta í Boston, Sigurð Jónsson,
er kennir efnafræði við lyfja-
Sigurðsson, fyrrum í Winnipeg
og Chicago, og Kornelíus Haralz
frá Reykjavík, og stunda þeir
um 70—80 íslendingar búsettir í
Boston, en erfitt væri orðið að
því verki á þessu ári eða hinu næsta.
Kennaraþingið hófat nú 27 des og Þ'iá f | fræðiskÓIa þar í borg, Pálma M.
sóknarmönnum skipt 1 nokkra aðalflokka eftir þemi tungumalum,, _
er þeir kenna, en þeim svo aftur smærra eftir ástæðum (malfræði,
bókmenntir, ákveðin tímabil o.s. frv.).
Síðan kemur hver hópur saman á tilteknum stað og stundu, er- p^lmj 0g Kornelíus sjómensku.
indi eru flutt og stundum hafðar umræður á eftir. Er mönnum gbggu þeir mér, að líklega væru
frjálst að hlusta á erindi í öðrum flokkum, ef eitthvað er þar á
ferðinni, sem þeir hafa sérstak|n áhuga á.
fslenzk fræði eru í flokki með Norðurlandamálum, og var j henda reiður á þeim.
fundur þeirrar deildar haldinn að kvöldi fyrsta þingdagsins. Var( Einn daginn fór eg út á Har-
Stefán Einarsson að þessu sinni fundarstjóri, en ritari P. M. j vard-háskóla (sem er einn af hér
Mitchell frá háskólanum í Kansas. j um bil 30 háskólum Boston-borg-
Á dagskrá voru 4 erindi, hið fyrsta um Kensingtonsteminn, er ar °S nágrennis), og er það ekk
Eric Wahlgren frá Californíuháskólanum í Los Angeles ætlaði að
flytja. En það erindi fórst fyrir. Óvenjumikið fjölmenni var á
fundinum, víst 50-60 manns, og héldu sumir, að það væri að nokkru
Kensingtonsteininum að þakka, menn hefðu búizt við fjörugum
umræðum um það gamla þrætuepli. A.m.k. gengu nokkrir af fundi,
þegar tilkynnt var, að erindið um hann yrði ekki flutt.
Næsta erindi fjallaði um tækniheiti í nútíma íslenzku (The
Technical Vocabulary of Contemporary Icelandic), og flutti það
Madison S. Beeler frá Californíu-háskólanum í Berkeley. Hafði
hann viðað að sér dæmum úr Morgunblaðinu á ákveðnu tímabili,
(mig minnir tveimur mánuðum snemma á síðasta ári). Erindið var
stutt, en fróðlegt, sýndi mönnum, við hvaða erfiðleika er að etja og
hvar íslendingar (eða öllu heldur Morgunblaðið) eru á vegi stadd-
ir í þessum efnum.
Urðu talsverðar umræður um erindi Beelers.
Madison S. Beeler hefur kennt íslenzku í vetur í Berkeley,
hafði 6 nemendur fyrsta missirið, og stóð ekki til, að hún yrði kennd
lengur, en þá höfðu 5 af nemendum hans komið til hans og beðið
hann að kenna íslenzkuna áfram til vors, og ætlaði hann að verða
við ósk þeirra.
Næsta erindi á dagskrá var um Vínland hið góða og nýjustu
rannsóknir, sem fram hafa komið um það. Var Henry Goddard
ert smáflæmi, sem hann stendur
á. Fór eg aðallega til að skoða
bókasafnið þeirra, Widener-safn-
ið svonefnda, sem er eitt af önd-
vegissöfnum Bandaríkjanna. Er
þar dágott safn íslenzkra bóka,
og kynti eg mér það lítillega.
Frá Boston fór eg aftur til New
York, en stanzaði þar nú skemur
en fyrr. Eg sagði vfíst ekki frá
því áður, að, mér voru sýnd húsa-
kynni Sameinuðu þjóðanna. —
Gerði Það Daði Hjörvar, er út-
varpað hefir fréttum þaðan til
íslands undanfarin ár. Fór hann
■ með mig um þingsalina alla, og
var þar margt fallegt að sjá, og
fróðlegt' þótti mér að líta yfir
starfsmannahjörðina í einum
matsal byggingarinnar. þar sem
saman hafa verið komin menn og
konur af langflestum þjóðum
heims. Ekki voru þeir að bítast
Aðstoð stendur yður til boða
Viljið þér flytja til Canada ættingja frá yðar fyrra heimalandi? Hafið þér i
hyggju að kaupa bújörð, eða stofna fyrirtæki á eigin reikning? Leikur yður
hugur á aðstoð við að nema frönsku eða ensku, eða æskíð þér leiðbeininga
varðandi canadisk þegnréttindi? Ef til vill æskið þér upplýsinga um
afkomuskilyrði í hinum mismunandi landshlutum Canada?
Starfsmenn þegnréttindadeildarinnar munu með glöðu geði veita yður þær
upplýsingar, er þér farið fram á. Þessi þjónusta er ókeyPls Og stendur til
boða öllum nýjum Canadamönnum. Með það fyrir augum að afla þeirra
leiðbeininga og þeirrar aðstoðar, er iþér þarfnist, sk«luð þér heimsækja eða
skrifa næstu skrifstofu Þegnréttinda og Innflutningsdeildarinnar.
HVERNIG ÖÐLAST SKULI CANAÐISK ÞEGNRÉTTINDI
Ef þér hafið nýstigið á land sem innflytjandi og eruð 18 ára eða þar yfir,
getði þér þegar í stað tekið fyrsta skrefið til að verða canadiskur þegn.
FVLLIÐ INN MEÐFVLGJANDI EYÐUBLAÐ OG FÁIÐ BÆKLING,
ER SKVRIR FYRIR Y»UR HVAÐ ÞÉR SKULUÐ TAKA FYRIR.
DEPARTMENT
OF CITIZENSHIP
- AND -
IMMIGRATION
Citizenship Bronch,
Department of Citizenship ond Immigrotion,
Ottawa.
Pleato send me the booklet on tho steps to
Canadian cltizonship.
Namo
Addrost