Heimskringla - 06.02.1957, Blaðsíða 1

✓—
0 M
CENTURY MOTORS LTD.
247 MAIN — Phone 92-3311
t

'fo TB^
CENTURY MOTORS LTD.
VIAIN-716 PORTAGE
_/■>
LXXIÁRGANGUR
WINNIPEG. MIÐVIKUDAGtNN 6. FEBRÚAR 1957
NÚMER 19.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
ERINDI SAUDS KON-
UNGS
Það hefir furðu lítið birst í
fréttum hér vestra um erindi
Sauds konungs til Bandaríkj-
anna.
Leikur þó mörgum hugur á að
vita það. Bæði er, að Araba-kon
ungur þessi er hér sjaldséður
gestur og að hér er mönnum lítið
kunnugt um hann og ríki hans,
Saudi Arabia, sem að stærð er
um 600 þús. fermílur með sjö
miljón íbúum. Og svo er 'hitt, að
riki hans er nú eitt af fleirum
í Vestur-Asíu er í erjum á við
Israel og hinn vestlæga heim.
Saudi konungur hefir nú dval
ið í Bandaríkjunum í meira en
viku. Erindið var aðallega sagt
það, að raeða við Eiscnhower
forseta um lausn vandamála Vest
ur Asíu og þá aðallega um hina
nýju varnarstefnu Bandaríkj-
anna þar. Eisenhower hefir þar
lofað svipaðri vernd og í Vestur
Evrópu 'hinni sömu og fólgin er
i Nato-samtökunum. En með því
á að veita kommúnistum viðnám
með her, ef á smá þjóðir er ráð-
ast, og viðkomandi þjóð æskir
þess.
Saud konungur er sagt að sam
þykkur sé Eisenhower í þessu
og telur ekki óhugsandi, að stefn
Hannes Kristjánsson
■
HANNES KRIST JÁNSSON
6. september 1883—23. jan. 1057
Hannes Kristjánsson, verzlun-
armaður á Gimli í fjölda mörg
ár, andaðist á General Hospital
hér í Winnipeg, 23. janúar s.l.,
73 ára að aldri.
Hann var fæddur á íslandi, á
Ytri-Tungu á Tjörnnesi í Þing-
eyjarsýslu, 6. september, 1883,
og var sonur Kristjáns Sigurjóns
Guðmundssonar og Helgu Jó-
hönnu Þórðardóttur. Árið 1887
kom hann með foreldrum sínum
vestur um haf. Þau settust að í
grend við Gimli, og átti Hannes
an með ýmsum breytingum geti | þar heima það sem eftir var af;
orðið undirstaða til varanlegs æfinni, og tók mikinn þátt í:
friðar, þegar nægilega sé skýrð bygðarmálum þar frá því fyrsta. j
og ef til vill aukin og bætt, eftirjHann hafði mikinn áhuga fyrir
ástæðum Asíu þjóðanna flestra. mentamál og gerðist skólaráðs-
Saud konungur á að hafa sagt maður og hélt þeirri stöðu í 25
Eisenhower, að hvorki þjóð sína, ár, og aftur nokkrum árum
né aörar Vestur-Asíu þjóðir, seinna, er á góðum og hagsýnum
æski samvinnu við kommúnista. ráðum gerðist þörf, á meðan að
En þær neyðist til að taka henni
stundum ef ekki sé við vestlægu
þjóðimar kostur á að skifta.
var verið að byggja við skólann
og borga skuld á honum, félst
íiann á það aftur að ganga á skóla
Það vildi þann að vestlægu þjóð ráðið.
irnar athuguðu rækilega. Egiptar Hann elskaði fegurð, náttúru-1
eða Nasser, sagði hann ekki vilja fegurð og hljómfegurð, og sýndi
sjá kommúnisma í sínu heima það á ýmsan hátt, með þvi að'
landi.
Aðrar fréttir af komu Sauds
konungs og viðtökum hans í
Washington sem voru hinar
ganga í skemtigarðsnefnd Gimli
bæjar, og með því að stunda
hljómlist og stofna hljómsveit.
Og mörgum ungum piltum hjálp
beztu, eru þær, að hann hyggi á aði hann til að njóta hljómleika
vopnakaup þar, svo að 250 milj- gáfna, er hann sá að þeir hneigð-
ón dölum nemi. Kvað Banda- ust í þá átt, því það var ein unun
ríkjastjórn vera að hugleiða það lífs hans að vita af sem flestum
og annað geti ekki í vegi þar sem gætu skiíið tónlist og hag-
gegn Israels mönnum, eða vest- | Spáni. Sumar þjóðimar er trú
lægu þjóðunum sem hægt muni Múhameðs tóku, urðu Araba-
þó að gera ákvæði um í samningi þjóðinni yfirsterkari, eins og
um söluna. Og samningum við Tyrkir og tóku ráðin af henni.
Saud konung megi treysta. Fyrir En þegar Tyrkjum hnignaði,
því hafa Bandaríkin reynslu í hófu Arabar sig aftur upp á skaft
olíurekstri sínum við Persaflóa ib. En þeir voru ósamstæð þjóð
síðan 1945 er Ibu Saud, faðir i byrjun þessarar ’ aldar, og
núverandi konungs gékst fyrir voru tvístruð hjarð þjóð. Ibn
að starfið tækju að ser, því sameinaði þá og skóp úr landi
Bandaríkjamenn sæktu olíu nið- þeirra nútíðar Saudi-Arabíu, og
T/ b6T eyðimarka og skifti sér gerðist konungur þeirra, léns-,
aldrei af pólitík annara þjóða.” herra, og á því landið, með eign-;
Ohurekstur þeSsi hefir verið gvo um þess og íbúum, sem allir'
mikill, að nkið saudi Arabía, bíóna honum og engu eru ráð-
uppsker nu um 50/c af árstekjúm andi. Ibn hafði ekkert þing i ráð
sínum af honum og oðrUm þar um með sér> og það hefir sonur j
tilheyrandi starfsrekstn. og ol. |haus j lénsríki þarf þess
ían rennur í stríðum straum eftir ebki með> , ^ þar é konungurinn
pípum frá Persaflóa alla leið til alt stjórnar öliu einn. Þegar j
Miðjarðabhafs. I íbúarnir þarfnast einhvers sér-
Saud konungur er myndarleg- staks með, kemst konungur að
ur að vallarsýn; hann er 6 fet og því og lætUr þá byggja það, sem
3 Þumlunga á hæð, 55 ára að nauðsynlegt er> svq gem sbóia,
aldri, tók við ríki fyrir þremur spítala o.s.frv.
árum af fóður sínum og á stórt Saud konungur var einn af 34
kvennabúr, eins og faðir hans, sonum Ibns, er allir hafa vellaun
lbu konunguf er stofnaði Saudi aðar stöður um sveitir landsins
Arabíy j byrjun þessarar aldar. sem meðstjórnendur konUngsins
Land þetta er bluti hins mikla Eru launin frá 100,000 til 3oo,ooo
ríkis Múhameðs, er eitt sinn dalir, sem þeir hafa. KonungUr
náði austur til Indusfijóts og heldur sig vel, hefir ávalt næktir
vestur eftir aiiri norður strönd fjár, hallir að búa í og flugför
Afúku 0g fest« loks rætur á til ferðalags.
nýtt sér tækifæri til að iðka
hana. Það mun seint gleymast
hve hann og hljómsveit hans
stytti marga kvöldstund úti í
skemtigarðinum og víða annars-
staðar um bygðina er menn stigu
dans—og við tækifæri sungu af
fullri ánægjuríkri lífsgleði. Og
ekki var sjaldan sem menn komu
saman á heimili hans, til að
syngja og að hlusta á hljómleiki
þar.
Hannes var kvæntur Elínu
Thórdísi Magnússon. Þau- gift-
ust árið 1916, og bjuggu í stóru
og veglegu heimili á vatnsbökk-
um Winnipegvatns. Gestrisnin á
því heimili var orðlögð fyrir alúð
og rausn.
Hannes var ekki ókunnugur
erfiðleikum landnámsáranna.
Hann kymtist þeim fljótt, er kom
;ð var til Nýja íslands. En með
vugnaði og þrek yfirvann hann
þá Og er tímar líða, var hann
crðinn velstæður verzlunarmað-
ur. í félagi með Thórði Thórðar-
son, stofnaði hann Lakeside
Trading Co., farnaðist vel, eins |
og dæma má af því, hve honum
tókst að sjá um að öll f jölskyld-1
an fengi mentun, miklu meiri en;
í meðallagi. Drengimir sex eru
allir háskólagengnir, og þrír
þeirra hafa unnið sér doktors
nafnbót í heimspeki. Þeir eru
Baldur Hannes, í Ottawa; Kris-
tjan, í Ottawa; og Ragnar Lawr-
ence, í Brookings, S. Dak. Hinir
drengirnir eru Gladstone Albert,
í Brookings, S. Dak., Luther Bur
bank í Madison, Wisc; og Leo
Freeman, skólakennari við Un-
ited College hér í bæ. Dæturnar
eru: María Guðlaug (Mrs. C. G.
Learner) í Winnipeg, og Alda
Johanna (Mrs. W. M. Westma-
cott), útlærð hjúkrunarkona. —
Auk þessara barna, eru ellefu
barnabörn.
Af systkinum Hannesar eru
þrjú á lífi, séra Albert E. Kris-
tjansson, í Blaine, Wash; Sig-
tryggur á Gimli, og Mrs. Hall-
fríður Jones, til heimilis í Win-
nipeg. En þrjú systkinanna eru
dáin: Mrs. Kristjana Stefansson,
Mrs. María Björnsson, og Baldur
sem féll í fyrra stráðinu í orust-
unni við Amiens-Arras í ágúst
1918.
Hannesar er minst í anda kær-
leika og virðingar. Hann eignað-
ist marga vini, bæði meðal ís-
lendinga og hérlendra manna
Hann var íslendingur í insta
eðli, en líka var hann hérlendur
maður, og hafði unnið sér þann
rétt að fa að njóta allra þeirfa
gæða sem þetta land hafði að
bjóða. En í enn fyllri skilningi,
var hann alheimsborgari, þ.e.a.s.
áð því leyti, sem hann fylgdist
með og skyldi rás viðburðanna
út á við og gat túlkað meiningu
þeirra, þá náði hugur hans lengra
en aðeins til landamæra þessa
lands, því hann sveif um allan
heim, og virti fyrir sér bæði hið
góða og illa, sem var að gerast,
og túlkaði þýðingu þess, með
djúpum skilningi og hyggjuviti
Hannes naut lítillar skóla-
göngu. En af eigin vilja og mátt,
aflaði hann sér fræðslu, nóga til
að geta séð um sig og sína, og
þar langt framyfir það sem vana-
^eSa gerist, jafnvel þó að á seima
tima, hann hafi, eins og svo marg
ir aðrir, orðið að yfirvinna marga
erfiðleika nýlendu áranna. En
með hagsýni og lægni ruddi
hann sér til rúms, og á sama tíma
vann hann sér virðingu og
trausts samtímismanna sinna.
Nokkuð undanfarandi hafði
hann kent lasleika og sýndist
okki geta náð heilsu aftur. Stuttu
eftir nýárið fór hann inn á al-
menna spítalann, og þar, 23. jan-
úar, dró hann síða^a andardrátt-
inn. Með andláti hans hvarf frá
þessu lífi, maður hinn bezti, og
vinur hinn tryggasti.
Kveðjuathöfn fór fram frá
Unitara kirkjunni í Gimli 25.
janúar, að mörgum vinum og ætt
mönnum viðstöddum. Jarðsett
var í Gimli grafreit. Séra Philip
M. Pétursson flutti kveðjuorð-
in en útfararstofnun Gilbarts í
Selkirk sá um útförina. —P.M-P.
H. J. Lindal dáinn
það er haldið, að það bjargi máli
Hanna. Verður því til lykta ráð-
ið innan eins mánaðar.
•
Saud konungur frá Saudi-Ar-
abia, kvað hafa gert kaup við eitt
bilafélag í Bandaríkjunum, að
smíða 60 vissa úrvals tegund bíla
fyrir sig með nýjum kröfum til
umbóta gerðum af honum sjálf-
um.
FRETTIR FRÁ ISLANDI
Horfur eru á frostlausu veðri
um áramótin.
Veðurstofan telur líkur fyrir
urnær, og minni viðbrygði séu að
koma hingað. Okkur var sagt að
hér væri ekki mikill auður, og
ekki fátækt, einmitt þess vegna
kusum við frekar fsland og þó
sérstaklega vegna þess, að við
viljum fi nna frið og friðelskandi
þjóð. —Alþbl. 5. janúar
ÁKVÖRÐUN EISENHOW-
ERS
Frétt barst til Winnipeg s.l.
miðvikudag, um að Hannes J.
] Lindal, fyrrum kornkaupmaður í því, að austlæga áttin, sem nú
Winnipeg, hefði dáið 30. janúar nær yfir allt landið, muni hald-
að heimili sínu í Santi Monica, ast fram yfir áramótin, og hlý-
California. indi þau, sem henni fylgja.
Hannes var 72 ára, fæddur á —Vísir 29. desember
| íslandi en kom barn að aldri vest j *
! ur um haf. Hann var fyrstu árin HEKLA FER Á MORGUN TIL
jí Norð-Vestur héruðum Canada. AÐ SÆKJA 250 FÆREYINGA
jen kom til Winnipeg 1910 og j M.s. Hekla fer á morgun til
’ gerðist starfsmaður hjá kornfé- Færeyja að sækja þangað Fær-
lagi í Winnipeg sem Columbia eyska sjómenn sem ráðnir 'hafa
; Grain Co. Ltd. nefndist, og verið á báta á vetrarvertíðinni.
stofnaði litlu síðar kornfélag í Gert er ráð fyrir að með skip-
félagi með Pete Anderson. ínu komi 250 Færeyingar, munu!
Nefndu þeir félagið Noth-West nær allir verða á vertíðarbátum
Commission Co. Ltd. hér við suðvesturland. Álíka
Að síðara heimsstríðinu loknu, f jöldi færeyskra sjómanna var á
flutti Hannes til Toronto og að- íslenzkum skipum á vertíðinni í
stoðaði son sinn við stofnun við- fyrra, en þá voru margir þeirra
| arsölufélags. Fáum árum seinna á togurum, en að þessu sinni eru
fíutti hann til California. þeir mannaðir íslenzkum sjó-
j Hann lifa kona hans, Sigrún, mönnum og gengur nú betur að
°g tvær dætur, Pearl og Violet í menn á þá en í fyrra. Er það
Santa Monica, og tveir synir;,vegna þess ag togararnir munu
|Hannes í Santi Monica qg Gay- margir hverjir sigla með aflann
j iord í Toronto. Ennfremur einn tij Englands. —Vísir
bróðir W. J. Lindal dómari í *
j Winnipeg. HEILDARFISKAFLINN
Hannes var góðum hæfileikum MUN MEIRI EN í FYRRA
Frá áramótum til nóvember-
gæddur og skipaði sæti á fremri
bekkjum viðskiftamanna
CTR ÖLLUM ÁTTUM
f lok janúarmánaðar, samþyktí
fulltrúadeild Wasihington þings
ins með miklum meirihluta at-
kvæða, að veita Eisenhower for-
seta vald til notkunnar hers og
fjárs eftir því sem honum fynd-
ist þ urfa með til að stöðva út-
breiðslu kommúnista í Vestur-
Asíu.
C. D. Howe, verzlunarmálaráð
herra sambandsstjórnar hafði orð
á þvtí á þinginu s.l. viku, að Rúss
ar mundu kaupa 15 miljón mæla
af hveiti af Canada á komandi
ári, samkvæmt gerðum samningi
við þá á s.l. ári.
•
íbúa-tala í Canada er nú kom-
in yfir 16 miljónir. Þeim hefir
1 fjölgað eins mikið á síðustu 5
,árum (1951—1956) og á hverjum
j 10 árum áður. Ontario og Que-
J bec hafa orðið fyrir mestu happi
| af innflutningnum.
Um 58 bændur og mörg kom-
lyftufélög í Vestur-Canada, hafa
orðið að greiða $3500 í sekt fyr-
ir að hafa selt meira af hveiti en
sinn ákveðna 'hlut á s.l. hausti.
•
Stephen Juba, borgarstjóri,
vill færast í fang að byggja Dis-
raeli brúna sem tollbrú. lOc toll-
ur á bílum og hærri á þungavögn
um telur hann að gera muni bæn
um kostnaðinn færan, að við-
lagðri góðgerðasemi fylkisstjórn
ar, sem hann býst við að synd
verði.
•
Christian George Hanna, hinn
landlausi, hefir fengið atvinnu
hjá byggingarfélagi í Vancouver
meðan þingað er um hvort veita
skuli honum landdvöl hér. Pick-
ersgill kom því til leiðar, að hann
loka var heildarfiskaflinn á öllu
landinu 428.491 smálest, þar af
síld 96.167 smálestir. Á sama tíma
bili í fyrra var heildaraflinn —
591.732 smálestir, þar af síld 52.-
294 smálestir. —Alþbl. 28. des.
★
KINDAKJÖTSFRAM-
LEIÐSLAN VAXANDI
Kindakjötsframleiðsla á þessu
ári mun nema 7600—7700 smá-
lestum. Útflutningur á kinda-
kjöti er vaxandi með aukinni
framleiðslu. Kjötbirgðir í land-
inu nú um áramótin eru nokkru
meiri en á sama tíma í fyrra.
Nákvæmar tölur um kinda-
kjötsframleiðsluna árið 1956
‘ j verða ekki fyrir hendi fyrr en
Þær regnir hafa fyrir nokkru
borizt vestan frá Washington,
að Eisenhower forseti hafi beitt
r.eitunarvaldi sínu gegn sam-
þykkt tollanefndar Bandaríkj-
anna um hækkun tolla á fiskflök
um. Eru þetta mikil tíðindi og
góð fyrir íslendinga, Norðmenn,
Canadamenn og fleiri fiskveiði-
þjóðir, sem selja árlega fiskflök
fyrir rúmlega 400 milljónir kr.
á bandarískum markaði.
Fiskveiðin og fiskiðnaður eru
mikilvæg atvinnugrein í Banda-
ríkjunum, og munu um 200,000
manns—nokkru /leiri en allir fs-
lendingar—stunda þær veiðar
einar. Sérstaklega munu þó hér-
uðin á strönd Nýja-Englands
eiga hér hlut að máli, enda hef-
ur verið 'haldið uppi mikilli
sókn úr þeirri átt til þess að fá
þessa tolla hækkaða. Er það ó-
umdeilt mál, að fiskveioar í þess
; um héruðum eru illa á vegi stadd
; ar ekki siður en sums staðar ann
arsstaðar, en Eisenhower telur,
að hækkun tolla sé ekki leiðin
jtil hjálpar þeim.
Þegar haft er í huga, hvemig
aðstæður allar eru vestra, svo og
það að tollverndarstefnan hvílir
þar á gömlum rótum, hljóta ís-
lendingar að meta ákvörðun Eis
enhowers öllu meira. Eisenhow-
er kvaðst í greinargerð sinni
vera tegur til að reisa tollmúra
gegn viðskiftum vinsamlegra
þjóða, nema slíks sé mjög brýn
þörf vegna bandarískrar fram-
leiðslu. Hann kvað þetta mál
vera sérstaks eðlis, þar sem við-
komandi þjóðir væru ekki aðeins
“—nánir vinir okkar, heldur hef-
ur efnahagslegur styrkur þeirra
hernaðarlega þýðingu í barátt-
unni gegn hættu heimskommún-
ismans”. Þessi ummæli eiga vissu
nokkru eftir áramót, en gera má
ráð fyrir, að hún nema fast að
800 smálestum meira en ’55.
Búið er að lytja út af dilka-
kjöti af þessa árs framleiðslu
1450 smál., en þessi útflutningur
nam í fyrra 1364 smálestum. —
Nokkur útflutningur kjöts af
framleiðslunni í ár mun eiga sér
stað eftir áramótin.
Útflutta kjötið hefur nær allt
farið á markað í Englandi, 100
smálestir fóru til Svíþjóðár.
—Vísir 29. desember.
fT
HVERS VEGNA TIL
ÍSLANDS
Ungverska flóttafólkið er allt
sérstaklega ánægt með móttökur
liérlendis og aðbúnað. Við sjá-
um varla þurr augu þegar minnst
er á þakklætisskuld okkar við
Rauða krossinn, sagði einn Ung
verjanna.
Er dr. Gunnlaugur kom í flótta
mannabúðirnar skýrði túlkur fyr
ir okkur hvernig ísland væri.
Hann sagði, að hér væri aldrei
stríð og enginn her, fólkið gott
og stöðugur friður ríkti.
Við áttum líka kost i að fara
til Bandaríkjaiina en okkur
beiddist innflutningsleyfis og fannst að íslendingar standi okk
lega við þjóð eins og Norðmenn,
en augljóst virðist þó, að Eisen-
hower hafi fyrst og fremst haft
islendinga í huga.
íslendingar hafa með miklum
rétti getað kvartað um það, að
nágrannar þeirra jog nánustu
vinaþjóðir hafi lítinn samstarfs-
eða vináttuvilja sýnt í sambandi
við fisksölumál. Er löndunar-
bannið í Bretlandi, sem nú hefur
loksins verið leyst, skýrasta dæm
i ið um slíkt. Það er skammsýn
afstaða hjá þessum þjóðum að
ætla óvopnuðum íslendingum að
j taka þátt í hemaðarbandalagi,
! en láta þá lönd og leið við sölu
á þeim framleiðsluvörum, sem
þeir lifa af.
Eisenhower hefur nú tekið
aðra stefnu og heillavænlegri.
Tollahækkunin, sem hann stöðv
aði, hefði sennilega eyðilagt fyr
ir íslendingum einn mikilsverð-
asta fiskmarkað þeirra. Fiskfram
leiðslan hefur farið vaxandi á
undanförnum árum og enn er
stefnt að aukningu. Þess vegna
þarf þjóðin að hafa sem flesta
, og bezta markaði fyrir fram-
| leiðslu sína, og hún má ekki vera
| neinum einum aðila of háð í þeim
efnum. Þess vegna bakka Islend
ingar Eisenhower forseta fyrir
ákvörðun hans. Hann hefur
bjargað þeim höfuðþætti, er eðli
leg viðskifti og margvísleg önn-
ur samskifti íslendinga og
Bandaríkjamanna byggjast á.
—Alþbl. 21. desember
»