Heimskringla - 27.02.1957, Síða 1

CENTURV MOTORSITD.
247 MAIN — Phone 92-3311
LXXIÁRGANGUR
.URY MOTORS LTD.
VIN-7M. l’ORTAGE
NÚMER 22.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
ÞJÓÐRÆKNISÞINGIÐ
einkenna brá og fyrir í ræt5u séra
Ólafs Skúlasonar á Frónsmót-
inu, þar var íslenzkur kröftugur
áhugi á ferðinni. Hjá sambands-
Eg var á leið vestur Sargent þingmanninum, Mr. Benedick-
til Vinnu minnar. Þegar eg kom son> kendi og skyldleikans við
vestur að Góðtemplara húsinu, iancj Vort og þjóð, þó ræða hans
sem einu sinni var, en er nú ekki væri - ensku {lutt við sem á
lengur, mintist eg þéss. að þenn- þetta hlýddum, en ofgamlir er
an morgun kæmi þjóðræknis- um til að geta nokkru afrekað>
þingið saman. Vaknaði hjá mér fyltumst þeirri von> að hér væri
forvitni, að líta þar inn. Eg tkki öll von úti um viðhald
bjóst ekki við að hitta þar lenzks arfs> ef hinir yngri tækju
marga, því þetta var fyrir þing- sig fleiri til> eins þessir á.
^etmngar tima.. Samt voru þar minstu menn gerðu, og gengu
omnir tveir þingfulltúar, þeir hér fram lf fylkingU til verndar
J6n Jónsson forseti Fróns og honum
Dr. Richard Beck. En þeir eru Þegar ver gengum út af sam-
báðir kunnar þjóðræknishetjur' fcomu FrónS) hvíslaði maður oss
eins og þarna syndi sig einnig.1 þvi { eyra> að jón jónsson for
í hópinn bættust svo smátt og seti Fróns ætti verðlaun eða
smátt fleiri unz messu fært var ‘kross* skilið fyrir undirbúning
orðið. Sté þá forseti, dr. Valdi- j þessarar samkomu. Svipað þessu
mar J. Eylands í stólinn, flutti munu fleiri 'hafa hugsað. Hér var
forseta-ávarp sitt, er öllu öðru um gðga þjóðræknissamkomu að
sem sagt er, kastar betur ljósi á1 ræða_
starf félagsins á liðnu ári. Er það
eins og títt er, birt í þessu blaði.
Á helztu tillögur þingsins er
III
Annað þingkvöldið var Ice
bent í grein frá Haraldi próf. j landic Can. Club samkoma hald-
Bessasyni, sem í þessu blaði birt
HANNES KRISTJANSSON
6. SEPTEMBER 1883 — 23. JANÚAR 1957
Nú haimar Gimli góðann mann
sem genginn er. Hann öllu vann
til þarfa sem var gott og göfugt
og götu lífsins þræddi ei öfugt,
en gekk mót sól og sælli tíð
og sigri og frelsi spáði lýð.
Hann rétti hönd að reisa við
hvert réttlátt mál, sem þoldi ei bið.
Hann vann að fjöldans frið og eining
af frjálsum hug og ,sterkri meining.
Hann sveik ei lit við sannleikann,
en sá og skildi og virti hann.
Hans handtak var svo heilt og traust,
ei hálft og kalt, né sleipt og laust.
Hans hönd var sterk og hraust og einlæg,
ei hikandi, og aldrei meinbæg.
Og segulafl í sál hans bjó,
er sérhvem mann að honum dró.
Nú genginn er frá Gimli hann,
—þar gleði lífs hann sanna fann—
til “Gimlé’’, þar sem göfgum mönnum
er gleði að mætast, fjarri önnum,
þar, sem “dyggvar dróttir” fá
hið dýrðlegasta að heyra og sjá.
—PÁLL S. PÁLSSON
ist. En próf Bessason var mikið
af tímanum skrifari þingsins.
II
Þing þetta, sem var hið þrítug
in. Var vel til hennar vandað.
Skemtiskrár atriðin voru ekki
mörg, en þau voru úrval, eins og
til dæmis pianóspil ungfrú Snjó-
laugar Sigurdsson, sem skoðað
frá listfræðilegu sjónarmiði er
asta og áttunda, bar mikinn svip þyngra á metaskálum öllu öðru
tndanfarinna þinga. Starfsfund ei d þingi fór fram. Annað sem
#ir þess voru oft leiðinlegir eða nefna ber, er um kosti þess er
áhrifa minni, en fyrr meir. En j-ætt, er þarna fór fram, er hver
á samkomunum var enginn elli- J skil forseti ungfrú M. Halldor
bragur, þrátt fyrir alt, sem nú j son gerði verkefni sínu. Vér höf
er gert aS því, að gera allan heim um fáa heyrt kynna þá eins vel
ínn að gamalmennahæli, eins og er j skemtiskrá taka þátt, og for-
séra Friðrik Bergmann heitinn setinn gerði á þessari samkomu.
sagði forðum. Á samkomunum og slíkt er mjög þarft, að gert
__ r sé betur en vanalega á sér stað.
Á samkomu aðalfélagsins síð-
asta kvöldið las Erla, 8 ára stúlka
dóttir Gunnars Sæmundssonar 1
um frá Fróni. Eg get bara ekki
séð neina ástæðu fyrir því, sagði
'hann, að menn eða konur frá
Fróni eigi nokkurt erindi á þing,
sem ekki eru fulltrúar. Það er at-
riðið sem eg vil draga athygli að,
hvort einstaklings frelsið sé út-
rekið af þinginu—eins og með
núverandi fyrirkomulagi er gert
í allvíðtækum stíl. Þið blaða
mennirnir ættu að vekja athygli
á þessu. Það getur ekki annað
en ollað fáskiftni að bjóða mönn
um þátttöku í félagsskap, en
vera svo taldir þar réttlausir.
kom fram meiri þróttur og fjör
frá hinum yngri, en oft áður, á-
hrærandi þjóðræknisstarfið. Er-
indi Haralds próf. Bessasonar á
síðustu samkomu þingsins í Un
itarakirkjunni á Banning stræti,
var djúptæk og söguleg þjóð-
ræknis hugvekja og setti sterk-
ari þjóðræknisblæ á þetta þing
en
RICHARD BECK:
ERFÐAFÉÐ
Flutt á Frónsmóti 18. febr. 1957
Árborg upp kvæði á íslenzku er
aðdáun og ánægju allra vakti.
Eins lofsverðs atriðis höfum
vér enn að geta, er í sambandi
við þingið fór fram. En það var
nokkuð annað gerði. Svipaðra | miðdagsverðarboð) er haldið var
hjá Hudson’s-Bay félaginu og
Walter J. Lindal dómari efndi til
i heiðursskyni við William Ben-
edickson, sambandsþingmann
frá Kenora-Rainy-River. Dóm-
arinn er nú sem fyr hefir til
slíkra boða efnt, á eigin kostnað,
bauð í þetta sinn 60 manns, er
nutu ekki aðeins ánægjulegs
dagsverðar, heldur hlýddu á
ágæt ræðuhöld presta, lögfræð-
inga, lækna, þingmanna og
tveggja eða þriggja prófessora.
Var það margt vel sagt í sam-
bandi við sögu norrænna þjóða.
ÞessiNreizla má því teljast með
einu því bezta er fram fór í sam-
bandi við þingið.
Af fundarstarfi þingsins, sem
irá er sagt í fáum orðum á öðrum
stað í blaðinu er varla af nokkru
nýju að segja af þessu þingi.
TEINN GUÐMUNDS-
SON MARTIN
Dáinn 26. janúar 1957 —
Crt fyrir hönd eftirlifandi konu
hans, Kristbjargar Martin, að
Baldur, Man.
Valdimar Björnsson
Veigamesta málið og bezta
fréttin af öllu þaðan finst
oss tilraun á ný um ís-
lenzku-kensiu barna vera, er
próf. Haraldur kvað fyrir sér
vaka, að hefja með samvinnu við
íslenzk heimili. Meðan slík
kennsla átti sér hér stað, bar hún
þann árangur, að fjöldi barna
komst meira og minna niður í
íslenzku, og allir annarar og
triðju kynslóðar íslendingar, er
íslenzku kunna hér nú og margir
aðdáunarlega vel, lærðu máhð á
þennan hátt, er þeir hefðu annars
20 líkindum aldrei lært orð í.
Þetta er okkar stærsta þjóðrækn
ismál.
VI
Oss gaf móðir að erfðum
ættfé, gulli dýrra:
Tungu tignarfríða,
töframætti gædda;
hert í vetrarhríðum,
hituð jarðarglóðum,
þrungin söngvaseiði
s*var boðafalla.
Oss gaf móðir að erfðum
ættfé, gulij dýrra:
Sögu, er hitar hjarta,
huga vængjum lyftir;
römmum harmarúnum
ritúð, —hetjublóði,
stöfuð stjörnuskini
stórra frægðarverka.
Oss gaf móðir að erfðum
ættfé, gulli dýrra:
Hörpu, er hljóma lætur
hæstu tóna og dypstu;
stillt við stormaraddir,
straumnið glúfrafossa;
innst í strengjum ómar
óður vorsins bjarta.
Móðurarfur og metfé
miklu skyldu goldin,
tram til sæmda og sigurs
sumri nýju borin.
Tungan fræg og fögur,
feðra 'hetjusaga,
harpan himinborna
heimta dáð að launum.
Fulltrúar frá deildum voru
margir og sumir all-langt að,
eins og séra Eiríkur Brynjólfs-
son frá deildinni Ströndin í Van
couver. Hafði hann góðar fréttir
að segja af þjóðrækni íslendinga
vestra. Segir oss svo hugur um,
| að hann muni drjúgan skerf til
þeirra mála leggja í heimahög-
| unum eigi síður en ’hann gerði
! á þessu þingi.
Aðrar deildir er fulltrúa áttu
og sögðu þinginu starfsögu sinna
deilda, voru frá deildinni Esjan;
Valdimar Björnsson ríkisfé-
hirðir Minnesota ríkis var kos-
inn heiðursforseti . þjóðræknas-
félagsins á ný-loknu þingi fé-
lagsins. Hann er sonur Gunnars
Björnssonar stofnanda og rit-
stjóra Minneota Mascot. Vaidi-
mar hefir leyst af 'hendi störf fyr
ir Bandaríkin á íslandi 1 fleiri
ár og þjóðræknismálum Vestur
íslendinga hefir hann ávalt verið
stoð og stytta.
ar virðist því vel Hfa, hjá hinum
eldri ennþá. Hinir yngri eru
týndir og vantar þó ekki að þjóð-
rækni sé predikuð yfir þeim en
auðvitað á ensku, sem i augum
margra er eina hjálparhellan, en
sem ekki reynist til neins. Ef
ekki væru blöðin og kirkjurnar
hér að baki þjóðræknisfélagsins,
væri fyrir löngu farið að halla
veg þess.
Siðasta fundardag þjóðræknis
þingsins, fór fram stjórnarnefnd
ar kosning félagsins. Þeim sem
var falin umsjá og örlög félags-
ins á komandi ári, eru þessir:
Dr. Richard Beck, forseti,
Séra Philip M. Pétursson, vara-
forseti (endurk.)
Próf. Haraldur Bessason, ritari,
Walter J. Lindal, vara-ritari.
Grettir Jóhannsson, konsull, fé-
hirðir (endurkosinn)
Frú Hólmfríður Danielson, vara-
féhirðir.
Guðman Levy, f jármálaritari,
(endurkosinn)
Ólafur Hallsson, vara-ritari
Ragnar Stefánsson, skjalavörður.
Yfirskoðunarmenn reikninga:
Davíð Björnsson og J. Th.
Beck.
Nú er þín æfi flúinn
Og okkar samleið búinn
Sem var svo ljúf og löng
Hún öll var eins og fagur
Og inndæll sólskinsdagur
Með æskugleði og ástarsöng.
Þú áttir auðlegð bezta
Þín ástúð tryggð og festa
Varst dygðadrengurinn
Þú ætíð vel mér vildir
Mitt veika ástand skyldir
Þér allt eg þakka Marteinn minn.
Þín ljúfa minning lifir
Við leggjum blómsveig yfir
hinn lága legstað þinn.
Við lífs þíns leiðarenda
Mig langar til að senda
Þér hjartanskveðju Marteinn
minn.
Þó hryggðarsár mér svíði
eg samt ei neinu kvíði
eg frið og huggun finn.
Eg þrái satt að segja
að senn eg megi deyja
Og sameinast þér Marteinn
minn. '
V. J. Guttormsson
Eins og augljóst ej af þessu,
. , ^ , T, . . er aðal breytingin innan stjórnar
, Árborg: Fn, J a5 Dr Va|dim„ j
Johannesson, fru Herd.s Emts-, d M E p Jónss(>n
son. Gunnar Sæmundsson, A&d- f ^ ^ ,Jndinni Eiga þau sér
björg ígva ason og u ni ig iang, og mikilsvert starf þar að
vatdason. ^ . . . . __ tbaki. Var það og mjög einróma
þakkað af þingi
Á nýloknu þjóðræknisþingi
var Gunnar Thoroddser borgar-
IV
Þið munuð nú segja, að þetta
sé alt gott og blessað, en það sé
aðeins hálfsögð saga að segja altjGunnar Thoioddsen og frú Vala
frá einni hlið, eitthvað megi
finna, er miður hafi farið.
Það má ef til vill segja, að
þingið hafi veriö haldið of
snemma í ár> þð ekki sé langt
irá því vanalega. En kiddar eru
rctt upp úr miðjum febtúar mán
uði ávalt vísir. Það hefði tæp-
iega gert neitt Ht, að byrja það
ekki fyr en með góu komu
Einn ai gestum þingsins
spurði þann er þetta ritar, hverju
það sætti, að það væri ekki nema
einn karlmaður frá Fróni, er at-
kvæðisrétt hefði á þinginu? Yér
gátum ekki svaraða þessu, en
bentum á, að það væru ?ð minsta
kosti níu kvenfulltrúar með hon
Frá deildinni Limdar í sam-
nefndri bygð: Thomas Guð-
mundsson, Ásgeir Jörundsson,
Olafui; Hallsson-
Frá deildinni fsland, í Mord-
en, Manitoba: Mrs. Louise Gisla-
son. \ \
Frá deildinni Brúin í Selkirk:
frú Ásta Erickson og frú Ólöf
Magnusson.
Frá deildinni Báran að Moun-
tain, North Dakota: Haraldur
Olafsson, Olafur prestur Skúla-
stjóri Reykjavíkur, kosinn heið son og dr. Richard Beck.
ursfélagi þjóðræknisfélagsins Frá deildinni Gimli á Gimli:
hér vestra. Eins og kunnugt er,frú Emma von Rennesse, frú
konu sinni til \ Elín Sigurdsson, frú Kristín
Birtist þá j Thorsteinsson, frú Ingibjörg
Dr. Richard Beck
Dr. Ríkarður Beck var kosinn
forseti þjóðræknisfélagsins á ný-
afstöðnu þingi. Hann^hefir um
mörg ár áður sint því starfi og
reynst dugandi og vinsæll af al-
menningi við 'það.
íslenzk kona er býr í fjölhýsi
vill leigja herbergi eða hluta af
íbúð sinni miðaldra konu. Að-
gangur að eldhúsi. Heimskringla
veitir upplýsngar. Sími SPruce
4-6251.
kom hann ásamt
Vesturheims 1955.
myndin hér að ofan af þeim hjón| Bjarnason.
um Í bloðum hé
fæddur 1910. '•
Mr. og Mrs. Ólafur Hallsson
Föstudaginn 22. febrúar, áttu Þau áttu um skeið hernia á Oak
Gunnar er Allar pru þessar deildir veljMr. og Mrs. ólafur Hallsson á p<>int- en Uuttu brátt tii Eriks-
r s .u r Sig-jstarfandi og ein þeirra, sú í Ar-1 Eriksdale 50 ára giftingarafmæli.!dale Þar Sf“m Þau hafa bÚið síð'
an og Ólafur stundað viðskifti.
| Þau hjón eiga f jögur börn upp-
kominn og 10 barnabörn. Þau eru
þjóðrækin mjög og hafa ynt af
í þágu þjóð-
urðar Thor^; «•. iirkennara.j borg, er að ijúka við að koma
Hahn er lögfræðingur og alþingj upp samkomuhúsi, skuldlaust,
inmaður og var um skeið setturjþó $3600.00 muni kosta. Þær^
laga p. ófesso.- við Háskcia fs-jdeildir sem ekki áttu fulltrúa á;
lands. Konn íians, Vala, er uóttir;] mgi munu hafa sent bréf eða
Ásgeirs forseta og frúar hrrs. '<ýrslur. í kolum þjóðrækninn-
Var þess minst af börnum þeirra
I og á ný-afstöðnu Þjóðræknisþ.
Mr. og Mrs. Hallsson voru gift
22. febrúar 1907 í Reykjavík á hendi mikið starf
íslandi, en komu til Canada 1910.1 ræknismála hér.