Heimskringla - 03.03.1954, Blaðsíða 1

LXVIII, ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 3. MARZ 1954
NÚMER 22.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
PORLAGASMIÐIR ÞJÓÐ-
RÆKNISFÉLAGSINS Á
KOMANDI ÁRI
Þessir hlutu kosningu í stjórn
arnefnd Þjóðræknisfélagsins á
nýafstöðnu ársþingi þess:
Dr. Valdimar J. Eylands, for-
seti; séra Philip M. Pétursson,
varaforseti; frú Ingibjörg Jóns-
son, ritari; próf. Finnbogi Guð-
mundsson vara-ritari; Grettir
Jóhannsson, féhirðir; Thor Vík
ingur vara-féhirðir; Guðman
Levy, f jármálaritari; Ólafur
Hallsson, vara-f jármálaritari;
Ragnar Stefánsson, skjalavörð-
ur.
Yfirskoðunarmenn reikninga:
Steindór Jakobson og Jóhann
Beck.
NÝR ÍSLENZKUR DÓMARI
Nels G. Johnson, lögfræðing-
ur í Bismarck, N. D. og fyrv.
dómsmálaráðherra var s.l. föstu-
dag skipaður dómari í yfirrétti
Norður Dakota rikis; hann tek-
Ur við starfi 5. apríl.
Hann var kosinn eftirmaður
' A. M. Christianson dómara, en
hann dó 11. febrúar.
M. Johnson er fæddur á Akra-
nesi á íslandi 30. apríl 1896. Til
Vesturheims kom hann með for-
eldrum sínum fjögra ára gam-
all.
Hann útskrifaðist af North
Dakota háskóla 1924, stundaði
lögfræðingsstörf nokkur ár, var
* fyrra heimstríðinu og síðast
ríkisdómari í McHenry Countv
í 9 ár. En fór frá því starfi til
að stunda lögfræðistarf á eigin
8Pýtur 1948.
Hann giftist 1931 konu er hét
Ruth Margery Hallenbeck frá
Grand Forks, North Dakota.
Eiga þau tvö börn, George M. á
North Dakota háskóla og Margot
einnig á skóla.
Mr. Johnson er bróðir Mrs.
Lilju Eylands konu dr. Valdi-
Piars J. Eylands, Winnipeg.
Sá er fregn þessa skrifar Hkr.
Segir að menn séu mjög ánægðir
^Ueð skipun Mr. Johnsons í dóm
ara embættið. Hann hafi ávalt
leynst sanngjarn og góður stuðn
ingsmaður velferðarmála þjóðfé-
iagsins.
BRá ÞINGSLITUM
Síðasta kvöldið, sem þjóðrækn
■sþingið stóð yfir, hélt það sam-
komu í Sambandskirkjunni á.
Lanning stræti. Var ágætlega til
hennar efnt. Tveir ágætir ræðu-|
^Penn, þeir Rev. Robert Jack og
séra Eiríkur Brynjólfsson
skemtu afbragsvel en auk
teirra komu fram fjögur börn
u°rðan frá Árborg sem auglýst
var, er skemtu með íslenzkum
uPplestri, sem nú er nýtt að
keyra börn gera og vakti mikla
Unun áheyrenda. Fundarstjóri
Þessarar skemtunar var próf. ]
Linnbogi Guðmundsson. Hafði
kann ú
útvegað nokkrar söngplöt-
ur að heiman, er þarna voru spil-
aðar.
Að lokinni samkomunni, sem
var hin skemtilegasta, var tekið
til þingstarfa. Eitt af þeim var
kosning heiðui^félaga. Hlutu
tveir ágætir þjóðernisvinir, er
mikinn skerf hafa lagt til þjóð-
ræknisstarfs vors þó fjarlægir
séu. Þessir menn voru Dr. Stef-
án Einarsson og séra Einar Stur-
laugsson.
Ársþing þetta var mjög vel
sótt og skemtilegt, ef til vill
eitt af hinum betri, síðari árin.
STÓRFURÐULEG FRÉTT
Fyrir skömmu barst frétt út
um það, að Þýzkaland hefði tek-
ið sér sæti, sem þriðja mesta
vöruútflutningsþjóð heimsins á
árinu 1953. Þjóðin sem áður skip
aði það, en varð nú að rýma sæt-
ið, var okkar elskulega Canada.
Útflutningur Bandaríkjanna
er hæstur og nemur 15 biljón döl
um; næst er Bretland með um
7l/> biljón, þá Vestur-Þýzka-1
land með 4.4 biljón og Canada'
með 4.1 biljón. Útflutningur
Canada minkaði á árinu 1953 um
363þ«> miljón dala, en Þýzkalands
jókst um 380 miljónir.
Þetta er eitt af því furðuleg-
asta, sem skeð hefir í heimi fram
faranna. Land sem í flag var
lgat fyrir 8 árum og þjóðinni
tvistrað, vélum iðnaðarins stol-
ið af henni og henni bókstaflega
allar bjargir bannaðar, hefir á
þessum 8 árum rétt svo við að
vera orðin þriðja mesta útflutn-
ings. þjóð heimsins! Er nokkuð
að finna sem um þvílíka dáð og
dugnað vottar sem þetta á meðal
annara þjóða?
ST LAURENT FLYTUR
RÆÐU Á ÞINGINU Á
INDLANDI
Hvar sem Louis St. Laurent,
forsætisráðherra Canada hefir
komið á hnattflugferðalagi sínu,
hefir hann flutt boðskap vináttu
og sátta þjóða á milli. Á Ind-
landi flutti hann nýlega ræðu á
þingi, og hélt fram í henni, að
Indland þyrfti ekki að óttast, að
stuðningur Bandaríkjanna við
Pakistan, yrði nokkru sinni not-
aður á móti Indlandi. Bandaríkja
J)jóðin ætti engan sinn líka, sem
stórþjóð, í því, að tryggja efna-
hag, frelsi og sjálfstæði lýðræð
is-þjóða. Hann sagði vestra góð-
hug ríkja hvarvetna til Indlands
og starf Nehrús til viðreisnar
efnahag og frelsi þjóðarinnar
allsstaðar vekja athygli. Hann
sagði Canada fylgja Bandaríkj
unum að verki í því, að reisa
rönd við yfirgangi kommúnista,
því það væri sannfæring sinnar
þjóðar, að heiminum stafaði
hætta af honum. Þegar fregnrit-
arspurðu hann síðar á fundi,
hvernig Canada og Bandaríkjun
um mundi geðjast að því, að Ind-
land og Rússland gerðu hernað-
arsamtök með sér, sagði hann að
það yrði eitt viðbótar áhyggju-
efni vestlægu þjóðanna; sam-
vinna lýðfrjálsra þjóða við kom-
múnista væri það hvaða þjóð
sem hlut ætti þar að máli.
Hann kvað engan efa á, að Can
ada samþykti tillögu Nehrús
um vopnahé í Indo-Kína.
Svipaðar sögur segir víðar af
ferðum forsætisráðherrans.
FER FRAM Á VOPNAHLÉ
í INDO-KÍNA
Nehru, forsætsiráðherra Ind-
lands, fór 22. febrúar fram á að
aðilar stríðsins í Indó-Kína
semdu vopnahlé með sér þar tii
eftir íundinn 26. apríl í Geneva,
Sviss, um frið í Koreu og Indo-
Kína.
Tillögu þessari er St. Laurent
sem nú er staddur í Indlandi,
samþykkur sem flestir aðrir.
Samt er því svo farið, að einn
af yfirmönnum franska hersins
í Vietminh, kærir sig ekkert um
þessháttar fundarhlé, telur það
geta orðið til þess, að skapa Kín-
verjum betri aðstöðu við friðar-
borðið.
BYLTING í EINU LANDI
EFTIR ANNAÐ
Egyptaland
í Vestur-Asíu var bylting í
einu landinu eftir annað s.l.
viku.
í Egyptalandi og Sýrlandi
risu herirnir upp á móti stjórn-
unum og steyptu þeim af stóli.
Móhammed Naguib, maðurinn
sem rak Farouk konung frá völd
um, og stofnaði lýðræði í landi
Faróanna og varð fyrsti forseti
þess, var rekin frá völdum um
miðja s.l. viku af hernum frá
Abbassía, sem er í útjaðri Cairo-
borgar og er sami herinn og að-
stoðaði Naguib við lýðveldis-
stofnunina og rekstur konungs-
ins.
Til valda var settur Gamel Ab
del Nassan herforingi. Hann er
Bretahatari hvað sem öðru líður.
Spá margra er, að Naguib verði
aftur settur til valda; byltinga-
herinn kvað hafa klofnað og
fylgjendur Naguibs eru eins
margir ef ekki fleiri, en hinna 11
ungu byltingaforinga, er kváðu
Naguib vera að koma á fót ein-
ræði.
Sýrland
í Sýrlandi fór her landsins
eins að ráði sínu og í Egypta
landi, rak forseta sinn, Adel Shis
hekly hershöfðingja, er völdin
lentu hjá í desember 1951, er
fyrverandi forseta var af stóli
steypt, vegna vináttu hans við
Rússa. Shishekly hefir nú flúið
land.
Þing forseti Maahmoun E1
Kuzbari tók við valdi forsetans,
en byltingahermennirnir heldu
s.l. laugardag til Damaskus og
tóku þingið í sínar hendur en
ráku Kuzbari. Byltingaherinn
hefir þrjá fjórðu af landinu (Sýr
landi) á sínu valdi.
Israel
í Israel lýsti yfirhershöfðingi
Moshe Dagan, því yfir að hann
hefði kallað lið sitt saman, um
250,00 manns til að vera viðbúið
að taka á móti Arabaríkjunum,
ef þau byrjuðu sama leikinn og
her Sýrlands hefði gert.
Á MÓTI TOLLUM
Oft höfum við verið á það
mint af blöðum liberala, að
flokkur þeirra sé á móti tollum
og hverskonar skerðingu á verzl
unarfrelsi. Eitt af dæmunum af
þessu er að sjálfsögðu það, er
Ottawastjórnin gerði nýlega.
En það var að leggja bann við
innflutningi á vörum, kæliskáp
um og öðrum búsáhöldum frá
Bandaríkjunum, vegna þess að
þær voru á niðursettu verði. Al-
menningi hér var sjáanlega of-
gott, að njóta þessara kjörkaupa.
Liberalstjórnina í Ottawa
dreymdi fyrir því, að vörur
mundu fyr lækka í verði syðra
en hér. En til að tapa ekki af
tolltekjum sínum, fást þær ekki
inn í þetta land fluttar, nema á
verðinu sem á þeim var áður.
Stjórnin samdi lög um þetta fyr-
ir jólin í Ottawaþinginu.
En hvernig farið verður að út-
skýra þetta sem verzlunarfrelsi
og lágtollastefnu, fáum vér ekki C.P.R. félagið hefir boðist til leitast við að steypa núverandi
séð!
SKOTHRÍÐ Á WASHING
TONÞINGINU
Ef þú hefðir verið staddur í
dag, hefðirðu vel getað haldið
að þú værir í Shooting Gallery.
Þegar umræður stóðu sem
hæst, dundu ein 30 skammbyssu-
skot yfir þingmennina.
að greiða Winnipeg bæ $250,000 stjórn á Puerto Rico og taka
í skatt á ári, 10 næstu árin og völdin í sínar hendur. Þeir eru
bæjarstjórnin hefir þegið það, með öðrum orðum einræðis-sinn
sem fleiri mundu gert hafa. CPR ar eða kommúnistar. Blaðið
félagið þarf ekki að greiða þenn- ( Pravda í Moskvu, heldur ávalt
. , l\an skatt, því sámkvæmt samningi aðgerðum þeirra á lofti os. eerði
þmgmu i Washmgton s.l. manu- frá 18gl> er það undanþegið það, er morð-tilraunin var haf-
skatti. Var það unnið til að fá in á Truman; kvað það eðlilegt,
félagið til að leggja leið sína um að eyjuna fýsti að losast undan
þennan bæ og sem án þess, hefði kúgun Bandaríkjanna. Um skot-
líklega enginn tiltakanlegur bær hríðina á Washington þinginu
orðið. Félagið greiddi hér áður tlar Pravda einnig um sem aug-
Þau komu ofan af áheyrenda
loftpöllum þinghússins. Urðu 5
þingmenn fyrir þeim en enginn
alvarlega þó utan einn.
Alvin M. Bentley, stjórnar-
sinni frá Michigan, meiddist
mest. Kúlan hitti hann í brjóst-
ið neðarlega. Hann lá á gólfinu
þegar skothríðinni lauk. Tveir
læknar á þinginu komu undir
eins honum til aðstoðar. Hann
var í gær sagður skárri.
Annar þingmaður, Clifford
Davis, demókrati frá Tennessee,
var skotinn í fótinn.
Þessir hlutu og einhver
meiðsli, en ekki alvarleg: Ben
Jensen, stjórnarsinni frá Iowa;
Kenneth Roberts, demokrati fiá
Alabama; og George Fallor,,
demokrati frá Maryland.
Verkið unnu þrír alls, tveir
karlmenn og ein kona. Hrópuðu
þeir um leið og þeir skutu: Gef-
ið Puerto Rico fresli, er þeir
köllugu sitt land, en munu þó
allir hafa verið frá New York
borg.
Konan sem í skothríðinni tók
þátt, var sögð eiginkona annars
mannsins sem Truman forseta
ætlaði að ráða bana á heimili
hans fyrir nokkru.
Brjálæðislæti þessi voru stöðv
uð innan skamms tíma af lögregl
unni. Var mesta lukka, að meira
ilt stafaði ekki af þeim.
HVEITISALAN
Nýlega tilkynti Ottawastjórn-
in, að sölu á hveiti sem upp var
skorið 1952, sé nú lokið. Síðasta
greiðsla nam 9J4 centi á hverj-
um mæli. Verðið jafnar sig þá
upp með að vera $1.81 það árið.
Alls nemur greiðsla þessi 58
miljón dölum, sem kemur sér vel
á þessum tíma, þegar alt frýs og
engin önnur tekjuvon er fyrir
bændur.
En 127 miljón mælar eru enn
óseldri frá árinu 1952, voru þeir
lagðir við uppskeru ársins 1953.
En af þess árs uppskeru, er ekk-
ert enn selt.
Á hendi eða óselt eru því öll
ósköp af hveiti. Seljist það bráð
lega, sem því miður eru nú ekki
líkur til, á svipuðu verði og á
árunum frá 1945 til 1952, er verð
ið var að jafnaði um $1.80, væri
mikil heill að því. En Evrópa
er ekki líkleg til að greiða það
verð, sem stendur. Lækkun
hveitiverðs nú þegar um 7 cents,
mun heldur ekki nægja kaupend
um það er orðið trú manna, að
almenn verðlækkun sé næsta
sporið. Hennar hefir þegar orðið
raunverulega vart í Bandaríkj-
unum.
skatt, er nam $50,000. Nú greiðir
það því alls um $300,000 í skatt.
Skamt út úr þessum bæ, ber á
ljósa árás gegn kúgun alheims-
drotnunar Bandaríkjanna.
Fréttir í morgun telja, að
sýki þeirri er bit óðra hunda er; nokkuð hafi fundist af kommún-
orsök að og vatnsfælni, er nefnd ista skjölum í fórum eins manns-
á íslenzku, en á ensku rabies eða ins> er í skothríðinni í Washing-
Hydrophobia. Sýki þessi er mjög ton þinginu tók þátt. Hann á
smitandi og ef á hátt stig kemst,|heima í New York.
ólæknandi. Hvað kæmi fyrir
þessum bæ, ef hundaþvagan hér Á síðast liðnu ári, flýðu 17 af
sýktist? hverjum 1000 íbúum Austur-
Þýzkalands — samtals 305,737
manns—sæluna undir stjórn kom
múnista.
tJR ÖLLUM ÁTTUM
Eitthvað bogið virðist við
breytingartillögu Mr. Campbells
Það hefir nokkrum verið bætt
forsætisráðherra Manitoba við þinghús-lögregluna í Wash-
tillögu CCF sinna um nýja kjör- ington, vegna skothríðarinnar
dæmaskipun í fylkinu. Aðal-til- Þar S-L mánudag. Yfirmaður lög-
reglunnar hefir fengið hótunar-
bréf um að Eisenhower
FRÁ ISLANDI
lagan fer fram á að óháð nefnd.
en ekki þingnefnd, sé í málíð
skipuð. En breytingartillaga for j betra að vara sig.
sætisráðherra vill kjósa 7 manna
nefnd á þingí, til að rannsaka og
gefa álit sitt um, hvernig að
þessu skuli unnið. Verði þing-
nefndin með óháðri nefnd, lofar
forsætisráðherra henni. Fari
nefndin ekki fram á slíkt, sér
auðvitað liberal-flokkurinn einn
um kjördæmaskipunina.
væn
Indíánar í Manitoba-fylki,
fóru fram á það á fundi Mani-
toba Indian Brotherhood, s.l.
Bæja- og sveitakosningar
á Islandi, eftir Mbl. 2. íeb.
Úrslit bæjarstjórnarkosningar
í Reykjavík urðu þau, að fraro-
boðslisti Sjálfstæðisflokksins
vann mikinn og glæsilegan sig-
ur. Hlaut hann 8 bæjarfulltrúa
kjörna og þar með hreinan meiri
hluta í bæjarstjórn. Er Reykja-
vík þar með tryggð traust og
föstudag, að sömu lög giltu fyrir örugg bæjarmálaforysta næstu
þá og aðra borgara, að því er fjögur ár Frá því £ alþingiskosn
neyzlu áfengis áhrærði. Þeir
vildu að minsta kosti að
það væri reynt; ef Indíánar
væru þessa óverðugir, þá væri á-
ávalt hægt að endurlögleiða
hinn gamla sið.
í Manitoba eru 48 Indíánahér-
uð (reserves), er mál þetta
styðja.
Þá fór fundur þessi fram á,
íngunum í sumar bættu Sjálf-
| stæðismenn við sig 3397 atkvæð-
um. Hinsvegar töpuðu kommún-
istar 597 atkv., Alþýðuflokkur-
inn 662 atkv., og Framsókn 303
atkvæðum.
Heildarúrslitin urðu sem hér
segir:
Sjálfstæðifl. 15642 atkv. og 8
menn kjörna, Kommúnistar, 6107
að skattur á bifurskinnum, semjatkv. 3 menn kjörna; Alþýðufl.
er $1.50, væri lækkaður, hann 4274 atkv. og 2 menn kjörna;
væri of hár á vöru sem seldist Þjóðvarnarflokkurinn, 3260 atkv
á $10.00, þegar vel léti, en stund | og i mann kjörinn; Framsóknar-
um ekki nema á $2.00. ! flokkurinn 2321 atkv. og 1 mann
Fund,urinn sagði og þörf betri i kjörin.
skóla, betri
sjúkrahúsa.
kennara
°g
betri
Rauðakross sjóðsöfnunin hófst
Sjálfstæðisflokkurinn hlaut
49,5% gildra atkvæða. Auðir
seðlar voru 290 og ógildir 88.
Breyting sú, sem orðið hefur
s.l. mánudag í þessu fylki. Féð a skipun bæjarstjórnarinnar er
sem safna á nemur $360,700, en sú( að kommúnistar hafa tapað
það er 6.6% af söfnuninni í öllu
Canada.
‘Frelsið Puerto Rico’
einu sæti, sem Þjóðvarnarmenn
hafa fengið.
Úrslit kosninganna annarstað-
sem ar á landinu sýna, að Sjálfstæð-
WINNIPEGFRÉTTIR
í Winnipeg voru 21,557 at-
vinnulausir í síðustu vikulok.
Enginn vill segja hverju það sé
að kenna.
í Manitobaháskóla kenna
tveggja og þriggja ára börn kenn
urunum. Þetta var fyrirsögn
greinar í blaði hér fyrir helg-
ina. Það er ekki prentvilla. Börn
in eru í hjúkrunardeild skólans
fyrir nemendur að læra af þeim.
Og í þeim fræðum er ekki hægt
að hugsa sér betri kennara.
voru orð þeirra er skotárásinai ismenn hafa víðast hvar unnið á.
gerðu í Washington þinginu, ----------------
hefir við það að styðjast, að rík Skeyti frá Islandi
ið er undir stjórn Bandaríkjanna: Um síðustu helgi barst Árna
af ástæðum, sem Puerto Rico Eggertssyni Q.C. skeyti frá Eim
búar sjálfir kusu. Eyjunni var skipafélagi íslands um að s.l.
veitt tækifæri í janúar að föstudag hefði látist í Reykja-
greiða atkvæði um hvort það vík Hallgrímur Benediktsson,
vildi sjálfstjórn. En íbúarnir
höfnuðu henni með 75 atkvæðum
um langt skeið stórkaupmaður
í Reykjavik og í stjórn Eim-
gegn 5. Aðal ástæðan var sú, að j skipafélagsins síðan 1921. Hann
eyjuna skorti enn fjáraðstoð frá var um sjötugt, fæddur á Seyð-
Bandaríkjunum og kaus hana. ^ isfirði, nafn-kunnur hæfileika-
Eisenhower fprseti segir þeinijog íþróttamaður. Hans verður
sjálfstæðið til boða hvenær sem
þeir fari fram á það. En á eyj-
unum myndaðist sjálfstæðis-
baráttuflokkur, um 50 manns,
sem lítið hefir unnið opinber-
lgea að málinu síðan félagar hans
lengi minst, sem eins hinna á-
gætusti^ s°na íslands.
* ★ *
Hr. Sveinn Kristjanson, um-
sjónarmaður fyrir North Amer-
ican Lumber and Supply Co. Ltd.
í Bandaríkjunum, sem eru um, í Elfros, Sask., var staddur hér í
100, gerðu árásina á Truman for|bænum í vikunni sem leið. Hann
seta. Þannig liggur í þessujer sonur Mr. og Mrs. Sveinn
frelsismáli. Frelsis-sinnarnir j Kristjánsson frá Elfros.