Heimskringla - 31.08.1955, Blaðsíða 1
CENTURY MOTORSITD.
247 MAIN — Phone 92-3311
r
LXIX, ARGANGUR
WINNIPBG, ME)VlKUDAöENN, 31. ÁGÚST 1955
fP TR^S
CENTURY MOTORS LTD»
241 MAIN-716 PORTAGE
V----------------------
NÚMER 48.
FRETTAYFíRLIT OG UMSAGNIR
höfðu svo fáir leyft sér áður að
' í lögum áhraerandi hertekna
imenn, fanst ekki stafur um það.
þyrfti að gera til þess að varna ^ Aðferðin lýkigt því> að iemja
bílslysum, úr því menmrmr sem bundinn mann til dauða. Kínv.
SAsavarnir í bílum
Það er auðvitað að eitthvab
ersku kommúnistarnir eiga heið
af uppfyndingu slíkra
urmn
bílum stjórna, gera það ekki
Og ráðið er nú fundið til þess.
í Detroit í Bandaríkjunum, hafa fangameðferðar.
tilraunir staðið yfir er að slysa- f sambandi við þetta upp átæki
vornum luta, og hafa hepnast|Var farið að hugga um að setja
vel. Það er galdra áhaldið, rat-. !a areglur við því> hvað hertekn
sjáin (radar) sem við fárinu sér. ] if hermenn mættu segja. Athug-
Segist Louis C. Rabaut, er að gði g manna nefnd þetta Qg gerði
tillögur að frumvarpi er sam-
þykt hefir verið á þingi Banda-
ríkjanna. Er það að vísu strang-
ara á hernumdum mönnum, en
gerir mögulegt að hegna fyrir
tilraunum þessum befir unnið,
svo frá, að ratsjá hafi verið sett
í tvo bíla og þeim svo ekið sam-
an á 50 mílna hraða. En áhaldið
sjálfvirka afstýrði árekstri,
hægði hraða bílanna áður en slys, iUa meðferð stríðsfanga.
varð af. Dauður hluturinn sá
þarna betur fyrir, en vitibornir
menn oft gera.
Akureyringur hlýtur 1.
verðlaun í ritgerðarsam-
keppni S. þ.
(í Laugardagsblaði Akureyrar,
Af þessum rúmum 7 þúsund-
um sem herteknir voru, hafa að-
eins 192 verið grunaðir um
fylgi við kommúnista. Og aðeins
6 hafa, enn sem komið er, verið
fundnir sekir um landráð, eða
það sem svo er kallað og verður
hegnt fyrir það, eins og lög gera
sem gefið er út af Árna Bjarna-j ráð fyrir. En 68 hefir verið vísað
syni, birtist eftirfarandi grein 2. úr hernum, eða orðið að skilja
júlí. Er Kjartan Ragnars, sá er viðhann. Aðrir hafa beðið um
um getur nú nýkominn til Win- íausn og fengið hana. Mál 112
nipeg, en Heimskringla hefir manna, hafa ekki enn komið fyr
ekki haft tal af honum þegar ir rétt, en að þeim undanskyld-
þetta er skrifað — Ritstj. Hkr.)
I vor efndi Upplýsingadeild
Sameinuðu þjóðanna til alþjóð-
legrar ritgerðarsamkeppni eins
og tíðkast hefur undanfarin ár.
Vegna 10 ára afmælis S. þ. á
um, hafa mál hinna 4,428 her-
manna, sem heim komu frá Kína
verið rannsökuð og afgreidd.
Við rannsóknina hefir til
greina verið tekið, hvernig á
stóð fyrir þeim, er samvinnu við
kommúnista þáðu. Engum sem
þersu ári, þóttí hlýða, að ritgerð i þrcv.gvað hefir verið til hennar,
irnar fjölluðu um, hvað félög og er hegnt fyrir það. En það eru
íélagasamtök í hverju landi hafa nokkrir, sem buðu sig fram til
gert ti] að glæða skilning manna þjónustu í þeirra þágu. Og það
eru þeir, sem aðallega eru rann-
a starfsemi samtakanna. Valdar
voru sjö verðlaunaritgerðir. M.a.
þeirra, sem hlutu fyrstu verð-
laun, var Kjartan Ragnars, stjórn
arráðsfulltrúi, Ólafssonar heitins
kolakaupmanns á Akureyri.
Kjartan er fyrstur fslendinga,
sem vinnur verðlaun í ritgerða-
samkeppni Sameinuðu þjóðanna,
jafnframt eini Norðurlandamað-
urinn sem hlaut verðlaun að
þessu sinni.
Ritgerð Kjartans var eina rit-
gerðin, sem barst frá íslandi.
verðlaunin eru fjögurra vikna
dvöl í aðalstöðvum S. Þ., og er
ætlunin, að verðlaunahafi verði
mættur þar um miðjan september
svo að hann geti verið viðstadd-
ur setningu Allsherjarþingsins.
Y l ii heyrsla hermanna
frá Kóreustríðinu
Yfirheyrsla nokkra heimkom-
inna bandarískra -hermanna frá
Koreu, stendur nú yfir í Banda-
ríkjunum. Hefir máHð vakið
mikla athygli. Yfirheyrslan lýtur
að því að komast að hvort þessir
menn hafi, eftir að herteknir
vou, lagst á sveif með Kínverj-
um. í augum almennings er það
álitið sýna miskunarleysi, vegna
þess, að jafnvel þó einstöku her-
menn hafi verið kúgaðir til að
játa, að Bandaríkin hafi haft
sýkla hernað í frammi eða eitt-
hvað þess háttar, virðist ekki
réttlátt að hegna fyrir það eða
kalla það landráð.
En hér fer dálítið mála á milli.
Tala hertekinna Bandaríkja-
manna í Kóreu, var alls 7,190.
Af þeim dóu í varðhaldi hjá Kín-
verjum 2,730. Er ekki spursmál
um að þessi hópur hefir ekki dá-
ið náttúrlegum dauða. Tala lát-
inna bandarískra hermanna í síð-
asta stríði, nam hvergi annars
staðar meira en 11%, en þarna
nemur hún 38%. Að um pynding
ar og líflát hafi þarna verið að
ræða leynir sér ekki. En slíkt
sakaðir. Vitni í því máli eru um
180, er ákæra þá er snérust í lið
með kommúnistum. Segja þeir
þá, er það gerðu, hafa gert öðrum
föngum mikið ilt með því, gefið
Kínverj. ýmsar upplýsingar um
þá, er leiddu til vandræða fyrir
þá, ef ekki annars verra.
í U-S. News er í löngu máli
frá þessu sagt. Er þar mikil á-
herzla lögð á, að yfirvöld Banda-
ríkjanna hafi ekki neinum hengt
er þröngvað hafi verið til að játa
það, sem ósatt var um Bandarík-
in er þeir voru fangar. Það sé
aðeins fáir sem boðið hefðu sig
til þjónustu hjá kommúnistum,
sem rannsókn sæti.
Kensla hefst 6. sept.
í Winnipeg
Barnaskólar í Winnipeg hefja
starf sitt n.k. þriðjud.—6. sept.;
einstöku eitthvað fyr.
Tala skólabarna í bænum er;
nú 39,800, en kennarar eru 1425
að tölu.
í skrá yfir kennara, verðumj
vér varir þessara fslendinga:
J. H. Oddstad, vara-skólastjóri'
í Aberdeen School.
T. A. Arnason, River Heights
School.
Miss L. Olafsson, Robertson
School.
Miss V. Eyjólfson, Sargent
Park Sohool.
Miss I. Guttormson, Sargent
Park School.
Mrs. J. Gislason, Strathcona
School.
A. Vopnfjord, Technical V.
H. School.
Mrs. B. Sigurdson, Wellington
School.
Miss S. Bardal, Weston
School.
E. Hjartarson, William Osler
School.
Blaðamannafundur
Félag vikublaða í Canada —
Canadian Weekly Newspaper
Association — heldur þrítugasta
og sjötta ársfund sinn 12.—14.
sept. í Vancouver. Ritstjórar 500
vikublaða koma þar saman.
Fundurinn stendur yfir í 3
daga. Verða þar skýrslur af
starfi félagsins lesnar og ýms
mál rædd. Þá verður ferðast um
borgina (Greater Vancouver) og
gestum sýnd fegursta borg Can
ada. Nokkur félög efna og til
miðdagsverðar fyrir gestina-
cocktail bars, eða sameiginlegar | “Gott að koma aftur til íslands,
drykkjustofur karla og kvenna'
og margt fleira.
í Manitoba*íylki hafa verið
seld um 180,000 vínkaupaleyfi á
ári.
sem á svo langa sögu bræðralags við oss". —EISENHOWER
Fyrsta heimsókn Bandaríkjaforseta til Islands
U. Vidal, David
School.
Thompson
Miss S. Brynjolfson, Elm-
wood School.
A. R.. MagnuSson> Faraday
School.
S. Sólmundson, General Wolfe
School.
G. E. Bjornson, HUgh John
Macdonald School.
Miss M. V. Olafsson, John M.
King School.
Miss I. Bjarnason, King Ed-
ward School.
Miss S. Eyford, King Edward
School.
Mrs. E. Thorlakson, LaVer-
andrye School.
J. Rafnkelson, Principal Spar-
Hng School.
Komið heim
Þúsundir Úkraina og Pólverja,
sem nú búa í Canada, eru að fá
bréf frá þeim, er austan járn-
tjaldsins í Evrópu búa, þess efnis
að hvetja þá til að koma til baka
til ættjarðar sinnar.
Fjöldi þessara Úkraina og Pól
verja búa í Winnipeg.
Fyrir fyrsta alheimsstríðið,
byrjaði Vilhjálmur keisari á
þessu. Hvatti hann þjóðverja
hvar sem voru, að flytja heim á
feðraslóðir sínar.
Hitler var og með þessar
hundakúnstir á ferðinni fyrir
síðasta veraldarstríðið.
Þetta er mjög ríkt í huga ein-
ræðisherra. Tító hefir nokkru
sinnum hvatt Júgóslafa að snúa
nú heim til frændanna.
En hvað sem að baki þessu
býr, og þó ekkert stríð búi því
að baki, er hitt víst, að frændur
Ukraina og Pólverja, sem í Can-
ada búa, eru ekki fyrir þessum
áskorunum spentir.
Nefnd Úkraina, sem á móti
kommúnistum vinnur og mið-
stöðvar sínar hefir í Winnipeg,
er illa við þetta og telur það að
halda hér við “taugastríði” að
vera með slíkt á döfinni. A. J.
^aremovich, lögfræðingur í
Winnipeg 0g formaður ofan-
skráðrar nefndar, segir Manitoba
Úkraina vera óróa út af því, að
Russar skuli hafa náð í heimilis
fang þeirra í þessu landi.
Leyfi til áfengiskaupa
óþarft
Nefnd sem hefir haft með
höndum rannsókn á hagkvæmri
áfengissölu í Manitoba-fylki, er
nú að ljúka starfi. Mun hún af-
henda fylkistjórninni bráðlega
tillögur sínar. Formaður nefndar
innar var Mr. Bracken fyrv. for-
sætisráðherra Manitoba. Hefir
nefndin kynt sér tilhögun á á-
fengissölu margra landa, og hef
ir viðað að sér miklum fróðleik
um málið. í hverju tillögur
nefndarinnar eru fólgnar vita
menn ekki fyllilega um fyr en
stjórnin birtir þær. Það eitt er
þó víst, að nefndin leggur til að
hætt sé að selja leyfi til áfengis-
kaupa. Það hefir kostað $1-00
hvern mann. Að öðru leyti mun
farið fram á, að hver sveit eða
bær láti fara fram atkvæða-
greiðslur um áf engissölu, í þeirri
mynd er bezt er talin, eins og um
Heimsókn Rússa
í kvöld (miðvikudag) er von
níu Rússa til Winniueg, vestan
frá Saskatchewan. Eru gestirnir
sérfræðingar í búnaði og hafa
verið 4 daga vestra að kynna
sér rekstur á stórbúum fylkisins,
sem réttilega er nefnt brauð-
karfa Canada. Hélt formaður
Rússanna ræðu í boði fylkis-
stjórnar. Kvað hann sér og fé-
lögum sínum mikil ánægja að
heimsókninni og þeir hefðu séð
margt, sem þeim gæti orðið að
gagni er heim kæmi. Þjóð sín
hefði í nýrækt um 75,000,000
ekrur af landi er margvíslegra
rannsókna væri þörf á. Að kynna
sér reynslu annara væri því mik
ilsvert. Hann vonaði að friður
héldist, svo hægt væri að ganga
nú til verks og græða sár ætt-
lands síns eftir síðasta stríð.
í Winnipeg verður rússnesku
gestunum sýnt það sem stjórn
þessa fylkis hefst að í vísinda-
legu starfi í þágu búnaðarins.
Gestirnir dvelja hér nokkra
klukkustundir, en halda svo á-
fram til Ontario.
Eins og getið hefir verið um, I Eg tel það mjög mikilsvert að
heimsótti Eisenhower Banda-l/á tækifæri til að stanza hér
SILFUR BRÚÐKAUPSVÍSUR
til Mr. og Mrs. Barney Björnson
fluttar í samsæti í Seattle, Wash.
8. ágúst 1955
Hér í kvöld er gleði og gaman,
góðir vinir koma saman,
orsökin er öllum ljós:
“Barna” og Klöru brautir taldar,
bjuggu hér í fjórðung aldar,
eiga skilið hæsta hrós.
“Barni” þú ert besti maður,
brosmildur og altaf glaður,
það er ættar þínnar mark,
djúpvitur og dáða-ríkur,
dagsins störfum altaf líkur,
missir aldrei móð né kjark.
Klöra góð ert kona og móðir,
könnuðu margir þínar slóðir,
þrátt í metum hús þitt var,
gestrisni og góðvild sýndir,
gleði brosi aldrei týndir,
þegar gest að garði bar.
Þið eigið marga mæta vini,
manndóms-ríka og fríða syni,
það eru ykkar lífsins laun,
þið hafið trúföst til þess unnið,
traustan þátt í mannlíf spunnið,
hjálpráð mörgum rétt í raun.
Nú skal syngja sálminn góða,
silfur-brúðkaup ykkar hljóða,
út um alla borg Og bygð.
leidd af drottins engla skara,
Barney lengi lifi og Klara,
fyrir þeirra dáð og dygð.
H. .E. Magnússon
ríkjaforseti fsland 16. júlí, er
hann var á leið til fundarins í
Genf (Geneva). Stóð hann við
um 2 klukkustundir á Keflavík-
urvelli, í boði forseta íslands.
Um það sem fram fór, fer Tím-
inn 17. júlí þessum orðum:
Mikill viðbúnaður var við
komu Eisenhowers og móttakan
öll vel skipulögð. Áður en hin
fagurgljáða Super-Constellation
flugvél Eisenhowers kom yfir
flugvöllinn höfðu hermenn úr
flugliði, landher og flota, raðað
sér upp framan við Flugvallar-
hótelið, ásamt heiðursverði ís-
lenzkra lögreglumanna. f broddi
fylkingar var lúðrasveit flughers
ins og fánaberar, þar sem meðal
annars var fáni Bandaríkjafor-
seta.
Rétt áður en flugvél Eisen-
howers forseta renndi í hlaðið
komu bifreiðar forseta íslands
og ríkisstjórnarinnar og banda-
ríska sendiherrans og tóku hinir
opinberu aðilar sér stöðu neðan
við landganginn frá flugvélinni.
Blaðéunenn og útvarpsmenn
stóðu hinu megin við landgang-
inn. Voru þar auk fulltrúa ís
lenzku blaðanna og útvarpsins
25 blaða- og útvarpsmenn frá
stærstu blöðum, fréttastofum og
útvarpsstöðvum Bandaríkjanna.
Höfðu þeir komið með sérstakri
flugvél frá TWA, sem kom kl.
9 í gærmorgun. En með henni
voru einnig nokkrir opinberir
starfsmenn úr flygdarliði forseta
Bandaríkjanna.
Er Columbine, einkaflugvél
Eisenhowers hafði staðnæmst á
hlaðinu og landgangur festur,
kom Eisenhower og frú hans
fyrst niður landganginn, bros-
andi og glaðleg á svip. Heilsuðu
þau fyrst Forseta fslands og
Dóru Þórhallsdóttir, forsetafrú,
ráðherrum og ráðherrafrúm, er
þar voru. Frú Dóra færði frú
Eisenhower fagran blómvönd.
Eftir stuttar samræður fóru for-
setarnir að hljóðnema útvarps-
stöðvanna og fluttu stutt ávörp.
Forseti íslands, Ásgeir Ás-
geirsson bauð Eisenhower vel-
kominn með þessum orðum:
Herra forseti, við erum mjög
ánægð yfir að geta boðið yður
velkomin til lands vors. Petta er
stutt viðdvöl, og vér vitum hve
nauman tíma þér hafið og hve
för yðar er áríðandi.
Vér óskum yður góðs gengis
stutta stund til að ræða við yður
um vandamálin, sem liggja fyrir
hendi, og eru sameiginleg báðum
löndum vorum.
Þegar þessi ávörp höfðu verið
flutt, lék lúðrasveitin fyrst
þjóðsöng íslands og síðan þjóð-
söng Bandaríkjanna. Að því
loknu gengu forsetarnir saman
í liðskönnun ameríska hervarðar
ins og íslenzka lögregluvarðar-
ins. Síðan stigu þeir upp í bif-
reiðar og óku til samkomustað-
ar yfirmanna hersins á flugvell-
inum.
Beið þar forsetahjóna Banda-
ríkjanna og fylgdarliðs þeirra ís
lenzkt veizluborð. Var boðið til
miðdegisverðarins af íslenzkum
stjórnarvöldum. Gestirnir voru
Eisenhower, frú og sonur, einka
læknir, blaðafulltrúi hans og
einkaritari, auk bandaríska sendi
herrans hér og yfirhershöfðingj-
ans.
Af hálfu íslenzkra stjórnar-
valda sátu miðdegisverðarboðið
Ásgeir Ásgeirsson forseti og frú
Ólafur Thors forsætisráðherra
og frú, Eysteinn Jónsson fjár-
málaráðherra og frú, Bjarni Ben
ediktsson dómsmálaráðherra og
frú, Magnús Magnússon skrif-
stofustjóri og frú,og Henrik Sv.
Björnsson forsetaritari og frú.
Islenzkur matur var á borðum,
svo sem soðinn lax í smjör sósu
og soðin egg.
Meðan Eisenhower dvaldi hér
höfðu margir hinna erlendu
blaðamanna mikið að gera. Full-
trúar stærstu blaðanna og frétta
stofanna sendu til Bandaríkjanna
í löngum símskeytum nákvæmar
lýsingar á móttökunum og jafn-
vel því hvaða íslenzkan mat for-
seti borðaði hér. Blaðafulltrúi
Life sagði, að bandaríska þjóðin
vildi fylgjast sem bezt með þess
ari heimssögulegu ferð forseta
síns.
ísland er fyrsti viðkomustað-
urinn í ferðinni, en héðan átti að
fljúga beint án viðkomu til
Genfar Sviss, þar sem fundur
hinna stóru verður haldinn næstu
viku.
Margvígslegar öryggisráðstaf-
anir eru getðar í sambandi við
feðalag Eisenhowers, sem ekki
er talið hættulaust. Lífvörður og
öryggislögregla er í námunda
við hann hvar sem hann fer, þó
að ekki bæri á því hér á íslandi.
Heimskringla var s.l.
beðin að birta eftirfarandi dánar-
fregn:
Karl Jónnson, Wynyard, Sask.
dó 17. febrúar 1955. Hann var 68
ára, kom vestur um haf 1902 á-
samt 3 systkinum sínum, frá Dig
urholti á Mýrum Austur-Skafta-
fellssýslu. Hann var fyrstu tvö
árin í Winnipeg, en flutti þá
vestur til Saskatchewan fylkis,
og ennfremur árangurs í áríð-
andi störfum yðar á Genfarfund j f sambandi við flug forsetavél-
inum. Vér óskum yður einnig\arinnar var veðurathugunarskip
átangurs í starfi yðar fyrir friði um a Atlantshafinu fjölgað úr
°g öryggi þremur upp í 10 og flugmenn
forseta Bandaríkjanna eru engir
Forseti Bandaríkjanna svar-1 vlúvaningar. Flugvélin sjálf er
viku aði á þessa leið: af allra vönduðustu gerð, sér-
staklega innréttuð með setu-
Miklar þakkir, Herra forseti,
herrar og frúr. Eg tel það mér
til láns að þessi för til Evrópu
stofu og skrifstofu fyrir forseta
og fylgdarlið hans.
Um klukkan eitt steig Eisen-
skildi bera mig aftur til lands j h<wer Qg fylgdarlið hans aftur
yðar,. sem. á. svo. langa. sögu
bræðralags við mína þjóð. Og
þetta er mikið ánægjulegri dag-
ur en síðast er eg heimsótti yður,
—er var í miðjum janúar. Þessi
ferð mín til Evrópu er farin í leit
nam þar land og hefir búið þar jað friði. Ásamt félögum mínum á
síðan. Hann var giftur þýzkri: Genfarfundinum, vona eg að tak
konu, Olgu að nafni. Áttu þau 4 ast megi að efla frið um alla
börn, er öll lifa föður sinn, ásamt | heimsbyggðina, svo að yðar fólk,
konu hans. Bergur Jónsson, vist- '. eins og vort, eins og þær þrettán
maður á elliheimilinu Betel á þjóðir sem eru með okkur í At-
Gimli, er bróðir hins látna. lantshafsbandalaginu. og. allir
Hann á og skyldfólk heima á ís-
landi.
aðrir megi öðlast kyrrlátara líf
og friðsælla.
upp í flugvélina og kvaddi ís-
lenzk stjórnarvcíld með þakk-
læti fyrir ánægjulega viðdvöl á
íslandi.
Fylgja honum góðar óskir
íslenzku þjóðarinnar, sem vonar
að för hans héðan til stórvelda-
fundarins megi færa mannkyn-
inu von um bjartari og friðsam-
ari framtíð. Hafa hlýrri óskir og
bjartari vonir ekki verið bundn-
ar við ferðir margra flugvéla,
sem látið hafa á loft út frá ís-
lenzkri jörð.