Heimskringla - 07.10.1953, Page 3

WINNIPEG, 7. OKT. 1953
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
Þetta nær einnig til deilumál- takanna hafa hug á að gæta og
anna milli Bandaríkjanna og efla mannréttindin og hafa unn-
Sovétríkjanna. Við viljum frið-' ið að því að koma í framkvæmd
samlega sambúð hinna tveggja1 ýmsum hugsjónum hinnar miklu
stjórnarkerfa. Við álítum að Mannréttindayfirlýsingu, sem
það sé engin raunveruleg ástæða
til árekstra milli Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna.” Þessi orð
leiðtoga hinna miklu rússnesku
þjóðar eru skýr og skilmerkileg.
spyr því: Þegar þessir þrír
naiklu leiðtogar hafa gefið heim-
ínum svona samhljóða vinsam-
legar yfirlýsingar, þegar þeir
allir virðast leita samkomulags,
hvað er það þá sem tefur? Heim-
urinn verður að vita það. Menn
krefjast að fá að vita það. Það
■cr kominn tími til að horfast í
*ugu við staðreyndirnar. Þegar
við heyrum dag eftir dag í út-
varpinu og lesum um það í blöð-
unum, að meira en 80 stærstu
borgir og byggðir Ameríku hafi
verið valdar sem skotspónn fyrir
kjarnorkuárásir, og þar sem við
getum ímyndað okkur að slíkar
heimsóknir verði endurgoldnar í
heimalandi árásarmannsins, er
þá ekki tími kominn til að mæta
staðreyndunum og vakna til
þessa dauðans viðhorfs. Við
getum ekki til lengdar lifað í
paradís flónsins.
En það er augljóst, að ákvörð-
unin er f höndum leiðtoganna
miklu og ábyrgðin hvílir á þeim.
við samþykktum í París 1948.
Það er þó enn svo að því fer
fjarri í mörgum löndum, að fólk
njóti allra þessara réttinda, en
víða er stefnt í rétta átt.
Við vonum einnig að hinn al-
þjóðlegi Barnahjálpar sjóður S.
þ. geti haldið áfram sínu göfuga
starfi, að færa björg og hjálp til
hungraðra, fátækra og munaðar-
lausra barna í löndum, sem styrj
aldir og fátækt hafa hrjáð. Þjóð
mín er hamingjusöm yfir því, að
við höfum getað lagt af mörkum
frá byrjun til þessa fallega mál-
efnis. Við höfum gert það til-
tölulega rausnarlega, bæði af al-
manna-fé og með samskotum
einstaklinga. Við munum nú í ár
leggja eitthvað af mörkum og
vonumst til að mega að halda því
áfram.
Þess ber líka að gæta, að unnt
verði að halda áfram að auka
hina tæknilegu aðstoð, því að sú
hjálp hefur reynst mjög þýðing-
armikil og gagnleg víðsvegar
um heiminn. En hugsið ykkur
hversu stórkostlega tæknilega
aðstoð Sameinuðu þjóðirnar
hefðu getað veitt, hversu stór-
íenglegum framförum þær hefðu
Ræðurnar, sem við nýlega höf- getað komið á allstaðar um heim-
um heyrt í þessum almennu um-
ræðum frá hinum virðulegu og
ahrifaríku formönnum sendi-
nefnda Bandaríkjanna og Sovét-
ríkjanna, hafa verið frekar vin-
samlegs eðlis, og svo var einnig
^in ágæta ræða sem við heyrðum
Jétt áðan frá hinum virðulega
fulltrúa Bretlands. Dyrnar virð-
ast því standa opnar. Þeim hefur
am.k. ekki verið læst. Við þrá-
um það einlæglega að þar sé
gengið að dyrum og inn í sal
samninganna. Eiga það að vera
úyrnar, sem ætlaðar eru ein-
göngu hinum stóru leiðtogum,
eða verður það ein af hinum
mörgu dyrum í þessu mikla húsi
okkar hérna, eða eru það dyrnar
að pólitisku ráðstefnunni útaf
Koreu? Það skiptir engu, hvaða
inngangur verður fyrir valinu,
ef viðsemjendur ganga inn með
réttu og einlægu hugarfari.
Frú forseti.
Eg hefi nú talað óvenju leng-
ur og mér þykir leitt að eg hefi
dregið upp óskemmtilega mynd,
sem er sett djúpum og dökkum
skuggum og þungum skýum. En
það eru samt til aðrar og ánægju-
legar myndir, sem ekki má
gleyma. Ýmsar hinar jákvæðu
athafnir Sameinuðu þjóðanna.
Enda þótt við höfum ekki oft
náð jákvæðum árangri á hinu
pólitiska sviði, þá trúi eg því
fastlega, að Sameinuðu þjóðirn-
ar hafa megnað að koma í veg
^yrir hina hryllilegustu eyði-
‘eggingu. Hin fyrsta stórkost-
^ega tilraun, sem sagan hermir,
að tryggja sameiginlegt ör-
yggi með sameiginlegum átök-
um af hendi alþjóðlegrar stofn-
unar, hefur átt sér stað og hún
e ur heppnast. Sameinuðu þjóð
•rnar börðust í Koreu, ekki fyrir
iernaðarlegum sigri eða til
inn, ef þær hefðu haft til um-
ráða og ráðstöfnunar þó ekki
væri nema lítill hluti af þeim 80
billjónum dollara, sem eytt hef-
ur verið til vígbúnaðar á örfáum
síðustu árum. Hugsið ykkur alla
þá félagslegu velmegun, sem
unnt hefði verið að breiða út um
heiminn. Hugsið ykkur öll hin
fátæku, illa klæddu og lítt ment-
uðu börn, sem unnt hefði veriðj
að gefa bjartari og vænlegri
frmatíð. Og slíkur sparnaður á
sviði vígbúnaðarins mundi líka
hafa leitt af þeim sem fullorðnir
eru, byrðum skelfingarinnar og
gefið mannkyninu í heild birtu
betra lífs. Og athugum þetta vel:
allur hinn árlegi kostnaður Sam-
einuðu þjóðanna nemur aðeins á-
líka miklu og heimsstyrjöld
mundi kosta í hálfan dag í pen-
ingum einum. Það er vissulega
sannleikur, að Sameinuðu þjóð-
irnar er sú tilraun, sem fæsta
skildingana hefur kostað til að
bjarga flestum mönnum frá hinni
mestu tortímingu, s'em nokkru
sinni hefur verið hugleidd.
Við þurfum að fá miklu meira
af því f jármagni, sem nú er ætl- j
að til vígbúnaðar, til þess að
koma á framkvæmdum allstaðar
í heiminum til aukinnar fram-
leiðslu og vaxandi viðskipta til
að bæta lífskjör fólksins alstað-j
ar og mest þar sem þess er mest
þörf. Aukin neysla þeirra, sem:
nú búa við vanefni, þýðir aukin'
viðskipti fyrir þær þjóðir, sem!
nú eru aflögufærar. Viðskiptin
eru gagnkvæm h'jálp. Sameinað-
ar og samtaka eiga þjóðirnar all-
ar gnægðir til að bæta úr flestu
mannanna böli.
Forseti.
Það getur verið að sum orð [
mín hljómi of svartsýnt. Eg vil
byggja upp heilbrigt almennings
álit í heiminum. En við verðum
að skilja það að það má heita
1 utilokað að byggja upp nokkurt
' heimsálit í veröld, sem er sorg-
í lega og greinilega klofin og
! tvíströð, þar sem helmingur
þjóðanna er frjáls að því að
nema, hlusta og mynda sínar eig-
in skoðanir, en hinn helmingur-
inn er undir yfirráðum og eftir-
liti einræðismanna.
Að síðustu aðeins þetta. Á-
byrgir hugsandi menn í heimin-
um og á öllum sviðum óska, þrá
og eru ákveðnir að stefna fram
móti friði og framförum, ham-
ingju og betra lífi. Þeir krefj-
ast að fá að vita, hvort að hinir
voldugu leiðtogar heimsins veiti
þeim liðsögu að þessu þráða
marki, eða hvort verið er að
leiða þá afvega. Er verið að
reka okkur eins og sauðfé til
slátrunar.
Við verðum sjálf að finna út
rétt svar við þessari spurningu
og hegða okkur samkvæmt því
með fullri djörfung og án alls
hiks. Það væri hinn sorglegasta
villa og hið örlagaþrungnasta á-
byrgðarleysi að leggja hendur í
skaut og blekkja sjálfa okkur
með því að segja: Tíminn einn
getur leitt þetta í ljós.
Við verðum sjálf að ráða okk-
ar örlögum að svo miklu leyti
sem mannlegur máttur fær um
þokað.
KVÖLD AÐ KIRKJUHÓLI
3. október 1853
aðeins vona
2 , . . =— “*&** *•“** *““***o vuna og óska þess, að
f r.Vinninga, heldur til sigursjað reynslan sanni að svo sé. En
jyr;r kugsjóninni um sameigin- mest af gagnrýninni í garð
,Vlðnám ti! sönnunar þess, j Sameinuðu þjóðanna í öllum
^ aras borgar sig ekki. Árásinni löndum, byggist á þeirri óheppi-
n, r verið hrundið. Við höfum legu staðreynd að fólk veit yfir-
U v°Pnahlé sem við vonum að leitt ekki, að Sameinuðu þjóð-
irnar voru stofnaðar til að við-
til að
T!6--1!?03 tÚ varanlegs friðar. ........... VU1U sl.UIlulUclI tll
gjorðir Sameinuðu þjóðanna halda friðinum, en ekki
1 IxOrPll __y , n /. . . . . _
eu einar út af fyrir sig hafa' skapa frið. Þar var búist við því
'* ‘Overurétt S
°g þýðingu
sannað
þjóðanna
anna.
Á sviði fjárhags og félagsmála
hafa Sameinuðu þjóðirnar
Jg i f iölmörcr.,^ __»"1
um
tilverurétt Sameinuðu að í lok síðustu heimsstyrjaldar
samtak- mundu stórveldin gefa Samein-
uðu þjóðunum frið í upphafi'
vegna þeirra. f þessu brugðust'
.. -- einn-' stórveldin. Þessvegna finnst mér
Jolmörgum sérstökum efn- að líkja megi Sameinuðu þjóð-1
hér n^ð,miiclum árangri. Eg á unum við frumsækinn ungling, |
jr V1 ýmsar áætlanir og athafn sem of mikils er ætlast til af en
bióðT S‘'mei£inle£a hjálp og al-joflítið gert fyrir. En við verðum
hk T3 S3mvinnu fyfir aukinnl: að hafa þolinmæði og leyfa hin-
.? æ ^ íramförum, sem alltj um unga manni að vaxa að styrk-
Ijjast Vi^ margra ara bil. | leika, reynslu og mannviti.
3 er anægjulegt að veita því Eitt af hinum mörgu viðfangs
ygh. að margar þjóðir sam-efnum Sameinuðu þjóðanna á að
Vetur nálgast veldisstólinn.
Vefjast fjöllin hvítum hjúpi.
Síluð ströndin endurómar
ekkasog frá hafsins djúpi.
Fleygir gestir flúið hafa
Fannaey til Sólskinslanda.
GýgjBrfoss sín kvæði kveður.
Köldum gjósti fjöllin anda.
Vesturfjöllin hafa hulið
hinzta bros frá liðnum degi.
Loft er heiðríkt. Gráföl gríma
grúfir yfir fold og legi.
Hélan skín við skarðan mána.
Skjálfa norðurljósa iður.
Hnattagrúi í geimsins djúpið
geislaflóði hellir niður.
Nú er Skagafjörður fríður.
Fjöllin prúð á verði standa.
Glettnar bárur lög sín leika
létt og glatt við Borgarsanda.
Bjart er yfir sveit og sævi,
silfurglit um fjöll og haga.
Allt frá fjarðar innstu dölum
út á nyrztu tá á Skaga.
Að Kirkjuhóli,—hreysi lágu,
helgar ríkja gleðistundir.
Þetta kvöld er kotbúendum
kærust gjöfin lögð í mundir.
Móðir björt að brjósti hlýju
blíðlynd vefur soninn unga.
Lofar guð án allra orða*
af ástarsælu er fjötruð tunga.
Langt er ei til lofts né veggja,
lítið rúm til veizluhalda.
Frá gluggakytru skjálgeyg
skíma
skimar um moldarveggi kalda.
Enginn jöfur á hér heima
aurasafns né klaufahjarðar.
Hér þó standa á heiðursverði
heilladísir Skagafjarðar.
Himinbjartar, helgar verur
hring um litla kotið mynda.
Sveiptar norðurljósa leiftrum,
er létt á geimsins vogum synda.
í aftanblænum hljótt þær hvísla
heitum bænum, spám, sem ræt-
ast.
Heilög von frá hjarta móður
og heillaóskir þeirra mætast.
‘'Skáldaaugu, íturfögur
eru þessa litla snáða.
Gefum honum gjafir nokkrar.
Gnægð vér eigum hollra raða.
Greypum þær í hug og hjarta.
Ef hlýðir þeim er sigur fenginn.
Og þjóðin mun um allar aldir
elska litla kotadrenginn.
Ekki muntu baða í blómum.
Brautir ryðja ofurmenni.
j Ekki þarftu að óttast heldur
að í slóðir þínar fenni.
Dáður ofar auðmildingum
þó eðalsteina og gull ei hafir.
Þú skalt samt af þínum auði
þjóðinni færa dýrar gjafir.
“Berja máttu blóðgum hnúum
á Bragadyr, þær opnast kunna.
Og hlýtur þá, ef hikar ekki
hörpu, er þjóð mun dá og unna.
Virtu aldrei óð í krónum,
oft mun verða gull í boði. —
Gakk ei slóðir slæpingsmenna.
Slíttu meira en skóm úr roði.
Seldu aldrei sannfæringu.
Sannleiksdrottinn ráði gerðum.
Viljans stál og vizkugullið
veg þér beini á hættuferðum.
j Mundu að hvert þitt heit er
heilagt.
Hönd ei slepptu af föllnum vini.
Vertu ætíð íslendingur.
Aldrei gef í launaskyni.”
Dagar liðu. Árin eyddust.
Ómuðu ljóð um fjörðinn Skaga.-
Klettafjalla kraftaskáldið
kvað af snilli á þingi Braga.
Hugsjón göfg í glæstum klæðum
geystist lands um byggðir allar.
Hver mun loka hug og hjarta
en hlýða ei, er Stefán kallar?
íslendingar! Lærið ljóðin.
Listaverkin skoðið betur.
Hlý og mild sem heiðablærinn,
hrein sem mjallar klæddur vetur.
Leiftrar glatt af Bragábrandi.
Bíta hinn seka eggjar þunnar.
Óðar sverð hans sundurtætir
silfurbrynjur hrakmennskunnar.
f ljóðagnýnum glöggt við skynj-
um:
grimmdarröddu norðanvindsins,
fossahljóð í grettum gljúfrum,
glímuskjálfta fjallatindsins.
Lækjargjálfrið, lóukvakið,
ljúfan þyt af blævi hreinum.
Haustsins fölva, bliknuð blómin.
báruljóð á fjörusteinum.
Meðan íslenzkt mál er talað
mennskar sálir ljóð hans geyma.
Meðan stefnt er heim að Hólum
og Héraðsvötn til sævar streyma.
Meðan angan bjartra blóma
berst um engi, hlíð og rinda.
Meðan sólin lætur ljóma
ljós um Glóðafeykis tinda.
Gunnar Einarsson
frá Bergsskála í Skagafirði
FRA ÍSLANDI
legra kvikmynda fyrir kristin-
dóm og kirkju.
Myndin er að mestu leyti telc-
in í Þýzkalandi og þykir með á-
gætum, bæði fögur og áhrifa-
mikil.
í Ameríku var farið að sýna
myndina í byrjun júlímánaðar
og vakti hún þegar óvenju mikla
athygli. —Kirkjubl. 7. sept.
. ★
Helgispjöll
Fyrir skömmu síðan réðust
ólóðir menn að næturlagi inn í
kirkjuna á Seyðisfirði, frömdu
þar ýms helgispjöll og höfðu
þar drykkjulæti. Var um morg-
uninn ófögur aðkoma, er ýmsir
kirkjugripir af altarinu lágu
hér og þar um allt kirkjugólf og
sumir skemmdir .
Þessa nótt var fjöldi síldar-
skipa á Seyðisfirði, bæði inn-
lend og erlend, og drykkjuskap-
ur mikill. Ekki höfðu hinir öl-
óðu menn beinlínis brotið upp
kirkjuna, því hún var ólæst þessa
nótt, að því er upplýst hefir ver-
ið. —Kirkjubl. 7. sept.
★
“Landið helga h.f.”
Nálægt Palm Beach í Florida,
einum fljölsóttasta baðstað
Bandaríkjanna hefur fyrirtæki
sem nefnist Landið helga h.f.
keypt land og ætlar að reisa þar
eftirmynd Júdeu á dögum Jesú.
Þarna verða eftirmyndir af
Betlehem, Nazaret og Jerúsalem
þar sem vefarar, trésmiðir, fiski
menn og múrarar eiga að búa í
irumstæðum leirkofum við
þröngar, krókóttar götur. Einn-
ig verða eftirmyndir af Genesar-
atvatni, Getsemanegarði, höllum
Pílitusar og Kaifasar, Golgata,
gröf Jesú og öðrum stöðum, sem
koma við ævi hans og pislar-
sögu.
Auðmaður að nafni F. Brand-
son Smith hefur lagt fram stofn
féð og myndað með öðrum hluta
félagið sem á að eiga fyrirtæk-
ið. Hann segir að markmið sitt
sé að vekja ferðamenn, sem koma
til að njóta lystisemda Palm
Beach, til dýpri skilnings á
fagnaðarerindinu.
Einnig virðist Smith hafa gert
sér Ijóst að eitthvað megi upp
úr fyrirtækinu hafa, því að vör-
ur handverksmannanna, sem eiga
að byggja þessa nýju Júdeu,
verða til sölu handa gestum, leik
arar munu á ári hverju frá jól-
um til páska sýna ævi Jesú frá
fæðingu til krossfestingar í 120
sýningum í hringleikahúsi með
sætum fyrir 5000 manns. Auk
þessa verður svo aðgangseyris
krafizt fyrir inngöngu í Júdeu
hina nýju.
Ekki hefur enn frétzt hvernig
bandarískir kirkjuleiðtogar taka
þessari einstæðu hugmynd um
trúarlegt Tívolí.—Þjóðv. 8. sept
FYRSTA HAUSTREGNIÐ
Nú fellur regnið fyrsta
á foldarinnar beð.
Á lauf og limið þyrsta
í lotning fáum séð.
Blómin fallandi blikna
bogna und haustsins skúr.
Sem vanginn sé að vikna
og viðjum tekin úr.
f dvöl í djúpið niður
dýrðlegast sumar skraut
hnígur. En haustsins kliður
hringir á tímans braíit.
Sál minni fanst hann segja,
Svona er vegurinn.
E\kkert duft-korn skal deyja,
drottins er mátturinn.
Ingibjörg Guðmundsson
Sunland City, 5. sept ’53
Lítill drengur sem hafði mjög
góðar hljómlistargáfur fór með
móður sinni í kirkju. Hann hlust
aði hugfanginn á organsláttinn
og sálmasönginn, en svo byrjaði
presturinn að halda ræðuna.
Er hann að tala í hálftíma.
hvíslaði drengurinn að móður
sinni:
Svei mér þá mamma eg held
bara að allur tíminn ætli að fara
í kjaftagang!
Your Community
Chest is an appeal for
29 Health and Wel-
fare Agencies — at
one time.
Snillingarnir rákust á
Tvö austurþýzk fiskiskip rák-
ust á í síðustu viku í Kattegat.
“Albert Einstein” sigldi á “Jo-
hann Sebastian Bach” og sökkti
honum. Skipverjar Bachs björg-
uðust allir um borð í Einstein.
—Þjóðv. 11. sept.
★
Séra Róbert Jack á
förum til Kanada
Séra Róbert Jack er nú á för-
um vestur um haf til þess að
taka við prestsstarfi í Nýja ís-
landi, meðal íslenzkra safnaða
þar. Jafnframt hefir Grímseyjar-
prestakall verið auglýst laust til
umsóknar.
Frá 1. september hefir séra
Pétur Sigurgðeirsson á Akur-
eyri verið settur til þess fyrst
um sinn að gegn aaukaþjónustu
í Grímseyjarprestakalli.
—Kirkjubl. 7. september
*
Lútherskvikmyndin nýja sýnd
í Niðarósi
Eitt af því, sem athgyli vakti
í sambanid við kirkjuhátíðina í
Niðarósi, var það, að sýnd var
hin nýja kirkjulega kvikmynd
um Martein Lúther, sem unnið
hefir verið að undanfarið fyrir
forgöngu lútherskra kirkna, sér-
staklega í Ameríku.
Áður en sýning hófst fyrir há
tíðagestina töluðu þeir Dr. C.
Lund-Quist og Smemo Oslóar-
biskup nokkur orð um þessa á-
gætu kvikmynd og um þýðingu
og gildi kirkjulegra og trúar-
Each dollar you give amounts
to 3V2 <f. only—for each Agency.
• How ntuch
woufd you give to each
B'noi B'rith Comp $
Comp Morton $
Comp Robertson $
Comp Sparling $
Conodion Nationol Institute for the Blind $
Concer Relief and Research Institute $
Children's Aid Society of Eostern Monitobo $
Children's Aid Society of Winnipeg $
Childreh's Home $
Children's Hospital $
Christmos Cheer Boord $
Fomily Bureou $
Home Welfore Association $
Jewish Child & Fomily Service $
Jewish Old Folks' Home $
Joan of Arc Doy Nursery $
Knowles School for Boys $
Logon Neighborhood House $ \
Middlechurch Home $
Mothers' Associotion Day Nursery $
St. Agnes' School $
St. Joseph's Vocation School $
Solvotion Army Comp $
Sisters of Service Girls' Club $
Victorion Order of Nurses $
Winnipeg General Hospital $
Welfare Council of Greoter Winnipeg ond
Central Volunteer Bureou $
Young Men's Christian Associotion $
Young Women's Christion Associotion $

On the hst above fill in the amount you feel
you should give. Then ask yourself, "am
doing my share?"